खोटाङे चेलीको तस्वीर संसारकै उत्कृष्ट १५ मा, दङ्ग छन् फोटोग्राफर श्रेष्ठ (भिडियाेसहित)

खोटाङे चेलीको तस्वीर संसारकै उत्कृष्ट १५ मा, दङ्ग छन् फोटोग्राफर श्रेष्ठ (भिडियाेसहित)

A+ A A-

आफ्नो २५ वर्ष लामो फोटोग्राफी यात्रामा ५२ वर्षे फोटाग्राफर किशोर श्रेष्ठ अहिले सबैभन्दा बढी खुसी छन् । उनले खिचेको एक तस्वीर संसारकै प्रतिष्ठित वर्ल्ड फोटोग्राफी अवार्ड्सको पुस्तकमा छापिएको छ । गत साता उनले उक्त फोटो पुस्तक हात पारेका छन् ।

‘फोटोग्राफरका लागि सोनी वर्ल्ड फोटोग्राफी अवार्डअन्तर्गत कुनै पुरस्कार पाउनु भनेको सिनेमाकर्मीले ओस्कार पाउनुजस्तै हो’, उनले भने, ‘प्रतियोगिताको आयोजकले इमेलमा मलाई दिएको जानकारीअनुसार, मैले खिचेको फोटो ३ लाख ७६ हजार तस्वीरबाट छानिएको हो ।’

वर्ल्ड फोटोग्राफी अवार्ड्समा उत्कृष्ट १५ मा पर्न सफल तस्वीर ।

आफ्नो तस्वीर सेन्ट्रल लण्डनको बहुप्रतिष्ठित समरसेट हाउसमा आयोजित फोटो प्रदर्शनीमा समेत राखिएको उनले बताए । ‘त्यहाँ मलाई पनि निम्ता आएको थियो तर खास कारणले जान पाइनँ’, श्रेष्ठले सुनाए ।

काठमाडौं वनस्थलीका श्रेष्ठले खिचेको एक तस्वीर प्रतियोगिताको उत्कृष्ट १५ मा परेको थियो । हालै मात्र उक्त तस्वीर छापिएको अन्तर्राष्ट्रिय पुस्तक हात परेपछि श्रेष्ठ हर्षित छन् ।

सोनीको प्रायोजनमा हरेक वर्ष हुने प्रतियोगितामा खासगरी चारवटा विधामा संसारभरका फोटोहरू जुधाइन्छ । प्रोफेसनल क्याटगोरी, ओपन क्याटगोरी, युथ क्याटगोरी र फोटोग्राफी स्टुडेन्ट क्याटगोरीमा प्रतिस्पर्धा हुन्छ ।

श्रेष्ठले खिचेको तस्वीर ओपन क्याटगोरीको जीवनशैलीतर्फ उत्कृष्ट १५ मा परेको थियो । यो विधामा बंगलादेशका उत्सव अहमद आकाश विजेता भएका थिए भने नेपालका श्रेष्ठसहित बेलायतबाट क्याथरिन फल्स, कोलोम्बियाबाट ड्यानियल जाइम डियाज, इटालीबाट डेभिड एगोस्टिनी, चाइना मेनल्यान्डबाट हाइकुन लियाङ उपविजेता बनेका थिए ।

यसैगरी इजिप्टबाट हेन्ड वाडन, स्लोभाकियाबाट इभो कियाप्स, सिङ्गापुरबाट कान्ताया न्यु, अर्जेन्टिनाबाट मेरिना लाटान्जी, टर्कीबाट दुई जना ओस्मान मासोग्लु, रानी सुस्लो र स्पेनबाट छेमा लाकुन्जा सर्ट लिस्टेड भएका थिए ।

यसअघि नेपालका फोटोग्राफरले प्रतियोगितामा नेसनल अवार्ड जितेका थिए । तर, ओपन क्याटगोरीमा उपविजेता बन्ने आफू नै सम्भवतः पहिलो भएको श्रेष्ठले दाबी गरे । सन् २०२१ मा नेपालका कुशल शाहीको फोटोले नेसनल अवार्ड जितेको थियो ।

सबै शैलीका फोटो खिच्ने श्रेष्ठ मुख्यतः पोट्रेट फोटोग्राफीमा दख्खल राख्छन् । २०७७ सालतितर कोरोनाका कारण निषेधाज्ञा थियो । घरमै थुनिएर बस्नुपरेका बेला उनले नेपालका १२ फरक-फरक जातजातिको सांस्कृतिक पहिचान झल्किने तस्वीर खिच्ने योजना बनाए । निषेधाज्ञा केही खुकुलो भएपछि उनी आफ्नो टिमका साथ क्यामेरा बोकेर निस्केका थिए ।

यही योजनाअनुसार उनले काठमाडौंको इचङ्गुनारायणमा खिचेको तस्वीर अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा उत्कृष्टभित्र परेको हो । यत्तिको तस्वीर खिच्न उनले डेढ महिना मिहिनेत गरेका थिए ।

साइक्लिङमा खास रुचि भएका श्रेष्ठ इचङ्गुनारायणस्थित फूलखेती भएको क्षेत्रहुँदै हरेक दिन साइकलमा चक्कर लगाउँथे । सधैँ क्यामेरा लिएर निस्कने उनलाई स्थानीय सांस्कृतिक पहिरनमा मानिसहरूले काम गर्दै गरेको तस्वीर खिच्न मन थियो । खासमा राई जातिको पहिरन देखाउन खोजिरहेका थिए श्रेष्ठले । तर, फूलखेतीमा काम गरिरहेका महिलाहरू जहिल्यै आधुनिक पहिरनमै देखिन्थे । तैपनि उनले फोटो खिच्ने प्रयास गरे ।

तर, सोचेजस्तो नभएपछि योजना बनाए । आफ्नो टिमसँग छलफल गरी उनले खोटाङकी गीता राईसँग कुरा गरे, जो भक्तपुरमा बस्दै आएकी छन् ।

२० चैत २०७७ मा श्रेष्ठले ४ घण्टा लाएर राईको फोटो खिचे । ‘ए ७ आर ४, क्यामेराबाट खिचेको हुँ, जुन आफ्नो क्याटगोरीमा संसारकै उच्च प्रविधिको मानिन्छ’, उनले भने, ‘पारम्परिक पोशाकमा खाली खुट्टा, डोकोनाम्लो र हँसिया लिएर घाँस काट्न हिँडेकी युवतीका रूपमा गीतालाई प्रस्तुत गरेँ ।’

तस्वीरले ग्रामीण क्षेत्रको जीवनशैली, त्यो पनि राई जातिको पहिरनका साथ उजागर गरेको देखिन्छ । कुनै प्रतियोगितामा भिड्न उनले यो तस्वीर खिचेका थिएनन् । तर, साथीभाइले सुझाएपछि उनले भाकाको अन्तिम दिन ७ जनवरी २०२१ मा सोनी वर्ल्ड फोटोग्राफी प्रतियोगितामा फोटो पठाए ।

मार्चमा उनलाई इमेल आयो, जसमा बधाई दिँदै उनको तस्वीर पहिलो चरणमा छानिएको जानकारी गराइएको थियो । दोस्रो चरणमा प्रतिस्पर्धा गर्न हाई रेन्जको फोटो पठाउन भनियो । उनले पठाए । ‘त्यसपछि कुनै जवाफ आएन, एकैचोटि सोनी वर्ल्ड फोटोगाफी अवार्ड्सको वेबसाइटबाट उत्कृष्ट १५ को नाम सार्वजनिक गरियो, जसमा म पनि परेँ’, उनले सुनाए ।

लगत्तै उनले गीतालाई बधाई दिए, जो फोटोमा देखिएकी छन् । ‘अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिताबाट मिल्ने यस्ता उपलब्धिले नेपालका फोटोग्राफर पनि उत्कृष्ट फोटो खिच्न सक्छन् भन्ने सन्देश प्रवाह हुन्छ’, उनले भने, ‘फोटोमार्फत नेपालको मौलिक पहिरन, यहाँको जीवनशैलीबारे पनि विदेशीले थाहा पाउँछन् । मैले खिचेको तस्वीर उनीहरूको वेबसाइटमा प्रकाशित भयो । फोटो पुस्तकमार्फत संसारभर पुग्यो । लन्डनमा भएको एक्जिबिसनमा नेपाल देखाउने फोटो झुण्डियो । त्यसैले यो मेरा लागि मात्र होइन, देशकै लागि राम्रो भयो ।’

किशोर श्रेष्ठ, उनका सहयोगी फोटोग्राफर टुक्चान छन्त्याल र गीता राई ।

आफू देखिएकोमा भन्दा राई समुदायको पहिचान र नेपालको सुन्दर ग्रामीण जीवनशैली संसारलाई देखाउन पाएकोमा खुसी लागेको गीताले बताइन् । 'तस्वीरमा मसँगै नेपाल र हाम्राे पहिचान पनि देखिएको छ । यस्तो तस्वीर संसारकै उत्कृष्ट तस्वीरहरूमा परी अग्रणी फोटो पुस्तकमा छापिएकोमा अत्यन्तै खुसी लागेको छ,' उनले भनिन् ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, चैत ४, २०७९ ०८:२०