विश्वविद्यालय शैक्षिक बेरोजगार उत्पादन गर्ने कारखाना भएकोमा दिक्क विद्यार्थी संगठन, बन्यो स्ववियु मुद्दा

विश्वविद्यालय शैक्षिक बेरोजगार उत्पादन गर्ने कारखाना भएकोमा दिक्क विद्यार्थी संगठन, बन्यो स्ववियु मुद्दा

A+ A A-

त्रिभुवन विश्वविद्यालयको चैत ५ मा हुने स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन (स्ववियु) चुनावको तयारीमा विद्यार्थी संगठनहरू छन् । विद्यार्थी संगठनका केन्द्रीय समितिदेखि क्याम्पस एकाइ समितिसमेत स्ववियुमा मत तान्ने गतिविधिमा केन्द्रित छन् ।

प्रत्येक दुई–दुई वर्षमा हुनुपर्ने निर्वाचन १४ वर्षदेखि नियमित हुन सकेको छैन । स्ववियु २०६५ सालदेखि नियमित हुन सकेको छैन । २०७३ सालमा २६ वटा आंगिक क्याम्पसमा भए पनि अधिकांश क्याम्पसमा २०६५ सालदेखि चुनाव हुन सकेको छैन ।

कुनै हालतमा योपटक स्ववियु चुनाव सफल पार्न विद्यार्थी संगठनहरू लागिपरेका छन् । चुनावका लागि एजेन्डाहरूका साथ घोषणापत्र तयार पार्ने काम निर्वाचन परिचालन समितिलगायतका समिति उपसमितिहरूमार्फत भइरहेको छ ।

त्रिभुवन विश्वविद्यालयका क्याम्पसहरूमा १९ फागुनमा दर्ता भइसकेका छन् । चुनावमा होमिएका विद्यार्थी संगठनको मुख्य एजेन्डा गुणस्तरीय शिक्षा, क्यालेन्डरमा चल्ने विश्वविद्यालय, खुला प्रतिस्पर्धाबाट छानिने कुलपति, योग्यता लागू हुने छनोट प्रणाली, राजनीतिक भागवण्डाको अन्त्यलगायत रहेका छन् ।

नेपाली कांग्रेसनिकट विद्यार्थी संगठन नेविसंघ निर्वाचनलक्षित कार्यक्रम लिएर अघि बढेको अध्यक्ष दुजाङ शेर्पाले बताए । नेविसंघले पूजन गन्धर्वको संयोजकत्वमा घोषणापत्र तयारी समिति र डा. सन्तोष उपाध्यायको संयोजकत्वमा प्रचारप्रसार समिति, एलिजा ढकालको संयोजकत्वमा स्ववियु प्रशिक्षण समिति, दिनेश शाहीको नेतृत्वमा विद्यार्थी संगठन समन्वय समिति, उज्वल वज्राचार्यको नेतृत्वमा स्ववियु निर्वाचन सुरक्षा अनुगमन एवं सुरक्षा समन्वय समिति गठन गरेको छ ।

नेविसंघभित्र विवाद छ । केन्द्रीय प्रतिनिधिसमेत संस्थापन र इतर समूहले आ–आफ्नै पठाएका छन् । चुनावमा जाँदा विवाद बिर्सिएर जाने इतर समूहका विद्यार्थी नेता ताराबहादुर थापाले बताए । अध्यक्ष दुजाङ शेर्पा विवाद मिलिसकेको बताउँछन् । ‘विवाद मिलिसकेको छ । दोहोरो दर्ता भएको छैन । चुनावमा केही समस्या हुँदैन । चुनावमा एकताबद्ध भएर जान्छौँ,’ उनले शिलापत्रसँग भने ।

नेविसंघ विद्यार्थीको समस्या समाधानमा केन्द्रित छ । उसले विश्वविद्यालयको क्यालेन्डर व्यवस्थित बनाउने कार्यलाई मुख्य एजेन्डा बनाएको छ । उसले परीक्षा प्रणालीमा सुधार चाहेको छ । ‘सबै परीक्षा फारम अनलाइन गर्ने, विश्वविद्यालयको मार्कसिट, ट्रान्सक्रिप्ट, माइग्रेसन, प्रोभिजनल सर्टिफिकेटलगायतका काजगातहरू क्याम्पस प्रशासनबाटै उपलब्ध गराउन पहल गर्नेछौँ । पुनर्योगलाई व्यवस्थित गरी पुन: परीक्षण गर्नका लागि पहल गर्नेछौँ,’ घोषणापत्र तयारी समितिका संयोजक गन्धर्वले शिलापत्रसँग भने, ‘स्नातक वा स्नातकोत्तरमा विद्यार्थीले कारणवश पढाइ निरन्तर गर्न नसकेमा जति वर्ष/सेमेस्टर पास गरेको छ, त्यति नै वर्षको प्रमाणपत्र दिने व्यवस्थाका लागि पहल गर्नेछौँ । प्रमाणपत्र पाएको आधारमा ४ वर्षभित्र पढाइलाई निरन्तरता दिने अवसर प्रदान गर्न पहल गर्नेछौँ ।’

सबैको पहुँचमा उच्च शिक्षा हुनुपर्ने अवधारणअनुसार ७७ वटै जिल्लामा त्रिविका आंगिक क्याम्पस खोल्ने, वैज्ञानिक प्राविधिक र सीपमूलक शिक्षासँगै अनुसन्धानमा आधारित शिक्षा प्रणालीलाई जोड दिइएको गन्धर्वले बताए । अपाङ्गमैत्री पूर्वाधारमा समेत नेविसंघको जोड छ ।

‘शिक्षासँगै उद्यममशीलताको कुरालाई जोड दिएका छौँ । हरेक विद्यार्थी उद्यमशील हुनुपर्छ भन्ने हाम्रो मान्यता छ,’ उनले भने, ‘प्रमाणपत्रसँगै रोजगार कार्यक्रम पनि ल्याउनुपर्छ । विश्वविद्यालय शिक्षा विकेन्द्रीकरण हुनुपर्छ भन्ने मान्यता नेविसंघको छ ।’

एमालेनिकट विद्यार्थी संगठन अनेरास्ववियुले अध्यक्ष समिक बडालको संयोजकत्वमा स्ववियु केन्द्रीय निर्वाचन परिचालन कमिटी गठन गरेको छ । उपाध्यक्ष नारायण घर्तीको संयोजकत्वमा घोषणापत्र लेखन उपसमिति, उपाध्यक्ष धर्म गिरीको नेतृत्वमा कोषाध्यक्ष संगम अर्यालसमेतको आर्थिक उपसमिति र अर्का उपाध्यक्ष मर्यादा विष्टको संयोजकत्वमा कार्यालय व्यवस्थापन उपसमिति गठन गरेको छ ।

अनेरास्वियुले आकांक्षी उम्मेदवारको सूची तयार गरेर कार्यालयमा पठाउन क्याम्पस कमिटीलाई निर्देशन दिइसकेको छ । अनेरास्ववियुले समयमा विद्यार्थीको भर्ना, परीक्षा सञ्चालन र नतिजा प्रकाशनमा त्रिविले ढिलासुस्ती गर्दा विद्यार्थीको भविष्यमा आँच पुग्दै आएको विषयलाई निर्वाचनको मुद्दा बनाएको अध्यक्ष बडाल बताउँछन् ।

‘क्यालेन्डरअनुसार शैक्षिक गतिविधि सञ्चालन नगर्नेलाई दण्ड र सजायको व्यवस्था गर्ने कुरालाई जोड दिनेछौँ । समयानुकूल पाठ्यक्रम परिमार्जनको विषय जोडतोडले उठाउँछौँ,’ उनले भने, ‘शिक्षालाई उद्यम र सीपसँग जोड्ने, प्रविधिमैत्री बनाउने कुरा हाम्रो मुख्य एजेन्डा रहनेछ । शिक्षालाई सर्वसुलभ र सहज बनाउने गरी अगाडि बढ्छौँ ।’

विश्वविद्यालयलाई ‘सेन्टर फर एक्सिलेन्सी’ बनाउने भनेर राज्यले भनिरहेको छ । त्यसलाई कार्यान्वयन गर्ने पाटोमा राज्यले काम नगरेको उनले बताए । ‘प्रविधिमैत्री विश्वविद्यालय बनाएर नयाँ कार्यक्रम र पाठ्यक्रम ल्याएर विद्यार्थीको आकर्षणको केन्द्र बनाउने एजेन्डा हाम्रो हुनेछ,’ बडालले भने, ‘विश्वविद्यालयका पदाधिकारी प्रतिस्पर्धामार्फत नियुक्त हुनुपर्छ । दलीय भागवण्डा हुनुहुँदैन ।’

अनेरास्ववियुले आन्दोलनमार्फत सरकारसँग भएका सम्झौता कार्यान्वयन गर्नुपर्ने माग संगठनको रहेको उनले बताए । नेपालका विश्वविद्यालय बेरोजगार उत्पादन गने कारखाना हुनु दु:खद रहेको अध्यक्ष बडालले बताए । ‘विश्वविद्यालय विद्यार्थीको उमेर बढाउने र बेरोजगार उत्पादन गर्ने कारखाना हुनु दु:खद कुरा हो । इनोभेटिभ युवाहरू उद्यम गर्न चाहन्छन् । पाठ्यक्रम सीप र रोजगारसँग जोडिनुपर्छ । नेपालका विश्वविद्यालयलाई शैक्षिक हब बनाउन सकिन्छ । यी विषयहरू घोषणापत्रमा समेट्छौँ,’ उनले भने ।

माओवादी केन्द्रनिकट अखिल क्रान्तिकारीले घोषणापत्र निर्माण गर्न उपाध्यक्ष नारायण खनालको संयोजकत्वमा घोषणापत्र उपसमिति र मिलन एमसीको संयोजकत्वमा प्रचारप्रसार उपसमिति गठन गरेको छ ।

अखिल क्रान्तिकारी पाँचवटा मुख्य नारा बनाएर चुनावमा छ । उसले नि:शुल्क विश्वविद्यालय शिक्षादेखि समयमैत्री विश्वविद्यालयसम्मको एजेन्डा समेटेको छ । ‘विश्वविद्यालयलाई प्रमाणपत्रधारी बेरोजगार उत्पादन गर्ने कारखानाबाट ज्ञान उत्पादन गर्ने केन्द्रको रूपमा निर्माण गर्ने एजेन्डा छ,’ संगठनका महासचिव दिपेश पुनले शिलापत्रसँग भने, ‘विश्वविद्यालयको भद्रगोल क्यालेन्डर व्यवस्थित बनाई समयमैत्री विश्वविद्यालय बनाउन हाम्रो जोड हुनेछ ।’

वार्षिक परीक्षा प्रणालीको तीन महिना र सेमेस्टर प्रणालीको एक महिनामा नतिजा निकाल्न सक्ने ग्यारेन्टी घोषणापत्रमा उल्लेख छ । त्रिविमा परीक्षा भएको १५ महिनासम्म नतिजा प्रकाशन नहुने गरेको छ । विश्वविद्यालयको पदाधिकारी खुला प्रतिस्पर्धाबाट छनोट हुनुपर्नेमा क्रान्तिकारीको जोड छ । ‘भागवण्डाको प्रणाली अन्त्य गरी विश्वविद्यालयका पदाधिकारी खुला प्रतिस्पर्धाबाट नियुक्त गर्नेमा हाम्रो प्राथमिकता रहन्छ,’ महासचिव पुनले भने ।

उम्मेदवार छनोट गर्दा क्याम्पस कमिटीहरूले प्रदेशमा सिफारिस गर्ने र प्रदेशले नै उम्मेदवार टुंग्याउने तय भएको छ । तर‚ त्रिवि केन्द्रीय क्याम्पसलगायत विशेष महत्त्व राख्ने क्याम्पसहरूको उम्मेदवार भने केन्द्रले नै छनोट गर्ने क्रान्तिकारीको तयारी छ ।

एकीकृत समाजवादीले मध्यपश्चिमाञ्चल विश्वविद्यालय, त्रिभुवन विश्वविद्यालय र सुदूरपश्चिम विश्वविद्यालयमा क्रमशः चैत ३, ५ र ८ गते हुन गइरहेको निर्वाचनलाई ध्यानमा राखेर विभिन्न समिति बनाएको छ । नेता घनश्याम भुसालको संयोजकत्वमा स्ववियु निर्वाचन, संयोजन तथा वार्ता समिति, रामकुमार भट्टराईको संयोजकत्वमा स्ववियु निर्वाचन परिचालन समिति गठन गरेको छ भने पिताम्बर तिम्सिनाको नेतृत्वमा स्वयंसेवक परिचालन समिति बनाएको छ ।

अनेरास्ववियू अध्यक्ष सुदेश पराजुलीको संयोजकत्वमा ११ सय ११ सदस्यीय स्ववियु निर्वाचन परिचालन कमिटी, उपाध्यक्षद्वय माधव पन्त, हिरेन्द्र शाहीको संयोजकत्वमा घोषणापत्र तयारी कमिटी गठन गरेको छ ।

‘शिक्षा मौलिक अधिकार भए पनि कार्यान्वयन भएको छैन । शिक्षामा व्यापारीकरण र निजीकरण भएको छ । यसविरुद्ध स्ववियु निर्वाचन महत्त्वपूर्ण आधार हो । शैक्षिक सुधारका निम्ति शिक्षामा व्यापारीकरण र निजीकरण हटाउने मूल ध्येय बनाएर हामी चुनावमा जाँदैछौँ,’ अध्यक्ष पराजुलीले शिलापत्रसँग भने, ‘अहिले स्पष्ट रूपमा शिक्षामा दुई किसिमको वर्ग विभेद सिर्जना गर्न खोजिएको छ। त्यसविरुद्ध समान किसिमको शिक्षा प्रणाली स्थापनाका लागि हाम्रो एजेन्डा केन्द्रित हुनेछ ।’

अनेरास्ववियूको जोड विश्वविद्यालय बेरोजगार उत्पादन गर्ने कारखाना नबनोस् भन्ने छ । ‘विश्वविद्यालय शैक्षिक बेरोजगार उत्पादन गर्ने कारखाना भए । ब्रेन ड्रेनका चुनौती छन् । यसलाई रोक्न राज्यले उद्यमसँग जोड्न विशेष प्याकेज ल्याउन अपिल गर्छौं । कार्यविधि बनाएर उद्यमशीलतालाई जोड्नुपर्छ,’ अध्यक्ष पराजुलीले भने । नेपालका विश्वविद्यालय विदेशी विद्यार्थीका लागि आकर्षणको केन्द्र बनाउने योजना घोषणापत्रमा उल्लेख गरिने उनले बताए ।

जनता समाजवादी पार्टीनिकट विद्यार्थी संगठन समाजवादी विद्यार्थी युनियनले भने पूर्ण समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीलाई मुख्य मुद्दा बनाएको छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, फागुन २३, २०७९ २०:३२

दिपेन्द्र अधिकारी

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

भर्खरै

महावै गापाका तत्कालीन उपाध्यक्ष, निमित्त प्रशासकीय अधिकृतसहित ८ जनाविरुद्ध भ्रष्टाचार मुद्दा दायर

श्रम मन्त्रालयको चालु आर्थिक वर्षको खर्च ३४.१७ प्रतिशत मात्रै

आगलागीबाट ७९ घर जले, एक जनाको मृत्यु

युरोप बिर्साउने स्वतन्त्रता भएको त्यो इरान र हिजाबकै निहुँमा मारिदिने यो इरान

निजी अस्पतालमा काम गर्ने र विज्ञापन गर्ने सरकारी डाक्टरलाई कारबाही गर्ने स्वास्थ्य मन्त्रालयकाे चेतावनी

लोकप्रिय

सरकार ढाल्न कांग्रेसले दाेहाेराे संवाद थालेपछि प्रचण्डले तयार पारे तीन विकल्प

डेढ महिनामै प्रचण्डले भन्न थाले- उता अप्ठेरो भयो भनेर यता आइयाे, यता झन् टाल्नकै हैरान

बुद्धनगरमा कांग्रेस–एमालेका चार नेताकाे वार्ता, बालकाेट पुग्दासम्म गगन थापा निराश

२५ अर्ब किलोमिटर टाढाबाट आयो पृथ्वीमा सन्देश, उत्साहित भए नासाका वैज्ञानिक

इरान र इजरायलः कसको शक्ति कति ?

विचार

चीनमा एउटै भूकम्पले लिएको थियो ८ लाख ३० हजारको ज्यान (भिडियो)

तीन जनाको मुट्ठीमा ३ करोड जनताको लोकतन्त्र

बीसौँ शताब्दीका प्रभावशाली नेता लेनिन (भिडियो)

ब्लग

सधैँ हाँसीखुसी देखिने गाउँकी काकी, डाक्टर र अर्जुन मैनालीले राेजेकाे गलत बाटाे

छोटो तर मनमोहक पदयात्रा 'लाङटाङ'

एक जनमुखी प्रधानपञ्चको नाममा

शिक्षा

डीएभी विद्यालयमा राग र तालमिश्रित सांस्कृतिक कार्यक्रम ‘तरङ्ग’ सम्पन्न

दलका कार्यसमितिको विवरण माग्दै निर्वाचन आयोगलाई शिक्षा मन्त्रालयले पठायो पत्र

डिस्कोर्स डबलीले काठमाडौंमा दुईदिने ‘विचार उत्सव’ आयोजना गर्ने