रुस–युक्रेन युद्धमा मुख्य हतियार बन्यो ड्रोन, युद्धको शैली पुनः परिभाषित हुँदै (भिडियो)

रुस–युक्रेन युद्धमा मुख्य हतियार बन्यो ड्रोन, युद्धको शैली पुनः परिभाषित हुँदै (भिडियो)

युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमिर जेलेन्स्की र रुसी राष्ट्रपति भ्लादमिर पुटिन

A+ A A-

रुस र युक्रेनबीचको युद्धमा ड्रोन हतियारको प्रयोग अत्यधिक मात्रामा भएको पाइएको छ । रुसी आक्रमणलाई रोक्नको लागि युक्रेनले ड्रोन हतियारहरू प्रयोग गरिरहेका छन् जसले युद्धको अवस्थालाई परिवर्तन गरिदिएको छ ।

चिनियाँ सैन्य विश्लेषकहरूले यतिबेला ड्रोन हतियारको प्रयोगले आधुनिक युद्ध शैलीलाई पुनः परिभाषित गरिदिएको बताउन थालेका छन् । गत हप्ता मात्र युक्रेनले रुसका विभिन्न भूभागमा ड्रोनहरू पठाएको थियो, योसँगै रुसी राष्ट्रपति भ्लादमिर पुटिन सीमा क्षेत्रमा कडाई गर्न बाध्य भएका छन् ।

रुस–युक्रेन युद्ध दोस्रो वर्षमा प्रवेश गरिरहँदा ड्रोन हतियार दुवै पक्षको मुख्य हतियार बनिरहेको छ । चिनियाँ जनमुक्ति सेनाले पनि यतिबेला युद्धमा ड्रोनको महत्त्वबारे विश्लेषण गर्न थालेका छन् ।

(भिडियो)

गत फेब्रुअरी २३ मा मात्र चिनियाँ सेनाको मुखपत्र पीएलए डेलीमा एक टिप्पणी सार्वजनिक भएको थियो जहाँ भनिएको छ, ‘ड्रोन तथा अन्य प्रविधिहरू जस्तै द्वन्द्वमा प्रयोग भइरहेका व्यावसायिक उपग्रहहरूले आधुनिक युद्धलाई पुनः परिभाषित गरिदिएको छ ।’

साउथ चाइना मर्निङ पोस्टका अनुसार रुस–युक्रेन युद्धमा हरेक दिन सयौँ ड्रोनहरू प्रयोग हुन्छन् । दुवै पक्षले एकअर्काको जासुसी गर्न र लक्षित ठाउँमा आक्रमण गर्न ड्रोन प्रयोग गर्ने गरेका छन् ।

सैन्य विश्लेषकहरूले यतिबेला रुस–युक्रेन युद्धलाई ‘पूर्णकालिन ड्रोन युद्ध’ भन्न थालेका छन् ।

गतवर्षको अन्त्यमा यूएस एअरफोर्सेस एअर युनिभर्सिटीले एउटा प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्दै रुसी आक्रमणविरुद्ध युक्रेनी सेनाको ड्रोन हमलाहरू सफल भएको उल्लेख गरेको थियो । त्यहाँ परम्परागत हवाई सेनाबिना नै रुसी सेनाविरुद्ध युक्रेनी हवाई हमला सफल भएको जनाइएको छ । पहिले फाइटर जेटमार्फत् हवाई हमला गरिन्थ्यो भने अहिले युक्रेनले अत्यधिक ड्रोनको प्रयोगले हवाई हमला गरिरहेको हो । जहाँ फाइटर जेट ध्वस्त हुने र आफ्ना सेनाको हताहती हुने अवस्था रहँदैन ।

केही हप्ताअगाडि मात्र रुसका भित्री क्षेत्रहरूमा युक्रेनी सेनाले ड्रोन आक्रमण गरेको विवरणहरू सार्वजनिक भएका थिए । युक्रेनले धेरै मात्रामा प्रयोग गरेको ड्रोन भनेको 'बेरक्तार टीबी २' हो । यसले मध्यम उचाइसम्म पुगेर मार हान्नसक्छ जसलाई टर्कीको कम्पनीले निर्माण गरेको हो । गत अप्रिलमा यही ड्रोनले १५० किलोमिटरको दुरी पार गरेर रुसी भूभागको दुईवटा तेल भण्डार ध्वस्त बनाइदिएको थियो ।

10 killed in fresh drone strike in Miranshah

रुस विश्वमा दोस्रो ठूलो हतियार निर्यातकर्ता राष्ट्र भएता पनि उसँग शक्तिशाली ड्रोनको कमी छ । उता युक्रेनलाई अमेरिकालगायत पश्चिमा राष्ट्रले लगातार हतियार सहयोग गरिरहँदा पनि यो युद्ध लम्बिरहेको अवस्था छ ।

अमेरिकी थिंक ट्यांक संस्था रान्ड कर्पोरेसनका वरिष्ठ सैन्य विशेषज्ञ जियान जेन्टाइल पनि ड्रोन हतियारले युक्रेन युद्धलाई नयाँ आकार दिन सफल भएको बताउँछन् । उनी भन्छन्, ‘यसअघि मानवरहीत युद्धक विमानहरूको महत्त्वका बारेमा केही चर्चा भएका थिए । मलाई लाग्छ अहिले सोही प्रणालीहरूको सर्वव्यापकताले हामीलाई अच्चम्मित बनाइरहेको छ ।’

जेन्टाइलजस्तै चिनियाँ सेनाका पूर्वप्रशिक्षक सोङ जोङपिङले ड्रोनको महत्त्वबारे उस्तै धारणा राखेका छन् । उनले ड्रोन हतियारले युद्धको शैलीलाई रूपान्तरण गरेको तर्क गर्छन् ।

उनले रुस–युक्रेनबीचको युद्धबाट चीनले गतिलो पाठ सिक्न सक्ने बताएका छन् । उनी भन्छन्, ‘ड्रोनमा जासुसी र आक्रमण दुवैको लागि भर पर्न सकिन्छ । सैन्य मुठभेडमा ड्रोनको प्रमुख भूमिका रहेको छ । र चीनको लागि एउटा पाठ यो हो कि अब हामीले ड्रोन प्रविधिबारे अनुसन्धान र विकास जारी राख्नुपर्छ किनभने तिनीहरूले भविष्यको लडाईहरूमा ठूलो भूमिका खेल्ने निश्चित छ ।’

Ukraine updates: Fresh drone attack targets Russia airfield – DW – 12/06/2022 साउथ चाइना मर्निङपोस्टको सहयोगमा