स्ववियु चुनावमा हाेमिएकाे नेविसंघमा आपसमै भिडन्त, समानान्तर लड्ने इतर समूहकाे तयारी

स्ववियु चुनावमा हाेमिएकाे नेविसंघमा आपसमै भिडन्त, समानान्तर लड्ने इतर समूहकाे तयारी

A+ A A-

स्ववियु चुनावको प्रक्रिया सुरु भइसकेको छ । आगामी चैत ५ मा हुने चुनावमा भाग लिन चाहने विद्यार्थी संगठनले शुक्रबार संगठन दर्ता गरे । त्रिविका ६२ आगिंक र एक हजार ४० सम्बन्धनप्राप्त क्याम्पसमा स्ववियु चुनाव हुँदैछ ।

चुनावी तालिकाअनुसार विद्यार्थी संगठन सम्बन्धित क्याम्पसमा दर्ता भइसके पनि कांग्रेसको विद्यार्थी संगठन नेविसंघको विवाद बल्झिँदै गएको छ । २०७८ चैत ९ यता नेविसंघलाई दुजाङ शेर्पाले एक्लै हाँकिरहेका छन् । माउ पार्टीले अध्यक्षमा शेर्पालाई मनोनीत गरे पनि केन्द्रीय समिति बनाइदिएको छैन । त्यसमाथि अध्यक्ष शेर्पाले मनोमानी र एकलौटी ढंगबाट संगठन चलाउन खोजेपछि स्ववियु चुनाव नजिकिँदै गइरहेका बेला नेविसंघभित्र विवाद बढ्न थालेको छ । कतिसम्म भने संस्थापन र इतर समूहका नेविसंघका कार्यकर्ताबीच झडपसम्म हुन थालेको छ ।

त्रिविको विवादलाई लिएर झडप

त्रिभुवन विश्वविद्यालयमा नेविसंघका झण्डै आधा दर्जन इकाई छन् । त्रिविमा नेविसंघको इकाईको विवाद भने पुरानै हो । त्यही विषयमा विवाद हुँदा नेविसंघका पूर्वकोषाध्यक्ष शिव रिमालमाथि हातपात भएको छ । हातपातबाट घाइते भएका रिमाल स्टार अस्पतालमा उपचाररत छन् । उनको टाउकोमा चोट लागेको छ । अर्का नेता हरि आचार्य /र श्यामचन्द्र अधिकारी सामान्य घाइते भएका छन् ।

नैनसिंह महरको पालामा सम्झना खत्रीलाई केन्द्रबाट चिट्ठी दिइएको थियो । त्यसविरुद्ध विश्वविद्यालय समितिमा पाँचवटा समूह बने । काम गर्दा ती सबै समूह अस्तित्वमा थिए । राजीव ढुंगाना नेतृत्वमा आएपछि सो विषय सल्टाउन सकेनन् । नेतृत्वमा शेर्पा आएपछि ती सबै विघटन गरिएको छ ।

हरि आचार्य, सम्झना खत्री, श्यामचन्द्र अधिकारी, गजदीश भट्ट र कृष्ण शर्मा नेतृत्वको समिति थिए । ती मध्ये खत्री र भट्ट संस्थापन पक्षका नेताहरू हुन् । मुख्य प्रतिस्पर्धा हरि आचार्य र संस्थापनका खत्रीको नेतृत्वको समितिको थियो ।

त्रिवि केन्द्रीय समितिमा दुवै पक्षले केन्द्रीय प्रतिनिधि खटायो । पदम भट्टराईलाई संस्थापन पक्षले केन्द्रीय प्रतिनिधि पठायो । तर, मध्यरातमा फेरि पुरन रोकायालाई पनि पठाइयो । इतर पक्षबाट प्रविन कैनीलाई केन्द्रीय प्रतिनिधि पठाइयो ।

विश्वविद्यालयले केन्द्रीय प्रतिनिधिलाई छलफलका लागि बोलायो । मध्याह्न बोलाइएको छलफलमा को जाने भन्ने विषयमा विवाद सुरु भयो । विवाद समाधानको लागि उनीहरूलाई छलफल गर्ने वातावरण मिलाइयो ।

‘विश्वविद्यालयले बोलाएको बैठकमा को सहभागी हुने सामान्य विवाद भयो । केद्रबाट आएका प्रतिनिधि विवाद मिलाउनुपर्नेमा झगडा गर्न थाल्नुभयो । ४ बजेलाई विश्वविद्यालय बैठक सारौँ भनेर सहमति भयो,’ तत्कालीन आचार्य नेतृत्वको समितिका सचिव योगेन्द्र रावलले शिलापत्रसँग भने ।

अपरिचित व्यक्तिहरू ल्याएर अध्यक्ष शेर्पाले कुटपिट गरेको इतर समूहका विद्यार्थीको आरोप छ । ‘विश्वविद्यालयको विवाद मिलाउन आएका केन्द्रीय प्रतिनिधिहरू आफैँमा लड्न थाल्नुभयो । विश्वविद्यालय तपाईंहरू नआउँदा मिलेको छ भन्यौँ । दुवै जनालाई एउटै गाडीमा हालेर टौदहको एक कफी सपमा पुर्‍यायौँ । पदम भट्टराईले आफू अपहरणमा परेको र मान्छे पठाइदिन पर्‍याे भनेर केन्द्रीय अध्यक्ष शेर्पालाई म्यासेज पठाउनभएछ । चाबहिल तिरका २०–३० जना भाडाका गुण्डाहरू ल्याएर शेर्पाजीले ठोक्न लगाउनुभयो । चिनिएका मान्छे कोही पनि थिएनन्,’ एक विद्यार्थी नेताले शिलापत्रसँग भने, ‘दुई जना विश्वविद्यालयको लागि खटिएका केन्द्रीय प्रतिनिधि, नेविसंका विश्वविद्यालय समितिका पूर्वअध्यक्ष श्यामचन्द्र अधिकारी र हरि आचार्य, पूर्वकोषाध्यक्ष शिव रिमाल पाँच जना हुनुहुन्थ्यो । उहाँहरूको योगदान वर्तमान अध्यक्ष शेर्पाको भन्दा कम छैन । पछाडिबाट आक्रमण भयो ।’

केन्द्रीय प्रतिनिधिले विश्वविद्यालय नटेकेको इतर समूहका नेताहरू बताउँछन् । ‘अस्ति मध्यरातमा विश्वविद्यालयले नेविसंघको प्रतिनिधि पाएको छ तर, ती प्रतिनिधिले विश्वविद्यालयमा पाइला टेक्नुभएको छ कि छैन हामीलाई थाहा छैन,’ एक नेताले शिलापत्रसँग भने ।

बिहीबारको टौदह घटनापछि नेविसंघ केन्द्रीय कार्यालय अनामननगरमा तोडफोड भएको छ । नेविसंघका नेताहरू अपरिचित व्यक्तिले तोडफोड गरेको बताउँछन् । नेविसंघ अध्यक्ष शेर्पा भने कार्यालयमा चोरी भएको बताउँछन् । ‘हाम्रो केन्द्रीय कार्यालयमा चोरी भएको हो । म अहिले काामले व्यस्त छु । पछि कुरा गरौँला,’ उनले भने ।

विवाद भएपछि केन्द्रीय प्रतिनिधिबाट पछि हटेको भट्टराईले बताए । ‘अध्यक्षज्यूले स्ववियु र इकाई अधिवेशनको लागि पठाउनुभएको थियो । स्ववियु केन्द्रित काम गरिरहेको थिएँ । विवाद आइसकेपछि विवादित हुन नचाहेकाले केन्द्रीय प्रतिनिधि हुन चाहिनँ,’ भट्टराईले भने ।

मनाेमानी गरे समानान्तर चुनाव लड्ने इतर समूहको तयारी

विवादकैबीच इतर पक्षले स्ववियु चुनावका लागि केन्द्रीय प्रतिनिधि खटाएको छ । नेपाली कांग्रेसको भ्रातृ संस्था नेविसंघको कोइराला पक्षले स्ववियु निर्वाचनको तयारी र संगठन जिताउन भन्दै उपत्यकामा रहेका त्रिविका ३५ आंगिक क्याम्पसहरूमा फागुन १७ गते केन्द्रीय प्रतिनिधि खटाएको हो ।

विवादकैबीच सभापति दुजाङ शेर्पाले विद्रोह गर्नेलाई कारबाही गर्ने चेतावनी दिएका छन् । तर, समानान्तर गतिविधि भने रोकिएको छैन । टिकट वितरणमा न्याय नहुने शंका इतर समूहको छ । ‘अध्यक्ष ज्यूले स्ववियुलाई एकल ह्याण्डल गर्नुपर्ने देखिन्छ । दर्ता गर्दा कुनै समस्या छैन । तर दर्तापछि अध्यक्षज्यूले एकलौटी गरेर राणा शासन लाद्न खोज्नुभएको छ । त्यसविरुद्ध हामी प्रतिवादमा उत्रेका हौँ । टिकट वितरण न्यायोचित गर्नुपर्छ,’ इतर समूहको नेविसंघ नेता रावलले भने, ‘खल्तीको मान्छे रोज्ने र एकल अध्यक्ष छु मैले कलम चलाउँदा जे पनि चल्छ भन्ने हिसाबले अघि बढ्नभयो भने विश्व विद्यालयदेखि देशभरका कलेजहरूमा समानान्तर रूपमा उम्मेदवारी दर्ता गर्छौं र आफैँ चुनाव लड्छौँ ।’

अध्यक्षले एकलौटी गरेको आरोप

अध्यक्ष शेर्पाले एकलौटी गरेको इतर समूहका नेताहरूले आरोप लगाएका छन् । ‘अध्यक्ष ज्यूले एकलौटी ढंगले जिल्ला अध्यक्ष मनोनयन गर्दे जानुभएको छ । प्रतिनिधि खटाउनेदेखि केन्द्रीय समिति मातहतका स्ववियु केन्द्रित समिति बनाउन पनि सल्लाह नै नगरी आफ्नो क्याम्पका साथीहरूलाई जिम्मेवारी दिनुभएको छ,’ नेविसंघ महामन्त्रीका आकांक्षी ताराबहादुर थापाले भने, ‘इतर समूहमा पनि सक्षम व्यक्ति छन् । केन्द्रीय तहमा आउन सक्ने र स्ववियु लड्न सक्ने साथीहरू छन् । हामीले पनि आफ्नै ढंगले प्रतिनिधि खटाएका छौँ ।’

अध्यक्ष शेर्पाको कार्यशैलीले नेविसंघको बनेको जनमत पनि बिग्रने खालको भएको उनले बताए । ‘नेविसंघलाई जिताउने सबै नेताहरूको जिम्मेवारी हो । अध्यक्ष भएर बढी जिम्मेवारी अध्यक्षको हुन्छ । उहाँको कार्यशैलीले नेविसंघलाई थप कमजोर बनाउने खालको छ । नेविसंघको पक्षमा बनेको माहोललाई बिगार्ने काम उहाँबाट भएको छ,’ उनले भने, ‘संगठनभित्रको आन्तरिक शक्ति संघर्ष, शक्ति सन्तुलनलाई पूर्ण रूपमा बेवास्ता गरेर जाँदा नेविसंघ कमजोर बन्ने देखिन्छ ।’

अध्यक्ष शेर्पाले नेविसंघ चलाउन नसकेको नेता रावलको आरोप छ । ‘अध्यक्षज्यूले विश्वविद्यालय र नेविसंघ बुझ्न सक्नुभएन । शंकरदेव क्याम्पसको सानो घेरामा खेल्नुभयो । हामीसँगै राजनीति गर्दैगर्दा उठाएर अध्यक्ष बनाइयाे । तर नेविसंघ हाँक्न सक्नुभएन । निश्चित घेराभित्र रहेका मान्छेहरूलाई लिएर जाने तर, फरक मत राख्ने साथीहरूलाई समेट्न सक्नुभएन । यो प्रवृत्ति रोकिएन भने समानान्तर ढंगले स्वतन्त्र ढंगले लड्ने तयारीमा छौँ,’ उनले भने ।

संस्थापन पक्षका नेताहरू भने पार्टीका नेताहरूले नै नेविसंघको विवाद समाधान गर्न नचाहेको बताउँछन् । ‘पार्टीका नेताहरूले ग्रास रुटमा विग्रह ल्याइदिनुभएको छ । मिलाउन सक्ने हुँदाहुँदै माथिबाटै बिगारिदिनु भएको छ । पार्टीका नेताहरूको बेवास्ताले स्ववियुमा नेविसंघलाई असर गर्ने देखिन्छ,’ संस्थापन पक्षका एक नेताले भने', ‘शेखर दाइ, गगन दाइले नभनिकन नमिल्ने देखिन्छ । संस्थापनमा शेरबहादुर दाइले नभनिकन नहुन अवस्था छ । समन्वय गर्न बोलाउँदा पनि इतर समूहका नेताहरू आएका छैनन् । जानी जानी नमिसिनुभएको देखियो ।’

एकल अध्यक्ष हुँदा कामहरू एकपक्षीय रहेको देखिएको संस्थापन पक्षका नेताहरू बताउँछन् । ‘जिल्ला नेतृत्वमा इतर समूह वा संस्थापन भन्ने छैन,’ नेविसंघ पूर्वकेन्द्रीय सदस्य भट्टराईले भने, ‘दुजाङ दाइले एकलौटी गरेको देखिन्छ । एकपक्षीय नेताहरूले दाइसँग समन्वयनै नगर्ने पार्टीका नेतामार्फत् मात्रै समन्वय गर्ने देखिएको छ । एकल नेतृत्व भएपछि त्यो देखिएको हो, वास्तवमा एकलौटी भएको होइन, स्ववियु निर्वाचन केन्द्रीय प्रशिक्षण समिति संयोजक एलिजा ढकालले शिलापत्रसँग भनिन् ।

स्ववियु चुनाव प्रभावित हुने डर

नेविसंघभित्र विवाद रहे पनि स्ववियु चुनावमा थाँती राखेर नतिजा आफ्नो पक्षमा पार्ने दाबी नेताहरू गर्छन् । ‘सैद्धान्तिक बलियो धरातल केही कमजोर भएको छ । चैत ५ गतेको चुनावमा विवाद थाँती राखेर नेविसंघलाई जिताउन शेखर समूह प्रतिबद्ध छ,’ इतर समूहका नेता थापाले भने, ‘हामीभित्रको विवाद समाधान त्यसपछि गरौँला ।’

विद्यार्थी नेताहरू पार्टीको नेताको मुख ताक्ने प्रवृत्तिले स्ववियु चुनावमा असर पर्ने नेतृ ढकाल बताउँछिन् । ‘नेविसंघभित्रको विवादले स्ववियु चुनावमा एकदमै असर पार्ने देखिन्छ,’ उनले भनिन् ।

फिल्डमा काम गर्दा भने विवादले समस्या नआएको उनले बताइन् । ‘सुदूरपश्चिम र लुम्बिनी प्रदेशमा प्रशिक्षण सम्पन्न गर्दा अप्ठेरो भएन । पार्टीका केन्द्रीय पदाधिकारीहरू सहभागी हुनुभयो । यसले नेविसंघ आवश्यक पर्दा एक ठाउँमा छ भन्ने सन्देश दिएको छ,’ उनले भनिन् ।

समस्यामा अध्यक्ष शेर्पा

नेविसंघको एकल सदस्यको रूपमा नेतृत्व गरिरहेका शेर्पा कार्य सम्पादन गर्न नसक्ने अवस्थामा छन् । समितिलाई पूर्णता दिन पार्टीका नेताहरूसँग कुरा भइरहेको अध्यक्ष शेर्पा बताउँछन् । ‘समस्या धेरै छ । केन्द्रीय समिति आएन भने स्ववियु चुनावमा जान सकिन्न भन्ने थियो । अब गर्नुपर्ने अवस्थामा छौँ । विवादलाई मिलाएर स्ववियु चुनावमा जान्छौँ । चुनावअघि नेविसंघको केन्द्रीय समिति ल्याउने प्रयास छ,’ शेर्पाले भने ।

नेविसंघमा नियमित रूपमा अधिवेशन हुन सकेको छैन । त्यसले गर्दा नेतृत्वमा आकांक्षी धेरै छन् । त्यसको दोष अरुलाई नदिने शेर्पा बताउँछन् । ‘म यसको दोष अरुलाई दिन चाहन्नँ । १५ वर्षसम्म स्ववियु चुनाव भएन । चाँडै नेविसंघ केन्द्रीय समिति ल्याएर स्ववियु चुनावमा गएर अधिवेशन गराउने बाटोमा छौँ,’ शेर्पाले भने ।

अध्यक्ष शेर्पालाई इतर समूहले असहयोग गरेको संस्थापन पक्षका नेताहरू बताउँछन् । ‘लाखौँ विद्यार्थी भएको संगठनमा एकल नेतत्व हुँदा गाह्रो हुन्छ । उहाँलाई गाह्रो छ । इतर समूहले केन्द्रीय प्रतिनिधिलाई कुटेका छन् । विश्वविद्यालयमा केन्द्रीय प्रतिनिधिलाई कुटेपछि घटना किसित भएको हो,’ संस्थापनका एक नेताले भने ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, फागुन २१, २०७९ ०६:५४