राष्ट्रपतिका उम्मेदवारको चुनाव खर्च सीमा चार लाख, १७ फागुनदेखि ५ चैतसम्म आचारसंहिता

राष्ट्रपतिका उम्मेदवारको चुनाव खर्च सीमा चार लाख, १७ फागुनदेखि ५ चैतसम्म आचारसंहिता

A+ A A-

राष्ट्रपतिका उम्मेदवारले चुनाव प्रचारप्रसारका लागि चार लाख खर्च गर्न पाउने भएका छन् । २५ फागुनमा हुने राष्ट्रपतिको चुनावका उम्मेदवारका लागि आयोगले खर्चको सीमा निर्धारण गरेको हो । राष्ट्रपति तथा उपराष्ट्रपतिको निर्वाचन सम्बन्धी ऐनको दफा ६२ अनुसार आयोगले खर्चको सीमा तोकेको हो ।

दफा ६२ को (१) मा निर्वाचनमा उम्मेदवारले खर्च गर्न पाउने रकमको हद आयोगले नेपाल राजपत्रमा सूचना प्रकाशन गरी तोकिदिए बमोजिम हुने भनिएको छ । खर्चको सीमा राजपत्रमा प्रकाशन गर्न भने बाँकी छ ।

आयोगका अनुसार खर्चको सीमा राष्ट्रपतिको उम्मेदवारको मनोनयनपत्र दर्ता भएको मितिदेखि परिणाम घोषणा भएको मितिसम्मको अवधिको खर्चलाई मानिने छ । उम्मेदवारले सीमाभन्दा बढी खर्च गर्न नपाइने व्यवस्था ऐनमा उल्लेख गरिएको छ ।

उम्मेदवारले खर्चको विवरण निर्वाचन परिणाम घोषणा भएको मितिले ३० दिनभित्र आयोगमा पेस गर्नुपर्ने हुन्छ । ऐनको दफा ६५ को ५ मा तोकिएको सयमा खर्चको विवरण नबुझाएमा जरिवाना लाग्ने व्यवस्था गरिएको छ । ०७४ को चुनावमा पनि खर्चको सीमा चार लाख नै थियो ।

१७ गतेदेखि आचारसंहिता

आयोगले १७ फागुनदेखि ५ चैतसम्म आचारसंहिता लागू गर्ने भएको छ । उपराष्ट्रपतिको निर्वाचन ३ चैतमा हुने भएकाले आयोगले ५ चैतसम्म आचारसंहिता लगाउने लागेको हो । निर्वाचनलाई भयरहित शान्तिपूर्ण बनाउन आयोगले आचारसंहिता लागू गर्न लागेको हो ।

भड्किलो प्रचारप्रसार गर्न नपाउने गरी आचारसंहिता बनाउने काम भइरहेको आयोगले जनाएको छ । ‘१७ गेतदेखि ५ गतेसम्म आचारसंहिता लगाउने प्रस्ताव छ । आज या भोलि आयोगले निर्णय गर्छ,’ प्रवक्ता शालिग्राम शर्मा पौडेलले भने ।

४८ घण्टा अघिदेखि प्रचारप्रसार गर्न नपाइने

निर्वाचनको लागि मतदान हुने दिनभन्दा ४८ घण्टा अघिदेखि प्रचारप्रचार गर्न नपाइने व्यवस्था छ । राष्ट्रपति तथा उपराष्ट्रपति निर्वाचन निर्देशिकाको दफा ६२ को १ मा भनिएको छ, ‘मतदानको काम पूरा नभएसम्म कुनै उम्मेदवार वा दलको पक्ष वा विपक्षमा मतदान गर्ने वा नगर्ने उद्देश्यले सभा बोलाउन वा आयोजना गर्न, जुलुस निकाल्न वा नाराबाजी गर्न तथा अन्य कुनै प्रकारले प्रचार–प्रसार गर्न वा गराउन दिनु हुँदैन ।’

साउण्ड सिस्टम, सर्ट मेसेज सर्भिस (एसएमएस), सामाजिक सञ्जाल वा यस्तै अन्य कुनै साधन प्रयोग गर्न पनि पाइने छैन । त्यसैगरी बाजा बजाउन, नाचगान गर्न, सार्वजनिक भोज गर्न, जुलुस प्रदर्शन वा जुनसुकै किसिमको सभा वा समारोह गर्न वा हुलहुज्जत वा होहल्ला गर्न पनि पाइने छैन । निर्देशिकामा मादक पदार्थ निषेध र हातहतियार लिएर हिँड्न वा प्रयोग गर्न नपाइने व्यवस्था छ ।

राष्ट्रपतिको चुनावमा नेपाली कांग्रेसमा नेता रामचन्द्र पौडेल र नेकपा एमालेका नेता सुवाचन्द्र नेम्वाङ चुनावी मैदानमा छन् । पौडेललाई ८ दलको समर्थन छ भने एमाले एक्लै चुनावमा होमिएको छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, फागुन १५, २०७९ १७:४८