हामीलाई कसैले राष्ट्रपतिको अफर गरेको छैन, बजारको चर्चा हल्ला मात्रै होः जगन्नाथ खतिवडा

हामीलाई कसैले राष्ट्रपतिको अफर गरेको छैन, बजारको चर्चा हल्ला मात्रै होः जगन्नाथ खतिवडा

A+ A A-

राष्ट्रपतिमा प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल 'प्रचण्ड'ले राष्ट्रिय सहमतिको रटान लगाएर एमालेका उम्मेदवारलाई ‘रेड सिग्नल’ देखाएपछि एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओली अफ्ठेरोमा छन् । त्यसपछि ओलीले पार्टी नै हो भनेर अस्वीकार गरेका एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधव नेपाललाई गोप्य भेटमा राष्ट्रपतिको अफर गरे । यसले राष्ट्रपतिमा नयाँ बहस सिर्जना गरेको छ । राष्ट्रपति निर्वाचनको विषय र पार्टीको नीतिलाई लिएर एकीकृत समाजवादीका प्रवक्ता जगन्नाथ खतिवडासँग शिलापत्रका दिपेन्द्र अधिकारीले गरेको कुनाकानी :

०००

राष्ट्रपतिमा एमाले अध्यक्षले तपाईंहरूको पार्टी अध्यक्षलाई प्रस्ताव आएको कुरा छ । औपचारिक/अनौपचारिक कस्तो प्रस्ताव हो ?

राष्ट्रपतिमा औपचारिक/अनौपचारिक दुवै प्रस्ताव आएको छैन । सबै राजनीतिक दलहरूसँग हाम्रो संवाद भैरहेको छ । कहीँबाट पनि यो खुलेर आइसकेको छैन । कांग्रेस आफैँले राष्ट्रपतिको दाबी गरिरहेको हुनाले उसले प्रस्ताव गर्ने कुरा भएन । प्रचण्डले राष्ट्रिय सहमतिबाट राष्ट्रपति ल्याउँ भनेकाले मुख फोरेर बोल्ने कुरा भएन । एमाले यो रेसमा छ कि छैन ? उ आफैँ राष्ट्रपतिमा दाबी गरिरहेको छ । त्यसैले हाम्रो पार्टीसँग जोडिएर कसैले राष्ट्रपतिको अफर गरेका छैन । बजारको चर्चा हल्ला मात्र हो ।

एमाले अध्यक्ष ओली र एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष नेपालबीच भेटघाट भयो । अनि राष्ट्रपतिका बारेमा छलफल भयो भन्ने हल्ला मात्रै हो ?

अध्यक्षज्यूले यस विषयमा केन्द्रीय सचिवालयमा कुनै जानकारी दिनुभएको छैन । उहाँ आज लुम्बिनीमा हुनुहुन्छ । उहाँले जानकारी गराउनुभएपछि मात्र हामीले यसबारे थाहा पाउछौँ । राष्ट्रपतिको पदको लागि कसैले प्रस्ताव गरेको कुरा हामीलाई जानकारीमा छैन ।

यो विषयमा पार्टीले के गर्छ ? आफ्नो उम्मेदवार हुन्छ या विपक्षी मोर्चालाई सघाउँछ ?

हाम्रो पार्टीले राष्ट्रपति पदको उम्मेदवारीमा दाबी गर्छ । सहमतिमा उम्मेदवारी आउने स्थिति भयो भने पार्टीले उम्मेदवारी खडा गर्छ । सहमति नहुने खण्डमा मात्र पार्टीले पुर्नविचार गर्ने हो ।

राष्ट्रपति आलंकारिक भनियो । संविधानको संरक्षणकर्ता भनियो । अहिले कार्यकारी जस्तै सर्वाधिक महत्त्वको पद बनाइयो । राष्ट्रपतिको विषय यति पेचिलो बन्न हुन्थ्यो कि हुँदैनथ्यो ?

रामवरण यादव राष्ट्रपति हुँदा उहाँले राष्ट्रहितलाई सर्वोपरि राखेर काम गर्नुभएको भन्ने उहाँको छवि बन्यो । यदाकदा सातातिना समस्या नआएका होइनन् । उहाँको पालामा पद र गरिमालाई कायम राख्न मेहनत गरेको देखियो । विद्या भण्डारी राष्ट्रपति भएको अहिलेका समयमा एमालेको फेबर गरेको, राष्ट्र प्रमुखको हिसाबले विवेक प्रयोग नगरेको राजनीतिक दलको सिपाही जस्तो काम गरेको भन्ने गम्भीर आरोप लागे । यही कारणले गर्दा मुलुक तर्सियो । संसद दुईपटक विघटन हुन पुग्यो । राष्ट्रपति पदमा निष्पक्ष व्यक्ति चाहिन्छ भनेर झगडा गर्ने विषय बन्यो । राष्ट्रपतिले विगतमा गरेको गल्तिले डराउनुपर्ने अवस्था आयो ।

एमालेबाट फुटेर आउनुभयो । औपचारिक रूपमा अफर आएछ भने पनि एमालेको अफर स्वीकार्ने वातावरण पार्टीभित्र बन्छ कि बन्दैन ?

एमालेसँग हामीले विद्रोह गरेको कारणमा उसले करेक्सन गर्‍यो भनेपछि, एजेण्डा यस्तो थियो ठीक ठाउँ र नयाँ बाटोमा आयो भन्ने हुन्छ । यस्तो करेक्सन पनि छैन । हाम्रो पार्टीलाई उसले पार्टीको रूपमा स्वीकार गरेको छैन । जुन पार्टीलाई पार्टीको रूपमा स्वीकार गर्दैन त्यो पार्टीको अध्यक्ष वा नेताहरूलाई गर्ने व्यवहार के हुन्छ स्वतः अनुमान गर्न सकिन्छ । अहिले त्यतातिर हामीले सोचेका छैनौँ । हाम्रो चर्चाको विषय होइन ।

राष्ट्रपतिलाई लिएर शक्ति राष्ट्रहरूको पनि चासो देखिन्छ । राजनीतिक भेटवार्ता पनि गरे । सिफारिस समेत गरेको देखियो । शक्ति राष्ट्रको चासोमा हाम्रो बुझाई नै हस्तक्षेप गर्छन् भन्ने हो ?

हाम्रो आफ्नो नेताहरूप्रति विश्वास नहुने वातावरण भएको छ, त्यो सबैभन्दा डरलाग्दो पक्ष हो । एक वर्षपछि अमेरिकारको राष्ट्रपतिमा चुनाव हुनसक्छ त्यसमा म आफ्नो धरणा बनाउन सक्छु । शक्तिशाली देश हो मेरो प्रतिक्रियाले अर्थ नराख्ला । शक्तिशाली देशको प्रतिक्रियाले अर्थ राख्दो रहेछ । व्यक्तिको स्वतन्त्र धारणा पनि हुन्छ । हाम्रो देशका स्वतन्त्रता र सार्वभौमिकतालाई ध्यानमा राखेर अन्य देशले यस्तो कुरालाई अरुले यसरी बोल्न हुँदैन भनेर सोच्छु । यसको कारक भनेको हाम्रो देशको नेतृत्व नै हो, जो आफ्नो पद पाउन निम्ती विदेशीलाई गुहार गर्छ । आफू शक्तिमा जान अर्काको भ्रमण गरेर हेर्छ र आफ्नो कुरा भनेर आउँछ । यस्तो भएर जनता तर्सेका हुन् । सबै कुरा विदेशीको हातमा हुँदैन । मुख्य कुरा नेताहरू कत्तिको देशभक्त छन्, स्वाभिमानलाई कत्तिको ख्याल गर्छन् भन्ने हो । सार्वभौमसत्तालाई सम्मान गर्ने हो भने विदेशी हस्तक्षेप बन्द भएर जान्छ ।

आर्थिक विषयलाई लिएर पार्टीले प्रधानमन्त्रीलाई पत्र बुझाएको थियो । नेपालको अर्थतन्त्र श्रीलंकाको बाटोमा गयो भनिन्छ । तपाईंहरूको पत्र कार्यान्वयन गर्न सरकारले ध्यान दिएको छ त ?

प्रधानमन्त्रीले गम्भीरतापूर्वक लिएँ, आवश्यकताअनुसार तपाईंहरूसँग छलफल गर्दै जान्छु भन्नुभएको थियो । तर, के मा सच्याउनुभयो अहिलेसम्म सार्वजनिक भएको छैन ।

राष्ट्रपतिले संसदमा गरेको अन्तिम सम्बोधनमा पनि आर्थिक अवस्थामा चासो देखियो । पार्टीहरूको चिन्ता पनि छ । सरकार पनि सुधार्छु भन्छ तर, कार्यान्वयनमा देखाजायगा भन्ने छ । कुरा कहाँ बिग्रिन्छ ?

अर्थतन्त्रको चरित्र जस्तो छ यसलाई तत्काल सुधार गर्न समग्र राज्यशक्तिको इच्छा चाहिन्छ । सबैले आर्थिक रूपमा देश संकटमा पर्दैछ भनेर बुझेका छन् तर नीति बनाउन सबै चुकेको देखिन्छ । पहिलो आत्मनिर्भताको विकास गर्नुपर्छ । आयातलाई घटाउन सक्ने धेरै ठाउँहरू छन् । ती काम गर्न नसकेपछि गीत गाएर मात्र हुँदैन ।

राष्ट्रपतिले भने पनि, प्रधानमन्त्रीले भने पनि कम्तीमा खाद्यान्न र बिजुलीमा आत्मनिर्भर बनाउनुपर्छ । खाद्यान्नमा हिजो आत्मनिर्मर थियो भोलि पनि हुन सक्छ । बिजुली घरघरमा पुर्‍याउन सक्छौँ । भान्सामा प्रयोगमा ल्याउँदा वन जंगल जोगिन्छ । बिजुलीबाट चल्ने गाडीलाई प्राथमिकता दिनुस् । करोडौँको पेट्रोलियम पदार्थको आयात रोकिन्छ । तरकारी फलफूल आदिमा आयात रोक्यौँ भने मुद्रा स्फीति घटेर जान्छ । काम त कार्यकारीले गर्नुपर्‍यो ।

तपाईंहरूको पार्टीका बैठकमा यसबारे दस्तावेज बन्ने वा ठोस कुराहरू त उठेन नि ?

बैठकमा हामीले छलफल गरिरहेकै हुन्छौँ । प्रायः बैठकमा राजनीतिक र सांगठानिक प्रस्तावहरू पेस हुने गर्छन् । समसामयिक प्रस्तावमा यो कुरा राखेर सरकारको ध्यानाकर्षण गराएका छौँ ।

आगामी चुनावमा वडादेखि प्रतिनिधिसभासम्म उम्मेदवार उठाउने र अर्को वर्ष महाधिवेशन गर्ने निर्णय गर्दै केन्द्रीय कमिटी बैठक सकियो, चुनाव लाग्न हतारो भएन ?

आगामी चुनावमा देशमा सबै वडाहरूमा हाम्रा उम्मेदवार उठाउनेछौँ । संगठन निर्माण त्यही ढंगले गर्नुपर्छ भनेर लागिरहेका छौँ । हामीलाई मान्छेले बढी आलोचना गरे । चुनावमा राष्ट्रिय पार्टी बन्न नसकेको कारणले बढी आलोचना गरे । चुनावलक्षित कार्यक्रम गरेर मान्छेको मनोविज्ञान परिवर्तन गर्नुपर्छ ।

माओवादीसँग पार्टी एकता गर्न समिति नै बन्यो, अब के हुन्छ ?

पार्टी कसैसँग मर्ज हुने छैन । भए एकीकरण हुने हो । त्यस्तो वातावरण बनेको छैन । मर्ज, समाहित हुने कुराहरू अपमानजनक कुरा हुन् । यस्ता शब्दको पछि लाग्न सकिँदैन । चार वर्षपछि हुने चुनावमा केन्द्रित भएर लाग्छौँ ।

कम्युनिस्ट केन्द्र वा बृहत् कम्युनिस्ट बनाउनेबारे तपाईंहरूको धारण के छ ?

यो पनि एजेण्डा उत्तम हुन्छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, फागुन ९, २०७९ २०:३२