प्रचण्ड, ओली र देउवाकाे तानातानमा माधव नेपाल

A+ A A-

एक साताअघि नेकपा एमालेका एक पदाधिकारीले सिंहदरबारमा भनेका थिए, ‘एमालेको हातबाट राष्ट्रपति फुस्कियो । अब एमालेबाट राष्ट्रपति हुने सम्भावान न्यून छ ।’ एमालेबाट जोसुकै व्यक्तिको नाम प्रस्ताव गरे पनि राष्ट्रपति नहुने उनको दाबी थियो । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डसँग संवाद गरेपछि उनले निकालेको निचोड थियो यो ।

अध्यक्ष केपी ओलीले राष्ट्रपतिमा एमालेबाट योग्य व्यक्तिको नाम प्रस्ताव नगरेका कारण फुत्किएको निष्कर्ष उनको थियो । ‘सभामुखमा अध्यक्ष कमरेड (ओली) ले फुत्त देवराज घिमिरेजीलाई ल्याउनुभयो । राष्ट्रपतिमा पनि यस्तै अर्को पात्र ल्याउने देखिएपछि प्रधानमन्त्री सशंकित बनेको देखिन्छ । सभामुख चयनबाटै माहौल बिग्रिएको हो,’ ती पदाधिकारीले भनेका थिए, ‘अब ओली कमरेडले चाहेको जस्तो राष्ट्रपति हुने देखिँदैन ।’ सभामुख चयनमा अध्यक्ष ओलीको एकल निर्णयप्रति एमालेभित्र ठूलो पंक्तिको असन्तुष्टि छ ।

माधवको इन्ट्री, ओलीको प्रस्ताव

एक सातापछि ती पदाधिकारीले भनेझैँ राष्ट्रपतिमा एकीकृत समाजवादीका अध्यक्ष माधव नेपालको ‘इन्ट्री’ भयो । एमाले अध्यक्ष ओलीले नै राष्ट्रपतिका लागि नेपाललाई प्रस्ताव गरेको कुरा नेताहरूबाटै चुहियो । यसबीचमा ओली र नेपालबीच भेटवार्ता भएको दाबी गरिएको छ । कहिले र कहाँ भेट भएको हो भन्ने गोप्य राखिएको छ । तर, एमाले स्रोतका अनुसार पार्टी फुटपछि पानी बाराबारको स्थितिमा पुगेका दुई अध्यक्षबीच संवाद भएको सत्य हो ।

गत पुसमा सरकार गठनको रस्साकस्सी चलिरहँदा अध्यक्ष नेपाल बिरामी परे । उनी त्रिवि शिक्षण अस्पताल महाराजगञ्जमा भर्ना भएका थिए । राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी र अध्यक्ष ओलीका दूत नेपाललाई भेट्न अस्पताल पुगेका थिए । ती दूतसँग अध्यक्ष नेपालले राष्ट्रिय सहमतिका आधारमा राष्ट्रपति बनाए आफू बन्न सक्ने संकेत गरेका थिए । उक्त कुरा ती दूतले राष्ट्रपति भण्डारी र अध्यक्ष ओलीसँग राखेका थिए । तर, भण्डारी र ओलीले अस्वीकार गरेका थिए ।

‘पार्टी विभाजन गरेको व्यक्तिलाई पुरस्कृत गर्न सकिँदैन,’ अध्यक्ष ओलीले भनेका थिए । तर, दुई महिनापछि ओली आफैंँ अध्यक्ष नेपाललाई राष्ट्रपति बनाउने प्रस्तावमा पुगेका छन् । पार्टी एकीकरण गर्ने सर्तसहित अध्यक्ष नेपाललाई राष्ट्रपतिमा अध्यक्ष ओलीले प्रस्ताव गरेको स्रोतको दाबी छ । एकीकृत समाजवादीको १० सिट एमालेमा भित्र्याएर संसदको ठूलो दल बनाउने रणनीति अध्यक्ष ओलीको छ । अध्यक्ष नेपालले अहिले यो विषयलाई पर्दाभित्रै रहन दिनुपर्ने बताए । ओलीसँगको भेटबारे उनले प्रतिक्रिया दिन मानेका छैनन्, मौन छन् ।

प्रचण्डकाे पहिले नै प्रस्ताव

माधव नेपाललाई राष्ट्रपतिमा अगाडि बढाउने प्रचण्डको पुरानै रणनीति हो । नेपाललाई राष्ट्रपतिमा धकेलेर एकीकृत समाजवादीलाई माओवादीसँग एकता गराउने उनको रणनीति हो । एकता हुन नसक्दा पनि छुट्टै पार्टीको अस्तित्वमा राख्ने गरी नै अध्यक्ष नेपाललाई अगाडि सार्ने प्रचण्डको रणनीति थियो । माधव नेपाललाई प्रस्ताव गर्दा एमालेको एउटा पंक्ति सकारात्मक हुने र कांग्रेस पनि सहमत हुन सक्ने प्रचण्डको बुझाइ थियो ।

माओवादी स्रोतका अनुसार त्यसैअनुसार प्रचण्डले पहिला नै नेपाललाई राष्ट्रपतिमा प्रस्ताव गरेका थिए । तर, त्यतिबेला प्रचण्डको प्रस्तावमा एमाले भने सहमत भएको थिएन । अहिले प्रचण्डलाई ओभरटेक गरेर ओलीले अध्यक्ष नेपाललाई प्रस्ताव गरेको चर्चा छ ।

कांग्रेसले पनि नेपाललाई प्रस्ताव गर्न सक्छ

एमाले अध्यक्ष ओलीले राखेको प्रस्ताव माधव नेपालले अस्वीकार गरेमा कांग्रेसले पनि प्रस्ताव गर्न सक्ने देखिएको छ । एकीकृत समाजवादी एमालेसँग मिल्दा ठूलो शक्ति बन्ने विश्लेषणसहित कांग्रेसले नेपाललाई प्रस्ताव गर्ने सम्भावना रहेको नेताहरूको दाबी छ ।

‘नेकपा एसलाई एमालेमा जानबाट रोक्न कांग्रेस चाहन्छ । एमाले ठूलो पार्टी बन्दा सत्ता समीकरणमा असर पर्छ । त्यसैले कांग्रेसको प्रस्तावमा माधव नेपाल उम्मेदवार हुन सक्छन्,’ नेकपा एसका एक नेताले भने । तर, सत्तारुढ गठबन्धनका नेताहरू अहिलेकै गठबन्धनको प्रस्तावमा राष्ट्रपति बन्ने दाबी गर्छन् ।

‘गठबन्धन फुटाउन लागिपरेका छन् । राष्ट्रपतिका नाममा गठबन्धन तोड्ने र कमजोर बनाउने प्रयास भइरहेको छ । त्यो प्रयास असफल हुन्छ । गठबन्धनबाट सहमतिमै राष्ट्रपति बनाएर जवाफ दिन्छौँ,’ एमाले उपमहासचिव पृथ्वीसुब्बा गुरुङ भन्छन् ।

के भन्छन् माधव ?

सोमबार प्रधानमन्त्री प्रचण्ड र अध्यक्ष नेपालबीच सिंहदरबारमा ‘वान टु वान’ वार्ता भयो । अध्यक्ष नेपालले राष्ट्रिय सहमतिको राष्ट्रपति बनाउन प्रधानमन्त्रीलाई प्रस्ताव गरे । ‘प्रधानमन्त्रीसँग राष्ट्रिय सहमतिको राष्ट्रपति बनाउने विषयमा छलफल भएको छ,’ अध्यक्ष नेपालले शिलापत्रसँग भने, ‘परिस्थिति सहमतिको बाटोमा जाँदैछ ।’

यसअघि प्रधानन्त्री प्रचण्डले राष्ट्रपतिमा नेपालको नाम प्रस्ताव गर्दा अस्वीकार गरेका थिए । अध्यक्ष नेपालको नाममा प्रधानमन्त्री प्रचण्ड पहिलेदेखि नै सकारात्मक रहेको स्रोतको दाबी छ । राष्ट्रपतिमा तपाईंको नाममा प्रस्ताव आएको हो भन्ने प्रश्नमा उनले भने, ‘मेरो नामका विषयमा मैले भन्ने कुरा छैन । पार्टीले गर्ने निर्णयमा भर पर्छ ।’

तर, अध्यक्ष ओलीको प्रस्तावमा एकीकृत समाजवादीभित्र दुई धार छ । एक पक्ष ओलीको हुने र पार्टी विभाजनको औचित्य पुष्टि नहुने तर्क गरिरहेको छ भने अर्को पक्ष अध्यक्ष नेपाललाई राष्ट्रपति बनाएर पार्टी एकीकरण पनि गर्नुपर्ने पक्षमा उभिएको छ ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, फागुन ९, २०७९ १५:०४