मैले भ्रष्टाचार गरिनँ भने प्रदेशमा कसैले पनि भ्रष्टाचार गर्न सक्दैन: मुख्यमन्त्री यादव (अन्तर्वार्ता)

मैले भ्रष्टाचार गरिनँ भने प्रदेशमा कसैले पनि भ्रष्टाचार गर्न सक्दैन: मुख्यमन्त्री यादव (अन्तर्वार्ता)

A+ A A-

(मुलुक संघीयतामा गएको पाँच वर्ष पुग्दा–नपुग्दै प्रदेश संरचनामाथि प्रश्न उठ्न थालेको छ । तीन तहका सरकारमध्ये प्रदेशले अपेक्षाकृत भूमिका निर्वाह गर्न नसक्दा आर्थिक भार मात्र बढाएको भन्दै आलोचना सुरु भएको छ । कार्यान्वयनमा गएको पाँचै वर्षमा कुनै संरचना असफल भयो भन्न मिल्दैन । बरु, त्यसमाथि वैचारिक मन्थन गर्न जरुरी छ भन्ने ठानेर शिलापत्र डटकमले आफ्नो पाँचौँ वार्षिकोत्सवको अवसरमा प्रदेशकेन्द्रित विशेष सामग्री प्रस्तुत गरेको छ । –सम्पादक)

0 0 0

सत्ता गठबन्धनमा आधा-आधा कार्यकाल मुख्यमन्त्री चलाउने सहमति गरेर मधेस प्रदेशस्थित जसपा संसदीय दलका नेता सरोजकुमार यादव २९ पुसमा मुख्यमन्त्री नियुक्त भए । साढे २ वर्षका लागि मुख्यमन्त्री बन्ने सहमतिअनुसार सत्ताको कमान सम्हालेका यादवलाई ५ माघमा प्रदेशसभामा शतप्रतिशत सांसदको विश्वासको मत दिए ।

तर, केन्द्रमा बन्ने गठबन्धनअनुसार प्रदेश सरकार प्रभावित हुने थिति बसेको र केन्द्रको सत्ता समीकरणमा विश्वासको संकट बढ्दै गएको सन्दर्भमा मुख्यमन्त्री यादवलाई मधेसमा शासन गर्न सहज भने छैन । तेस्रोपटकमा मन्त्रीमण्डललाई पूर्णता दिएका यादवसँग शिलापत्रकर्मी वाहिद हदीसले गरेको कुराकानीः

तपाईं नेतृत्वको सरकारको प्राथमिकता के हो ?

मेरो प्राथमिकतामा सबभन्दा पहिला प्रदेशलाई भष्टाचारमुक्त बनाउने हो । विकासको सन्दर्भमा कृषि, स्वास्थ्य र पर्यटन हो । यी क्षेत्रहरूलाई प्राथमिकतामा राखेर काम अगाडि बढाउँछौँ ।

तपाईंले प्राथमिकतामा राखेका कृषि, स्वास्थ्य र पर्यटन क्षेत्रमा कस्ता योजनाहरू ल्याउने सोचमा हुनुहुन्छ ?

कृषिलाई आधुनिकीकरण र वैज्ञानिक बनाउनेतर्फ सरकारले काम गर्छ । त्यसका लागि प्रदेश कृषि विश्वविद्यालयलाई प्रदेशका आठै जिल्लाको माटो परीक्षण गरी कुन जिल्लाको कुन ठाउँमा कस्तो बाली लगाउँदा उत्पादनमा वृद्धि हुन्छ, कुन ठाउँमा माछापालन गर्दा राम्रो उत्पादन हुन्छ, यी सब विषयहरूको अध्ययन गरी प्रतिवेदन तयार गर्न निर्देशन दिएको छु । प्रतिवेदन आएलगतै सरकारले काम अगाडि बढाउँछ । खेतीपातीका लागि सधैँ मलखाद तथा बिउबीजनको अभाव हुन्छ । प्रदेश सरकारले मलखादको व्यवस्थापन गर्न सक्दैन । तर, बीउबीजन उत्पादन गर्न सक्छ । त्यसैले आफैँले विभिन्न बालीको उत्पादन गरी किसानलाई उपलब्ध गराउने सोच बनाएका छौँ ।

अहिले यहाँका किसानहरू मकैको बिउ भारतीय बजारबाट ल्याएर खेती गर्छन् । तर, त्यहाँबाट ल्याएको धेरैजसो मकैको बिउमा फल नै लाग्दैन । किसानहरूले मिहिनेतको फल पाएका छैनन् । ती बिउ दिने भारतीय व्यापारीलाई पक्राउ गरी कारबाही गर्न वा किसानको बिगो तिराउन सक्दैनौँ । त्यसैले अब प्रदेश सरकारले आफैँ बिउ उत्पादन गर्ने वातावरण बनाउनेछ । बालीअनुसार किसानलाई अनुदान पनि दिने सोच छ । सिँचाइको पनि ठोस व्यवस्थापनतर्फ ध्यान दिन्छौँ ।

पर्यटन विकासका लागि रामायण सर्किटका साथै यहाँका धार्मिक तथा ऐतिहासिक महत्त्वका पुराना मठमन्दिरको संरक्षण, प्रवर्द्धनमा गम्भीरतापूर्वक लागेर विकासका योजनाहरू अगाडि बढाउँछौँ ।

गठबन्धनको सरकार छ । आफ्ना योजना कार्यान्वयनमा कति सहज देख्नुहुन्छ ?

निश्चित रूपमा यो संयुक्त सरकार हो । तर, राम्रो कामका लागि कुनै पनि दलबाट अवरोध हुन्छ भने मलाई लाग्दैन । सकारात्मक काममा सबैले सहयोग गर्छन् भन्नेमा विश्वस्त छु । म सभामुख हुँदा पनि प्रदेशसभामा सात दल थिए । तर, मैले सबै दलबाट सहयोग पाएँ ।

पाँच वर्षमा जति कानुनहरू बने, त्यसमा अधिकांश कानुन सर्वसम्मतिबाटै बने । अहिले चार दल सरकारमा सहभागी भए पनि मलाई सबै दलको समर्थन छ । त्यसले मलाई अवरोध र कुनै प्रकारको समस्या हुँदैन । सबै दल र सांसदहरूको विचार र सल्लाहअनुसार नै राम्रा–राम्रा गौरवका योजनाहरू लिएर आउँछु ।

जनचाहनाअनुसार काम गर्न नसकेको, भ्रष्टाचार बढेको भन्दै अघिल्लो सरकारको आलोचना भएको थियो । तपाईं नेतृत्वको सरकार त्यस्तो आलोचनाबाट जोगिएला ?

पहिलाको सरकारले नराम्रो काम केही पनि गरेको छैन । सबै काम राम्रो नै गरेको हो । आमजनताले के बुझिदिनुपर्छ भने सुरुमा प्रदेशमा भौतिक संचरना, कर्मचारी, ऐनकानुनलगायतका केही पनि थिएनन् । जस्तो कि सुरुमा विद्यालयमा जाँदा क, ख, ग, वा ए, बी, सीबाट सुरु गर्नुपर्छ । सुरुमा जो मुख्यमन्त्री, मन्त्रीहरू भए, उहाँलाई बस्ने टेबुल कुर्सीहरूसमेत थिएनन्, सबै व्यवस्थापन गरे । एउटा पनि कानुन थिएन, कानुन बनाएर कामको सुरुवात गरिएको हो ।

मैले भ्रष्टाचार गरिनँ भने तलका कसैले पनि भ्रष्टाचार गर्ने आँट नै गर्दैनन् भन्ने मेरो बुझाइ हो । भ्रष्टाचार खतम गर्न वास्तवमा मैले सयमा सय प्रतिशत इमानदार हुनुपर्छ ।

शून्यबाट सुरुवात भएको मधेस प्रदेश सरकारलाई काम गर्न समय त लाग्यो नै । सरकारले कामै गरेन भनेर बाहिर हल्ला फैलाइयो, अफवाह फैलाइयो, बदनामी गरियो, त्यो सत्य होइन । सबभन्दा बढी कानुन बनाउने, सबभन्दा राम्रो कानुन बनाउने, स्वच्छ तरिकाले काम हाम्रै सरकारले गरेको हो । विगतका सरकारले राम्रो काम गरेकाले तिनलाई निरन्तरता दिँदै यो सरकार अघि बढ्छ ।

भष्टाचारमुक्त प्रदेश बनाउँछु भन्नुभयो । हरेक क्षेत्रमा भ्रष्टाचारले जरो गाडेको छ भनिन्छ । त्यसलाई कसरी सामना गर्नुहुन्छ ?

पाँचतले घर छ भने माथिबाट नै फोहोर सफा गर्नुपर्छ । तलबाट माथि साफा हुँदैन । त्यसैले मुख्यमन्त्री कार्यालयबाटै प्रदेशमा भष्टाचार नियन्त्रण सुरु हुनुपर्छ । मुख्यमन्त्रीबाटै सुरु हुनुपर्छ, तब मात्रै भ्रष्टाचार नियन्त्रण हुन्छ । मैले भ्रष्टाचार गरिनँ भने तलका कसैले पनि भ्रष्टाचार गर्ने आँट गर्दैनन् भन्ने मेरो बुझाइ हो । भ्रष्टाचार खतम गर्न वास्तवमा मैले सयमा सय प्रतिशत इमानदार हुनुपर्छ ।

भ्रष्टाचार खत्तम पार्छु भन्ने तपाईंको कुरा धेरैले पत्याएको त देखिँदैन नि ?

भ्रष्टाचार खतम भएको छ छैन भन्ने अनुभव तपाईं आफैँ गर्न सक्नुहुन्छ । तपाईं कुनै कार्यालयमा जानुस्, पैसा लिएर काम गरिरहेको छ, छैन हेर्न सक्नुहुन्छ । कसैले पैसा लिइरहेको छ भने मलाई भन्नुस् ।

भ्रष्टाचार रोक्न कुनै संयन्त्र निर्माण गर्नुभएको छ ?

मैले भनेँ नि, सबै थोक गरिसकेको छु । सबै ठाउँमा मान्छे खटाइसकेको छु । यो सबै गोप्य तरिकाले हुने हो । सबै थोक भनेर हुँदैन । सबै कुरा भन्दिएपछि सबै सचेत भइहाल्छन् । त्यसैले सबै कुरा भन्न मिल्दैन ।

सबै कर्मचारीलाई समयमा कार्यालयमा उपस्थित हुन निर्देशन गरिएको छ । मन्त्रीहरूलाई पनि नियमित रूपमा मन्त्रालय आउन निर्देशन गरिसकेका छौँ । सचिवहरूलाई पनि आफ्नो इमनदारीपूर्वक कार्यसम्पादन गर्न निर्देशन दिएका छौँ । जिम्मेवारीबाट पन्छिएर आलटाल गर्ने सचिवलाई अनुगमन गर्न प्रमुख सचिवलाई निर्देशन दिएका छौँ । कर्मचारीहरूमा विगतको भन्दा सुधार पनि आएको जानकारी पाएको छु ।

प्रदेश सरकार गठन भएयता कुनै पनि आर्थिक वर्षमा प्रदेशको विकास बजेट खर्च सन्तोषजनक छैन । चालु आर्थिक वर्षको ६ महिनामा ११ प्रतिशत मात्रै बजेट खर्च भएको छ । बजेट खर्च कसरी बढाउनुहुन्छ ?

बजेट खर्च बढेको छैन भने यो सरकारको गल्ती होइन । हामीले बजेट पास गर्‍यौँ, चुनाव घोषणा भयो । चुनाव घोषणा भएपछि आचारसंहिता लागू भयो । मन्त्रीहरू चुनाव प्रचारमा लागे । आचारसंहिता लागेपछि बजेट खर्च गर्न नपाइने भयो । चुनावपछि नयाँ सरकार आउने भएर पनि बजेट खर्च रोकियो । हामीले पदभार ग्रहण गरेको एक महिना पनि पुगेको छैन, कसरी बजेट खर्च हुन्छ ? सरकार विस्तारसँगै काम अघि बढेपछि विकास बजेटको खर्च बढ्छ ।

पछिल्लो पाँच वर्षमा प्रदेश सरकारले आन्तरिक आम्दानी बढाउन सकेन । कर्मचारीलाई तलब खुवाउन पनि संघीय सरकारकै भर पर्नुपर्ने अवस्था छ । आन्तरिक आम्दानी बढाउन के गर्नुहुन्छ ?

जुन हिसाबले प्रदेश सरकारले राजस्व उठाउनुपर्ने हो, त्यो हिसाबले उठ्न सकेको छैन । अब प्रदेश सरकारको कानुनबमोजिम राजस्व उठाउन ध्यान दिइन्छ । कानुनअनुसार यहाँका उद्योग कलकारखानाले राजस्व तिर्नुपर्ने हो । तर, अहिलेसम्म कसैले राजस्व बुझाइरहेका छैनन् । हिजो मात्रै मैले यो विषयमा अर्थमन्त्रीसँग कुरा गरेको थिएँ । कानुनअनुसार यहाँका ‌बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूले पनि प्रदेशलाई राजस्व तिर्नुपर्ने हो । तर, अहिलेसम्म तिरेका छैनन् ।

सिमेन्ट उद्योगले पनि प्रतिबोरा एक रुपैयाँ प्रदेशलाई तिर्नुपर्ने हो । अहिलेसम्म एक/दुईवटाबाहेक अन्य सिमेन्ट उद्योगले राजस्व बुझाएका छैनन् । त्यसैगरी, स्थानीय तहबाट बालुवा/गिटीको राजस्व आउनुपर्ने हो, अहिलेसम्म सो विषयमा कानुन निर्माण नभएकाले समस्या देखिएको छ । त्यस कारण मैले प्रमुख सचिवलाई यो कानुन निर्माणको प्रक्रिया सुरु गर्न निर्देशन दिएको छु ।

समग्रमा म यो भन्छु कि आउँदो वर्षदेखि कानुनअनुसार प्रदेशले आफ्नो राजस्व उठाउनमा कुनै सम्झौता गर्दैन ।

अघिल्लो सरकारले मुख्यमन्त्रीसँग जोडेर धेरै योजना ल्यायो । ती योजनालाई निरन्तरता दिनुहुन्छ कि नयाँ योजना ल्याउनुहुन्छ ?

निवर्तमान मुख्यमन्त्रीजीले ल्याउनुभएका राम्रा योजनालाई निरन्तरता दिन्छु । मेरो विचारमा उहाँले सबै योजनाहरू राम्रै ल्याउनुभएको छ । 'बेटी पढाऊ बेटी बचाऊ' होस् वा 'मुख्यमन्त्री स्वच्छता अभियान', सबै राम्रा योजनाहरू हुन् । स्वच्छता अभियानका केही योजनाहरूको भुक्तानी हुन सकेको छैन । त्यसैले सबैलाई छानबिन गरी वास्तविक रूपमा काम गरेकाहरूलाई भुक्तानी दिनुपर्छ भन्ने पक्षमा हामी छौँ । जुन ठेकेदारले काम गरेको छैन, त्यो ठेक्का तोडेर नयाँ ठेकेदार छनोट गरी काम गर्न निर्देशन दिएको छु ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, माघ २७, २०७९ ०८:००