शिलापत्र रिभ्यु : रविकाे अभिव्यक्तिबारे कुन अखबारले के छापे ?

A+ A A-

सरकारबाट बाहिरिने निर्णयलगत्तै पत्रकार सम्मेलन गरेका राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) का सभापति रवि लामिछानेले हिजो विभिन्न मिडिया र पत्रकारको नामै किटेर विरोध मात्र गरेनन्, आधारहीन समाचार लेखे साथीहरू लिएर घेर्न आउने धम्कीसमेत दिए । खासगरी अखबार र अनलाइन मिडियाप्रति आक्रोशित र उत्तेजित अभिव्यक्ति दिएका लामिछानेले कतिपय पत्रकार/सम्पादकको व्यक्तिगत गतिविधिसमेत थाहा पाएको दाबी गरे । संसद्को चौथो ठूलो पार्टीको प्रमुखबाट आएको यस्तो अभिव्यक्तिलाई अखबारहरूले कसरी अर्थ्याए । शिलापत्रले यसलाई सरसर्ती केलाउने जमर्को गरेको छ ।

०००

लामिछानेले आफूलाई कान्तिपुरले खेदो खनेको आरोप लगाएका थिए । आज कान्तिपुरले पहिलो पृष्ठमा छापेका दुई मुख्य समाचार लामिछानेकै अभिव्यक्तिमा केन्द्रित छन् । कान्तिपुरले रविको अभिव्यक्तिप्रति आपत्ति जनाउँदै ‘रवि लामिछानेको धम्कीपूर्ण घृणावाद’ शीर्षकमा सम्पादकीय नै लेखेको छ । पहिलो पृष्ठमा ‘रविले देखाए वास्तविक छवि’ र 'रविलाई दर्जन प्रश्न’ शीर्षकमा दुई मुख्य समाचार छन् ।

आलोचना गर्ने मिडिया हाउसका प्रकाशक र पत्रकारमाथि गालीगलौजमा उत्रेका लामिछानेले मिडिया हाउस घेर्ने र भीडको नेतृत्व गरेर आफूअनुसार कारबाही गर्ने धम्की दिएको पहिलो समाचारमा उल्लेख छ । ‘नेपाली मिडियाले उनको नागरिकता गैरकानुनी भएको समाचार लेखेको थियो, जसलाई सर्वोच्च अदालतको संवैधानिक इजलासले सही ठहर गर्दै उनको उपप्रधान तथा गृहमन्त्री र सांसद पद खारेज गरिदिएको छ’, कान्तिपुरले लेखेको छ, ‘उनले दोहोरो राहदानी लिएको विषयमा पनि गृह मन्त्रालयमा उजुरी छ, तर उनी मन्त्री बनेर अनुसन्धान रोकाएका थिए । आफैँ गैरकानुनी नागरिकता र राहदानी बोकेका लामिछानेले नेपालमा सुशासन ल्याउने नारा दिएर चुनाव जितेका थिए ।’

‘रविलाई दर्जन प्रश्न’ मुख्य शीर्षक र ‘यी कुन तथ्य आधारहीन हुन् ?’ भन्ने उपशीर्षकमा कान्तिपुरको पहिलो पृष्ठमै छापेको दोस्रो टिप्पणीमा रविमाथि प्रतिप्रश्न गरिएको छ । कान्तिपुरले १२ वटा बुँदामा प्रश्न राखेर कुनचाहिँ आधारहीन भएको भन्दै रविलाई नै प्रतिप्रश्न गरेको छ । ‘सरकारी निकायलाई गुमराहमा राखेर राहदानी लिएको विषयमा गृह मन्त्रालयमा उजुरी परेको होइन ? अनुसन्धानका लागि गृह मन्त्रालयले जिल्ला प्रशासनलाई र जिल्ला प्रशासनले प्रहरीलाई दिएको निर्देशन कहाँ छ ? उनी गृहमन्त्री भएपछि अनुसन्धान रोकिएको विषय आधारहीन हो ?’, टिप्पणीमा कान्तिपुरले सोधेको छ ।

सम्पादकीयलाई कुनै पनि मिडियाको संस्थागत धारणा मानिन्छ । कान्तिपुरले आजको आफ्नो सम्पादकीयमा रास्वपा सभापति लामिछानेको अभिव्यक्तिप्रति आपत्ति जनाएको छ । प्रतिनिधिसभाको चौथो ठूलो दलका प्रमुखले सञ्चारमाध्यम र सम्पादक/प्रकाशकलगायतमाथि यो तहको गालीगलौज गर्नु, अप्रमाणित लाञ्छना लगाउनु र ‘कारबाही गर्ने’ धम्कीमा उत्रिनु अनपेक्षित मात्र होइन, अस्वस्थकर पनि रहेको सम्पादकीयमा उल्लेख छ ।

‘नेता भएपछि आलोचना र प्रश्नहरू सहन सिकून्, सके त्यसबाट शिक्षा लिऊन्, नसके पनि वैरभावचाहिँ नराखून्’, रवि लामिछानेको धम्कीपूर्ण घृणावाद शीर्षककाे सम्पादकीयमा कान्तिपुरले लेखेकाे छ, ’र, मुख्य कुरा त चुनावी जितको अनावश्यक उन्माद त्यागून् । २०६४ सालको निर्वाचनमा विजयी भएपश्चात् दम्भ नबढेको र सम्हालिन जानेको भए अहिले माओवादीको कद सायद यति सानो हुँदैनथ्यो, लामिछानेले यही उदाहरणबाट पनि सिकून् र आफूलाई सम्हालून् ।’

तेस्रो पृष्ठमा ‘प्रेसविरोधी अभिव्यक्तिको चौतर्फी आलोचना’ शीर्षकमा समाचार छापेको कान्तिपुरले पत्रकार महासंघका पूर्वअध्यक्षहरू सुरेश आचार्य, शिव गाउँले, वरिष्ठ अधिवक्ता टीकाराम भट्टराईलगायतको भनाइ समेटेको छ । सोही पेजमा रविको रवैयामा ओलीको ऐक्यवद्धता शीर्षकमा एमाले अध्यक्ष केपी ओलीले संसदमा लामिछानेको बचाउमा गरेको भाषणलाई समेटिएको छ ।

दृष्टिकोण पृष्ठमा पनि कान्तिपुरले लामिछाने प्रवृत्तिको विरोध गर्दै लेखिएको लेखलाई स्थान दिएको छ । राजनीतिको ‘लामिछाने मानक’ शीर्षकमा अच्युत वाग्लेले लेखेका छन्, ‘अत्यन्तै खेदको कुरा हो, शासनशैलीमा परिवर्तन र मुलुकको आर्थिक समाजिक रुपान्तरणका नारा दिएर राजनीतिको केन्द्रमा स्थापित हुन आइपुगेका लामिछानेमा पुराना दलका भ्रष्ष्ट भनिएका नेताहरूको भन्दा पनि निकृष्ट स्वरूपको नैतिक स्खलन देखिएको छ । उनको धरातल प्रस्ट छैन । व्यवहारले उनी अन्तर्यमा प्रतिगामी देखिन्छन् ।'

कान्तिपुर मिडियाकै अङ्ग्रेजी अखबार द काठमान्डू पोस्टमा पनि ‘गृह गुमाएका लामिछानेको आक्रोश’ शीर्षकमा मुख्य समाचार छापिएकाे छ । राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका सभापतिले सत्तामा फर्किने बाटो अवरुद्ध पारेको भन्दै सञ्चारमाध्यमको कार्यालय घेराउ गर्ने धम्की दिएको समाचारमा उल्लेख छ । काठमान्डू पोस्टले दोस्रो पृष्ठमा लामिछानेले आफ्नो पार्टीलाई सरकारबाट बाहिर निकालेकोबारे खबर छापेको छ ।

भारतीय लगानीमा सञ्चालित अङ्ग्रेजी अखबार द हिमालयन टाइम्स’ले 'गृह मन्त्रालय नपाउँदा रास्वपाले सरकार छाड्यो’ शीर्षकमा पहिलो पेजमा छापेको छ । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहालले गृहमन्त्री नदिएपछि संसदमा १९ सिट भएको रास्वपाले आफ्ना तीन मन्त्रीलाई फिर्ता बोलाएको समाचारमा उल्लेख छ । यसबाहेक यो अङ्ग्रेजी अखबारले लामिछानेबारे अरु विषयलाई खासै स्पेस दिएको छैन ।

अन्नपूर्ण पोस्टले पनि लामिछानेको अभिव्यक्तिलाई खासै महत्त्व दिएको छैन । ‘जहाँ किसानको पसिना सडकमा पोखिन्छ’ शीर्षकको समाचारमा १० वर्षयता तरकारी उत्पादनको स्थिति’ केलाएको अन्नपूर्णले प्रथम गभर्नर हिमाल शमशेर जबराबारे एंकर न्युज बनाएको छ । जबराको हिजो निधन भएको थियो ।

अन्नपूर्णले पहिलो पृष्ठको दाहिने कर्नरमा ‘रास्वपा सरकारबाट बाहिरियो, समर्थन यथावत’ (अनलाइनमा फरक शीर्षक) समाचार छापेको छ । अनि एकैचोटि चौथो पेजमा ‘लामिछानेको अभिव्यक्तिप्रति महासंघको आपत्ति’ शीर्षकमा सानो समाचार छ ।

नयाँ पत्रिकारले ‘४२ दिनमै सरकारबाट बाहिरिरयो रास्वपा’ शीर्षकको समाचारलाई मुख्य बनाएको छ । सरकार छाड्ने पार्टीमा निर्णय सुनाउन आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा मिडियाप्रति आक्रामक देखिएका लामिछानेले आफूलाई निरन्तर ‘खेद्ने र घेराबन्दी’ गर्ने काम भएको दाबी गरेको तथा केही मिडिया सञ्चालक र सम्पादकमाथि गम्भीर आक्षेप लगाएको नयाँ पत्रिकाले लेखेकाे छ ।

नागरिक दैनिकले 'सरकारबाट बाहिरियो रास्वपा’ शीर्षकमा छापेको मुख्य समाचारमा मिडियाप्रति लामिछानेले गम्भीर लाञ्छना लगाएको उल्लेख छ ।

सरकारी अखबार गोरखापत्रले पहिलो पृष्ठको देव्रे कर्नरमा रास्वपा सरकारबाट बाहिरिएको समाचार छापेको छ । ‘सरकारबाट बाहिरियो रास्वपा’ शीर्षकमा समाचार बनाएको गोरखापत्रले रास्वपा सभापतिले नागरिकतामा त्रुटि भएको स्वीकार गरेको उल्लेख छ । दोस्रो पृष्ठमा लामिछानेको अभिव्यक्तिप्रति आपत्ति शीर्षकको समाचार छ, जुन विभिन्न निकायले लामिछानेको अभिव्यक्तिप्रति खेद प्रकट गर्दै सार्वजनिक गरेको विज्ञप्तिलाई आधारमा बनाइएको हो ।

राजधानी दैनिकले ४२ दिनमै सरकारबाट बाहिरियो रास्वपा शीर्षकमा समाचार छापेको छ । आजै साँघु साप्ताहिक प्रकाशित छ । यसले आफ्नो पहिलो पृष्ठमा राष्ट्रपतिका लागि कांग्रेसको ढोक्सा, प्रचण्डले केपी र रविसँग पोखेर आक्रोश’ शीर्षकको समाचार छापेको छ । सोही समाचारमा उसले ‘रविको दलभित्रै दुई धारको संकट’ भएको दाबी गरेको छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, माघ २३, २०७९ ११:५६