विश्लेषक सुरेन्द्र केसीको नजरः रेखा कामुक, सञ्चिता बुहारी जस्ती !

A+ A A-

ताप्लेजुङमा बाल्यकाल विताएका डा. सुरेन्द्र केसीले करिब तीन दशक प्राध्यापनमा बिताए । राजनीतिक विश्लेषकको रुपमा चिनिएका केसीका लगभग दुई दर्जन पुस्तक र दर्जनौ लेख रचना प्रकाशित छन् ।

अमेरिकन लाइब्रेरीबाट पब्लिक स्पिकिङमा ग्राजुएट गरेका डा. केसी खरो विचारक मानिन्छन् । तर, हामीले केसीसँग राजनीति भन्दा फरकविषयबारे जान्न खोजेका छौं ।

नेपालका प्राज्ञिक व्यक्तिलेकतिको नेपाली सिनेमा हेर्छन् ? सिनेमा हेर्न समय मिल्छ ? कस्ता सिनेमा हेर्छन्?प्रस्तुत छ, केसीसँग पवन बराइलीले गरेको ‘सिनेमा संवाद’का आधारमा तयार पारिएको सामग्रीः

सिनेमाबाट कोही टाढा हुँदैन

सिनेमा मनोरञ्जनको साधान मात्रै नभईसन्देश प्रवाह गर्ने माध्यम पनि हो । सिनेमाबाट कोही टाढा हुँदैन । कुनै न कुनै कोणबाट मान्छेको मन सिनेमासँग जोडिएको हुन्छ । हरेक मान्छेले, सिनेमा हेर्छन्, हेर्नुपर्छ ।

सिनेमामा मनोरञ्जन र सन्देश दुवै एक ठाउँमा भेटिन्छ । मैले पनि विद्यार्थी जीवनमा थुप्रै सिनेमा हेरेको छु । २०३० साल तिरको कुरा हो ।त्यतिबेला धरानमाकलेज पढ्थेँ ।त्यसबेला थुप्रै सिनेमा हेरियो । जतिबेला बेला नेपाली सिनेमा खासै निर्माण हुँदैन थियो । हिन्दी सिनेमा बढी प्रदर्शन हुन्थ्यो ।

अझै पनि याद छ, जीवनको पहिलो पटक हेरेको सिनेमा ‘यादो कि बाराद’ । त्यो सिनेमाले दाजु–भाइ विछोड र विछोडपछिको पीडालाई चित्रण गरेको छ । तारिक भन्ने हिरो थिए । अहिलेको हिरो आमीर खानका काका छोरा हुन् । निर्देशक नासीर हुसेन । अरु कलाकारहरुको नाम याद भएन । तर त्यो सिनेमाको कथा अझै सान्र्दभिक लाग्छ ।

हरेको पहिलो नेपाली सिनेमा

काठमाडौं आएपछि पहिलोपटक रञ्जना हलमा ‘सिन्दुर’नामको सिनेमा हेरेँ । प्रकाश थापाले सिनेमालाई निर्देशन गरेका हुन् ।‘सिन्दुर’ले उठाएको कथावस्तु समय सान्र्दभिक थियो । प्रविधि र जनशक्तिको अभावबीच त्यतिको सिनेमा बन्नु ठूलो कुरा थियो ।

त्यसबेला नयाँ सिनेमा हेर्न छ महिना कुर्नुपथ्र्याे । विद्यार्थी जीवनमा काठमाडौंमा टिक्नै गाह्रो थियो । सिनेमा हेर्न चाहे पनि सकिदैनथ्यो ।

आर्ट सिनेमामा ज्यादा रुचि

आर्टिस्टिक सिनेमाहरु मेरो रोजाईमा पर्छन् । तर यहि मात्रै भन्ने छैन । सबै प्रकारका सिनेमाहेर्छु ।केही समयअघि ‘वीर विक्रम–२’ हेर्ने अवसर जुर्याे । हेरेपछि प्रतिक्रिया पनि लिएका थिए, पत्रकार साथीहरु ।

कलाकारको अभिनय एकदम राम्रो । तर सिनेमाले शिक्षा दिएन । सिनेमाले त शिक्षा दिनु पर्छ । फिल्ममा त्यो भेटिनँ । त्यसबेला त राम्रै छ भनिदिएँ ।

हुन त सिनेमा बनाउन सजिलो छ जस्तो लाग्दैन । म दर्शक मात्रै हो । राम्रो सिनेमा नबन्नुमा राज्यलाई पनि दोषी ठान्छु ।

एउटा सिनेमा तयार हुन कलाकार पनि व्यवसायिक हुनुपर्छ । र राज्यले पनि त्यो वातावरण बनाई दिनु पर्छ ।

समय मिलेको बेला घरमा पनि फिल्म हेर्छु । सिनेमालाई प्रेम गर्छु । तर, समयको आभावले चाहेजति हेर्न पाउँदिन ।

जब आध्यनका लागि काठमाडौं आएँ । त्यसपछि हिन्दी सिनेमा हेर्न बन्द भयो । काठमाडौंले त्यस्तै अवस्था सिर्जना गरिदियो ।

सेक्सी रेखा, बौद्धिक संचिता

पछिल्ला समय केही कलाकारसँग निकट भएको छु । रेखा थापा, संचिता लुइँटेल, स्वेता खड्का, सरोज खनाल, भुवन केसी र राजेश हमालसँग निकटता छ । उनीहरु मेरो अन्तर्वाताबाट पनि प्रभावित भएका रहेछन् । यी कलाकारले मलाई महत्व राख्छन् ।

हिरोइनमा रेखा थापा सुन्दर र कामुक लाग्छिन् । स्वेता खड्का पवित्र लाग्छिन् । संचितासँग छोरी–बुुहारीमा हुने गुण छ । बौद्धिक पनि लाग्छिन् । आफ्नो छोरी–बहिनी जस्ती ।

सरोज खनाल र भुवन केसीसँग पनि निटक छु । उनीहरुले मलाई चिन्दा रहेछन् । मलाई पनि उनीहरुको अभिनय मन पर्छ । राजेश हमाल बौद्धिक लाग्छन् । श्रीकृष्ण श्रेष्ठको नृत्य मन पथ्र्याे । नीर शाह र यादव खरेलको निर्देशन राम्रो लाग्छ । तर उनीहरुलाई राज्यले चिनेन ।

नेपाली कलाकारमा शिक्षाको अभाव

नेपाली सिनेमाको विकासबारे कलाकारहरुसँग गफ हुन्छ । नेपाली बजार सानो छ । नेपाली दर्शकले सिनेमा पनि हेर्दैनन् भन्ने गुनासो सुन्छु ।

यद्यपि, नेपाली सिनेमाको स्तरोन्नति भएको छ । नेपाली सिनेमामाव्यवसायिकता र लगानीको अभाव देखिन्छ । सिनेमा क्षेत्रमा पनि नातावाद, कृपावाद चल्दो रहेछ । प्रतिभा भएको मान्छे छायाँमा पर्छ । त्यसले पनि सिनेमाको यथेष्ट विकास हुन सकेको छैन ।

सिनेमा क्षेत्रमा काम गर्नको लागि शिक्षा नै चाहिन्छ । बलिउडमा अमिताभ बच्चन, आमीर खान, अक्षय कुमार जस्ता सुपरस्टार छन् । उनीहरुले अध्ययन गरेका छन् ।

उनीहरु राजनीति, समाजिक, आर्थिक विषयवस्तुमाथि पनि बहस गर्छन् । उनीहरुमा व्यवसायिकता छ । हाम्रा निर्देशक निर्माता, कलाकारमा त्यो देखिँदैन ।

तर यसमा कलाकारको दोष छैन । समाजमा नै बौद्धिकता छैन ।

खल्लो बन्दै नेपाली सिनेमा

हिजो ‘कुमारी’, ‘सिन्दुर’, ‘के घर, के डेरा’, ‘बलिदान’जस्ता सिनेमा बनेका थिए । समाजको यथार्थ चित्र सिनेमामा प्रस्तुत गरिएको थियो । मनोरञ्जनसहित सन्देश हुन्थ्यो ।

तर आजको सिनेमामा त्यस्तो स्वाद पाइँदैन । भौगोलिक विकटता, छुवाछुत, जस्ता थुप्रै विषय सिनेमामा आउन सकेको छैन । ती कथामा नेपाली सिनेमा बनिदिए हुन्थ्यो जस्तो लाग्छ ।

समयक्रमसँगै नेपाली सिनेमाको पनि विकास त भइरहेकै छ । तर, हुनपर्ने जति भएको छैन जस्तो लाग्छ ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, साउन ३२, २०७६ १९:४३