पोखराको अस्थायी ल्यान्डफिल लामेआहालमा, पुँडीटारमा प्रशोधन केन्द्र (तस्वीरसहित)

पोखराको अस्थायी ल्यान्डफिल लामेआहालमा, पुँडीटारमा प्रशोधन केन्द्र (तस्वीरसहित)

A+ A A-

पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा आइतबारदेखि आन्तरिक उडान सुरु हुँदैछ । विमानस्थल चल्ने भएसँगै दुई दशकदेखि सञ्चालनमा रहेको पोखरा–१४ स्थित ल्यान्डफिल साइट पुरिएको छ । जहाज उडान–अवतरणमा समस्या हुने भएपछि विमानस्थल नजिकैको उक्त ल्यान्डफिल पुरिएको हो ।

महानगरले पोखरामा उत्पादन हुने फोहोर व्यवस्थापन गर्न नयाँ ठाउँ खोजेको छ । पोखरा ३३ पुँडीटारको झाँक्री खोलामा पुनः प्रशोधन केन्द्र बनाइने मेयर धनराज आचार्यले बताए । ‘दुई दिनभित्र ग्लोबल टेण्डर निकाल्ने तयारी छ । सबैभन्दा राम्रो प्रस्ताव जसको आउँछ त्यो सार्वजनिक गर्छौं,’ मेयर आचार्यले शनिबार आयोजित पत्रकार सम्मेलनमा भने ।

यो प्रशोधन केन्द्र बनाउन भने ६ महिनादेखि एक वर्ष लाग्ने छ । प्रशोधन केन्द्र तयार नहुँदासम्म पोखरा–३२ लामेआहालको खोला छेऊमा फोहोर व्यवस्थापन गर्ने तयारी छ । ‘गुरुकुल, विद्याश्रम र राधाकृष्ण मन्दिरसहित स्थानीयको करिब ३० रोपनी जमिन पहिरोले खसेको छ,’ मेयर आचार्यले भने, ‘यसरी नै पहिरो खस्न थाले राजमार्गसम्म आउँछ । त्यहाँ फोहोर फालेर हरेक दिन त्यसलाई परिन्छ ।’

फोहोर फालेपछि हरेक दिन नजिकैको हाइड्रो पावरको सुरुङबाट निक्लिएको माटोले पुरिने छ । यसो हुँदा पहिरो जाने समस्या पनि समाधान हुने मेयर आचार्यको भनाइ छ । फालिने फोहोरले सेती नदीमा कुनै असर नगर्ने महानगरको दाबी छ । खोलामा फोहोरले असर नगर्ने गरी फोहोर फाल्ने ठाउँमा खाल्डो खन्ने र पर्खाल लगाउने काम सुरु हुँदैछ । यो ठाउँ पृथ्वी राजमार्गभन्दा करिब ५ सय मिटरभित्र पर्छ । यो अस्थायी ल्यान्डफिल पोखराको मुख्य बजार पृथ्वीचोकबाट करिब १५ किलोमिटर टाढा छ ।

कस्तो बन्छ प्रशोधन केन्द्र ?

प्रशोधन केन्द्र बनाउन महानगरमा चार-पाँचवटा कम्पनीले प्रस्ताव ल्याएका छन् । कुन मोडलअनुसार अघि बढ्ने महानगरले टुंग्याएको छैन । अनौपचारिक प्रस्ताव आए पनि अब टेण्डर खुलेपछि प्रशोधन केन्द्र स्थापनाको प्रक्रिया अघि बढ्ने छ ।

कसैले साढे २ महिना, कसैले ३ महिना, कसैले ४ महिना र कसैले ६ महिनामा प्रशोधन केन्द्रको सबै पूर्वाधार तयार गर्न सकिने बताएका छन् । कसैले सीएनजी ग्यास, कसैले पाइप, ब्लक, बिजुली उत्पादन गर्नेसम्मको प्रस्ताव महानगरमा आएको छ । ‘सबैभन्दा उत्तम कुन हुनसक्छ, फोहोरबाट मोहोर बनाउने गरी छलफल गर्छौं,’ उनले भने, ‘फोहोर तर्सिनपर्ने होइन भन्ने गरी, त्यहाँ लगेर देखाउने गरी काम गर्छौं ।’

यो प्रशोधन केन्द्र ७० रोपनी जमिनमा बन्ने छ । जग्गा प्राप्तिका लागि स्थानीय वडाध्यक्षले जग्गाको मूल्य निर्धारणको काम गरिरहेका छन् । प्रशोधन केन्द्रको पूर्वाधार तयार गर्दा कति खर्च लाग्छ निश्चित छैन । मेयर आचार्यले कम्तीमा एक अर्बभन्दा बढी खर्च हुने बताए ।

महानगरले ‘रिडिउस, रिसाइकल र रियुज’ अर्थात् ‘थ्री आर’ योजनाअनुसार यो प्रशोधन केन्द्र बनाउने छ । अहिलेजस्तो फोहोर फाल्ने र त्यसलाई पुर्ने पूर्वाधार बन्ने छैन । पोखरामा दैनिक ९० टन फोहोर उत्पादन हुन्छ । पोखरा १८, १९, २०, २१, २२, २३, २४ लगायत ग्रामीण वडामा भने ल्यान्डफिलसम्म फोहोर आउँदैन । त्यहाँ घर-घरमै फोहोर व्यवस्थापन हुन्छ ।

तस्वीरमा हेर्नुहोस् ल्यान्डफिल बन्ने ठाउँः