डिभोर्सको हुर्रेहुर्रे

A+ A A-

'मोहब्बत हमारी वो जानते नहीं,
गुजारिश हमारी मानते नहीं,
कहते थे याद करेंगे मरने के बाद भी
पर जीते जी ही वो मुझे पहचानते नहीं ।'

प्रिय सुञ्जुकी !

प्रियतम ! (यो शब्दको हकदार नभए पनि पूर्वप्रेमीको हैसियतले प्रयोग गरिएको बुझियोस्) प्रौढढल्को मानसिक तन्नेरीले भर्खरै एउटा दुःखान्त निर्णय गर्न जाँदैछ । यसले हाम्रो जीवन र सन्ततिलाई अर्थ र असर पार्ने पनि छ । जान्दछु, बुझ्दछु.. तर पनि... प्रिय ! मलाई माफ गर । तिमीले आभास पाएको धेरै दिन भयो नै । तर, डिभोर्सको निर्णय नै गरिनहाल्ला कि सोच्यौ पनि होला । हिजोका दिन सम्झियौ होला, सहयात्रा र सम्भोगका क्षण याद आए पनि होलान् । सँघार नै त काटिहाल्दैन कि भन्ने सोच्यौ होला । अनेकौँ खुलदुली मनमा भए होलान् । तर प्रिय, अब यो कठोर निर्णय लिन भने विवश भएँ ।

हाम्रो भलो नचाहने जोरी–पारी र वैरीहरू सफल भए, तिमी र म हार्‍यौँ । यो दुःखद संयोग के भनौँ ? यसमा मेरो भावना र स्वाभिमानको खेल छ भने तिम्रा पछिल्ला निर्णय । आखिर दोष एकातर्फको मात्र थिएन । तिमीलाई थाहा नै छ– सहयात्राका पाँच दशक चानचुने कहाँ हो र ? यो अवधिमा एउटा शिशु पनि त किशोर, युवापन छिचोलेर प्रौढतातिर ढल्किसकेको हुन्छ । सञ्चित आयु धेरै खर्च गरिसकेको हुन्छ । अनुभव थपिँदै गए पनि शारीरिक क्षमता कम हुँदै जान्छन् । साँच्चै हो प्रिय, त्यस्तो बेला सोच्दछ दिमागले र दुःख पाउँछ शरीरले ।

सपनाहरू जन्मन्छन्, कैयौँ तुहिन्छन् तर सपना देख्न भने छोडनुहुँदैन । जितमा मात्तिने र एउटै हारमा अत्तिनेले यात्रा निरन्तर दिन सक्दैन । रूप फरक भए पनि युद्ध, खेल र प्रेम उस्तैउस्तै हुन् । तिमी युद्धगाथा पढ्छ्यौ भने धेरै युद्धमा पराजय भोगेका सेनापति फेरि युद्धको गम्भीर समीक्षा गरेर विजयी भएका छन् । एउटै हार अन्तिम पराजय हुँदैन ।

साउदी अरबसँग पहिलो खेल पराजय भोगेको अर्जेन्टिनाले धेरै कुरा सिकायो, पढायो । उसको विश्वकप जित्नु भनेको एउटै हारले कसैको भविष्यको लालमोहर लगाउँदैन, लक्ष्य प्राप्तिको यात्रा रोकिन हुँदैन, जारी राख्नुपर्छ भन्ने हो । पहिलो हारपछि अर्जेन्टिनी खेलाडीले आफ्नो र विरोधी टिमहरूको सूक्ष्म समीक्षा गरे । टिमले विश्वकप प्राप्तिको सामूहिक दृढ़ संकल्प गरे । परिणामले सिद्द गर्‍यो– एकचोटि परीक्षामा फेल हुनु, युद्धमा पराजय भोग्नु, खेलमा हार्नु व्यापार बिग्रिनु सधैँका लागि ध्वस्त हुनु भने हैन । राजनीतिमा स्वार्थ र प्रेम यदि व्यवसाय हैन भने भावना र जीवनलक्ष्य एउटै बाटाका यात्री हुन्छन् । जब विश्वास, मान्यता, सोच र अभ्यास नै फरक हुन्छन् भने प्रेम, सम्बन्ध र राजनीतिक पार्टीमा निरन्तरता दिनु भनेको आफैँलाई धोका दिनु हो ।

सुञ्जुकी, म डिभोर्स त गर्छु तर म कुनै कुलाङ्गारसँग अर्को बिहे गर्ने छैन । धुन्धुकारीको आफन्त बन्ने छैन । मानव रक्त र मासुको पक्वान बनाउनेसँग सम्भोग गर्ने छैन । तर के गर्नु, फेरि भावनाले विचार लतार्दा डिभोर्स शब्द सम्झँदै आङ जिरिङजिरिङ हुन्छ ।

हामीलाई चिन्नेले यस निर्णयलाई राम्रै तरिकाले नियाल्नेछन् । हाम्रो जीवनयात्रालाई सनातनी समझभन्दा टाढाको विषय बन्नेछ । गम्भीर कविता र उम्दा साहित्यका पाठकहरू नभएजस्तै यसका कार्य, कारण र परिणाम नियाल्न समर्थ हुने छैनन् । लेनिनले तीनचोटि पढेर बुझेको भनिएको निकोलाई चेर्नेसेब्स्कीको ‘के गर्ने’ उपन्यास त मेरो बुताबाहिर रहेको कुरा तिमीलाई भनेकै थिएँ । तिमी चतुर र विदुषी हौ । महाकूटनीतिज्ञ पनि । तिम्रा सीमा र समस्या बुझेको छु । भावनामा बग्ने तिमीलाई अनुमति लोक र समयले दिँदैन । तर, मेरा लागि त्यो गह्रुङ्गो भारी भएर बिसाउनुबाहेक चित्त शान्त पार्ने अरु उपाय नै रहेन । भावनात्मक सम्बन्धको कुनै अर्थ रहँदैन । त्यसका आधार चिन्तन र जीवनयात्रासँग जोडिन सक्नुपर्छ । जब त्यसैमा धाँजा पर्छन्, तब सम्बन्ध कृत्रिम बन्न पुग्छ । झझल्को आइरहन सक्छ तर टुटिनसकेको यारीलाई अब धानिरहन सकिनँ ।

तिम्रो सँगालिएको पत्र फेरि पढ्दैछु । यस्ता तर्क गर्ने मान्छे, जेको तिमी विरोधी थियौ, त्यसैको पछुवा कसरी बन्न सक्यौ ? हँ ...!

सुञ्जुकी : कमरेड केसर, जगत्‌ले कुरा काट्न थाले । मन धुकुरधुकर भा'छ । हामी हतारियौँ कि जस्तो छ । आफन्त पराइमा फेरिँदैछन्, दुस्मन र विरोधीले कति पो साथ देलान् ? पछुवा त शक्तिका प्यासा मात्र हुन् । बल्दो आगोले कुन बेला रङ फेर्ने हो, अँगार बन्छ कि खरानी, थाहा छैन । म त यति चिन्तित कहिल्यै थिइनँ ।

केशर : अब फर्कने बाटै छैन, प्रिय ! युद्धमा निराश हुनु नै आधा पराजय स्वीकार्नु हो । मनका कुरा कहिल्यै अनुहारमा नल्याउनू । बोल्नुपर्ने कुरा आफूले नभन्नू । राजनीति सहज हैन, बक्र रेखामा चल्छ । प्रेम र राजनीति सिधा र सरल बाटोमा हिँड्दैन । क्यालकुलेटरले राजनीतिको हिसाब पनि निकाल्दैन । जसरी प्रेम भावना प्रधान हुन्छ, जिन्दगीको सहयात्रा नबन्न पनि सक्छ, दाम्पत्य जीवन नहुन सक्छ । दुनियाँका आँखा दर्बिला हुन्छन्, त्यस्तै राजनीति पनि अत्यन्तै क्रूर हुन्छ । बाउले छोरालाई, छोराले बाउलाई हत्या गर्छ । सत्तासामु नाता, मित्र, कुटुम्ब र कमरेड कोही आफन्त हुँदैनन् । बाउको सद्गत गर्न युवराज जान सक्दैन, श्रीपेच लगाउनुपर्छ । जिते हस्तिनापुरको राज, हारे चपरीमनिको बास । कठोर हौ... कठोर । प्रेमजस्तो सत्ता सहज र भावनामय हुँदैन । बि स्ट्रङ्ग सुञ्जुकी... बि स्ट्रङ्ग मोरी । छुट्यो तिर, बज्यो शंख, जाऊ मैदानमा निर्मम रणचण्डी भएर । समयले दिएको चुनौती स्वीकार ।

पात्रो पल्टाएँ । कुरकुरे बैँसमा छड्के नजरले तिम्रो यौवना चियाएको क्षण याद आयो । सहयात्रा र सम्भोग अवधिका ४८ वर्ष बितेछन् । भावनामय भइँदोरहेछ । हामी पूर्वीय संस्कृतिमा हुर्केका र सोहीअनुकूल जीवनपद्धति बनेका सामाजिक प्राणी हौँ । सम्बन्ध गाँसिएपछि दाम्लोले बाँधेको पशुझैँ किलोमै रिङ्गिइरहनुपर्ने । मन नमिले पनि, आस्था भत्किए पनि, विश्वास टुटे पनि अर्काले के भन्ला भनेर जोडिनै पर्ने, नारिनै पर्ने । सम्बन्ध अर्कैले जोडिदिने, भत्कन पनि लोकलाज र लमीको हुर्मत बचाइदिन कुण्ठित हुनुपर्ने । अब मबाट त्यो हुँदैन । प्रेम, विवाह र यौनका बारेमा चलिरहेका मान्यताबाट पर हट्नैपर्छ । लोकलाजलाई पचाएर समयसँग विद्रोह गर्नैपर्छ । मैले बारम्बार लेर्मेन्तोभको कथा सयनकक्षमा सुनाउँदा कति मक्ख पर्थ्यौ– ‘विद्रोही खोज्दछ आँधी मानौँ, त्यहाँ शान्त छ’ ।

केही समयदेखि क्रमशः सम्बन्धमा पहिरो जाँदै गरेको महसुस गर्दै आएको थिएँ । यो परेवा जोडी बीचमा सम्बन्धमा चिस्यान कसरी आएर डिभोर्सको निर्णयमा पुग्यो, अर्को आश्चर्य बन्यो । कुन पापीले हाम्रो प्रेममा आँखा लगाएर यस्तो दुःखान्त परिणाममा पुर्‍यायो । ओहो ! हाम्रो मिलाप चानचुने थिएन, होइन र ? लाल–हीराको जोडीजस्तो, रोमियो र जुलियटको प्रेमजस्तै, लैला र मजनुको आशक्तिजस्तो, हिर राँझाको दुई हृदयको मिलनजस्तै एकअर्काबीचको विलीनता वैरीका लागि आँखाको कसिङ्गर र टाउको दुखाइ बनेका थियौँ । तर, समय फेरियो, आदर्श बदलियो, तिम्रो जीवनमा अरुको आगमन भयो, टुलुटुलु हेरिरहन सक्दिनथेँ । आखिर पुरुष नै त थिएँ । पुरुषोचित संस्कारबाट कसरी टाढा हुन्थेँ र ? त्यस्तो ६३ सम्बन्धबाट ३६ मा फेरिँदा पनि आपसमा छली बन्दै आफैँलाई झुक्याउँदै थियौँ । म्याकाबेली दीक्षित आधुनिक राजनीतिज्ञजस्तै विकसित ठण्डा सम्बन्धलाई हामीले एकआपसमा ठगी गर्दै हाकाहाकी र खुलस्त भन्न सकिरहेका थिएनौँ ।

अनौठो अदृश्य पासोमा फसेका हामीहरू । यस निर्णयले जोरीपारी खिसी टिउरी गर्दै तिघ्रा ठोक्दै उनीहरूको हड्डी पनि खितखिताऊला । मेरा कुलले हामीलाई भरोसा गर्देै वंश चलाऊलान् भन्दै चिहानमा पुरिएका सुन्दर र ओजिला मान्छेहरू र जिउँदा एवं सग्ला गर्विला मान्छेहरू चिन्तित होलान् नै । पुर्खाहरूले वंशको श्रीवृद्धि होला, दैलो नलाग्ला र चुलो सधैँ जल्ला सोचेका थिए । त्यसैले तिमीबाट एउटै मात्र भए पनि सन्तान जन्माउने रहर अधुरै भयो । यी अदृश्य आतङ्कको छायाले सदा ममाथि रजाइँ गरिरहेको हुनेछ । तर, के गरौँ ! हाम्रो सम्बन्धको अर्थ बच्चा कोरल्न र तोँद फुलाउन मात्रै हो त ? गम्दै जाँदा असह्य हुन्थ्यो, सुञ्जुकी ।

संवेदना मरेको सम्बन्धलाई निरन्तरता दिनु वैधानिक वेश्यावृति भएकाले मलाई त्यो स्वीकार्य भएन । त्यो नाफाको व्यापार हो । प्रेम र सम्बन्धको व्यापारी बन्न सक्दिनँ हौ ।

मेरो अवस्था र हविगत चाल पायौ, आयौ । कूटनीतिक जालोमा फेरि फसाउन चाह्यौ पनि । संवेदना मरेको सम्बन्धलाई निरन्तरता दिनु वैधानिक वेश्यावृत्ति भएकाले मलाई त्यो स्वीकार्य भएन । त्यो नाफाको व्यापार हो । प्रेम र सम्बन्धको व्यापारी बन्न सक्दिनँ हौ । त्यसैले सम्झौताको प्रस्ताव स्वीकार्न सकिनँ । माफ गर । तब भेल उर्लिएको उकुसमुकुस भाव बाढी बनेर मौनताको बाँध फोर्नैपर्‍यो । आफ्नै गौरवको बोझ उठाउन हम्मेहम्मे परिरहेको बेला तिम्रो पतनशील शरीरलाई कसरी काँध दिऊँ, भन त ? अझ मान्छेको युवापन उमेरमा होइन सोच, विचार र व्यवहारमा देखिनुपर्छ । परिवर्तनशील, प्रगतिशील सोच राख्ने ७० वर्षको मान्छेभन्दा यथास्थितिवादी पुरातन सोच राख्ने तर्कहीन ३० वर्षको मान्छे बढी वृद्ध बन्छ भन्ने मेरो ठहर हो ।

म तिमीजस्तो हुन सकिनँ, तिमी मजस्तो बन्न सकिनौ । दुवै, दुवैजस्ता तर सम्बन्ध भने कायमै । यस्तो कुरा हुनै सक्दैन । आचरणमा, आदर्शमा, सपनामा, लक्ष्यमा, विश्वासमा जब हाम्रा बाटा फरक हुन्छन्, सम्बन्धमा धाँजा पर्छन् भने भौतिक सम्बन्ध पनि नाजायज हुन्छ । भनिसकेँ– 'अब हाम्रो सहयात्रा र सम्भोगलाई निरन्तरता दिनु भनेको एकआपसमा मानसिक अपराध र वैधानिक वेश्यागमन हुन जान्छ’ । त्यसैले कठोर निर्णयमा पुग्नैपर्ने हुन्थ्यो । आफैँलाई न्याय दिन आफ्नैविरुद्ध नालिस दिने, प्रतिवादी लगाउने, फैसला आफैँ गर्ने र फैसला कार्यान्वयन गर्ने पनि । सजाय आफैँ तोक्ने, स्वयंसेवी तरिकाले दण्ड भोग्ने ।

फेरि जोडिने कुरा असम्भव । इस्लामी संस्कृतिमा हलाला भन्ने एउटा चलन छ । तलाक भनेपछि डिभोर्स हुने अनि हलाला (फेरि अन्य पुरुषसँग निकाहा गरी उसले पनि तलाक दिएर पहिलेकै लोग्नेसँग फेरि निकाहा गर्ने चलन) गरेर फेरि पतिपत्नी बन्ने चलनविरुद्ध अहिले आवाज उठिरहेको छ भने फेरि सम्बन्ध भनेको एक अर्को तात्विक रूपमै फेरिनु हो वा स्वार्थरेखा मेटिनु हो । हामीले नयाँ अभ्यास गर्न पनि सक्छौँ । त्यो हो– 'सहवास त्याग्नु भनेको शत्रुताबेगर अन्य स्त्रीपुरुषबीच एकआपसमा सहकार्य र सहयोग भएजस्तै हुन सक्छ' । तर, हाम्रोजस्तो सांस्कृतिक सामन्तवादले जकडिएको समाजमा पूर्वप्रेमी—प्रेमिकाको सहयात्रालाई सहज रूपमा भने लिइँदैन ।

सुञ्जुकी ! यो बजारकेन्द्रित युगमा आदर्श प्रेम र सिद्धान्तको राजनीति भावनामय पुस्तकका विषय बन्दै गए । भोगेको जीवन, गरेको काम, खेलेको भूमिका, देखेको सपना अब ती काल्पनिक कथा त हैन ? भन्ने पनि भो । अब को, कति र के फाइदा दिन सक्छ, उपयोगिता के छ भन्ने आधारमा सम्बन्ध र प्रेमले निरन्तरता पाउने भयो । त्यसैले एकअर्कालाई छलिरहँदा दिल र दिमाग दुवैलाई बोझ बन्न पुग्यो । सही नसक्नु भएर यस्तो कठोर निर्णयमा पुगेको हुँ । मानसिक बोझ र पीडा भनेको शारीरिक पीडाभन्दा असह्य हुन्छ । दिल दुख्छ र अति चहर्‍याउँछ क्या । भिडसँग नलतारिनू र एक्लै हिँड्ने अभ्यासलाई तिमी लहड पनि भन्न सकौली ।

सुञ्जुकी, अब सम्बन्धको सँघार काटौँ । आफ्नैविरुद्ध नारा घन्काउँदै झण्डा उठाऊँ । नयाँ यात्रामा लम्कौँ । आफैँविरुद्धको नवीन यात्रा कम चुनौतीका हुँदैनन् । सामना गर्ने समयको माग हो । जे सोच, तर मेरो निर्णयलाई चित्त नबुझे पनि हार्दिक रूपमा स्वीकार मेरी आफन्ती ।

अहो कस्तो सँघार । भित्र र बाहिरको दोसाँध । पराधीनता–आश्रय र उन्मुक्त स्वतन्त्रताको रेखा । सँघार काट्नु कस्तो कठिन...उफ् ! नयाँ जीवनको थालनी । पुरानोको अन्त र नयाँको थालनी । बसाइ सरेजस्तो । हिजोको सम्बन्ध तोडिने, नयाँ बनाउनुपर्ने । एउटा सनातनी र सरल जीवन बिताउनेले विस्थापनको पीडा र स्थापित हुँदाका संघर्ष थाहा नै पाउँदैन । त्यसैले मान्छे सँघार काट्ने हिम्मत पटक्कै गर्दैन र उन्मुक्त स्वतन्त्रताको रसस्वादन पनि जीवनभर गर्न पाउँदैन । आऊ सुञ्जुकी, यही अदृश्य बन्धनको सँघार काटौँ । दुःखान्तको नाटकीय भूमिकामा आँसु झारेर मेरो नवयात्रा नरोक । बिन्ती बिन्ती... । हामी हाम्रो मालिक बन्ने अधिकार अर्कालाई नसुम्पौँ । विचारसहितको प्रेममा कमरेड हुन्छ । व्यापारिक मित्रतामा मात्रै नाफाका साझेदार । आदर्शसहितको आफन्तीलोपना प्रेमी–प्रेमिकाको ।

भावना रित्तिएकाहरूले बाउआमाको काख सहजै छोड्न सक्छन्, आइपर्ने आपत्–विपद्‌को भने लेखाजोखा गर्दैनन् । तर, सँघार त सँघारै हो नि । सँघारभित्र छानो हुन्छ । भित्तो हुन्छ, दर्के पानीले रुझ्नु पर्दैन, हावाहुरी छेल्नु पर्दैन, असिना झरीबाट रुझ्नु पर्दैन । कटकटिने हिउँ र तुषारोमा ठिहिरिनु पर्दैन । हिमपातबाट जोगिन्छ, हिंस्रक जनावरको सिकार हुनु पर्दैन । टन्टलापुर घाम छलिने शीतल छहारी पाइन्छ । निष्पट्ट निदाउने हाई सन्चो निन्द्रा पाइन्छ ।

सुञ्जुकी, तिमी कठोर हौ... कठोर । प्रेमजस्तो सत्ता सहज र भावनामय हुँदैन । बि स्ट्रङ्ग सुञ्जुकी... बि स्ट्रङ्ग मोरी । छुट्यो तिर, बज्यो शंख, जाऊ मैदानमा निर्मम रणचण्डी भएर ।

सँघारभित्र स्वतन्त्रता भने बन्धकी राख्नुपर्छ । छानोलाई मालिक स्वीकार्नुपर्छ । भित्ताको आदेशमा चल्नुपर्छ । सँघार काटेपछि भने चारैतर्फबाट बात लाग्छ । चारैतर्फ खुला र प्रतिकूलता । भित्ता, छानु, थाम, निदाल र भर्‍याङ सबै परिचितसँग गाँसिएका सम्बन्ध टुटेर एक्लोहुँदै आफैँले बनाएको बाटोमा लम्कनुपर्ने ।

स्वतन्त्रताका लागि हरेकले सँघार काटेका हुन्छन् । स्वतन्त्रता र स्वाभिमानले नै त मान्छेलाई पशुबाट अलग्याइदियो नि, हैन त ‘आफन्ती’ ?

त्यसैले हाम्रो कल्याणकै लागि पनि अब सम्बन्धलाई निरन्तरता दिनुहुँदैन । मेरो चिन्ता नगर । आउँदा कठिनाइ र लोकलाजलाई पचाउनेछु । मेरो जवाफ आफ्नै प्रकारको हुनेछ ।

तिमीसँग मेरो कुनै गुनासो छैन । अगुल्टो नठोसी कहाँ आगो दन्किन्छ र ? हाम्रो लगनगाँठो पनि त कसैको करकाप र सल्लाह सुझावले गाँसिएको थिएन नि । न त कुनै वासनाको आवेगले । मैले सपना देखेँ, न त तिमीले आफ्नो न्यानो बाहुपासमा बाध्यौ । प्रेमीय अभिभावकत्व दिने कबुल गर्दा आफ्नै सुन्दर संसारको चित्र कोर्‍यौ ।

पहिलो रातमै भनेको कुरा याद आउँछ– केशर, सपना देख र त्यसलाई विपनीमा फेर्ने कर्म गर । आदर्शको मूल्य कुनै व्यापार होइन । नाफा र घाटाको तराजुमा तौलिने हैन । 'म छहारी दिन्छु, सपना दिन्छु, अनि सपनालाई फेर्ने शक्ति र सोच दिन्छु' भनेर बढाएका तन्नेरी हातको स्पर्श र न्यानोपना अहिले पनि ताजै छ । अब त्यही गर्माहट भने पाउँदिनँ । त्यति स्पष्ट तिमी, अहिलेको व्यवहारमा भने छली देख्छु । कुरा फेरिए, लवजमा त्यो माधुर्यता, सहृदयका धड्कन पाउँदिनँ । तब यो पाल्सी जीवन बोझ बन्दै गएर यो निर्णयमा पुगेको हुँ ।

लामो प्रस्टीकरणको के आवश्यकता ? म डिभोर्स त गर्छु तर म कुनै कुलाङ्गारसँग अर्को बिहे गर्ने छैन । धुन्धुकारीको आफन्त बन्ने छैन । पाल्सी कुरा घिन लाग्छ, त्यस्तासँग सहवास पटक्कै गर्ने छैन । मानव रक्त र मासुको पक्वान बनाउनेसँग सम्भोग गर्ने छैन । तर के गर्नु, फेरि भावनाले विचार लतार्दा डिभोर्स शब्द सम्झँदै आङ जिरिङजिरिङ हुन्छ ।

बिस्तरामा को पो नाङ्गो हुँदैन र ? यसलाई बिर्सन हरेक रात मदहोस भएर वा कविता कोरेर बिताउनुपर्थ्यो । भो, भयो, अति भयो... दुख्यो मलाई । अब यसलाई धान्न, तान्न र लतार्न सकिनँ । त्यसैले तिमी–हामी डिभोर्स गर्नुपर्छ र हाम्रा जटिल सम्बन्धलाई सरलीकरण गर्दै सामान्य हुँदै जानुपर्छ ।

यसलाई वैरभाव गरेर इख अथवा एकले अर्कालाई अपमान गर्‍यो भनेर बुझिनु पनि हुँदैन । यो नाजुक र संवेदनशीलतालाई हेर्दै एकअर्कालाई बात नलगाऊँ । त्यो काम गाली पण्डितहरूकै अंशमा छोडिदिऊँ । आउ प्रिय, हात मिलाएर डिभोर्स कार्यक्रमलाई सफल पारौँ र एउटा रुन्चे भोजको जामलाई चियर्स गरौँ, ...हुर्रे हुर्रे भन्दै, उन्मुक्त स्वतन्त्रताको नारा लगाउँदै ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, पुस ९, २०७९ १०:२९