१८ वर्षको उमेरमा व्यवसाय गर्न ऋण नपाएर मलेसिया भासिएका कृष्णले अहिले नेपालमा दिइरहेका छन् सयौँलाई रोजगारी

१८ वर्षको उमेरमा व्यवसाय गर्न ऋण नपाएर मलेसिया भासिएका कृष्णले अहिले नेपालमा दिइरहेका छन् सयौँलाई रोजगारी

A+ A A-

दुई वर्षको मलेसिया बसाइपछि नेपाल फर्किंदा कृष्णराज तिमल्सिनाले ४/५ लाख जम्मा गरेका थिए । उनको उद्देश्य नै त्यो पैसा व्यवसायमा लगाउने थियो । कृष्ण पसल खोज्न थाले । २०६३ सालमा उनी मलेसिया जानुअघि ७/८ लाख पर्ने पसलको मूल्य १८/२० लाख पुगिसकेको रहेछ । उनीसँग ऋण खोज्नुको विकल्प थिएन ।

‘त्यो बेलामा भने मैले आफन्तबाट ऋण पाएँ । सायद विदेश बसेर आएपछि म्याचुअर्ड सोच्नुभएर होला,’ उनले भने ।आफूसँग भएको पैसामा ऋण गरेको पैसा थपेर उनले असनमा कपडाको रिटेल पसल खोले । २०६५ सालमा सामान्य रिटेल पसलबाट सुरु भएको उनको व्यावसायिक यात्रा अहिले आफ्नै कम्पनी ‘थ्रेड गार्मेन्ट’सम्म पुगेको छ ।

उक्त कम्पनीबाट थ्रेड, कोफी, लिमिटेड एडिसन, डीआरजे, सीएम, फ्लाई, जेन्टल म्यान, केटी जिन्स, अर्वान आउटफिटर्स, राइज गरी १० वटा ब्रान्डका तयारी पोशाक उत्पादन हुन्छन् । यी ब्रान्डमा बच्चा, युवा, महिलादेखि वृद्धसम्मका पोशाक बन्छन् ।

ललितपुर र इटहरीका दुई कम्पनीमा करिब ६ सय जनाले प्रत्यक्ष रोजगारी पाइरहेका छन् । थ्रेड गार्मेन्टमा काम गर्नेहरू पनि राम्रो कमाइ गरिरहेका छन् ।

‘सिलाइको काम गर्नेले नै महिनामा ३० देखि ६० हजार रुपैयाँसम्म कमाउनुहुन्छ । आइरन गर्नेले ९० हजार र डिजाइन गर्नेको कमाइ १ देखि डेढ लाखसम्म हुन्छ,’ उनले भने । उनको कम्पनीले दैनिक ६ हजारभन्दा बढी थान तयारी पोशाक उत्पादन गर्छन् ।

विगत ४ वर्षदेखि प्रहरी, नेपाल आर्मी, सशस्त्र प्रहरी, म्यादी प्रहरी, स्काउटका कपडा, विभिन्न संस्थाका ड्रेसहरू पनि उनले उत्पादन गर्ने गरेका छन् । विगत ६ महिनादेखि कृष्णले दुबई, मलेसिया र कतारमा पनि पनि ‘मेड इन नेपाल’ तयारी पोशाक निर्यात गर्न थालेका छन् । उनको सफलता जति लोभलाग्दो छ, संघर्ष पनि त्योभन्दा कम भने छैन ।

२०४४ सालमा रामेछापमा जन्मिएका कृष्ण एसएलसी दिएपछि उच्च शिक्षाका लागि २०६१ वैशाखमा काठमाडौं हानिए । प्लस टु पढ्दै गर्दा आफ्नो खर्च जुटाउन सुन्धाराको एउटा कपडा पसलमा काम गरे ।

‘तलब महिनाको १२ सय थियो । जसोतसो खर्च पुर्‍याउनुपर्थ्यो । कहिलेकाहीँ किराना पसलमा बाँकी हुँदा बाटो मोडेर पनि हिँडिन्थ्यो । भाडा समयमा तिर्न नसक्दा घरबेटीले पानी बन्द गरिदिएका कारण बेलुका पानी चोरेर काम चलाएको पनि अनुभव छ,’ उनले भने ।

कपडा पसलमा काम गर्दै जाँदा उनलाई ५/७ लाख जोहो गर्न सके आफ्नै व्यवसाय गर्न सकिन्छजस्तो लाग्यो । त्यसपछि उनी ऋण खोज्न थाले । तर दुर्भाग्य, उनलाई कसैले पत्याएन । त्यसपछि उनलाई व्यवसाय गर्नै भए पनि विदेश नगई सुखै भएन ।

‘२०६३ सालमा म मलेसिया गएँ । त्यहाँ म सर्जिकल ग्लोब बनाउने फ्याक्ट्रीमा काम गरे र केही रकम जम्मा भएपछि व्यवसाय गर्छु भनेर नेपाल फर्किएँ,’ उनले भने ।

नेपाल फर्किएर ऋण गरेर पसल राखेपछि उनले कहिल्यै पनि पछि फर्केर हेर्नुपरेन । उनले पसल सुरु गरेपछि यति सफलता मिल्यो कि उनले पसल नै सातवटासम्म बनाए । पसल बढ्दै गएपछि सामानको संख्या पनि धेरै आवश्यक पर्‍यो । उनी सिधै विदेशबाट कपडा ल्याउन थाले र स्टोरसँगै होलसेल नै राखे । कपडा ल्याउने क्रममा उनी भारत, बंगलादेश, भियतनाम, चीनलगायतका देश गइरहन्थे ।

‘चीनको एउटा कपडा कम्पनी राम्रोसँग हेर्ने अवसर पाए । कसैले रोल बोकिरहेको, प्याकिङ गरिरहेको, सिलाइरहेको देखे । त्यो हेर्दा आफूले विदेशमा गरेको दु:ख सम्झे,’ उनले भने, ‘यो देख्दा म पनि नेपालमै कम्पनी खोल्न सक्छु भन्ने सोचेँ । नेपालमै कम्पनी खोलेँ । धेरैलाई रोजगारी दिन सकिन्छ र नाफा पनि राम्रै हुन्छजस्तो लागेर कम्पनी खोल्ने योजना बनाएँ ।’

त्यसको ठीक एक वर्षपछि उनले आफ्नै घरमा सातवटा मेसिन राखेर 'थ्रेड गार्मेन्ट' सुरु गरे ।

यसमा उनले सफलता पाउँदै गए । त्यतिले माग धानेन । त्यसपछि ५०/६० वटा मेसिन थपे । त्यसले पनि माग धान्न छाड्यो । त्यसपछि अर्को ठाउँमा जग्गा भाडामा लिएर फेरि ६०/७० वटा मेसिन हाले । फेरि पनि माग बढिरह्यो ।

त्यसपछि उनले पाँच वर्षअघि इमाडोलमा जग्गा भाडामा लिएर ठूलो फ्याक्ट्री बनाए र केही समयअघि इटहरीमा पनि कम्पनी सुरु गरे । धेरै व्यवसायलाई समस्या परेको लकडाउनमा पनि उनले काम रोकेनन् ।

चैत ११ मा लकडाउन भए पनि घरमा बसेका उनी मोबाइल चलाउँदै गर्दा महावीर पुनको एउटा स्टाटस देखे । पुनले पीपीई सिलाउने व्यक्ति वा कम्पनी चाहियो भनेर स्ट्याटस लेखेका रहेछन् । कसरी बनाउनेरहेछ भनेर उनले गुगलमा सर्च गरे ।

उनीसँगै भएको मेसिनले पीपीई सिलाउन मिल्नेरहेछ । उनले पुनलाई फोन गरे र म बनाइदिन सक्छु भने । २ हजार थान नि:शुल्क दिने प्रतिबद्धतासमेत उनले जनाए । त्यसपछि पीपीईको माग ह्वात्तै बढ्यो । ‘मैले अस्पताल, आयल निगम, टेलिकम, फोहोर व्यवस्थापन सबैलाई पीपीई उपलब्ध गराएँ । त्यो बेलामा ८० हजारभन्दा धेरै पीपीई र लाखौँ मास्क बनाएँ,’ उनले भने ।

कोभिडको महामारी कम हुँदै गए पनि नाका खुलेको थिएन । त्यो बेलामा नेपालकै सामानको माग उच्च भयो । ‘कोभिडपछिको १८ महिना चाडबाड, मौसम परिवर्तन हुँदा अति धेरै माग आयो । मलाई धान्नै मुस्किल भयो,’ कृष्णले शिलापत्रसँग भने ।

उनी पैसा कमाएकोमा भन्दा रोजगारी दिन सकेकोमा खुसी छन् । भन्छन्, ‘यति धेरै मान्छेलाई काम दिएको छु, समयमा पारिश्रमिक दिन सकेको छु । यही नै मेरो कमाइ हो ।’

कृष्णले सकेसम्म कच्चा पदार्थ नेपालकै प्रयोग गर्छन् । उनको कम्पनीमा उत्पादन हुने कपडामध्ये २० प्रतिशत नेपालकै हुने गरेको उनी बताउँछन् । संसारका सबै शहरका स्टोरमा नेपाली कपडा भएको हेर्ने उनको रहर छ ।

‘१५ वर्ष लाग्ला, २० वर्ष लाग्ला तर न्यूयोर्क, सांघाई, टोकियो, पेरिसका हरेक स्टोरमा नेपालमा बनेको सामान देख्न पाऊँ भन्ने सपना छ,’ उनले भने ।

नेपालमै कपडा उत्पादन गर्दा आयात गरेको भन्दा सस्तो पर्ने उनको दाबी छ । ‘एउटा कपडा चीनको गोन्जाउबाट नेपाल आउँदा ट्रान्सपोर्टेसन शुल्क मात्र २ सय रुपैयाँ पर्छ, १ सय ५० रुपैयाँ त भन्सार नै लाग्छ । ३ सय ५० रुपैयाँ त्यहीँ बढी पर्‍यो । त्यो हिसाबले ८ सयको सर्टको ११ सय ५० पर्न गयो,’ उनले भने ‘त्यही सामान फेब्रिक ल्याएर यहीँ बनाउने हो भने फेब्रिकको भन्सार शुल्क सस्तो छ । ८ सय ५० मा दिन सकिन्छ ।’

उस्तै गुणस्तरको सामान नेपालमा बनाउँदा २५ देखि ३० प्रतिशत सस्तो पर्ने उनको अनुभव छ । नेपालको समग्र अर्थतन्त्रको विकासका लागि पनि तयारी कपडा नेपालमै उत्पादन गर्नुपर्ने उनी बताउँछन् । ‘ग्राहकले सामान किन्न जाँदा नेपाली सामान छ कि छैन भनेर सोध्यो भने व्यापारी पनि नेपाली सामान राख्न बाध्य हुन्छन् र हामी आफैँ आत्मनिर्भर हुन्छौँ,’ उनले भने ।

उनको अबको योजना ५ वर्षभित्र सातवटै प्रदेशमा कम्पनी खोल्नेछ । ‘अहिले दुईवटा प्रदेशमा मेरा कम्पनी सञ्चालनमा छन् । पाँच वर्षभित्र अरु पाँचवटा प्रदेशमा पनि कम्पनी खोलेर ३ हजार जनालाई रोजगारी दिने मेरो सपना छ,’ उनले भने ।