देउवाकाे दास बन्नेहरूसँग एकता हुँदैन : महासेठ (अन्तर्वार्ता)

A+ A A-

२०७४ सालको आमनिर्वाचनमा मधेस प्रदेशमा प्रतिनिधिसभामा दुई सिट मात्रै जितेकाे नेकपा एमालेले अहिले सानदार कमब्याक गरेकाे छ । मधेसमा एमालेले प्रतिधिनिसभाका ९ र प्रदेशसभाका १५ सिट जितेर पहिलाे पार्टी बनेकाे छ ।

२०७२ सालमा संविधान जारीपश्चात भएका राजनीतिक परिघटनाले एमाले र त्यसका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीलाई मधेसविराेधीका रूपमा परिचित गराइएकाे थियाे । त्यसकाे प्रत्यक्ष प्रभाव २०७४ सालकाे चुनावमा देखिएकाे थियाे । तर त्यसकाे पाँच वर्षमै मधेसमा एमाले पहिलाे पार्टी बनेर उठेकाे छ । प्रस्तुत छ एमाले सचिव तथा मधेस प्रदेश इन्चार्ज रघुवीर महासेठसँग शिलापत्रका वाहिद हदीसले गरेको कुराकानीको सम्पादित अंश ।

२०७४ सालमा दुई सिटमा सीमित एमाले अहिले कसरी मधेसको पहिलो दल बन्न सफल भयो ?

मधेस प्रदेशमा पहिलो पार्टी बन्नुको पछाडि मधेसी जनताको एमालेप्रतिको विश्वास र लगाव हो । विपक्षीले एमाले मधेस विरोधी पार्टी भनेर भ्रम फैलाएका थिए । मधेसी जनालाई विश्वास छ कि यो देश र प्रदेशको विकास र समृद्धि नेकपा एमालेबाहेक अरु दलले गर्न सक्दैनन् । कारण बहुदलपश्चात कांग्रेसले १८ पटक सरकार बनायो । तर मधेसमा एउटा पनि विकास हुन सकेन । कांग्रेसले मधेसी जनतालाई सधैँ आफ्नाे भोट बैंकको रूपमा प्रयोग गर्‍याे ।

पछिल्लोपटक पार्टी अध्यक्ष केपी शर्मा ओली नेतृत्वको सरकारले मधेस प्रदेशको विकास र समृद्धिका लागि दुई हजारभन्दा बढी योजनाहरू ल्यायाे । धनुषाको लागि मात्रै १ सय ८३ वटा योजना ल्यायाे । मैले निर्वाचनको बेला त्यसको बुकलेट नै प्रकाशन गरेर वितरण गरेको थिएँ । तर, त्यसलाई जानीजानी नेपाली कांग्रेसको सरकारले हटायो । बजेट काट्याे । मधेसी जनताले यो निर्वाचनमा एमालेप्रति विश्वास गरेर मत दिएको हो । मधेसको मुद्दा उठाउने गजेन्द्रनारायण सिंहलाई मधेस केन्द्रितहरूले बिर्से । तर केपी ओली नेतृत्वकै सरकारले गजेन्द्रनारायण सिंहको नामकाे ट्रष्टमा सय विघा जग्गा दिएको छ । करोडौँ रुपैयाँ अनुदान दिएको छ ।

तपाईं एमाले लोकप्रिय पार्टी हो भन्नुहुन्छ, तर एमालेकै शीर्ष नेताहरूले पनि चुनाव हारे नि ?

शीर्ष नेताहरू हार्नुको विभिन्न कारण हुन सक्छन् । कांग्रेसबाट गृहमन्त्री नै हार्नुभएको छ नि । पहिला कृष्णप्रसाद सिटौला जि पनि गृहमन्त्री हुँदा हार्नुभो । स्वाभाविक छ । जनताले जुन निर्णय गरेको छ त्यसलाई हाम्रा वरिष्ठ उपाध्यक्ष, महासचिवले मान्नुभएकै छ । जनताले आफ्ना अभिमत दिएन । तै पनि हामी ती मतदातालाई सम्मान गर्छौं । न्यायाधीश त जनता नै हाे नि उहाँहरूकाे निर्णय हामी मान्छाैँ ।

तपाईंहरूले जसपासँगकाे गठबन्धनमा अन्तर्घात गर्नुभाे अनि सत्तारुढ गठबन्धनमा पनि कांग्रेसको अन्तर्घातले एमालेलाई फाइदा भयाे भनिँदैछ नि ?

यो विश्लेषण सरासर गलत हाे । हामीले जसपालाई पूर्ण रूपमा सहयोग गरेका छौँ । रह्यो कुरा कांग्रेसको त्यो मलाई थाहा छैन । स्थानीय तहको चुनावमा एमालेभित्रै अन्तर्घात नभएको भए एमालेले सबभन्दा बढी पालिका जितेको हुन्थ्याे ।

प्रभु साहको एमाले हराउ अभियानले एमालेलाई कति घाटा भयाे ?

खासै असर पारेको छैन । प्रभु साह सीमित ठाउँमा खुम्चिएको मान्छे हो । उहाँ आफ्नो जिल्लाको एक दुई वटा क्षेत्रमा प्रभाव पार्न सक्नुहाेला, बाँकी कुनै प्रभाव परेन । उहाँ एमालेलाई समाप्त गर्ने योजना अनुसार एमालेमा आउनुभएकाे थियाे । चुनावअघि नै मैले भनेको थिएँ एमालेले मधेस प्रदेशमा १० सिट ल्याउँछ । त्यो अनुसारको सिट हामीले ल्याएका पनि हौँ । धनुषा क्षेत्र नम्बर २ मा एमालेले नै जितेको हो आयाेगका कर्मचारीले बदमासी गरेका छन् । हामीले मुद्दा पनि हालेका छाैँ ।

तपाईंले आफू पनि जित्नुभाे, श्रीमतीलाई पनि जिताउनुभाे र गठबन्धन दलबाट सालालाई पनि चुनाव जिताउनु भयो । परिवारवाद लादियाे भनिँदैछ नि ?

उहाँ पहिलो पटक चुनाव लडेको होइन । २०७० सालमा कांग्रेसका नेता विमलेन्द्र निधिसँग थोरै मतले हार्नुभएकाे थियाे । त्यसपछि उहाँ दुई पटक समानुपातिक सांसद पनि रहिसक्नु भएको छ । भन्नेहरूले अनेकन कुराहरू गर्छन् । हामी त्यसको पछाडि जाने होइन । हामी जनताको सेवक हौँ र जनताको सेवकलाई जनताले नै मत दिएर जिताएको हो ।

मधेस प्रदेशमा सबैभन्दा ठूलो पार्टी भएपछि प्रदेश सरकार निर्माण प्रक्रिया कसरी अगाडि बढाउँदै हुनुन्छ ?

अहिले सम्म समानुपातिक तर्फकाे सम्पूर्ण मतपरिणाम आएको छैन । सबै परिणामा आएपछि मात्रै हामी सरकार निर्माणको लागि पहल थाल्छौँ ।

प्रदेश सरकारमा गठनमा जनमत पार्टी निर्णायक देखिन्छ । जनमतसँग संवाद भएकाे छ ?

जनमतसँग हाम्रो अहिले कुनै कुरा भएको छैन । जनमत पार्टीका अध्यक्ष सीके राउत जि सत्तारुढ गठबन्धन दलसँग सरकार गठनको विषयमा भेटघाट गरेको सञ्चारमाध्यमबाट खबर पाएको छु ।

केपी ओली प्रधानमन्त्री हुदाँ सीके राउत मुलधारको राजनीतिमा आउनुभएकाे हाे । उहाँहरू नजिक हुने सम्भावना छैन र ?

सीके राउत जतिबेला जेलमा हुनुहुन्थ्याे त्यतिबेला हाम्रो पार्टीकाे सल्लाहअनुसार उहाँमाथि लगाइएका मुद्दा फिर्ता लिएर संविधानअनुसार आफ्नो काम गर्न दिनुपर्छ भनेर कुरा अगाडि बढाइएकाे हाे । तत्कालीन सरकारका तर्फबाट गर्ने काम ओलीजीले गर्नुभयो । अब अहिले सीकेजी सरकारमा जान आँतुर हुनुहुन्छ कि के हाे त्याे उहाँलाई नै थाहा हाेला ।

संघीय सरकार बनाउने तयारी कस्तो भइरहेको छ ?

सिटको हिसाबले एमाले दोस्रो पार्टी हो । तर जनमतको हिसाबले हामी नै पहिलो पार्टी हौ । एकातिर ६ पार्टीको गठबन्धन छ भने अर्कोतिर एमाले । गठबन्धन हामीले कसैसँग गरेका छैनौँ । स्थानीय स्तरमा कहिँकतै कुनै पार्टीसँग चुनावी तालमेल मात्रै भएको हो । जसपासँग पनि हाम्रो कुनै गठबन्धन थिएन । धनुषा २ र ४ मा कुनै गठबन्धन भएको थिएन । जसपाले पनि आफ्नो उम्मेदवार उठाएको थियो । हामीले पनि आफ्नो उम्मेदवार उठाएका थियौँ । जहाँसम्म एमालेले सरकार बनाउने कुरा छ त्यसमा हामी परिस्थिति हेरिरहेका छाैँ । अहिले सबै परिणाम आइसकेको पनि छैन । सबै मतपरिणाम आइसकेपछि सत्तारुढ गठबन्धनले के गर्छ साेही अनुसार हामी चाल चल्छाैँ ।

संघमा सरकार गठनका लागि वाम एकताको कुरा बाहिर आएको छ । यसमा कतिको सत्यता छ ?

त्यसमा कुनै सत्यता छैन । वाम एकता वामबीच गरिन्छ । वामपन्थीका नाममा शेरबहादुर देउवाकाे दास बन्न जानेहरूसँग एकता हुँदैन । पहिला त उहाँहरूले आफ्ना कमजोरी स्वीकार गर्नुपर्छ । शेरबहादुरलाई आफ्नाे नेता मान्नेहरू कसरी आफूलाई वामका नेता मान्नु हुन्छ ? त्यसैले अहिले हामीले वाम एकताको विषयलाई छलफलको विषय नै बनाएका छैनौँ ।

तपाईंकै पार्टी अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले माओवादी अध्यक्ष प्रचण्डलाई फोन गरेर वाम एकता गरौँ भनेर प्रस्ताव नै गरिसकेकाे हैन र ?

अहिले त्यस्तो केही होइन । मिडियामा आएका कुराहरू सबै सत्य हाेइनन् । अध्यक्षज्यूले फोन गरेर उहाँलाई बधाई दिनुभएको हो । प्रचण्डले पनि उहाँलाई बधाई दिनुभएको हो ।

चुनावअघि तपाईंले ‘एक हातमा सिन्दुर एक हातमा नागरिकता दिँदैनौँ’ भनेर अभिव्यक्ति दिनुभयो । सो भिडियो चुनावका बेला 'भाइरल' पनि भयाे । याे विषयमा तपाईको धारणा प्रष्ट पारिदिनुस् न ?

सम्पूर्ण जन्मसिद्ध नागरिकका छोराछोरीले तत्काल नागरिकता पाउनुपर्छ । यदि अब बन्ने सरकारले तीन महिनाभित्र नागरिकता दिएन भने नेकपा एमालेले मधेसमा आन्दोलन गर्छ । तपाईंलाई थाहा छ ओली सरकारले नागरिकता सम्बन्धी विधेयक संसदमा लग्याे तर पास भएन । त्यसपछि अध्यादेशमार्फत त्यो कानुन ल्याएर उनीहरूलाई नागरिकता दिनुपर्छ भनेर लागियो । तर, नेपाली कांग्रेसकै वकिलहरूले त्यसलाई रोक्न अदालत गुहारे । त्यसमा माओवादी केन्द्रका साथीहरू पनि लाग्नुभाे । देशका ७ लाख युवायुवतीले नागरिकता पाएको छैनन् । नागरिकताको अभावमा उनीहरू उच्च शिक्षा हासिल गर्न सकेका छैनन् । रोजगारी पाउन सकेका छैनन् । उनीहरूलाई नागरिकता पाउने अधिकार छ । त्यसकारण नेकपा एमाले यो विषयमा गम्भीर भएर अगाडि बढ्छ ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, मंसिर १८, २०७९ ०९:१७