जनक शिक्षाको हेपाहा प्रवृत्तिले मुगुका विद्यार्थीको हात खाली !

A+ A A-

शैक्षिक सत्र सुरु भएको ८ महिनासम्म पनि विद्यार्थीका हातमा किताब परेन भन्दा आश्चर्य लाग्न सक्छ । पुस्तक छपाइ र वितरणको जिम्मा पाएको जनक शिक्षा सामग्री केन्द्र लिमिटेडको हेपाहा प्रवृत्तिका कारण कर्णालीका हिमाली जिल्लाका सयौं विद्यार्थीको हातमा समयमै किताब पुग्दैन ।

कर्णालीका हिमाली जिल्लालाई प्राथमिकतामा राखेर पाठ्यपुस्तक ढुवानीको व्यवस्था मिलाएको दाबी गर्ने केन्द्रले अर्धवार्षिक परिक्षा आउँदासमेत विद्यार्थीका हातमा किताब पुर्‍याउन सकेको छैन । मुगुको सोरु गाउँपालिका २ स्थित जनज्योति माविका ३५ जना विद्यार्थीले पुरै सेट किताब पाउन सकेका छैनन् । पुस्तकविनै विद्यार्थीहरू परीक्षा दिन बाध्य भएको विद्यालयका लेखापाल नरजंग शाही बताउँछन् । किताब नहुँदा पठनपाठनमा ठूलो समस्या मात्रै होइन विद्यार्थीहरूमा निराशा छाएको शाहीको भनाइ छ । मुगुकै खत्याड गाउँपालिका ८ को सर्वोदय माविका विद्यार्थीले समेत पुरै सेट किताब पाउन सकेका छैनन् ।

विद्यालयका प्रधानाध्यापक लोकेन्द्र कार्की अर्धवार्षिक परीक्षाको तालिका सार्वजनिक गर्ने दिन आए पनि अधिकांश विद्यार्थीले पुरै सेट किताब नपाएको गुनासो गर्छन् । कार्कीले भन्छन्, ‘विद्यार्थी भर्ना भएको ८ महिनासम्म किताब नपुग्दा पढाइ प्रभावित भएको छ ।’

कक्षा ६, ९ र १० का विद्यार्थीले अंगे्रजी, गणित, विज्ञान, सामाजिक, शिक्षा, स्वास्थ्य तथा शारीरिक र अर्थशास्त्रजस्ता विषय पाठ्यपुस्तक बिनै पठनपाठन गर्नु परेको प्रधानाध्यापक कार्कीको भनाइ छ । पाठ्यपुस्तकको अभावमा पठनपाठन गर्न बाध्य मुगुका यी दुई विद्यालय उदाहरण मात्र हुन् । कर्णालीका अधिकांश सामुदायिक विद्यालयका विद्यार्थीले समयमै पूरा सेट किताब पाउदैनन् । विद्यार्थीले समयमै किताब नपाउने समस्या पहिलोपटक भएको होइन । बर्सेनि कर्णालीमा शैक्षिक सत्र सकिने बेला पाठ्यपुस्तक पठाइन्छ ।

समयमै पाठ्यपुस्कत नपाउँदा कर्णालीको शैक्षिक गुणस्तर बर्सेनि खस्कँदै गएको पछिल्लो नतिजाले देखाएको छ । राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डले २०७८ सालमा प्रदेशगत रूपमा सार्वजनिक गरेको एसईई नतिजा अनुसार कर्णालीमा १ सय १४ परीक्षार्थीले मात्र ३.६ देखि ४ जीपीए अंक ल्याएका छन् । एसईईमा प्रदेशबाट सहभागी परीक्षार्थी ३७ हजार ३ सय ६२ मध्ये ९५१ ले मात्र ‘ए’ ग्रेड ल्याए । यस वर्ष पनि पाठ्यपुस्तक अभावका कारण शैक्षिक गुणस्तर सुधारमा असर पर्ने देखिन्छ ।

समयमै पाठ्यपुस्तक उपलब्ध नगराएको भन्दै गत भदौंमै नेपाल पुस्तक तथा स्टेसनरी व्यवसायी महासंघ कर्णाली प्रदेशले केन्द्रको प्रादेशिक कार्यालयको ध्यानाकर्षण गराएको थियो । तर, केन्द्रले कर्णालीमा पाठ्यपुस्तक पठाउन अहिलेसम्म कुनै चासो दिएको छैन । मागअनुसार जनक शिक्षाले पर्याप्त पुस्तक दिन नसक्दा ढुवानी पनि प्रभावित मात्रै भएको छैन कतिपय व्यवसायीले पुरै सेट किताब उपलब्ध नगराएको भन्दै ढुवानी ठप्प पारेका छन् ।

कर्णालीमा बर्सेनि पाठ्यपुस्तक अभाव हुनुमा जनक शिक्षा नै दोषी रहेको नेपाल पुस्तक तथा स्टेसनरी व्यवसायी महासंघ कर्णाली प्रदेश अध्यक्ष कमल नेपालको बताउँछन् । नेपाल भन्छन्, ‘हामीले जनक शिक्षालाई धेरैपटक दबाब दियौं, सुनुवाइ भएन ।’ किताब छाप्न नसक्नु जनक शिक्षाको गैरजिम्मेवारीपन भएको उल्लेख गर्दै पाठ्यपुस्तक छाप्न नसक्नुको पछाडि कागज आपूर्तिमा लगाइएको सिन्डिकेट र कमिसन नै मुख्य कारण भएको नेपालको आरोप छ । कर्णालीमा झण्डै १३ हजार पुस्तकको अभाव छ । कक्षा ६, ८, ९ र १० का विद्यार्थीले अंगे्रजी, विज्ञान, गणित सामाजिक, पेशा तथा व्यवसाय, अर्थशास्त्र र स्वास्थ्य तथा शारीरिक विषयको पुस्तक प्राप्त गर्न सकेका छैनन् ।

के भन्छ जनक शिक्षा

सामुदायिक विद्यालयका कक्षा १ देखि ३ सम्म निजी प्रकाशन र कक्षा ४ देखि १२ सम्म जनक शिक्षाले पुस्तक छपाइदेखि बिक्री वितरण गर्दै आएको छ । कक्षा ११ र १२ को पनि पढाइ सुरू भइसक्यो । जनक शिक्षा सामग्री केन्द्र लिमिटेड केन्द्रीय कार्यालय सानोठिमी भक्तपुरले कागज ढुवानीका लागि सम्झौता भइसकेको जनाएको छ । जनक शिक्षाका सूचना अधिकारी चित्रकुमार आचार्य भन्छन्, ‘सप्लायर्स कम्पनीले सम्झौता अनुसार कागज ढुवानी गर्न सकेको छैन । ढुवानीकर्ताले सम्झौता पालना नगर्दा पाठ्यपुस्तक छपाइ प्रभावित हुन पुगेको हो ।’

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, मंसिर १६, २०७९ १६:३१