एमालेको सहयोगमा २८ वर्षपछि प्रत्यक्ष चुनाव जितेका अशोक राई

A+ A A-

‘जसपाका अशोक राईभन्दा कसोकसो लाग्छ मलाई, यति वर्ष संगत गरियो । उहाँ माननीय, मन्त्री, उपाध्यक्ष सबै एमालेमा हुँदा हुनुहुन्थ्यो । अहिले एमालेमा हुनुहुन्न । तर, एमाले नहुँदा पनि एमालेको संगत गर्दा पनि जितिन्छ भन्ने पुष्टि गर्नु छ हामीले,’ जसपा नेता अशोक राईलाई धरानमा मत माग्दै एमाले अध्यक्ष केपी ओलीले गरेको ठट्यौली र गुनासो हो यो । गत कात्तिक २५ गते धरानको चुनावी सभालाई सम्बोधन गर्दै ओलीले ठट्यौली पारामा मत मागेका थिए ।

उपाध्यक्षसम्म भइसकेकाे नेता पार्टी छोडेर गएको विषयमा व्यङ्ग्य गर्दै ओलीले एमालेका कार्यकर्ताहरूलाई ‘दिलोज्यान’ दिएर राईलाई जिताउन निर्देशनसमेत दिए । साताैँ महाधिवेशन (जनकपुर) मा सर्वाधिक मतले केन्द्रीय सदस्य र आठाैँ महाधिवेशबाट उपाध्यक्ष निर्वाचित राईले पार्टी छोडेको विषयमा ओलीले सार्वजनिक रूपमा गुनासो गरेका थिए ।

पार्टी छाडे पनि जसपासँगको तालमेलमा एमाले कार्यकर्ताहरू सक्रिय रूपमा चुनाव जिताउन लाग्नुपर्ने बताउँदै ओलीले सारमा भनेका थिए, ‘कम्तीमा एमालेको संगतसम्म गर्‍यो भने चुनाव जितिन्छ भन्ने पुष्टि गर्नुपर्छ ।’

एमाले र जसपाकाे तालमेल अन्यत्र कत्तिकाे सफल भयाे, समीक्षा होला । तर, सुनसरी १ मा भने ओलीले भनेको यो भनाइ सार्थक भएको छ । २८ वर्षको बीचमा ३ वटा प्रत्यक्ष निर्वाचनमा पराजय भोगेका अशोक राई उर्फ ‘नीलकण्ठ’ एमालेको सहयोगमा सांसद बनेका छन् ।

राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीको घण्टी चिह्न उम्मेदवार गोमा तामाङ (सरिन) लाई पराजित गर्दै अशोकले प्रतिनिधिसभासम्मको यात्रा तय गरेका हुन् । अशोकले चुनाव जित्दै गर्दा लोकतान्त्रिक वाम गठबन्धनबाट उम्मेदवार बनेका माओवादी केन्द्रका मुक्सामहाङ मेन्याङ्बोलाई पनि पछाडि पारे ।

एमाले छोडेपछि एमालेकै सहयोगमा सांसद

‘रातो लालटिन’ बोकेर पूर्वी नेपालको पहाडी क्षेत्रमा एमालेको संगठन गरेका व्यक्ति थिए अशोक राई । एमालेबाट २०४८ कै निर्वाचनमा धरानबाट प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा उठ्न खोजेका थिए उनी । तर, तत्कालीन एमाले अध्यक्ष मनमोहन अधिकारी सुनसरी १ अर्थात् धरान क्षेत्रबाट उठ्ने भएपछि अशोक खोटाङ उक्लिएका थिए ।

धरान छोडेर अशोक राई खोटाङ क्षेत्र नम्बर ३ मा निर्वाचन लड्न गए । जन्मस्थान र आफैँले संगठनसमेत गरेको खोटाङबाट अशोकले त्यति बेला चुनाव जिते । २०४८ मा खोटाङ ३ बाट निर्वाचित राई २०५१ को मध्यावधिमा भने खोटाङ २ बाट निर्वाचित भएका थिए ।

२०५४ मा एमाले विभाजन भएपछि राई मालेतर्फ गए । एमाले छोडेर निस्किएपछि अशोकले कुनै पनि प्रत्यक्ष निर्वाचन जित्न सकेनन् । २०५६ को चुनावमा राईले मालेबाट उदयपुरमा उम्मेदवारी दिएका थिए । तर, जित निकालेनन् । २०५८ मा पुनः मालेमा गएकाहरू एमालेमा फर्किएका थिए । त्यसपछि पुनः अशोक एमालेका भए । २०५६ पछि २०६४ चैत २८ मा पहिलो संविधानसभा सदस्यको निर्वाचन भयो । त्यतिबेला अशोक उदयपुरबाट पुनः निर्वाचन उठे तर हारे ।

उक्त निर्वाचनमा अशोकले तेस्रो स्थानमा थन्किनुपरेको थियो । नारायण खड्का १४ हजार ४६८ मत ल्याएर निर्वाचित हुँदा माओवादीका गोपाल किराँतीले १३ हजार २३६ मत पाएर उपविजेता भएका थिए । राई ९ हजार ८१० मत पाएर तेस्रो बनेका थिए ।

२०७० को दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनसम्म आइपुग्दा भने अशोक फेरि एमालेमा रहेनन् । २०६९ मा एमाले छोडेर सङ्घीय समाजवादी नेपाल पार्टी बनाए । ६८ जिल्लामा उम्मेदवार उठाए । तर, राई आफैँ भने प्रत्यक्ष चुनाव लडेनन् । पहिलो संविधानसभा निर्वाचनको बेला तेस्रो भएका अशोक दोस्रो संविधानसभासम्म आइपुग्दा भने समानुपातिकमा बसे । र, संविधानसभामा छिरे ।

२०७४ अर्थात् अघिल्लो निर्वाचनमा सुनसरी १ बाट प्रत्यक्ष उठेका अशोकलाई एमाले उम्मेदवारले पराजित गरेका थिए । तत्कालीन पार्टी सङ्घीय समाजवादी फोरमसँग सुनसरीमा तालमेल गरेको कांग्रेसले २०७४ को निर्वाचनमा अशोकलाई सघाएको थियो ।

तर, वाम गठबन्धनले अशोकलाई टिक्न दिएन । वाम गठबन्धनबाट उठेका एमालेका जयकुमार राईले अशोकलाई ठूलो मतान्तरले पराजित गरे । जयले ४४ हजार ५ सय २८ मत ल्याउँदा अशोकले २२ हजार १ सय २३ मत ल्याएका थिए ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, मंसिर १२, २०७९ ०६:३८