लुम्बिनीका २६ सिटः प्रभावशाली नेताको गृहप्रदेशमा कुन दल बलियो ?

A+ A A-

लुम्बिनी प्रदेशमा प्रतिनिधिसभा सदस्यका २६ सिट छन् । १२ जिल्ला रहेको लुम्बिनी नेकपा एमाले, नेपाली कांग्रेस, माओवादी केन्द्र, राष्ट्रिय जनमोर्चालगायत पार्टीका प्रभावशाली नेताहरूको गृह प्रदेश हो ।

नेपाली कांग्रेस नेतृत्वको वाम लोकतान्त्रिक गठबन्धन र एमाले नेतृत्वको गठबन्धनबीच मुख्य प्रतिस्पर्धा हुने देखिएको छ । यद्यपि, केही क्षेत्रमा अन्य दल तथा स्वतन्त्र उम्मेदवारहरूले पनि कडा टक्कर दिइरहेका छन् ।

लुम्बिनीको सबैभन्दा धेरै निर्वाचन क्षेत्र रहेको रुपन्देहीमा निकै प्रतिस्पर्धात्मक माहौल देखिएको छ । रुपन्देही १ मा एमाले छाडेर स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका घनश्याम भुसाल र एमालेका सचिव छविलाल विश्वकर्माबीचको प्रतिस्पर्धा निकै रोचक देखिएको छ । सत्ता गठबन्धनको समर्थन पाएका भुसालको माहौल विश्वकर्माको भन्दा केही राम्रो देखिन्छ । मतदाताहरूलाई आफ्नो चुनाव चिह्न चिनाउन भने भुसालको चुनौती हो । अर्कातर्फ एमालेका नगर अध्यक्ष टीकाराम चापागाईंले पनि स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका छन् । यसकारण विश्वकर्मालाई चुनौती बढेको छ ।

रुपन्देही २ मा पार्टी उपाध्यक्ष विष्णु पौडेललाई केही सहज देखिएको एमाले नेताहरूको दाबी छ । एकीकृत समाजवादीका उम्मेदवार राजु गुरुङ र स्वतन्त्र उम्मेदवार डा. निकोलस भनेर चिनिएका कमल भुसालको उम्मेदवारी खारेजी भएसँगै पौडेललाई केही सहज भएको मान्न सकिन्छ । तर, प्रदेशको राजधानी बुटवल कायम गर्न नसकेको अपजस पनि पौडेलमाथि छ । जसले उनको भोट घटाउन सक्छ । अर्कातर्फ सत्ता गठबन्धनले जनमुक्ति पार्टीका उम्मेदवार केशव बहादुर थापालाई समर्थन गरेको छ । गठबन्धनले मतमा पनि त्यो समर्थन कायम राखे पौडेललाई जित निकाल्न सहज हुने छैन । त्यस्तै राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका उम्मेदवारले सुकुम्वासी तथा विपन्नको उल्लेख्य मत काट्ने अनुमान छ । सुकुम्वासीहरूले अघिल्ला निर्वाचनमा विष्णु पौडेललाई मतदान गरे पनि लालपुर्जा नदिएको भन्दै मत फेर्ने निर्णयमा पुगेको बताउँदै आएका छन् । जसका कारण पौडेललाई जित निकाल्न पनि सहज छैन ।

रुपन्देही ३ मा पनि गृहमन्त्रीसमेत रहेका कांग्रेस केन्द्रीय सदस्य बालकृष्ण खाँण र राप्रपाका दीपक बोहराबीच कडा टक्कर देखिन्छ । सत्ता गठबन्धनकव समर्थन पाएका खाँणलाई एमालेको साथ लिएर बोहराले चुनौती दिइरहेका छन् । नेपाली कांग्रेसका दुई जना स्वतन्त्र उम्मेदवार रहेकाले कांग्रेसको भोट काटिने भनिए पनि जनमुक्तिको समर्थनमा जित निकाल्ने खाँणको प्रयास छ । यता एमालेको समर्थनमा उम्मेदवार बनेका बोहरा पनि चुनाव जित्नेमा आशावादी छन् । घाँटीमा समस्या देखिएकोले भाषण गर्न नपाएका बोहोराले घनश्याम भुसाल फ्याक्टरका कारण एमालेको सबै मत पाउने अवस्था नरहेको पनि एमालेकै नेताहरू बताउँछन् ।

रुपन्देही ४ मा कांग्रेसका प्रमोद कुमार यादव, जसपाका ओमप्रकाश यादव, लोसपाका सर्वेन्द्र नाथ सुक्ला, जनमत पार्टीका भोपेन्द्र प्रसाद यादव चुनावी मैदानमा छन् । अन्य उम्मेद्वारहरू रहे पनि यी चार जनाबीचमा मुख्य प्रतिस्पर्धा हुने देखिन्छ । शुक्लाले एमाले र प्रमोद यादवले गठबन्धनको समर्थन पाएका छन् ।

रुपन्देही ५ मा सत्ता गठबन्धनका उम्मेदवार भरत कुमार शाह बलिया उम्मेदवारको रूपमा देखिएका छन् । एमालेका वासुदेव घिमिरेले शाहलाई चुनौती दिइरहेका छन् । तर, एमालेको आन्तरिक किचलोको फाइदा शाहलाई हुने अनुमान गरिएको छ । खिमलाल भट्टराईको क्षेत्रमा घिमिरेलाई ल्याउँदा एमालेभित्र असन्तुष्टि बढेको हो । यहाँ पनि स्वतन्त्र उम्मेदवारहरू आफ्नो पक्षमा माहौल सिर्जना गर्न कम्मर कसेर लागेका छन् ।

लुम्बिनी प्रदेशको स्थायी राजधानी दाङमा तीनवटा निर्वाचन क्षेत्र छन् । दाङ १ मा एकीकृत समाजवादीका मेटमणि चौधरी गठबन्धनको उम्मेदवार छन् भने एमालेले शान्ता चौधरीलाई मैदानमा उतारेको छ । अघिल्लो पटक चुनाव जितेका मेटमणिले गठबन्धनको साथ पाएका छन् तर शान्ताले टिकट पाउँदा एमालेकी गंगा चौधरीले बागी उम्मेदवारी दिएकी छन् । यहाँ एमालेका धेरै मतदाता एकीकृत समाजवादीमा गएको र गठबन्धनका दलहरूले समर्थन गरेकोले मेटमणिले जित्ने नेकपा एसका नेताहरू बताउँछन् । शान्ता चौधरीको माहौल रहेको एमाले नेताहरूको दाबी छ । शान्तालाई बागीले पिरोल्दा मेटमणिलाई राहत पुग्ने कतिपयको विश्लेषण छ ।

दाङ २ मा एमाले महासचिव शङ्कर पोखरेल र माओवादी केन्द्रकी रेखा शर्माबीच मुख्य प्रतिस्पर्धा हुने देखिन्छ । दाङमा प्रदेश राजधानी ल्याएको श्रेय पोखरेलले उठाउनेछन् । तर, यसपटक पोखरेललाई शर्माले रोक्ने गरी माहौल बनेको माओवादी नेताहरूको दाबी छ । अर्कातर्फ विष्णु पौडेल र शंकर पोखरेलबीचको द्वन्द्वले पोखरेललाई केही असर पार्ने एमालेकै कतिपय नेताहरू बताउँछन् । यो क्षेत्रमा पोखरेललाई शर्माले कडा टक्कर दिने देखिन्छ ।

दाङ ३ मा कांग्रेस नेता दीपक गिरी र एमाले नेतृ कोमल वलीबीच रोचक प्रतिस्पर्धा हुने देखिन्छ । अघिल्लो पटक पराजित भएका गिरी यसपटक गठबन्धनको सहयोगमा जित निकाल्ने ध्याउन्नमा छन् । एमाले नेताहरू भने वलीले चुनाव जित्ने दाबी गर्छन् । यो क्षेत्रमा वलीले राप्रपाको समर्थन पाएकी छैनन् । जसकारण उनलाई पनि चुनाव जित्न सहज भने छैन ।

कपिलवस्तुमा प्रतिनिधिसभाका तीनवटा निर्वाचन क्षेत्र छन् । कपिलवस्तु १ मा एमालेले बलराम अधिकारीलाई उम्मेदवार बनाएको छ भने माओवादीका सचिव चक्रपाणि खनाल ‘बलदेव’ उनका प्रतिस्पर्धी छन् । बलदेवलाई कांग्रेससहित गठबन्धनका दलले समर्थन गरेका छन् । सोहीकारण बलदेव विजयी हुने माओवादी नेताहरूको दाबी छ । तर, एमालेका नेताहरू भने अधिकारीले जित्नेमा शंका नरहेको दाबी गर्छन् ।

कपिलवस्तु २ मा एमालेका बृजेश कुमार गुप्ता र कांग्रेस प्रदेश महामन्त्री सुरेन्द्रराज आचार्यबीच कडा प्रतिस्पर्धा हुने देखिन्छ । अघिल्लो पटक पनि यी दुईबीच नै प्रतिस्पर्धा हुँदा गुप्ता विजयी भएका थिए । यो पटक पनि गुप्ताले जित्ने एमाले नेताहरूको दाबी छ । तर, गठबन्धनको साथ पाएकाले यो पटक आचार्यले जित्ने कांग्रेस नेताहरूको दाबी छ ।

कपिलवस्तु ३ मा पनि एमाले र कांग्रेसबीचमै मुख्य प्रतिस्पर्धा हुने देखिन्छ । एमालेका मंगलप्रसाद गुप्ता र कांग्रेसका अभिषेक प्रताप शाह यो क्षेत्रबाट चुनावी मैदानमा छन् । अघिल्लो पटक शाहले जितेको यहाँ अहिले पनि प्रतिद्वन्द्वीको रूपमा गुप्ता मैदानमा छन् ।

बाँकेमा प्रतिनिधिसभामा तीन वटा निर्वाचन क्षेत्र छन् । बाँके १ मा अघिल्लो पटक माओवादी केन्द्रबाट विजयी बनेका महेश्वर जङ्ग गहतराज (अथक) उम्मेदवार छन् । एमालेका सूर्य प्रसाद ढकालले गहतराजलाई चुनौती दिइरहेका छन् । यसपटक पनि गहतराज विजयी हुने गठबन्धनका नेताहरूको दाबी छ । तर, ढकालले चुनाव जित्ने एमालेका नेताहरू बताउँछन् । यहाँ जसपाका रामकुमार यादव पनि चुनावी मैदानमा छन् ।

बाँके २ मा कांग्रेसका सुदिप नरसिंह राणा, राप्रपाका धवल शमशेर राणा र जसपाका मोहम्मद इश्तियाक राई मैदानमा छन् । अघिल्लो पटक सङ्घीय समाजवादी फोरमबाट विजयी भएका राई यो पटक पनि मैदानमा छन् । यहाँ राप्रपा र कांग्रेस दुवैको माहौल राम्रो भए पनि राई पनि कमजोर नदेखिएको स्थानीयहरू बताउँछन् ।

बाँके ३ मा एमालेका कृष्ण कुमार कक्षपछि र कांग्रेसका किशोर सिंह राठोर चुनावी मैदानमा छन् । जसपाका नोयन्द्र धिताल पनि उम्मेदवार छन् । अघिल्लोपटक एमालेले जित निकालेको यहाँ यो पटक पनि कक्षपतिले जित्ने एमाले नेताहरूको दाबी छ । यता राठोरले जित्ने कांग्रेस नेताहरूको दाबी छ । माओवादी र एकीकृत समाजवादीको मत थपिँदा राठोरले सहजै जित्ने कांग्रेस नेताहरू बताउँछन् ।

एउटा मात्र निर्वाचन क्षेत्र रहेको अर्घाखाँचीमा निकै रोचक प्रतिस्पर्धा छ । कांग्रेसबाट पुष्पा भुसाल मैदानमा छिन् भने एमालेबाट टोपबहादुर रायमाझी मैदानमा छन् । माओवादीमा हुँदा ह्याट्रिक गरेका रायमाझीलाई एमालेबाट जितलाई निरन्तरता दिन सहज भने छैन । गठबन्धनको साथ पाएकी भुसालले उनलाई कडा टक्कर दिइरहेकी छन् । स्थानीय तहमा असफल देखिएको गठबन्धनले रायमाझीलाई रोक्न नसक्ने एमालेको दाबी छ । यता एमालेमा गएका पूर्वमाओवादीहरू सबैजसो माओवादीमै फर्किएकोले आफूहरूले चुनाव जित्ने कांग्रेस नेताको दाबी छ ।

दुई वटा निर्वाचन क्षेत्र रहेको गुल्मीका दुवै क्षेत्रमा निकै रोचक प्रतिस्पर्धा रहेको छ । क्षेत्र नम्बर १ मा एमालेका प्रदीप कुमार ज्ञवाली र नेपाली कांग्रेसका डा. चन्द्रकान्त भण्डारी चुनावी मैदानमा छन् । विगत ४ वटा निर्वाचनमा सँगै लडेका यी दुईबीचको चुनावी माहौल निकै रोचक बनेको छ । अघिल्लो पटक जितेका ज्ञवालीलाई यसपटक भण्डारीले निकै कडा टक्कर दिइरहेका छन् ।

गुल्मी २ मा एमालेका गोकर्ण विष्टलाई नेकपा एसकी रामकुमारी झाँक्रीले कडा टक्कर दिइरहेकी छन् । झाँक्री र विष्टबीच यसपटक निकै कडा प्रतिस्पर्धा हुने अनुमान गरिएको छ ।

प्रतिनिधिसभामा दुई वटा निर्वाचन क्षेत्र रहेको नवलपरासी पश्चिमको क्षेत्र नम्बर १ मा कांग्रेसका विनोद चौधरी र जनता प्रगतिशील पार्टीका हृदयेश त्रिपाठीबीच कडा प्रतिस्पर्धा देखिन्छ । अघिल्लो निर्वाचनमा जित निकालेका त्रिपाठीलाई एमालेले समर्थन गरेको छ भने चौधरीले गठबन्धनको साथ पाएका छन् ।

नवलपरासी पश्चिम २ मा कांग्रेसका देवेन्द्रराज कँडेल र एमालेका दीपेन्द्र कुमार अधिकारी चुनावी मैदानमा छन् । अघिल्लो निर्वाचनमा विजयी भएका कँडेल यो पटक पनि बलिया प्रतिस्पर्धी हुन् । एमालेका अधिकारीको पनि माहौल राम्रो बनेको एमाले नेताहरूको दाबी छ ।

पाल्पामा प्रतिनिधिसभाका दुईवटा निर्वाचन क्षेत्र छन् । पाल्पा १ मा एमालेका नारायणप्रसाद आचार्य र कांग्रेसका ज्ञानबहादुर गाहाबीच मुख्य प्रतिस्पर्धा हुने देखिन्छ । अघिल्लो निर्वाचनमा एमालेका दलबहादुर रानाले जित निकालेको क्षेत्रमा आचार्यले जित निकाल्ने एमाले नेताको दाबी छ । यता एमालेको माहौल पछिल्लो समय जिल्लामा बिग्रेको बताउँदै गाहाले जित्ने कांग्रेस नेताको दाबी छ ।

पाल्पा २ मा एमालेका ठाकुर प्रसाद गैरे र एकीकृत समाजवादीका सोम प्रसाद पाण्डेय चुनावी मैदानमा छन् । अघिल्लो निर्वाचनमा एमालेबाट जितेका पाण्डेयले यो पटक र एकीकृत समाजवादीबाट निर्वाचन जित्ने दाबी गठबन्धनका नेताहरूको छ । यता नेकपा एमालेले भने यो क्षेत्रमा समाजवादीका धेरै कार्यकर्ताहरू नभएकोले जित आफ्नो हुने दाबी छ ।

एउटा मात्रै निर्वाचन क्षेत्र रहेको प्युठानमा एमाले र जनमोर्चाबीच मुख्य प्रतिस्पर्धा हुने देखिन्छ । अघिल्लो पटक पनि विजयी भएकी जनमोर्चाकी दुर्गा पौडेल यो पटक पनि मैदानमा छिन् । उनलाई एमालेका सूर्य थापाले चुनौती दिइरहेका छन् । पौडेललाई गठबन्धनले साथ दिँदा थापासँग उनको कडा प्रतिस्पर्धा हुने देखिन्छ ।

बर्दियामा प्रतिनिधिसभातर्फ दुईवटा निर्वाचन क्षेत्र छन् । बर्दिया १ मा एमालेका लक्ष्मणराज ज्ञवाली र कांग्रेसका सञ्जय कुमार गौतम मैदानमा छन् । अघिल्लो पटक एमालेका वामदेव गौतमलाई पराजित गरेका गौतमले यो पटक पनि जित्ने दाबी गर्छन् । यता ज्ञवाली भने यो पटक जित निकाल्ने गरी मैदानमा पुगेको एमाले नेताको दाबी छ ।

बर्दिया २ मा एमालेका पङ्कज राठौर र माओवादी केन्द्रका सुरेश पन्थ मैदानमा छन् । अघिल्लो पटक कांग्रेस उम्मेदवार गोपाल दहितलाई पराजित गरेको माओवादी उम्मेदवार सन्त कुमार थारुको ठाउँमा पन्थ उम्मेदवार बनेका हुन् । यहाँ आफूहरूको राम्रो जनमत रहेको माओवादीको दाबी छ । यता एमालेका नेताहरू भने अघिल्लो पटक एमालेकै भोटले माओवादीले जितेको बताउँदै यो पटक राठौरको जित सुनिश्चित रहेको दाबी गर्छन् । यहाँ तुलनात्मक रूपमा माओवादीका पन्थलाई केही सहज देखिएको छ ।

एउटा निर्वाचन क्षेत्र रहेको रुकुमपूर्वमा यो पटकको निर्वाचन रोचक देखिएको छ । अघिल्लो निर्वाचनमा कांग्रेसका उम्मेदवार भन्दा दोब्बर बढी मतान्तरले विजयी भएको स्थानमा माओवादीबाट पूर्णबहादुर घर्ती चुनावी मैदानमा छन् । यहाँ एमालेका कैलाश कुमार मल्ल मैदानमा छन् । एमालेले रुकुमपूर्वमा माओवादीहरू परिवर्तन भइसकेकोले यो पटक आफूहरू जित्ने दाबी गर्दै आएको छ । तर, माओवादीका नेताहरू भने आफूहरूले जित्नेमा शंका नरहेको दाबी गर्छन् ।

एउटा निर्वाचन क्षेत्र रहेको रोल्पामा माओवादी केन्द्र र एमालेबीच रोचक प्रतिस्पर्धा छ । अघिल्लो निर्वाचनमा कांग्रेसका उम्मेदवारले भन्दा दोब्बर बढी मतले जितेको माओवादीबाट यो पटक वर्षमान पुन उम्मेदवार छन् । यहाँ अहिले एमालेबाट पूर्ण बुढा मगर मैदानमा रहेका छन् । यहाँ तुलनात्मक रूपमा माओवादीका पुनलाई सहज देखिएको छ । यद्यपि, एमालेले आफ्नो क्षेत्र सुधार गरेको बताउँदै जितको प्रयासरत रहेको दाबी गरेको छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, मंसिर १, २०७९ १५:४७