मानुषीले भन्न सक्लिन्- अल द बेस्ट पापा, तर म तपाईंसँग छैन

A+ A A-

नीति निर्माण गर्ने थलो संसद्‌मा कस्तो मान्छे चाहिन्छ ? विचारले खारिएको । जनतामा भिजेको । अध्ययनले निखारिएको । इमान र सादगीपनालाई आफ्नो सौन्दर्य बनाएको एक जोसिलो युवा । अर्थात् मानुषीजस्तो ।

१६५ जनप्रतिनिधि, जो प्रत्यक्ष चुनाव जितेर प्रतिनिधिसभामा आउनेवाला छन्, त्यसमा मानुषीलाई जुनसुकै कोणबाट मापन गरे पनि प्रतिस्पर्धी सबैको दाँजोमा उनी योग्य र सक्षम प्रतिस्पर्धी हुन् । उनी संसद्‌मा हुनुको सकारात्मक प्रभाव हामीले पक्कै महसुस गर्नेछौँ । उनको विगतबाट हामी यति ढुक्क हुन सक्छौँ ।

मानुषीलाई जितको शुभकामना ।

मानुषी हामीले पछ्याएको पदचाप हो । हामीहरू क्याम्पस भर्ना भएर राजनीतिमा लाग्दै गर्दा मानुषी त्रिभुवन विश्वविद्यालयको स्ववियु सचिव थिइन् । राजनीतिमा सक्रिय भएर पनि अब्बल विद्यार्थी बन्न सकिन्छ । किताब नपढ्ने विद्यार्थी, नेता बन्न सक्दैनन् र सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण पाठ हाइफाइबिना सामान्य र साधारण भएर पनि नेता भइन्छ भन्ने थौरै उदाहरणमध्ये एक थिइन् मानुषी विद्यार्थीकालमा । जसलाई हामीले हाम्रो राजनीतिमा अनुसरण गर्ने प्रयास गर्‍यौँ ।

वडा अध्यक्ष वा पालिका प्रमुखको नातेदारसमेत आफूलाई के के न ठान्ने हाम्रोजस्तो आडम्बरी समाजमा मानुषीको जीवनशैली, उनको सादगीपन नै उनको सौन्दर्य हो ।

मानुषीले जस्तै राज्यका विभिन्न तहमा सजिलै पहुँच राख्नेहरूले स्रोतको भरपूर उपयोग गरेर व्यक्तिगत जीवन सेट गरिरहँदा उनले बाजेको इमानको जीवनपछाडि हिसिला यमी र डा. भट्टराईको अभिभावकत्वको विशेष भूमिका छ ।

हिसिला यमीद्वारा लिखित किताबमा आफू भूमिगत जीवनमा हुँदा पनि उनले छोरीलाई चिट्ठीमार्फत सिकाएका कुराहरूको वर्णन छ । जहाँ, सानो उमेरमै राजनीतिको उद्देश्य, असमानताको अवस्था र जीवनको औचित्यमाथि छोरी मानुषीलाई स्पष्ट बताइएको छ ।

त्यसैले त नाम, पहिचान लुकाएरै परिपक्व बाल्यकाल बाँचेकी मानुषी सक्ने बेलादेखि नै पार्टीको काममा सामेल भइन् । त्यही विगतले नै आज उनको आफ्नै व्यक्तित्व छ । बौद्धिक छवि छ । आसलाग्दो युवानेताको रूपमा उनलाई हेरिएको छ ।

२०६४/०६५ सालतिर बाबुराम भट्टराईलाई गरिने स्तरकै विश्वास नभए पनि यो अँध्यारोमा सानो धिपधिपे प्रकाशको छनक भने उनमा देखिन्छ ।

आखिर डा. बाबुराम भट्टराईले पनि त कोसिस गरे । आफूलाई ठीक लागेको बाटो समाते । उनका प्रत्येक राजनीतिक कदमहरू समृद्ध– समावेशी राष्ट्र निर्माणको सायद इमानदार प्रयास थिए । जति गाली गरे पनि, माओवादी बैठकमा पेस उनकै दस्तावेजअनुरुप आज देश हिँडिरहेकै छ । प्रत्येक पार्टीको एजेन्डा बनेको समृद्धिको व्यावहारिक योजनासहितको बहस पनि त डा. भट्टराईले नै थालनी गरेका हुन् ।

तर, उनको अस्थिर र एकलकाँटे राजनीतिक यात्राका हरेक घुम्तीलाई असल प्रयत्न मानेर डा. भट्टराईप्रति सदासयता राख्ने बाँकी थोरै समर्थक पनि अहिले भने साँच्चिकै विरक्तिएका छन् । किनकि यसपालि उनले आफैँलाई ढाँटेका छन् । आफैँसँग हारेका छन् । उनलाई अब आफैँसँग विश्वास छैन । त्यसैले त दुई हात खडा गरेर, जोसँग पनि भिड्न तम्सेका थिए, उनकै शिविरमा आत्मसमर्पण गरेका छन् ।

डा. बाबुरा भट्टराई माओवादीको शरणमा माओवादीलाई स्वीकार गरेर जाँदै छैनन् । उनलाई हात उठाएर मुट्ठी कस्न पनि अब दिगमिग लाग्छ । उनी जाँदैछन् त केवल जीवनको अन्तिम दाउ थाप्न ।

अब बाबुराम भट्टराईसँग आमजनताको न अपेक्षा छ, न त गुनासो । जनप्रतिनिधिको रूपमा गरेका असल काम । प्रधानमन्त्रीको रूपमा केही प्रयत्न । राजनीतिक रूपमा समाज रुपान्तरणका लागि चालिएका असफल तर इमानदार प्रयास । र, अन्तिममा इमानलाई बन्धकी राखेर गरिएको सौदाबाजी । यी सबैलाई जोडेर हेर्दा जस्तो व्यक्तित्व बन्छ, डा. भट्टराईलाई हामी त्यसरी नै सायद याद गर्नेछौँ ।

अबको समय त मानुषीहरूको हो । तर, मानुषीजस्ता सम्भावना बोकेका युवाको समस्या नै आफ्नो नेताको तगारो नाघ्न नसक्नु हो ।

बाबुरामले आफूलाई प्रचण्डमा विलय गराउँदा नि ठीक ! प्रचण्डसँग भिड्दा पनि ठीक ! लेनदेनमा टुङ्ग्याउँदा नि ठीक ! आखिर किन मानुषीको आँखाले सधैँ बाबुरामलाई सही देख्छ ? पारिवारिक बाध्यता हो भने परिवारको पर्खालसम्म तोडेर बाहिर निस्कन आँट नगर्नेसँग हामीले के अपेक्षा राख्ने र विश्वास गर्ने ?

बाबुरामले पार्टी अदलीबदली गर्नु नौलो होइन र अहिले शरण परेको पार्टीमा जाँदैमा उनको उछितो काड्नुपर्ने केही थिएन । जति पार्टीमा गए, त्यसमा अहिले रोजेको पार्टी ऐजेन्डाको दृष्टिबाट तुलनात्मक रूपमा ठीक होला । तर, प्रश्न यहाँ नियतको हो । आज सबैलाई उछिन्दै पाखण्डको ताज उनको शिरमा छ । किनकि उनी माओवादीको शरणमा माओवादीलाई स्वीकार गरेर जाँदै छैनन् । उनलाई हात उठाएर मुट्ठी कस्न पनि अब दिगमिग लाग्छ । उनी जाँदैछन् त केवल जीवनको अन्तिम दाउ थाप्न ।

नयाँ शक्ति निर्माण गर्दा समृद्ध राष्ट्र बनाउने सपना उनको थियो । जसपासँग जाँदा हिमाल, पहाड, तराई जोड्ने योजना थियो । तर, अहिले माओवादीमा आउँदा ? जनमुक्ति सेना र बुढीगण्डकीको हिसाब आन्तरिक रूपमा मिलान भएको छ ।

हिजो राजनीतिमा जुन प्रवृत्तिविरुद्ध लड्न तम्सिएका थिए, आज तिनकै काँधमा बसेर अबिरजात्रा चलिरहेछ । र, मानुषीलाई यो सब ठीक लागेको छ । केका लागि ? एक सांसदका लागि । सायद मानुषीलाई जित्नु छ, हर हिसाबमा । नत्र उनलाई थाहा छैन र ! फेरि शेरबहादुर देउवालाई प्रधानमन्त्री बनाउने यो गठबन्धनले हिजो के गर्‍यो र भोलि के गर्छ भन्ने ।

यो समय पूर्वदेखि पश्चिमसम्म विकल्पको बहस भइरहँदा कम्तीमा मानुषीले आँट त गर्न सक्थिन् । यो विकल्पको निमित्त जुटिरहेको भिडलाई वैचारिकता प्रदान गरेर नेतृत्व गर्ने अवसर अगाडि रहँदारहँदै आत्मसमर्पणको हतारोले उनको स्कुलिङ, अध्यन र क्षमतालाई समेत प्रश्न गरेको छ ।

मानुषीको उमेरमा उनको घरको अघिल्लो पुस्ता आँधीसँग खेल्दै थियो । आज बल्ल उनी थाकेका छन् । तर, मानुषी बाबुसँगै थाक्नु विडम्बना हो । मानुषीहरूको आदर्श आजको थकित, गलित हार खाएर विश्रामको चौतारी खोजिरहेका बाबुराम हुन् वा सुरक्षित पार्टीको सुरक्षित सांसद पद त्यागेर नयाँ बाटो खोज्न हिँडेका बाबुराम ?

नेत्र पन्थीको किताबअनुसार, माओवादी छोडेको निर्णय सुनाउन काठमाडौंमा पत्रकार सम्मेलन आयोजना गर्नुपूर्व झण्डै एक घन्टाअगाडि छोरी मानुषीलाई टेलिफोन गरेर बाबुरामले आफ्नो योजना सुनाउँदा 'अल द बेस्ट पापा, म तपाईंसँग छु' भन्ने जवाफ दिल्लीमा रहेकी मानुषीले दिएकी थिइन् रे ।

त्यो बोल्ड निर्णयदेखि आजसम्म बाबुरामले गरेका हरेक निर्णयमा मानुषी आज्ञाकारी छोरीको भूमिकामा अब्बल रहेकी छिन् । आशा छ, अब जनप्रतिनिधि भएपश्चात् उनले घेरा तोड्दै जसको सहाराले चुनाव जिते पनि गलत हुँदा म तपाईंसँग छैन भन्ने साहस गर्नेछिन् । चाहे आफ्नै बुबा डा. भट्टराईविरुद्ध नै किन नहोस् ।

आशंकासहित मानुषीलाई जितको शुभकामना !

प्रकाशित मिति: बिहीबार, मंसिर १, २०७९ १६:४१