ललितपुर–३ मा पम्फा भुसालको हयाट्रिक हान्ने दाउमा तोसिमाको तगारो

‘एमाले, कांग्रेस, माओवादी मेरो दैलोबाटै फर्केर आउनुपर्दैन’, घरदैलो गर्ने क्रममा नेपाल स्वतन्त्र पार्टीकी उम्मेदवार डा. तोसिमा कार्कीलाई एक अधबैँसे महिलाले सुनाइन् । ‘हिजो मैले तिम्रो भिडियो हेरेकी थिएँ,’ शिरमा हात राख्दै ती महिलाले तोसिमालाई भनिन्, ‘राम्रोसँग जित्नु, देश त खतमै भइसक्यो बाबु !’ ‘फेरि सत्तामा गएपछि त्यस्तो हुने होइन नि’, लगत्तै उनले सचेत पनि गराइन् ।

यतिखेर टिकटकमा भाइरल यो भिडियो ललितपुर ३ की उम्मेदवार तोसिमा कार्कीको घरदैलोको एक झलक हो । पुराना दलसँग सर्वसाधारण कति आजित छन् भन्ने उदाहरण दिन यही एक झलक काफी छ ।

ललितपुर ३ बाट उम्मेदवारी दिएकी ३३ वर्षीय कार्की पेसाले चिकित्सक हुन् । निर्वाचन आयोगले तोसिमा बहाल रहेको मेडिकल काउन्सिलको सदस्य पदबाट आर्थिक लाभ लिइरहेको भन्दै १२ कात्तिकमा उनको उम्मेदवारी नै रद्द गरिदियो । सर्वाेच्च अदालतले साेमबार उनकाे उम्मेदवारी कायम रहने आदेश दिइसकेकाे छ ।

प्रतिस्पर्धाको मैदानबाट पटकपटक निकालिने प्रयास भएयता नै तोसिमाको चर्चा चुलिएको छ । स्वास्थ्य उपचारको पृष्ठभूमिबाट आएकी कार्की आफू संसद् पुगेर गोविन्द के.सी. प्रकरण सुल्झाउनेदेखि स्वास्थ्यमन्त्री बन्नेसम्मको लक्ष्य सुनाइरहेकी छन् । घरदैलोमा उनलाई माग, अपेक्षा र सल्लाह दिनेहरूको सक्रिय सहभागिता देखिन्छ । ‘स्वस्थ नेपाली सुखी नेपाली, डा. तोसिमालाई भोट यसपालि’ नारा लगाउँदै उनी घरदैलोमा व्यस्त छिन् । नीति नियम बनाउनेदेखि कार्यान्वयन गर्नेसम्ममा मामिलामा छिद्रैछिद्र भएको भन्दै उनी आगामी चुनावमा सुस्वास्थ्य, महिला सशक्तिकरण र युवा रोजगारी जस्ता मुद्दालाई एजेन्डाको रुपमा विस्तार गरेकी छन् ।

तर, ललितपुर ३ त्यही क्षेत्र हो जहाँ नेकपा माओवादी केन्द्रकी उपमहासचिव पम्फा भुसालले प्रत्येकपटकको चुनाव जित्दै आएकी छन् । यसपटक पनि उनले सोही क्षेत्रबाट उम्मेदवारी दिएकी छन् ।अर्का प्रतिस्पर्धीको रूपमा नेकपा एमालेका अमृत खड्का पनि चुनावी मैदानमा छन् । गठबन्धनकी भुसाल र एमालेका खड्काबीच मुख्य प्रतिस्पर्धा हुने अनुमानका बीच ताेसिमाकाे उम्मेदवारीले यहाँ त्रिपक्षीय प्रतिस्पर्धा हुने अवस्था बनेकाे छ । एमाले बागमती प्रदेश कमिटी सदस्य खड्का २०५४ सालमा सैबु गाविस अध्यक्ष भएका उनी पहिलोपटक उनी प्रतिनिधिसभा सदस्यमा उम्मेदवार बनेका छन् ।

यद्यपि आफ्नो पकड क्षेत्र भएका कारण भुसाललाई ललितपुर ३ मा सहज हुने आकलन गरिएको छ । हुन पनि भुसालले २०६४ सालको पहिलो संविधानसभाको चुनावमा नै ललितपुर ३ बाट आफूलाई प्रमाणित गराएकी हुन् । १८ हजार ९ सय ३० मत ल्याएर उनी पहिलोपटक नै सांसद बनेकी थिइन् । त्यस्तै गएको २०७४ को चुनावमा पनि उनी २४ हजार ३६ मतका साथ विजयी भइन् । यसरी दुईपटक नै भुसालले आफूलाई ललितपुर ३ बाट उत्तीर्ण गराइसकेकी छन् ।

बिहीबार नख्खिपोटस्थित घरदैलो तथा प्रचारप्रसारको क्रममा सरिक भएकी भुसाल दिउँसो ३ बजेदेखि विशालचोक र नख्खिपोट भेग पटकपटक फन्को लगाइन् । घरदैलाेमा रहेकी भुसालले शिलापत्रसँग भनिनन्, ‘हिजोआज सबैकुरा हातहातमा, मोबाइल फोनमा उपलब्ध छ, त्यसैले मेसेन्जरमै गुनासो र माग सुनिरहेको हुन्छु ।’ बाटोघाटो र खानेपानीको नै मूल समस्या आफूले सुन्ने गरेको भुसालले बताइन् ।

‘दुईपटक जितिसकेको क्षेत्र हो, तपाईँले घरदैलो गरिरहनुपर्दैन’, मतदाताले यसरी पटकपटक भनेपछि आफू नीतिगत एजेन्डा र कार्यक्रममा मात्रै अधिकांशः समय दिइरहेको उनले बताइन् ।

दुईचोटि जितिसकेको क्षेत्रमा फेरि पनि भोट भुसाललाई नै किन दिने ? भन्ने प्रश्नमा उनले भनिन्, ‘मैले यहाँ विकासको जग खनेको छु । मैले सुरु गरेको नदी करिडोर, हरियाली, खानेपानीको काम सक्नु छ ।’ सडक विभागसँग समन्वय गर्नेदेखि २ अर्बको लागतको नख्खु खोलाको करिडोरसम्मका काम आफूले सुरु गरेको उनको दाबी छ ।

‘अबको भिजन, गुणस्तरीय जीवन’ नारा बोकेर हिँडिरहेकी भुसालले यसपटकको चुनावी एजेन्डा बाटोघाटोमा मात्रै सीमित भने नभएको प्रस्ट्याइन् । ‘म गुणस्तरीय जीवनमा ध्यान दिइरहेकी छु’, उनले पर्यटन र पर्यायवरणमैत्री विकास अनि बालबालिका, महिला र रोजगार क्षेत्रमा आफ्नो प्राथमिकता रहेको बताइन् ।

आगामी चुनावमा आफूले २७/२८ हजार भोट पाउने आकलन गरेको उनले बताइन् । गठबन्धनको साथ रहँदा आफ्नो जितको आधार थप बलियो भएको उनको भनाइ छ । ‘यो गठबन्धन नै राजनीतिक स्थिरताका लागि हो’, उनले भनिन् ।

मतको अंकगणित

ऊर्जा, जलस्रोत तथा सिँचाइमन्त्रीसमेत रहेकी भुसालको ललितपुर ३ पकड क्षेत्र हुँदाहुँदै पनि याे क्षेत्रमा माओवादी स्थानीय चुनावकाे जनमतका आधारमा तेस्राे शक्ति हाे । याे क्षेत्रमा माओवादीले वडागत रूपमा पाएको मत ७ हजार ९५८ हो । जुन नेपाली कांग्रेस र नेकपा (एमाले) पछि तेस्रो स्थानमा पर्छ । कांग्रेसले १९ हजार ७४४ र एमालेले १९ हजार ७११ मत पाएका थिए । अहिले कांग्रेस र माओवादी केन्द्रबीच गठबन्धन रहेकाले गणितीय रुपमा भुसाल बलियाे देखिन्छिन् ।

ललितपुर–३ मा ललितपुर महानगरका वडा नं. १–५, १०, १३ देखि १५, २० देखि २९ र गोदावरी नगरपालिकाका वडा नं. १२ र १४ पर्छन् ।

तस्वीर :सुशील श्रेष्ठ/शिलापत्र