झलनाथ ढुक्क, एमालेलाई असन्तुष्ट कांग्रेसीकाे आस

A+ A A-

नेकपा (एकीकृत समाजवादी) का सम्मानित नेता झलनाथ खनाल आसन्न प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा सत्तारुढ गठबन्धनबाट इलाम– १ बाट चुनावी मैदानमा छन् । उनीसँग नेकपा (एमाले)बाट महेश बस्नेत प्रतिस्पर्धामा छन् । अहिले दुवै नेता मतदातालाई भावी योजना सुनाउँदै भोट माग्न व्यस्त छन् ।

खनाल नेपाली राजनीतिमा परिचित नाम हो । खनालले अन्तिमपटक चुनाव लड्न लागेकाे भनेर मत मागिरहेका छन् । उनलाई सत्ता गठबन्धनकाे साथ छ । विगतमा एमाले वरिष्ठ नेताको हैसियतमा चुनावमा होमिँदै आएका खनाल योपटक भने नयाँ पार्टी नेकपा एसबाट लडिरहेका छन् । यसअघि ६ पटक चुनाव लडेका खनालसँग पाँच जित र एक हारकाे अनुभव छ । उनी सातौँपटककाे चुनाव जितेर संसदीय राजनीतिबाट विश्राम लिने मुडमा छन् ।

२०७४ मा एमालेबाट उम्मेदवार रहेका उनी ३६ हजार ८ सय ५ मतसहित विजयी भएका थिए । उनले नेपाली कांग्रेसका भूपेन्द्र कट्टेललाई १७ हजारभन्दा बढी मतान्तरले हराएका थिए ।

२०४८ सालकाे निर्वाचनमा विजयी बन्दै संसद् भवन छिर्ने अवसर पाएका खनाल त्यसयता २०५१ को मध्यावधि निर्वाचन, २०६४ सालको पहिलो संविधानसभा निर्वाचन, २०७० को दोस्रो संविधानसभा निर्वाचन र २०७४ सालको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा विजयी भएका थिए । उनी २०५६ को प्रतिनिधिसभा सदस्यको निर्वाचनमा कांग्रेसका बेनु प्रसाईंसँग पराजित भएका थिए ।

खनालसँग गठबन्धनभित्रै कांग्रेसका कतिपय नेताहरू जिल्ला समन्वय समितिकाे निर्वाचनमा कांग्रेसलाई छाडेर एमालेसँग मिलेको भन्दै रुष्ट छन् । यो मुद्दालाई अहिले कांग्रेसले ‘इगो’का रूपमा लिएको र त्यसकाे फाइदा उठाउने दाउमा एमाले छ ।

खनालसँग कांग्रेस नै रुष्ट छ : बस्नेत

एमालेले जित्छ भनेर कसरी दाबी गर्नुहुन्छ ?

इलाम–२ मा जस्तो संकट आउँदा पनि एमाले जित्दै आएको क्षेत्र हो । जसका कारण योपटक पनि एमालेले विगतमा जस्तै आफ्नो सिट सुरक्षित गर्छ । गठबन्धनलाई गठबन्धनकै नेताहरूले नरुचाएका कारण एमालेले बाजी मार्छ । योपटक पनि इलामको दुवै निर्वाचन क्षेत्रमा एमाले आउँछ ।

एमालेले जित्ने आधार के देख्नुभएको छ ?

मुख्य कुरा त गठबन्धनलाई जनताले रुचाएका छैन । यो गत स्थानीय निर्वाचनमा इलामका जनताले संकेत गरेका छन् । मंसिरको निर्वाचनमा त्यो प्रस्ट हुन्छ । त्यति मात्र होइन, नेकपा एसको पछाडि जनता पनि छैनन् । यो त झलनाथजीलाई राम्ररी थाहा छ ।

इलाम–१ मा एकपटक मात्र कांग्रेसले जितेको छ । त्यो पनि झलनाथकै कमजाेरीका कारण कांग्रेसले जितेको हो ।

जनताले एमालेलाई किन हरेकपटक भोट दिने ? इलामको विकासमा योगदान के छ ?

सफा, सुन्दर र हरियाली इलामको विकास भइरहेको छ । इलामको नेतृत्व गरेयता एमालेले विकासका लागि सधैँ काम गर्दै आएको छ । विशेषगरी आन्तरिक पर्यटकले यहाँको पर्यटन टिकाएका छन् । विदेशी पर्यटक कमै मात्र इलाम आउने गरेका छन् ।

भारतको पश्चिम बंगाल यहाँबाट नजिकै पर्छ । उनीहरूको रोजाइमा इलाम त्यति परेको छैन । कोलकातासहित पश्चिम बंगालका विभिन्न पर्यटनकर्मी र ट्राभल एजेन्सीले इलामका भू–भागमा धेरै बंगाली पर्यटक ल्याउँछन् । इलामको कृषिका सामग्री भारतमा व्यापार हुन थालेका छन् । यो एमालेकै प्रयासमा भइरहेको छ । इलामको कृषि, पर्यटन, शिक्षा, स्वास्थ्य र रोजगारीकाे क्षेत्र सुधार्न एमालेले धेरै काम गरेको छ ।

खनाललाई अबको चुनावबाट ससम्मान बिदा गर्नेबेला आएको छ । खनालजीलाई हामीले पटक–पटक विजय बनाएर पठायौँ । देशको कार्यकारी प्रधानमन्त्री बन्नुभयो । तर, इलामवासीका समस्या समाधान गर्न सक्नुभएन । अब के गर्नुहोला ?

खनालको निर्वाचन क्षेत्रमा सूर्योदय नगरपालिका र रोङ, माइजोगमाई, सन्दकपुर गाउँपालिका तथा इलाम नगरपालिकाको वडा नम्बर १० र माई नगरपालिकाका ७ वडा गरी ३९ वडा पर्दछन् । वैशाखमा भएको स्थानीय तहको निर्वाचनमा ३९ वडामध्ये कांग्रेसले १६, एमालेले १५, एकीकृत समाजवादीले ६ र अन्यले २ वडा जितेका थिए ।

पाएको मतलाई हेर्दा पनि खनालको पार्टीभन्दा एमाले र कांग्रेस धेरै अगाडि छन् । नेकपा एसले सूर्योदय नगरपालिकामा मात्र मेयरमा जितेको थियो । इलाम नगरपालिका कांग्रेस र रोङ, माइजोगमाई र सन्दकपुर गाउँपालिकामा भने एमालेले नै दोहोरिएर आएको थियाे ।

गत स्थानीय निर्वाचनमा इलाम–१ मा वडाध्यक्षले पाएको दलगत रूपमा प्राप्त मत हेर्दा एमालेले २६ हजार २ सय ३३ मत पाएको छ । नेपाली कांग्रेसले २५ हजार ७ सय मत पाएको थियो । त्यस्तै, एकीकृत समाजवादीका वडाध्यक्षका उम्मेदवारले ९ हजार ४ सय ८१, जनता समाजवादी पार्टीले १ हजार ८ सय २९, नेकपा (माओवादी केन्द्र)ले १ हजार २ सय ३५ र राप्रपाले १ हजार १ सय ६९ मत पाएका छन् ।

स्थानीय तहको निर्वाचनलाई आधार मान्ने हो भने खनाल बलियाे अवस्थामा छन् । तर, खनालसँग कांग्रेसभित्रकै ठूलो समूह असन्तुष्ट छ । त्यो मत काटियो भने उनलाई जित्न मुस्किल हुने एसकै जिल्लास्तरीय नेताहरूको विश्लेषण छ । खनाल भने आफनो जित सुनिश्चित रहेको बताउँछन् ।

कांग्रेसको मत काटिने हल्ला मात्र हो : खनाल

पूर्वसहकर्मीसँगको प्रतिस्पर्धालाई कसरी हेर्नुभएको छ ?

मैले विगतका निर्वाचनभन्दा योपटक सामान्य रूपमा लिएको छु । म इलामका जनताले भोट दिएर जित्दै आएको नेता हुँ । योपटक विगतको जति नै मत ल्याएर जित्छु । इलामको विकासका लागि मेरो आवश्यकता यहाँका जनताले ठानेका छन् । त्यही भएर मभन्दा पनि जनता नै नेकपा एस आउने भयो भन्दै हिँडेका छन् ।

तपाईंलाई गठबन्धन दलकै कांग्रेसको मत आउँदैन भनिरहेका छन् नि ?

त्यो विषयमा मैले कांग्रेसका साथीहरूसँग प्रस्ट कुरा गरेको छु । कांग्रेसको मत काटिने हल्ला मात्र हो । मलाई कांग्रेस, एमाले, राप्रपा र माओवादीको समेत भोट आउँछ । त्यही भएरु जित्ने दाबी गरेको हुँ । हिजो मविरुद्ध एमालेले उम्मेदवारी दिन डराएको थियो । अहिले आएर मनलाग्दो हल्ला गर्न पाइन्छ ? बाहिर झलनाथले हार्छ भन्दै एउटा समूहले हल्ला गरिरहेको छ । मंसिरको निर्वाचनपछि उनीहरूले के भन्छन् होला ? मसँग कांग्रेस, माओवादी र एसको मत सुरक्षित छ । त्यसमा एमालेको पनि थपिएर आउँछ । कसरी हार्छु ?

अहिले पार्टी फेरिएको छ । मतदाता पनि फेरिए भनेचाहिँ कसरी जित्ने दाबी गर्नुहुन्छ ?

इलाम–१ मा एसले जित्छ । यसरी–उसरी नभनी । म दैनिक जनताको घर–घरमा भोट माग्न पुगेको छु । जनताले तपाईं इलामको विकासका लागि आवश्यक छ भन्दै मतदान गर्न आतुर छौँ भनेका छन् । अब भन्नुहोस्, योभन्दा अरु के चाहियो जित्ने आधार ? पार्टी नहेरी जनताले मतदान गर्दैछन् । मलाई इलामका जनतासँग विश्वास पनि छ ।

तीन दशकदेखि इलामको नेतृत्व गर्दै आउनुभएको छ । यहाँ जनताले के पाए ?

पर्यटकीय केन्द्रका लागि अत्यावश्यक पूर्वाधार विकासको काम भए पनि सँगसँगै जोडिने प्रवर्द्धनात्मक काममा भयो । इलाममा पर्यटकीय स्थलको गुरुयोजना बनेको छ । इलाम सूर्योदय र हिमाल दृश्यावलोकनसँगै ऐतिहासिक चिया बगान, जातजातिका संस्कृति, धार्मिक स्थल, नगदे बालीको लोभलाग्दो खेती, हराभरा पहाड, पुरातात्त्विक र ऐतिहासिक वस्तु, जैविक विविधता, दुर्लभ जन्तु र पन्छीलाई देखाएर पर्यटक आकर्षित गर्ने काम सुरु भएको छ ।

साथै सबैतिर सडक, यातयात र स्वास्थ्य सुविधा पुगेको छ । रेडपाण्डा पाइने उत्तरी जंगलको संरक्षण र व्यवस्थापन, जैविक विविधतालाई असर नपर्ने गरी विकास निर्माणका काम भएका छन् ।

तपाईंले मंसिरको निवार्चनपछि राष्ट्रपति बने प्रयास गर्दै हुनुहुन्छ ?

मैले अहिलेसम्म कुन पदका लागि दाबी गरेको छैन । यो निर्वाचनमा होमिने समय भएका कारण यो पद त्यो पद भनेको छैन । गठबन्धनकाे बहुमत आउने पक्का छ । यो विषयमा पछि छलफल गरौँला ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, कात्तिक २५, २०७९ ११:५८