उदय र नवराजको क्षेत्रका मतदाता भन्छन्- भोट हाल्दा अबचाहिँ विचार गर्नुपर्ने भो

उदय र नवराजको क्षेत्रका मतदाता भन्छन्- भोट हाल्दा अबचाहिँ विचार गर्नुपर्ने भो

A+ A A-

ललितपुर-१ को पुछारमा पर्छ, गोदावरीको छम्पे गाउँ । काठमाडौंबाट ८ किलोमिटर दूरीमा रहेको यो गाउँ उपत्यकाबाट टाढा नभए पनि विकासबाट भने ‘टाढा’ देखिन्छ । ललितपुरको सुगमता छिचोल्दै पुगिने छम्पे गाउँ हेर्दा यस्तो लाग्छ, बत्तीमुनिको अँध्यारो हो, यो गाउँ ।

बिहानको एउटा गाडी झुक्किएर छुटे अर्को गाडी चढ्न आधा दिन पर्खनुपर्ने बताउँछन् स्थानीय । ‘यहाँ त भद्रगोलबाहेक केही गरेका छैनन्’, स्थानीय ७८ वर्षीय रत्नबहादुर खड्काले भने । करिब ८ दशकको उनको उमेरमा रत्नबहादुरले कतिपटक आफ्ना ‘रत्न’ जस्तै भोट हाले । तर, त्यसको प्रतिफल भने पाएनन् ।

उपत्यकानजिकैको यो गाउँमा एउटा औषधि पसलसमेत छैन । ‘दुःख बिमार छँदा कि त लगनखेल धाउनुपर्छ, कि त चापागाउँ नै पुग्नुपर्छ’, स्थानीय राजकुमार श्रेष्ठले भने, ‘यस्तो पनि विकास हुन्छ त ?’

विकास नआइपुगेको यो गाउँमा नेताहरू चुनावैपिच्छे भोट माग्न भने आइरहन्छन् । ‘भोट माग्दा चिन्नुहुन्छ ? भन्दै आउँछन्, पछि नाकमुख पनि देखाउँदैनन् । ढोकाढोकामा आउँछन्, नमस्कार गर्छन्, अघिपछि देखा नै पर्दैनन्’, ७० वर्षीया गौँथली गुनासो गर्छिन्, ‘अबचाहिँ भोट हाल्दा विचार नै गर्नुपर्ने भएको छ । सबै घरपरिवारसँग सरसल्लाह गर्नुपर्ने भएको छ ।’

आफूहरू अब जसले अस्पताल बनाउँछ उसैलाई भोट दिने निर्णयमा पुगेको स्थानीयहरू बताउँछन् । चुनावी मैदानमा उत्रिएकाहरू पनि अनगिन्ती चुनावी एजेन्डा लिएर मतदाताकोमा पुगिरहेका छन् । तर, उनीहरूलाई छम्पे गाउँको 'भद्रगोल'ले गिज्याइरहेको छ ।

गठबन्धन नै निर्णायक

ललितपुरको अधिकांश ग्रामिण क्षेत्र समेट्ने ललितपुर १ का कतिपय भेगलाई अझै पनि 'ललितपुरको कर्णाली' भनेर चिनिन्छ । गोदावरी नगरपालिकाका १२ वटा वडा तथा कोञ्जोस्योम, महांकाल र बागमती गाउँपालिका रहेको ललितपुर– १ विकट पहाडी क्षेत्र बढी भएको निर्वाचन क्षेत्र हो । शिक्षा, स्वास्थ्य र रोजगारीका लागि गाउँ छाड्नैपर्ने बाध्यता रहेको र आधारभूत आवश्यकतासमेत नपुगेको स्थानीय बताउँछन् ।

२०६४ को पहिलो संविधानसभाको चुनावमा यो क्षेत्रबाट नेकपा माओवादीका वर्षमान पुन विजय भएको यो क्षेत्रमा अघिल्लोपटक झैँ यसपटक पनि गठबन्धन नै निर्णायक देखिन्छ । कारण, गत २०७४ को प्रतिनिधिसभा चुनावमा वाम गठबन्धनबाट एमालेका नवराज सिलवाल ६ हजार मतले विजयी भएका थिए । सिलवालले २६ हजार ९ सय ५१ मत ल्याउँदा नेपाली कांग्रेसका उदयशमशेरले २० हजार ७ सय २९ मत ल्याएका थिए ।

यसपटक पनि राणा र सिलवाल दुवै प्रतिस्पर्धामा उत्रिएका छन् । राणाले पाँच दलीय सत्ता गठबन्धनको साथ पाएका छन् । सिलवाल भने एमालेका एक्ला उम्मेदवार हुन् । गठबन्धन र राजनीतिक समीकरण बदलिए पनि मुख्य प्रतिस्पर्धी भने बदलिएका छैनन् ।

२०७० को दोस्रो संविधानसभा निर्वाचनमा एक्लाएक्लै प्रतिस्पर्धामा उत्रिँदा यो क्षेत्रबाट नेपाली कांग्रेसका उदयशमशेर राणा ९ हजार मतले विजयी भएका थिए । तर, २०७४ मा वाम गठबन्धनको साथ पाएका सिलवालले राणालाई पराजित गरेका हुन् । पूर्वडीआईजी सिलवाल आईजीपी हुन नपाएको झोकमा प्रहरी सेवाबाट बिदा लिँदै २० असोज २०७४ मा एमाले प्रवेश गरेका थिए ।

राणा गठबन्धनको बलमा अघिल्लो पटक आफूले ब्यहोरेको पराजय उल्ट्याउन प्रयासरत छन् । सिलवाल पनि दोस्रोपटक सांसद बन्न चुनावी मैदानमा उत्रिएका छन् ।

अघिल्लो पटक सांसद हुँदा आफूले तयार पारेको विकासको जगमा थप काम गर्ने प्रतिबद्धता जनाउँदै भोट मागिरहेका छन् । ‘मैले यसअघिको चुनावमा जितेर सांसद भइसक्दा विकास निर्माणको आधार बनाएको छु । अब त्यही जगमा इँटाहरू थप्नेछु’, सिलवाल भन्छन् ।

अघिल्लो कार्यकालमा आफूले गरेको कामका आधारमा जनताको विश्वास आर्जन गरेको सिलवाल बताउँछन् । ‘मलाई जनताले जिताउँछन् भन्नेमा म ढुक्क छु’, उनले भने ।

कांग्रेसका राणा पनि आफूले जित्ने दाबी गरिरहेका छन् । आफू र सिलवालले गरेको कामको मूल्यांकन जनताले गरेको र त्यसैको जगमा निर्वाचित हुने उनको दाबी छ । ‘जनताले मेरो र मेरो प्रतिस्पर्धी दुवैको कार्यकालको अनुभव गरिसकेका छन्,’ उनले भने, ‘दुइटा कार्यकालको तुलना गरेर जनता अहिले मलाई जिताउन लागिपरेका छन् ।’ गठबन्धनको साथ पाएकाले १० हजारको मतान्तरले जित्ने राणाको दाबी छ ।

तर, गठबन्धनलाई आफूले चुनौतीको रूपमा नलिएको सिलवालको तर्क छ । ‘जनताले गठबन्धनलाई पत्याएका छैनन् । गठबन्धनको विकल्प खोजिरहेका छन् । त्यो विकल्प नेकपा एमाले नै हो’, उनले भने ।

३० वैशाख २०७९ को स्थानीय चुनावको नतिजाले पनि आफ्नो जितको आधार बलियो बनाएको राणाको भनाइ छ । स्थानीय चुनावमा ललितपुरका २२ वटा वडामा नेपाली कांग्रेसले जित हासिल गरेको थियो । स्थानीय चुनावको मत हेर्दा सत्ता गठबन्धन र एमालेबीच फराकिलो मतान्तर देखिन्छ ।

फरक उम्मेदवारका साझा चुनावी एजेन्डा : बाटो, कृषि, पर्यटन र रोजगारीमा जोड

उम्मेदवार र गठबन्धनको स्वरुप फरक भए पनि उनीहरूका चुनावी एजेन्डा भने साझा देखिएका छन् । राणा र सिलवाल दुवैले बाटोघाटो, पूर्वाधार र पर्यटनलाई आफूले विशेष जोड दिने बताउँदै आएका छन् ।

‘अस्पताल, स्वास्थ्य चौकी, विद्यालयमा मैले गएको कार्यकालमा नै धेरै काम गरेको छु,’ सिलवालले भने, ‘अब हामी रोजगारी, कृषि र पर्यटनलाई जोड दिनेछौँ ।’

कृषिलाई प्रविधीकरण गरेर विकट पहाडी भूगोलको पशुपालन, पर्यटनमा काम गर्ने सिलवालले बताए । चापागाउँको पुरातात्त्विक शहरलाई आधुनिक तवरले संरक्षण गर्ने योजना रहेको उनले बताए ।

राणा पनि जनताको आधारभूत आवश्यकताअन्तर्गत पर्ने बाटो र पूर्वाधारलाई केन्द्रविन्दुमा राख्ने चुनावी एजेन्डा सुनाउँछन् । पर्यटन र रोजगारी पनि आफ्नो प्राथमिकतामा पर्ने उनले बताए ।

स्वतन्त्र १० सहित २१ जनाको उम्मेदवारी रहेको ललितपुर १ मा ७४ हजार ३ सय ९७ मतदाता छन् ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, कात्तिक २४, २०७९ १८:५८