इलाममा सुवास नेम्वाङ ढुक्क, कमजाेर छैनन् गठबन्धनका खड्का पनि (अन्तर्वार्तासहित)

इलाममा सुवास नेम्वाङ ढुक्क, कमजाेर छैनन् गठबन्धनका खड्का पनि (अन्तर्वार्तासहित)

A+ A A-

तीन दशकदेखि निरन्तर संसद्‌ पुगिरहेका नेता हुन्, एमाले उपाध्यक्ष सुवासचन्द्र नेम्वाङ । एउटा सांसद र मन्त्रीभन्दा ज्यादा उनकाे भूमिका सभामुखका रूपमा रह्याे । २०६२/६३ काे दाेस्राे जनआन्दाेलनपछि उनकै अध्यक्षताकाे संविधानसभाले २०७२ मा नेपालकाे संविधान घाेषणा गरेकाे थियाे । संसद्‌का अनुभवी उनै सभामुख नेम्वाङ यसपटक पनि इलाम २ बाट चुनावी मैदानमा छन् ।

तर, यसपटक संसद्‌काे ढाेका उघार्न नेम्वाङलाई अघिल्ला चुनावभन्दा कठिन छ । सत्ता गठबन्धनको तर्फबाट कांग्रेसका डम्बरबहादुर खड्काले नेम्वाङलाई चुनाैती दिँदैछन् । खड्का पनि इलामेलीले मन पराएकै नेता हुन् । २०७४ मा जस्ताे न नेम्वाङसँग वाम शक्ति छ, न त एमाले नै सग्लाे छ । तैपनि, आफ्नाे जीतप्रति भने उनी ढुक्क देखिन्छन् ।

उनी ढुक्क हुनुको मुख्य कारण भनेको गठबन्धनका नेता खड्कासँग कांग्रेसकै नेताकार्यकर्ताकाे असन्तुष्टि हाे । जसका कारण कांग्रेस र माओवादी केन्द्र रूझानकाे भोट पनि आफूतिरै आउने नेम्वाङकाे विश्वास छ ।

इलामको क्षेत्र नम्बर २ बाट नेम्वाङ निरन्तर निर्वाचित हुँदै आएका छन् । २०५६ मा पहिलाेपटक प्रतिनिधिसभा छिरेका नेम्वाङ त्यसयताका कुनै चुनावमा राेकिएका छैनन् । २०४८ र २०५२ मा गरी उनी दुई पटक राष्ट्रियसभा सदस्य भइसकेका थिए ।

नेम्वाङ २०७४ को प्रतिनिधिसभा सदस्य निर्वाचनमा ३६ हजार ५ सय १७ मतसहित निर्वाचित भएका थिए । उनका निकटतम् प्रतिद्वन्द्वी कांग्रेसका केशव थापाले २६ हजार ८ सय ६५ मत पाएका थिए । त्यतिबेला नेम्वाङ एमाले र माओवादी केन्द्रकाे गठबन्धनका उम्मेदवार थिए ।

शिलापत्रले नेम्वाङ र खड्का दुवैसँग कुराकानी गरेको छः

म जनताकाे मनमा बसेकाे छुः नेम्वाङ

० विपक्षमा बलियाे गठबन्धन छ । यसपटक पनि चुनाव जित्नेमा विश्वास छ ?

म जनताकाे मनमा बसेकाे छु । जनताले सधैँ माया गर्ने मान्छे हुँ । इलामका जनताले मलाई नै प्रतिनिधि छान्नुहुन्छ । किनभने म सधैँ जनताकाे मनमा बसेको छु, नेताभन्दा आफ्नाे प्रतिनिधिका रूपमा मतदाताकाे मप्रति विश्वास छ । विपक्षमा के छ, म जान्दिनँ । तर, यसपटक पनि मेरा मतदाताले मलाई प्रतिनिधि छानेर संसद्‌ पठाउनुहुन्छ भन्नेमा ढुक्क छु ।

० यति धेरैपटक जितेर पनि तपाईंले खास काम गर्न सक्नुभएन भन्ने आरोप छ नि ?

यो प्रश्न सबै इलामवासीलाई सोध्नुहोला । एक–दुई जनाले राजनीतिक एजेन्डा बनाएर आरोप लगाएका हुन् । ५ वर्षअगाडिको इलाम र अहिलेको इलामको अध्ययन गर्नुहोस् । त्यसपछि त्यो प्रश्नको जवाफ आफैँ भेट्नुहुन्छ । अनि, मात्र यस विषयमा टिकाटिप्पणी गर्नुहोला ।

सधैँ एउटै व्यक्तिलाई किन भोट दिने भन्ने प्रश्न पनि छ । तपाईंलाई किन दिने ?

इलामलाई मैले आफ्नो निर्वाचन क्षेत्र मात्र मानेकाे छैन, यहाँकाे विकास, समृद्धि र अन्य क्षेत्रका लागि पनि काम गरेको छु । म अरुले के गरे भन्नेतिर लाग्दिनँ । मैले गरेको काम मूल्याकंन गर्दै जनताले सधैँ मत दिएका हुन् ।

०००

इलाम– २ भौगोलिक हिसाबले पनि विकट क्षेत्रमा पर्छ । यो क्षेत्रमा बाटो, बिजुली, अन्य विकासका पूर्वाधार निर्माणमा पछि छ । नेम्वाङसँग माङ्सेबुङ गाउँपालिका, फाकफोकथुम गाउँपालिका र चुलाचुली गाउँपालिकाका जनता त्यति सन्तुष्ट नभएको टिप्पणी हुने गरेको छ ।

राँके–रवि भेडेटार सडक अलपत्र पारेको भन्दै यो क्षेत्रका बासिन्दा नेम्वाङसँग असन्तुष्ट छन् । हिलाम्मे सडकका कारण हजारौँ सर्वसाधारणले यात्रा गर्दा सास्ती व्येहोर्नुपरेको भन्दै सामाजिक सञ्जालमा उनकाे विरोध हुँदै आएको छ ।

माङ्सेबुङ गाउँपालिका, फाकफोकथुम गाउँपालिका र चुलाचुली गाउँपालिकाभित्र धेरै सडकहरू निर्माणमा नेम्वाङले चासो नदिएको, पटकपटक यही क्षेत्रबाट जितेर गए पनि भौतिक विकासमा पर्याप्त काम गर्न नसकेको आरोप उनीमाथि छ ।

नेम्वाङले इलाममा आयोजित चुनावी कार्यक्रममा मतदातासँग यो विषयलाई आफूले मुख्य जिम्मेवारी ठानेको र यी सडक मात्र होइन, समग्र समस्या समाधानका लागि योजना बनाएको समेत बताएका थिए ।

सांसद भइसकेका हरेक उम्मेदवारप्रति जनताका धेरै अपेक्षा हुने भएकाले गुनासाहरू आए पनि एमालेको मत बाहिर नजाने र परिपक्व प्रतिनिधि पठाउन अरू पार्टीको मत आउने देउमाई नगरपालिकाका मेयर दुर्गा पोखरेल बताउँछन् । अहिले एमालेले जनताका समस्या सुन्दै काम गर्न योजना बनाएको र त्यहीअनुसार काम गर्ने उनको दाबी छ ।

क्षेत्र नम्बर २ मा इलाम नगरपालिका, देउमाई नगरपालिका माङ्सेबुङ गाउँपालिका, फाकफोकथुम गाउँपालिका, चुलाचुली गाउँपालिका र माई नगरपालिकाको ६, ७, ८ नम्बर वडा पर्छ । देउमाईको मेयरसहित फाकफोकथुम र माङ्सेबुङको अध्यक्ष एमालेले जितेको थियो । यी स्थानीय तहमा एमाले बलियो मात्र होइन, नेम्वाङलाई जिताउन निर्णयक मत पनि हरेकपटकको निर्वाचनमा बन्दै आएको छ । गत ३० वैशाखको स्थानीय तह निर्वाचनमा इलाम नगरपालिकाको मेयर र चुलाचुली गाउँपालिका अध्यक्ष कांग्रेसले जितेको थियो ।

स्थानीय चुनावमा वडाध्यक्षले पाएको मतअनुसार, यो क्षेत्रमा कांग्रेसले एमालेभन्दा ४ सयभन्दा बढी मत ल्याएको थियो । कांग्रेसले ३२ हजार ९ सय ७८ मत पाउँदा एमाले ३२ हजार ५ सय २७ पाएको थियो । माओवादीले २ हजार ७ सय १७, जसपाले ५ सय ५४, एकीकृत समाजवादीले २ सय ७७ र राप्रपाले १ सय ३० मत पाएका ल्याएका थिए । यो क्षेत्रमा गठबन्धनको कुल मत ३६ हजार ५ सय २६ छ । यो एमालेको भन्दा धेरै हो ।

कांग्रेसका जिल्ला सभापतिसमेत रहेका खड्कासँग पार्टीभित्र ठूलो समूह असन्तुष्ट रहेका कारण त्यो मत नेम्वाङलाई जाने एमाले नेताहरूको आस छ । नेम्वाङकाे व्याक्तिगत लाेकप्रियताका कारण गठबन्धनभित्रबाटै कांग्रेस, एस र माओवादीको मत एमाले नेताहरू बताउँछन् ।

त्यसाे त कांग्रेसभित्र विवाद नभएको गठबन्धनका उम्मेदवार खड्काको दाबी छ । इलाम–२ मा मंसिर ४ को निर्वाचनमा गठबन्धनले जित्ने र एमालेका नेता नेम्वाङलाई यो पटक जनताले विश्राम दिने उनले बताए । गठबन्धनले जित्ने भएपछि बाहिर एमालेले अनेक भ्रम फैलाएको उनको आरोप छ ।

नेम्वाङ काम नगर्ने नेता हुन्, यसपटक म जित्छु : खड्का

० नेम्वाङसँग चुनाव लड्दै हुनुहुन्छ । तपाईंको जित्ने आधार के छ ?

इलाम–२ का जनतालाई एमालेले पटक–पटक धोका दियो । यो क्षेत्रमा धेरै स्थानीय तह विकट छन् । तर, नेताको मात्र नाम चल्यो । विकास भने हुन सकेन । त्यही भएर मंसिरको चुनावमा एमालेभन्दा कांग्रेसको नेतृत्व जनताले ल्याउन चाहेकाे देखियो । यो नै हाम्रो जित्ने आधार हो ।

० तपाईंलाई नै भोट दिन्छन् भन्ने के ग्यारेन्टी ?

म चुनावी प्रचार–प्रचारमा जाँदा जनताले एमाले होइन, अब कांग्रेसले नेतृत्व गर्नुपर्छ भनेका छन् । यो कांग्रेसका मात्र होइन, एमालेका समर्थकले पनि भनेका छन् । एमालेका कारण इलाम धेरै पछि परेको छ । त्यही भएर कांग्रेस नेतृत्व आवश्यक छ । अब कांग्रेसले इलाम बनाउन काम गर्छ ।

० तपाईंका चुनावी प्रतिबद्धता, रणनीति र योजना के छन् ?

इलाम आफैँमा राम्रो छ । यसलाई पर्यटकीय क्षेत्र बनाउनुपर्छ । अहिलेको मुख्य आकर्षण नै यही हो । इलाम कृषिमा पनि अगाडि छ । यसलाई पनि आधुनिकीकरण गर्नुपर्छ । इलामका धेरै क्षेत्र सम्भावना भए पनि ओझेलमा परेको जिल्ला हो । त्यही आर्थिक, सामाजिक र पर्यटकीय विकासमा काम गर्नुपर्छ भनेर जनताबीच गएकाे छु ।

० एमाले उपाध्यक्ष नेम्वाङलाई जित्न सक्नुहुन्छ ?

पक्का जित्छु । अहिलेसम्मको जनमत हेर्दा वाम-लोकतान्त्रिक गठबन्धनले जित्ने पक्का छ । एमालेका उम्मेदवार नेम्वाङलाई इलाममा जनताले काम नगर्ने, पदका लागि मात्र राजनीति गर्ने भन्न थालेका छन् । त्यसैले भोट नदिने भनेका छन् । त्यही भएर योपटक इलाम–२ मा कांग्रेस आउँछ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, कात्तिक २४, २०७९ १९:५७