महामन्त्री बन्लान् युवा नेता विश्वप्रकाश र गगन ?

A+ A A-

नेपाली कांग्रेसको महाधिवेशन अन्य अवस्था यथावत् रहेमा आगामी २०७७ फागुनभित्र हुँदै छ । महाधिवेशनको मिति तोक्न बाँकी भए पनि केन्द्रीय कार्यसमितिका पदाधिकारी र सदस्यका आकांक्षी आन्तरिक सरसल्लाह, जोड–घटाउ र तयारीमा जुट्न थालेका छन् ।

पार्टीको नेतृत्व वर्तमान सभापतिले नै लिने हुन् वा असन्तुष्ट नेताले हत्याउने हुन् भन्ने विषयमा चर्चासँगै प्रभावशाली महामन्त्रीका दुई पदमा कसले बाजी मार्लान् भन्ने विषयमा बहस सुरु भएको छ ।

कांग्रेस केन्द्रीय कार्य समितिमा ५० वर्ष उमेर नकाटेकाको संख्या मुस्किलले एक दर्जन छ । तर, त्यही महामन्त्री पद प्राप्त गर्न दुई युवा विश्वप्रकाश शर्मा र गगन थापाले सक्रियता देखाएका छन् ।

महामन्त्रीका आकांक्षीका रूपमा पार्टीभित्र संस्थापन पक्षका नेताका रुपमा डेढ वर्षदेखि चिनिएका प्रवक्ता विश्वप्रकाश शर्मा र संस्थापनइत्तर पक्षका प्रभावशाली मानिने गगन थापाको नाम अग्रपंक्तिमा छ ।

नेतृत्व चुन्ने अधिकार पाउने महाधिवेशन प्रतिनिधिहरूको संख्या भने आगामी महाधिवेशनमा ४० प्रतिशतसम्म आउने अपेक्षासँगै नेताद्वयको दौडधूपको गति बढेको हो ।

कांग्रेस प्रवक्ता विश्वप्रकाश शर्मा ४९ वर्षमा भए भने गगन थापा ४२ वर्षका भए । वाककला, र वाकपटुता उस्तै भएका दुवै युवा नेताले कार्यकर्तालाई आकर्षित गर्ने र प्रभाव छोड्ने क्षमता पनि राख्छन् ।

दुवै नेताको चर्चा र लोकप्रियता पार्टी संस्थापन पक्ष र संस्थापनइत्तर दुवै पक्षमा छ । पार्टीको नयाँ विधानले दुई महामन्त्रीको व्यवस्था गरेपछि दुवै युवा नेता शर्मा र थापाले एक आपसमा सल्लाह भने नगरेको दाबी गर्छन् ।

गुटको पक्षमा एकोहोरो वकालत नगर्ने दुई नेताको स्वभाव भने उनीहरूका लागि प्रत्युत्पादक हुन सक्ने आँकलन स्थापित नेताहरूसमेत गरिरहेका छन् ।

छिर्के दाउ रोज्छन् कि खुला चुनौती ?

संस्थापन पक्षले विश्वप्रकाश शर्मा र वर्तमान महामन्त्री पूर्णबहादुर खड्का, सहमहामन्त्री डा. प्रकाशशरण महत वा बालकृष्ण खाँडमध्ये एक जनालाई अघि सार्ने गृहकार्य थालेको छ ।

यता, संस्थापनइत्तर पक्षभित्रकै एउटा गुटबाट गगन थापा महामन्त्रीका प्रत्याशी हुने निश्चित छ । कृष्णप्रसाद सिटौला गुटले थापालाई महामन्त्रीका रूपमा अघि सार्दा डा. शशांक र डा. शेखर कोइरालाको गुटले गगन र डा. मीनेन्द्रप्रसाद रिजाललाई समर्थन गर्ने सम्भावना छ ।

वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेलले गगन र डा. रामशरण महतलाई महामन्त्रीका रूपमा अघि सार्ने तयारी गरिरहेका छन् ।

यसरी महामन्त्रीमा दुवै युवा नेताले फरक–फरक गुटबाट समर्थन पाएमा जित्ने योजनासमेत बनाएका छन् । पार्टीमा महाधिवेशन प्रतिनिधिबाट मत पाउन गुटगत समर्थन र सहयोगबिना सम्भव नहुने दुवै नेताले बुझेका छन् ।

तर, लोकप्रियताको जगमा उनीहरूले गुट नेतृत्वकर्ता नेताको सल्लाह वा सुझावलाई अवज्ञा गरे भने गुटको समर्थनबिना उठ्ने चुनौती लिन सक्ने सम्भावना छैन ।

महामन्त्रीका प्रत्याशी शर्मा र थापाले गुटका सबै नेताको पूर्ण समर्थन पाउँछन् वा छिर्के दाउ लगाउँलान्, त्यो भने चुनावी मैदानमा उत्रिएपछि मात्रै थाहा हुनेछ ।

पहिले कोइरालाको सद्भाव, पछि रुचाइएन

पार्टीको पुरानो संस्थापन पक्ष अर्थात् गिरिजाप्रसाद कोइराला र सुशील कोइरालाको सदभाव र स्नेहको छत्रछायाबाट राजनीतिक उचाइ लिएका दुवै नेता कालान्तरमा कोइरालाहरूकै आँखाको तारो पनि बनेका थिए ।

बहुमत भ्रातृ र शुभेच्छुक संस्थाले देउवालाई साथ दिँदा नेविसंघ अध्यक्ष शर्मा एक्लैले सभापति गिरिजाप्रसादको साथ छाडेनन्

२०४९ सालमा नेविसंघ केन्द्रीय सदस्य भएका विश्वप्रकाश शर्मालाई राजनीतिक उचाइ लिन तत्कालीन झापा कांग्रेसका सभापति कृष्णप्रसाद सिटौलामार्फत कोइरालाको स्नेह, सहयोग र समर्थन प्राप्त भएको थियो ।

२०५९ सालमा तत्कालीन प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाले नेपाली कांग्रेस विभाजित गरेर नेपाली कांग्रेस प्रजातान्त्रिक गठन गर्दा तरुण दल, महिला संघसहित पार्टीका बहुमत भ्रातृ र शुभेच्छुक संस्थाले देउवालाई साथ दिँदा नेविसंघ अध्यक्ष शर्मा एक्लैले सभापति गिरिजाप्रसादको साथ छाडेनन् ।

२०६४ सालपछि भने कोइराला र शर्माबीचको सम्बन्धमा केही चिसोपना देखियो । कांग्रेस र कांग्रेस प्रजातान्त्रिकबीच एकताका लागि सिन्धुपाल्चोक खटाउँदा शर्माले संस्थापन पक्षका कार्यकर्तालाई उपेक्षा गरेको भन्दै तत्कालीन कार्यवाहक सभापति सुशील कोइराला रुष्ट भएका थिए ।

२०६७ सालको महाधिवेशनमा कांग्रेस झापाको सभापतिमा संस्थापन पक्षका उम्मेदवार उद्धव थापाविरुद्ध उम्मेदवारी दिएका कारण पनि शर्माको सम्बन्धमा नेता सिटौला र कावा अध्यक्ष कोइरालासँग झन् चिसियो । गिरिजाप्रसादको निधनपछि शर्मा संस्थापन पक्षबाट अलग भए ।

अर्का नेता थापा २०५५ सालमा त्रिचन्द्र कलेजको स्ववियू सभापतिमा निर्वाचित भएसँगै विद्यार्थीमाझ लोकप्रिय बने । २०५७ सालमा चितवनमा भएको नेविसंघ महाधिवेशनमा उपसभापतिमा निर्वाचित भएका थापा २०५९ सालमा गुरुराज घिमिरे नेविसंघ अध्यक्ष निर्वाचित भएकै दिन महामन्त्री बने ।

गिरिजाप्रसाद कोइरालाको प्रत्यक्ष सरसल्लाह र योजनामा काठमाडौंमा तत्कालीन राजाको प्रतिगमनकारी कदमको विरोधमा भएका हरेक प्रदर्शनमा गगनले नेतृत्व लिने गरेका थिए । कोइरालाकै सिफारिसमा घिमिरेले महामन्त्री बनाएका थापा पछि उनै कोइरालाको टार्जेटमा परे ।

प्रतिगमन विरोधी प्रदर्शनलाई गगनले राजतन्त्रविरोधी तथा गणतन्त्रको पक्षमा युवालाई उचालेको आरोप कोइरालाले त्यसबेला गगनलाई लगाए ।

कोइराला परिवारसँगको गगनको सम्बन्ध यतिसम्म बिग्रियो कि उनले नेविसंघ महामन्त्रीबाट राजीनामा नदिएपछि कोइरालाले गुरुराज घिमिरे नेतृत्वको नेविसंघ नै विघटन गरेका थिए । गगन त्यसपछि डा. शशांक कोइरालाविरुद्ध महामन्त्रीका प्रत्याशीसमेत बनेका थिए ।

शर्मा–थापा सम्बन्ध सधैं सुमधुर

बाहिरबाट हेर्दा दुई युवा नेताबीचको दूरी फरक फरक जस्तो देखिएपछि उनीहरूको सम्बन्ध सौहार्दपूर्ण मात्र होइन, सहयोग र साथ दिने खालको पनि छ ।

गत मंसिर २०७४ सालमा भएको संघीय संसदको निर्वाचनमा एक नेताले अर्को नेताको सकारात्मक पक्षबारे बोलेको भिडियोको प्रोमो क्लिप फेसबुक, ट्वीटर तथा युट्युबमार्फत सार्वजनिक नै भएको थियो ।

झापा स्थायी घर भएका विश्वप्रकाश शर्मा भण्डारी वामपन्थी पारिवारिक पृष्ठमूभिको वातावरणबाट नेविसंघको राजनीतिमा प्रवेश गरेका हुन् ।

थापा पुख्र्यौली थलो सोलुखुम्बुमा जन्मिए पनि हुर्कने–बढ्ने अवसर काठमाडौंमा पाएका नेता हुन् । विद्यालयस्तरमा राजनीतिमा क्रियाशील नभएका थापा त्रिचन्द्र कलेजमा अध्ययन सुरु गरेसँगै राजनीतिक माहोलमा मिसिएका थिए ।

गगनसँग मेरो पहिलो भेट २०५३ सालमा स्ववियू निर्वाचनमा त्रिचन्द्र कलेजमा नेविसंघको सचिवको आकांक्षीका रूपमा भएको थियो

त्रिचन्द्र कलेजमा अध्ययन गरिरहेका थापालाई शर्माले २०५३ सालमा पहिलो पटक भेटेका थिए । २०४८ सालमा नेविसंघ केन्द्रीय सदस्य भएका शर्मा २०५३ सालमा स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियनको निर्वाचनमा नेविसंघ महामन्त्रीका तर्फबाट उम्मेदवार चयन गर्ने समितिमा परे ।

गोविन्द भट्टराई संयोजक तथा उमेशजंग रायामाझी र शर्मा सदस्य रहेको समितिले उनै गगन थापालाई त्रिचन्द्र कलेजको स्ववियू निर्वाचनमा नेविसंघको तर्फबाट सचिवको उम्मेदवार बनाएको थियो । तर, गगन भने विद्रोही टिमबाट सचिवको उम्मेदवार बनेका थिए ।

‘गगनसँग मेरो पहिलो भेट २०५३ सालमा स्ववियू निर्वाचनमा त्रिचन्द्र कलेजमा नेविसंघको सचिवको आकांक्षीका रूपमा भएको थियो,’ शर्माले भने, ‘त्यसपछि गगन र मेरो सम्बन्ध निरन्तर सुमधुर छ ।’

२०५५ सालमा भएको स्ववियू निर्वाचन फेरि विश्वप्रकश उम्मेदवार छनोट समितिमा परे । समितिका अन्य सदस्य भट्टराई र रायामाझीले गगनलाई स्ववियू सभापतिमा टिकट दिन इन्कार गरे । किनकि उनले दुई वर्षअघि सचिव पदमा विद्रोही टिमबाट लडेका थिए ।

उनै शर्माले गगनको पक्षमा भिटो प्रयोग गरी स्ववियू सभापतिका लागि त्रिचन्द्र कलेजमा नेविसंघको आधिकारिक उम्मेदवार बनाउन सफल भए । दुवै नेता कांग्रेसको मूलधारको राजनीतिमा भने सँगै आएनन् ।

विश्वप्रकाश शर्मा २०६७ सालमा झापा कांग्रेसको सभापतिमा उम्मेदवार बनेर पराजित भए भने गगन १२औं महाधिवेशनमा केन्द्रीय सदस्यमा सबैभन्दा पपुलर मत ल्याएर निर्वाचित भए ।

२०७२ सालको महाधिवेशनमा शर्मा केन्द्रीय सदस्यमा उम्मेदवार बनेर विजयी भए पनि गगन महामन्त्रीमा उम्मेदवार बनेर पराजित भए तर एक सातामै केन्द्रीय सदस्य मनोनीत भए ।

गगन २०६४ मा मनोनीत सभासद्, २०७० मा निर्वाचित सभासद् र २०७४ मा संघीय संसद्को प्रतिनिधिसभा सदस्यमा निर्वाचित भइसकेका छन् । तर, शर्मा २०७० र २०७४ सालको संविधान सभा र प्रतिनिधिसभाको निर्वाचनमा पराजित भएका थिए ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, साउन २३, २०७६ २२:१५