चुनावैपिच्छे सुकुम्बासीलाई लालपुर्जाको आश्वासन, आसमै भत्किए सुकुम्बासीका घर

चुनावैपिच्छे सुकुम्बासीलाई लालपुर्जाको आश्वासन, आसमै भत्किए सुकुम्बासीका घर

A+ A A-

झापाकाे दमकमा सुकुम्बासीले सधैँ चुनावका समयमा आश्वासन पाउँछन्- जग्गाधनी पुर्जाको । प्रत्येक चुनावमा सुकुम्बासीलाई जग्गाधनी पुर्जा दिने दलहरूको एजेन्डा बनाएर दमक नगरपालिकाभित्रका सुकुम्बासीसँग भोट माग्छन् । तर, सुकुम्बासीले अहिलेसम्मै पाएनन् जग्गाधनी पुर्जा ।

दमक–१० सेतुमारी बगरगाउँकी अनिता शेर्मासँग २०६८ सालमा सुकुम्बासी समस्या समाधान आयोगले दिएको सुकुम्बासी परिचयपत्र छ । तर, सरकारले अहिलेसम्म धनीपुर्जा भने नदिएको गुनासो गर्छिन् उनी ।

दमकमा सुकुम्बासी समस्या समाधान गर्ने भनिएको दशक भयो । बसेको घर कतिपटक भत्किएर बनाइसकेको उनी बताउँछिन् । ‘दलहरूसँग नयाँ चुनावी एजेन्डा खासै छैन । उनीहरूका घोषणापत्र हेर्ने हो भने विगतको घोषणापत्रलाई ‘पुनः सम्पादन’ गरेर भोट मागिरहेका छन् । हरेक निर्वाचनमा धनीपुर्जा दिने मात्र भन्छन् । तर, चुनावपछि बिर्सिन्छन्’, उनले भनिन् ।

आश्वासन मात्र दिने नेता ‘अयोग्य’ भए पनि चुनाव लड्न छाड्दैनन् । 'यो त हामीले जहिल्यै भोग्दै आएको समस्या हाे', दमक नगरपालिका– ७, सुकुम्बासीमा दीपेन्द्र राई भन्छन् ।

पुराना अनुहारबाट पुरानै एजेन्डा लिएर भोट माग्न आउँछन्, त्यही भएर अहिले त झन्डावाला गाडी देख्यो कि वाक्क लाग्न थालेको उनले बताए ।

‘चुनावैपिच्छे धनीपुर्जा दिन्छु भन्छन् । जग्गाधनी प्रमाण पुर्जाका लागि पटक–पटक फारम भरेँ । अझै पाएकाे छैन । योपटक पनि धनीपुर्जा दिन्छु भन्दै भोट माग्न आएका छन् । तर, आस मरिसक्यो’, उनले भने, ‘२०७४ मा पनि धनीपुर्जा दिइहाल्छु भन्थे । तर, अहिलेसम्म दिएनन् । चुनावका बेला त के–के आश्वासन दिन्छन् । तर, चुनाव सकिएपछि पूरा गर्दैनन् ।’

दमक–१० की वृद्धा फूलकुमारी हेमरा जसोतसो ऐलानी जग्गामा झुप्रोमा ओत लागेकी छिन् । उनमा जग्गाको धनीपुर्जा नपाउँदा कतै लखेटिनुपर्ने त हैन भन्ने चिन्ता छ । अहिलेसम्म कसैले छोड भनेरचाहिँ आएको छैन । तर, यो सानो झुप्रो पनि जान्छ कि भन्ने पिर लाग्ने गरेको उनी बताउँछिन् ।

अर्काकोमा लामो समय काम गर्न बसेर भए पनि ओत लाग्ने झुप्रो बनाएको उनले बताइन् । ‘चुनावका बेला केही हुँदैन, धनीपुर्जा दिन्छौँ भन्छन् । चुनाव सकिएर गएपछि नेताको भर नै हुँदैन । फर्किएरै आउँदैनन् । बिहानबेलुका छाक टार्न मुस्किल छ । केटाकेटीलाई कसरी पढाउने ? मजदुरी गरेको पैसाले खान पनि पुग्दैन’, उनले भनिन्, ‘छोराछोरी राम्रो स्कुल पढाउने मन हुन्छ । गरिबलाई खाना र राम्रो घरमा बस्न नै सकस छ । छोराछोरीलाई राम्रो शिक्षा दिने त कल्पना मात्रै बन्दैछ ।’

झापा–५ भित्र करिब ३ सय घरपरिवार सुकुम्बासी रहेको सुकुम्बासी आयोगको तंथ्याक छ । जसमा आधाभन्दा धेरै सुकुम्बासीले घर बनाएको आयोगले जनाएको छ ।

पछिल्लोपटक २०७१ असारमा मन्त्रिपरिषद्को निर्णयअनुसार गठन भएको सुकुम्बासी समस्या समाधान आयोगले उपत्यकाबाहेक ७२ जिल्लामा जिल्ला समस्या समाधान समिति गठन गरेको थियो । आयोगमा ८ लाख ६१ हजार निवेदन सङ्कलन भूमि व्यवस्था मन्त्रालयले जनाएको छ ।

जग्गा सरकारकै स्वामित्वमा राखी सुकुम्बासीलाई उपयोग गर्न मात्र दिइने, मापदण्डबमोजिम व्यवस्थित गरिएको जग्गा मात्र दिइने, बसोबासका समस्यालाई प्रकृतिअनुसार टुक्र्याएर सम्बोधन गरिने, बसोबाससम्बन्धी समस्या सम्बोधन गर्न समस्याग्रस्त ठाउँमै पुगी यकिन गरिने, बढी समस्याग्रस्त ठाउँलाई पहिलो प्राथमिकता दिइने तथा लामो समयदेखि गैरकानुनी रूपमा उपयोग गरेको जमिन सुकुम्बासीलाई वितरण गर्ने सरकारले निर्णय गरे पनि कार्यान्वयन नभएकाे देशभरका सुकुम्बासीले आरोप लगाउँदै आएका छन् ।

पूर्वप्रधानमन्त्री तथा एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको गृहनगर दमकलाई पनि चुनावले छपक्कै छोपेको छ । यो निर्वाचन क्षेत्रमा अहिले विगतमा जस्तो प्रचार भने खासै भएको देखिँदैन । तर, सुकुम्बासी बस्तीमा भोट माग्न विभिन्न राजनीतिक दलहरू पुग्ने गरेका छन् ।

विगतमा भएको गलत कामको भण्डाफोर गर्ने भन्दै मतदाता कहाँ भोट माग्न राजनीतिक दल व्यस्त छन् । एमाले अध्यक्ष ओली पनि अहिले झापामै छन् । उनले झापाको चुनावी अवस्थाको जानकारी आफ्ना कार्यकर्ताबाट लिइरहेको उनको सचिवालयले जनाएको छ ।

प्रमुख दलबाट पुरानै अनुहार चुनावमा होमिएका छन् । कांग्रेस, माओवादी र एकीकृत समाजवादीको गठबन्धन र एमाले–राप्रपाको गठबन्धन झापा– ५ मा प्रतिस्पर्धा गर्दैछन् । यो क्षेत्रमा एमाले अध्यक्ष ओली र कांग्रेसका उम्मेदवार खगेन्द्र अधिकारी चुनावी मैदानमा छन् ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, कात्तिक २३, २०७९ १९:५८