अधिकांश बैंकहरूको प्रतिफल घट्यो, एनआईसीको २८ प्रतिशत पुग्‍दा कृषि विकास २.६१ मै सीमित

अधिकांश बैंकहरूको प्रतिफल घट्यो, एनआईसीको २८ प्रतिशत पुग्‍दा कृषि विकास २.६१ मै सीमित

A+ A A-

बैंकहरूले अत्यधिक नाफा वृद्धिका बीच व्याजदर बढाएको भन्दै अहिले उद्योगी व्यवसायीहरू आन्दोलनमा उत्रेका छन् । गत आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमासिकको तुलनामा चालु आर्थिक वर्षमा बैंकहरूको ब्याज आम्दानीमा ३६ प्रतिशतले बढाएका छन् । आयकरपछिको नाफा भने ३ दशमलव ५३ प्रतिशत रहेको छ ।

बैंकहरूले बढी व्याज लिएर नाफा बढाएको विरोधमा बैंकका सञ्चालकसमेत सडकमा उत्रेका छन् । तर, बैंकहरूको पुँजी र लगानीको तुलनामा प्रतिफल भने क्रमश: घट्दै गएको छ ।

चाल' आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमासिकमा ११ वटा बैंकले गत वर्षको पहिलो त्रैमासिकको तुलनामा पुँजीको प्रतिफल (रिटर्न अफ इक्युटी) आरओई बढाएका छन् भने १५ वटा बैंकको आरओई घटेको छ ।

समग्रमा बैंकहरूको आरओई १२ दशमलव ३६ प्रतिशत पुगेको छ । गत वर्ष पहिलो त्रैमासिकमा यस्तो दर १३ दशमलव २३ प्रतिशत रहेको थियो । यसको अर्थ कुनै बैंकको लगानी र पुँजी १०० रुपैयाँको छ भने त्यसवापत त्यो बैंकले गत वर्ष १३ रुपैयाँ २३ पैसा प्रतिफल प्राप्त गरेको थियो भने अहिले घटेर १२ दशमलव ३६ प्रतिशतमा सीमित भएको छ ।

पछिल्ला वर्षहरूमा बैंकको लगानी प्रतिफल घट्दो देखिएको छ । बैंकिङ विज्ञहरूले १० प्रतिशतभन्दा माथिको आरओईलाई राम्रो मान्नुपर्ने र १५ प्रतिशतभन्दा बढी आरओईले जोखिम बढाउने तर्क गर्छन् ।

समग्रमा १२ दशमलव ३६ प्रतिशत आरओई रहे पनि ४ वटा बैंकको १५ प्रतिशतमाथि आरओई रहेको छ । जसमध्ये एनआईसी एसिया बैंकको त २८ दशमलव ०८ प्रतिशत पुँजी तथा लगानीको प्रतिफल देखिएको छ ।

कुमारी बैंकको १९ दशमलव १०, स्ट्यान्डर्ड चार्टड बैंकको १७ दशमलव ८६ र एभरेष्ट बैंकको १५ दशमलव २९ प्रतिशत रहेको छ ।

१५ प्रतिशतमाथिको आरओइलाई जोखिम मानिएजस्तै १० प्रतिशतभन्दा कम आरओईलाई निकै न्यून प्रतिफल मानिन्छ । ८ वटा बैंकको १० प्रतिशतभन्दा कम आरओई रहेको छ । जसमा सबैभन्दा कम कृषि विकास बैंकको २ दशमलव ६१, सनराइज बैंकको ४ दशमलव ०२, बैंक अफ काठमाण्डूको ६ दशमलव १४ र नेपाल बैंकको ६ दशमलव ८१ प्रतिशत मात्रै आरओई रहेको छ ।

कुन बैंकको कति आरओई?

बैंक नाम	आरओई (प्रतिशत)
एनआईसी	२८ दशमलव ०८
कुमारी	१९ दशमलव १०
स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड	१७ दशमलव ८६
एभरेष्ट	१५ दशमलव २९
राष्ट्रिय वाणिज्य	१४ दशमलव ८९
नेपाल एसबीआई	१४ दशमलव ७५
प्रभु	१४ दशमलव १६
सिभिल	१३ दशमलव ८२
एनएमबी	१३ दशमलव ४२
नेपाल इन्भेष्टमेन्‍ट	१३ दशमलव ३९
सानीमा	१३ दशमलव ०१
एनसीसी	१२ दशमलव ८६
प्राइम	१२ दशमलव ६८
ग्लोबल	१२ दशमलव ६३
नविल	१२ दशमलव १६
माछापुच्छ्रे	१२ दशमलव १०
लक्ष्मी	११ दशमलव ९१
सेञ्चुरी	१० दशमलव ४८
सिटिजन	९ दशमलव ८५
हिमालयन	९ दशमलव ६०
सिद्धार्थ	९ दशमलव १९
मेगा	९ दशमलव ११
नेपाल बैंक	६ दशमलव ८१
बिओके	६ दशमलव १४
सनराईज	४ दशमलव ०२
कृषि विकास	२ दशमलव ६१

गत वर्ष नै बैंक सञ्चालकहरूको छाता संस्था बैंक तथा वित्तीय संस्था परिसंघ (सिबिफिन) ले पनि बैंकहरूको प्रतिफल घट्दै गएको र यसबाट लगानीकर्ता निरुत्साहित हुन थालेको भन्दै नेपाल राष्ट्र बैंकको ध्यानाकर्षण गराएकाे थियाे ।

२०६५ सालमा वाणिज्य बैंकको यस्तो प्रतिफल औसत साढे २७ प्रतिशत पुगेकोमा पछिल्लो आर्थिक वर्षमा प्रत्येक वर्ष घट्दो क्रममा देखिएको छ ।

आर्थिक वर्ष २०७३/७४ मा १८ दशमलव १०, २०७४/७५ मा १५ दशमलव २५, २०७५/७६ मा १६ दशमलव ८३, २०७६/७७ मा १२ दशमलव ३० प्रतिशत आरओई रहेकोमा २०७७/७८ मा १२ दशमलव ७०, गत वर्ष पहिलो त्रैमासिकमा १३ दशमलव २३ र अहिले १२ दशमलव ३४ मा झरेको हो ।

नविल बैंकका नायब प्रमुख कार्यकारी अधिकृत मनोज ज्ञवाली बैंकहरूको नाफा रकमलाई हेरेर धेरै आलोचना हुने भए पनि यथार्थमा बैंकहरू पनि समस्या रहेको बताउँछन् । 'बैंकले नाफा कमायो भन्ने छ, आलोचना पनि भइरहेको सुनिन्छ तर पुँजी तथा लगानीको आधारमा त्यस्तो छैन', ज्ञवालीले भने ।

चालु वर्षमा पनि बैंकहरूले आरओई घट्नु र सञ्चालन खर्च बढ्नु मुख्य कारण देखिएको छ । असोजमा उठ्नुपर्ने ब्याज नउठेको र सम्भावित कर्जा नोक्सानी वापतको प्रोभिजन रकम राख्नु पर्ने हुन्छ । जसकारणले गर्दा बैंकको प्रतिफल असर पार्ने गर्छ । पहिलो चौमासिकमा निष्क्रिय कर्जा ० दशमलव ५७ प्रतिशतले बढेर १ दशमलव ७७ प्रतिशत पुगेको छ ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, कात्तिक १८, २०७९ २०:०९