कमल थापालाई प्रश्न- एमालेको चिह्नमा चुनाव लड्दा जित्छु भन्ने विश्वास छ ?

A+ A A-

कमल थापा मकवानपुरका लागि राजनीतिक ब्रान्ड हुन् । मकवानपुरका राजनीतिज्ञमध्ये उच्चपदस्थ ओहोदामा उनै थापा पुगेका छन् । पञ्चायतकालमै खरो राजनीतिज्ञका रूपमा स्थापित भएका थापा आगामी ४ मंसिरमा हुने प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा मकवानपुरको प्रतिनिधिसभा क्षेत्र नम्बर १ बाट लड्दैछन् । आफ्नो घोषणामा अडिग रहन सके थापाको यो सम्भवतः अन्तिम निर्वाचन हो । उतिबेलै पञ्चायत समर्थक स्वतन्त्र विद्यार्थी मण्डलको अध्यक्ष भएका थापाले मकवानपुरमा २०४६ सालको बहुदल स्थापनापछि भएका निर्वाचनमा कम्युनिष्टसँग हार व्यहोर्दै आएका थिए ।

२०७० सालमा उनी समानुपातिक कोटाबाट संसद् छिरे । २०७४ मा भएको निर्वाचनमा थापाले नेपाली कांग्रेसको साथ पाएका थिए । त्यतिबेला उनी एमालेसँग ५ हजार ९ सय ७३ मतले पराजित हुन पुगे । जिल्लामा उनको पुरानो प्रतिस्पर्धी पार्टी एमाले हो । एमालेका एउटै उम्मेदवारसँग एउटै निर्वाचन क्षेत्रमा तीनपटकसम्म थापा पराजित हुन पुगे । त्यही निर्वाचन क्षेत्रबाट थापाले एमालेकै साथमा आगामी निर्वाचन लड्दैछन् । थापासँग आगामी निर्वाचनबारे शिलापत्रकर्मी नवीन तिमल्सिनाले गरेको कुराकानी:

आगामी निर्वाचनमा राप्रपा नेपाल र तपाईंको तयारी कस्तो छ ?

राप्रपा नेपालले आगामी प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा निर्वाचनका लागि उम्मेदवारी दिएको छ । समानुपातिकतर्फ बन्द सूची निर्वाचन आयोगमा बुझाइसकेका छौँ । प्रत्यक्षतर्फ एमालेसँग सहकार्यको प्रयास गरेर अगाडि बढेका छौँ । सहकार्य हुने निर्वाचन क्षेत्रबाहेक अन्य सबै ठाउँमा हाम्रा उम्मेदवारहरू खडा भएका छन् । मैले आफैँले मकवानपुरको प्रतिनिधिसमा क्षेत्र नम्बर १ बाट एमालेसँगको सहकार्यमा उम्मेदवारी दिएको छु । अहिले युद्धस्तरमा हाम्रो तयारी चलिरहेको छ । १ नम्बर क्षेत्रका २० वटै वडाहरूमा राप्रपा नेपालको इकाइ कमिटीहरू गठन, सानातिना भेटघाटलाई निरन्तरता दिने काम भइरहेको छ । आमजनताबाट अत्यन्तै उत्साहजनक प्रतिक्रिया पाइरहेको छु ।

१ नम्बर क्षेत्रमा विगतदेखि नै तपाईं चुनाव लड्दै आइरहनुभएको छ । यस क्षेत्रमा विगतमा के गरेँ, के गर्न सकिनँ र के गर्छु भनेर फेरि निर्वाचनमा उठ्दै हुनुहुन्छ ?

म पाँच दशकदेखि मकवानपुर जिल्लाका जनताको हित र सेवामा समर्पित छु । यो अवधिमा आफूले जित्दा होस् वा हार्दा होस्, विकासका निमित्त मैले निरन्तर प्रयास गरेको छु । गाउँका प्रत्येक कुनाकाप्चामा विद्यालयको स्थापना, खानेपानी, बिजुलीको विस्तार, यातायात सुविधा पुर्‍याउने, स्वास्थ्यचौकीहरू निर्माण गर्ने कार्यमा मैले महत्त्वपूर्ण योगदान दिएको छु । जुन कुरा मकवानपुरका आमजनतालाई थाहा छ । युवाहरूको रोजगारीमा महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको छु । र, यसका साथसाथै २०७० सालमा म संविधानसभामा निर्वाचित भएँ र २०७२ सालमा केपी ओली नेतृत्वको सरकारमा उपप्रधानमन्त्री भएँ ।

यो अवधिमा हामीले गरेको मुख्य काम भनेको हेटौँडालाई बागमती प्रदेशको राजधानी बनाउने, धरान–चतरा–हेटौँडा राजमार्ग निर्माण सम्पन्न गर्ने । हेटौँडा वरिपरीको ६३ किलोमिटर लामो चक्रपथ निर्माण गर्ने, हेटौँडाको मयुरधापमा प्रदेशस्तरीय औद्योगिक क्षेत्रको स्थापना गर्ने, हेटौँडा अस्पतालको स्तरोन्नति गर्नेलगायतका कामहरूमा हामीले महत्त्वपूर्ण योगदान पुर्‍याएका छौँ । र, हामीले त्यो बेला सुरु गरेका कतिपय कामहरू अधुरै छन् । जस्तै: चक्रपथको निर्माण अलपत्र छ, औद्योगिक क्षेत्रको निर्माणको कार्यले गति लिन सकेको छैन । यी अधुरा कामहरू पूरा गर्ने मेरो चाहना छ ।

यसका अतिरिक्त काठमाडौं–हेटौँडा जोड्ने सुरुङमार्गको निर्माण, हेटौँडा अस्पतालको स्तरोन्नति, मकवानपुरमा एउटा विश्वविद्यालयको स्थापना र खासगरी १ नम्बर क्षेत्रको पूर्वीक्षेत्रमा एउटा अस्पतालको निर्माण, फापरबारीदेखि राईगाउँहुँदै बागमतीसम्म सडकको निर्माण र सबै पालिकामा रंगशाला निर्माण गर्ने कार्यलाई मैले उच्च प्राथमिकता दिएको छु । युवाहरूका लागि रोजगारी सिर्जना गर्ने कुरामा म लाग्नेछु ।

२०७४ मा कांग्रेससँग गठबन्धन गर्नुभयो । तर, पराजित हुनुभयो । अहिले एमालेसँग सहकार्य भएको छ । जिल्लामा बहुदलपछि एमालेसँग वैचारिक र भौतिक रूपमै द्वन्द्व पनि चल्यो । अब फेरि एमालेको साथ पाएर जित्छु भन्ने लागेको छ ?

नेपालको नयाँ संविधान निर्माण भइसकेपछि नेकपा एमालेसँग हाम्रो निकटता कायम भयो र सहकार्य पनि हामीले गर्‍यौँ । एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओली नेतृत्वको सरकारमा म उपप्रधानमन्त्री र परराष्ट्रमन्त्री भएर काम गरेँ । त्यो बेलामा मधेसमा आन्दोलनको आगो बलिरहेको थियो । नेपालमा भारतले नाकाबन्दी लगाइरहेको थियो । देशमा राष्ट्रियता अत्यन्तै कमजोर थियो । त्यो अवस्थामा केपी ओलीसँग सँगै बसेर काम गर्दा उहाँको सहयोग र मार्गनिर्देशनमा काम गर्दा मैले अत्यन्तै निकटताको महसुस गरेँ । त्यो बेलामा हामीले मिलेरै भारतले लगाएको आर्थिक नाकाबन्दीलाई देशको स्वाभिमानमा एक इञ्च पनि आँच नआउने गरी काम गर्‍यौँ । मधेसमा चलिरहेको आगोलाई केही हदसम्म मत्थर पार्‍यौँ । उत्तरी छिमेकी चीनसँग हामीले व्यापार र पारवहन रेल, तेल र बिजुली क्षेत्रमा सम्बन्धका नयाँ आयाम निर्माण गर्‍यौँ । यी कामहरू निर्माण गर्दाखेरी एक प्रकारले आत्मीयता सिर्जना भयो । उहाँ राष्ट्रवादी सोच भएको दृढ नेताको रूपमा मैले पाएँ ।

२०७४ पछि प्रधानमन्त्री भएपछि उहाँले लिम्पियाधुरासमेत समेटिएको चुच्चे नक्सा बनाएर त्यसलाई संवैधानिक मान्यता दिलाउने, मधेसमा पृथकतावादी आन्दोलन चलाइरहेका सीके राउतलाई राजनीतिको मूलधारमा ल्याउने र सशस्त्र संघर्षमा रहेको विप्लव माओवादीलाई समेत शान्तिपूर्ण तरिकाले राजनीतिको मूलधारमा ल्याउने काम केपी ओलीको नेतृत्वमा सफल भएको हो, त्यसबाट म अत्यन्तै प्रभावित भएको हुँ । र, सहकार्य गर्ने एउटा धरातल निर्माण भयो भन्ने लाग्छ ।

यही कारणले एमालेसँग सहकार्य भएको हो । अहिले वास्तवमा जुन किसिमबाट गठबन्धनको राजनीतिक अभ्यास भइरहेको छ, यो स्थितिमा हाम्रोजस्तो सानो पार्टीले एक्लै उठेर चुनाव लड्ने अवस्था थिएन । एकातर्फ पाँचदलीय गठबन्धन, अर्कोतर्फ सिंगो एमाले एउटा बलियो पार्टीको रूपमा रहेको छ । यो अवस्थामा कुनै एउटा पक्षसँग तालमेल गर्नुपर्ने आवश्यकताअनुसार प्राथमिकताका आधारमा एमालेसँग सहकार्य भएको हो । मकवानपुरमा एमाले शक्तिशाली पार्टी हो । एमालेसँग बलियो संगठनात्मक आधार छ । त्यो कारणले गर्दा हामी अवश्य चुनाव जित्छौँ । १ नम्बर क्षेत्रमा मेरो आफ्नै जनाधार छ । जनताको स्नेह, माया, ममता मैले पाएको छु ।

तपाईंले एमालेबाट टिकट पाउँदा जिल्लास्थित पार्टीभित्र विवाद देखिएको थियो । यसले तपाईंलाई एमालेबाट टिकट पाइरहँदा संकट निम्त्याउँछ कि निम्त्याउँदैन ?

मलाई लाग्छ, अहिले निर्वाचन भनेको राष्ट्रवादी शक्ति र आत्मसमर्पणवादी शक्तिहरूबीचको प्रतिस्पर्धा हो । यो अवस्थामा सम्पूर्ण राष्ट्रवादी शक्तिहरू एकजुट हुनुपर्छ भन्ने मलाई लाग्छ । अहिले जसरी बाहिरी शक्तिहरूको योजनाअनुसार राष्ट्रवादी शक्ति र एमालेलाई समेत राजनीतिक रूपमा कमजोर बनाउने जुन प्रयास भइरहेको छ, त्यो अवस्थामा एमालेले ठूलो र उदार दृष्टिकोण बनाएको छ । मकवानपुरमा पनि पछिल्लो स्थानीय तहको चुनावले एउटा स्पष्ट सन्देश दिएको छ । बहुदलीय व्यवस्था पुनर्स्थापना भएपछिको ३० वर्षको अवधिमा मकवानपुरमा नेकपा एमालेको एकलौटी वर्चस्व थियो । त्यो वर्चस्व र किल्ला अहिले तोडिएको छ । यो स्थितिमा मलाई लाग्छ, नेकपा एमालेले आफूलाई फेरि पुनःजागृत गर्नुका निमिक्त राष्ट्रवादीसँग मिलेर जाँदा उहाँहरूलाई फाइदा नै हुन्छ । जिल्लामा कुनै समस्या छैन, सबै जनाले बुझ्नुभएकै छ ।

Kamal thapa (2)1667470715.jpg

मकवानपुरमा राप्रपा नेपालसँग ठूलो जनमत छैन भन्ने विश्लेषण छ । राप्रपाबाट फुट्दा त्यसको असर र आफ्नै जनमत पनि कम रहेको अवस्थामा तपाईंले निर्वाचन जित्ने आधार के हो ?

२०७४ को निर्वाचनमा पनि म ५ हजार मतले मात्रै हारेको हुँ । त्यो बेलामा पनि मैले १५–२० हजार मत आफ्नो प्रयासबाट प्राप्त गरेको छु । १५–२० हजार मत हामीले सहकार्य गरेको पार्टीबाट पाएका थियौँ । योपटक अझ परिस्थिति फरक छ । मप्रति नेपाली कांग्रेस, नेकपा माओवादी केन्द्रलगायतका दलको अत्यन्तै ठूलो सकारात्मक धारणा रहेको मैले पाएको छु । एमालेको सहयोगबाट मैले करिब ५५ हजार मत पाउँछु भन्ने आकलन छ ।

आगामी निर्वाचन आफ्नो अन्तिम रहेको घोषणा गर्नुभयो, अब राजनीतिबाट सन्न्यास लिने हो ?

मसँग प्रतिस्पर्धामा देखिनुभएकाहरू कोही पनि युवाहरू हुनुहुन्न । सबै जना औसत ६० वर्षको उमेरका हुनुहुन्छ । उहाँहरू मेरो समकालीनजस्तै हुनुहुन्छ । तर, युवाहरू प्रतिस्पर्धामा आउनुपर्छ । युवाहरूले देशको राजनीतिक जिम्मेवारी लिनुपर्छ । त्यसलाई मैले सधैँ प्रोत्साहित गर्छु । अहिले एउटा विशिष्ट परिस्थिति सिर्जना भएको हुनाले मैले उम्मेदवारी दिएको हुँ । जुन राप्रपासँग म आबद्ध थिएँ, त्यो राप्रपासँग मेरो वैचारिक मतभेद भएपछि मैले त्यो पार्टी परित्याग गरेर लोकतान्त्रिक मूल्य र मान्यता अवलम्बन गरेर अगाडि बढ्न खोजिराखेको छु । र, राप्रपा नेपाललाई देशको एउटा अग्रणी शक्तिका रूपमा स्थापित गर्ने मेरो संकल्प छ । २०६३ सालमा त्यही सपना बोकेर राप्रपा नेपाल स्थापना गरेको हुँ । २०७० सालको निर्वाचनमा आमजनताबाट धेरै ठूलो स्नेह र सद्भाव पाउन सक्यौँ । देशको चौथो ठूलो शक्तिका रूपमा हामी स्थापित भयौँ । २०७३ सालपछि हामीले बाटो बिरायौँ ।

पार्टी ठूलो बनाउने नाममा गलत प्रवृत्तिहरूसँग हामी सम्झौता गन पुग्यौँ । मबाट पनि केही त्रुटि, कमजोरीहरू भए । जसको परिणामस्वरूप २०७४ सालको चुनावमा हामी नराम्रोसँग पराजित भयौँ । चार वर्षसम्म हामी महत्त्वहीन, भूमिकाविहीन अवस्थामा रह्यौँ । विगतको तितो घटनाबाट पाठ सिकेर, विगतका त्रुटि कमीकमजोरीहरूलाई सच्याएर नयाँ ढंगबाट अगाडि बढ्ने संकल्पका साथ मैले राप्रपा नेपाललाई स्थापित गरेको हुँ ।

राप्रपा नेपाललाई आगामी निर्वाचनबाट कम्तीमा राष्ट्रिय पार्टीको रूपमा स्थापित गर्ने र अर्को निर्वाचनबाट देशको अग्रणी शक्तिका रूपमा स्थापित गर्ने मेरो लक्ष्य छ । यस क्रममा चुनावी राजनीतिको दृष्टिकोणबाट यो चुनाव मेरो अन्तिम भन्दा पनि हुन्छ । यद्यपि, चुनावमा जिते पनि हारे पनि आगामी दिनमा म राजनीतिमा क्रियाशील रहनेछु, चुनावै नलडे पनि राप्रपा नेपाललाई देशको एउटा बलियो शक्ति बनाउने र मकवानपुरका जनताको हितका निमित्त निरन्तर क्रियाशील रहने प्रतिबद्धता गर्दछु ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, कात्तिक १७, २०७९ १७:५३