शाखा प्रमुखको जागिर लत्याएर फूलबारीमा रमाएकी हुमा, मासिक २ लाख गन्छिन्

A+ A A-

२०७१ सालदेखि लमजुङको बेँसीशहर नगरपालिका– २, गैरीकी हुमा गुरुङ फूलखेतीमा व्यस्त छिन् । सीप विकास प्रतिष्ठान गैरी क्याम्पसको प्रवर्द्धन शाखा प्रमुखको जागिर छोडेर उनी फूलखेतीतिर लागेकी हुन् ।

४० वर्षीया गुरुङको दिनचर्या अहिले फूलबारीमै बित्ने गरेको छ । उनी आफूले पुष्प व्यवसायबाट मासिक २ लाख रुपैयाँ कमाउँदै आएको बताउँछिन् । प्रवर्द्धन शाखा प्रमुखमा हुँदा उनको मासिक तलब २५ हजार रुपैयाँ मात्र थियो । तर, अहिले आफ्नै व्यवसाय सुरु गरेपछि जागिरबाट भन्दा पनि बढी आम्दानी हुन थालेकोमा उनलाई जागिर छोडेर व्यवसायमा लागेकोमा कुनै पछुतो छैन । अहिले उनलाई त्यो पैसाभन्दा पनि व्यवसाय नै प्यारो लागेको छ ।

विगत सात वर्षदेखि बिहान उठेदेखि घाम नअस्ताएसम्म फूलबारीमै काम गर्न भ्याइ–नभ्याइ छ । ‘नर्सरीबाट बाह्रमासे २ सयभन्दा बढी प्रजातिका फूलका बिरुवा र विभिन्न प्रजातिका बिरुवा बिक्री हुन्छ । फूलको हेरचाहमै दिन बित्छ । बिहान उठेदेखि नै फूलमा पानी हाल्यो, गोडमेल गर्‍यो, समय बितेको पत्तै हुँदैन,’ गुरुङले भनिन्, ‘एक रोपनी जग्गामा सयपत्री फूलको खेती छ । ५ रोपनीमा विभिन्न जातका फूल र बिरुवाहरू उत्पादन गरेर बिक्री गर्छु । ६ रोपनी जमिनमा मौसमी तथा सदाबहार पुष्प नर्सरी छ ।’

लमजुङ जिल्लामै एक मात्र पुष्प व्यवसाय सुरु गरेकी गुरुङ जिल्लाको पुष्प व्यवसायलाई सम्भावनाको व्यवसायका रूपमा चिनाउन प्रयास गरिरहेको बताउँछिन् । फूलका बिरुवा खरिद तथा संरचना निर्माणका लागि झण्डै ५० लाख रुपैयाँ खर्च भइसकेको गुरुङ बताउँछिन् । उनी भन्छिन्, 'लगानी त उठाइसकेँ । अहिले व्यवसायलाई अझ विस्तार गर्दै लैजाने योजना बनाएकी छु ।'

गुरुङले यो सिजनमा तीन महिनामै फुल्ने सयपत्रीका बिरुवा बिक्रीबाट मात्रै ६ लाख रुपैयाँ आम्दानी गरेको सुनाइन् । उनले दुई वर्षको अवधिमा करिब ३६ लाख रुपैयाँको सयपत्रीको बिरुवा मात्र बिक्री गरिसकेकाे बताइन् ।

ऋणधन गरेर लगानी गरे पनि जिल्लामै पहिलो नर्सरी भएकाले राम्रो कारोबार भएकोमा सन्तुष्टि मिलेको उनको भनाइ छ । 'मैले अपेक्षा गरेभन्दा निकै राम्रो व्यापार भइरहेको छ । जसका कारण फूलको बिरुवा रेखदेख गर्न नर्सरीमा दुई जनालाई रोजगारीसमेत दिएको उनले बताइन् ।

हुमाले फूलको बिउ थाइल्यान्डबाट ल्याएर व्यवसाय सुरु गरेकी थिइन् । उनले पहिले काम चलाउनका लागि बारीको कान्लातिर मात्र थोरै रोपेर फूलखेती सुरुवात गरेकी थिइन् । उनी भन्छिन्, ‘चार वर्ष अगाडिदेखि व्यावसायिक रूपमै फूलखेती सुरु गरेको हुँ । फूलखेतीका लागि ठूलो खर्च र मिहिनेत पनि आवश्यक पर्दैन । तर, समय भने दिनुपर्छ । यसमा बजारको पनि खासै समस्या छैन । फूल किन्ने ग्राहक नर्सरीमै आउँछन् । कतिपयले चाहिँ फोन गरेर मगाउँछन् । मागअनुसार फूल उपलब्ध गराउने सकेको छैन ।’

यो वर्षको तिहारमा मात्र गुरुङले डेढ लाख रुपैयाँको फूल नर्सरीबाट बिक्री गरिन् । आफ्नो नर्सरीमा उत्पादन भएको फूलले राम्रो बजार पाउँदा निकै खुसी लागेको उनी बताउँछिन् । भन्छिन्, 'फूल राम्रो देखेर जिल्लामा आयोजना हुने जुनसुकै कार्यक्रममा पनि मैरै नर्सरीको फूलको माग आउँछ ।'

उनले आफ्नो नर्सरीमा उत्पादित फूल मनाङ, लमजुङ, काठमाडौं, पोखरा र गण्डकी प्रदेशमा बिक्री हुने गरेको बताइन् । सरकारले कृषि व्यवसायमा लागेका कृषि व्यवसायीलाई बजारीकरण, मल, सिँचाइ र आवश्यक तालिमको व्यवस्था गरिदिनुपर्ने उनको माग छ । नेपालको कृषि व्यवसायमा राज्यको योजना, नीति र कार्यक्रमले कामै नगरेको उनको आरोप छ ।

नेपाल फ्लोरिकल्चर एसोसिएसन (फ्यान)का अनुसार वार्षिक ४ करोड ९५ लाख रुपैयाँबराबरका ९ लाखवटा सयपत्री फूलका माला भारतसँगै अन्य देशबाट आयात हुने गरेको छ । यी फूलका माला स्वदेशमै उत्पादन गर्न सकिने उनको दाबी छ । सरकारले फूलखेतीमा लगानी गर्दा देशको आयस्रोत बढ्ने उनको बुझाइ छ ।

यस वर्षको तिहारमा ८३.२० प्रतिशतभन्दा बढी फूलमाला खपत भएको छ । गत वर्षको तिहारमा १९ लाख ३५ हजारवटा माला खपत हुँदा यस वर्ष ३५ लाख ४५ हजारवटा फूलका माला खपत भएको फ्यानले जनाएको छ । देशभर ३४ करोड ६३ लाख २५ हजार रुपैयाँबराबरको मखमली, सयपत्री र गोदावरी फूलका माला मात्र खपत भएको फ्यानले जनाएको छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, कात्तिक १७, २०७९ ०६:४५