कोरोनाले जन्माएको सडक व्यापार: सिंगो गाउँका स्थानीयहरू नै राजमार्गमा बेच्छन् केरा

कोरोनाले जन्माएको सडक व्यापार: सिंगो गाउँका स्थानीयहरू नै राजमार्गमा बेच्छन् केरा

A+ A A-

करिब दुई वर्ष कोरोना महामारीले देश आक्रान्त बनायो । कोभिड-१९ बाट धेरैले ज्यान गुमाए भने गरिब, विपन्नहरूको गाँस पनि खोसियो ।

दैनिक ज्याला मजदुरी गर्दै पेट पाल्ने गरिब तथा विपन्नहरूलाई कोरोनाले काम खोसिदिएको थियो । कृषि उत्पादनबाट जीविकोपार्जन गर्दै आएका किसानहरूलाई समेत कोरोनाले समस्यामा पार्‍यो । कोरोना कारण लामो समयसम्म लकडाउन र निषेधाज्ञा जारी रहँदा गाउँमा उत्पादन भएका कृषि उपजहरूले बजार पाएनन् । नगदेबाली, तरकारी उत्पादनदेखि दूध उत्पादन गर्दै आएका किसानहरूले हजारदेखि लाखौँ मूल्यमा नोक्सानी व्यहोर्नु पर्‍यो ।

कोरोनाकालभर यी माथिका घटना निरन्तर सुन्न र देख्न परेको तितो यथार्थ थियो । कोरोनाकै कारण एउटा सिंगो गाउँले व्यापार गर्न सिकेको घटना भने कमै सुनेका थियौं । धेरैलाई प्रताडित बनाएको कोरोनाले एउटा गाउँलाई भने जीवनभरको पाठ सिकाएको छ । बाराको निजगढ नगरपालिका–१, सिंगौल गाउँका किसानलाई भने कोरोना बरदान बनेर आयो ।

Kera (1)1667207087.jpg

पूर्व-पश्चिम राजमार्गबाट घना जंगल छिचोलेर मकवानपुरको सिमाना उत्तरतर्फ लागेपछि सिंगौल गाउँ पुगिन्छ । पहाडीयाहरूको बाक्लो बसोबास रहेको सिंगोलमा स्थानीयले खेतमा केरा लगाएर सामान्य गुजारा टार्दै आएका थिए । कोरोना महामारी अगाडि सिंगौलबासीहरूले खेतमा लगाएको केरा सिधैँ काठमाडौं पठाउने गरेका थिए । बिचौलियालाई गाउँबाटै केरो पठाउँदा किसानहरूलाई लागत खर्च उठाउन पनि मुस्किल रहेको स्थानीय रञ्जित तिमल्सिना सुनाउँछन् ।

रञ्जित एक्लैले मात्रै ८ कठ्ठा क्षेत्रफलमा केरा लगाएका छन् । विगतमा केरा बेचेरै ६ जनाको परिवार जेनतेन पाल्ने गरेको उनी बताउँछन् । नियमित दैनिकी चल्दाचल्दै कोरोना महामारी आएपछि सिंगौलबासीलाई समस्या बनाएको थियो । कोरोनामा लामो समय लकडाउन हुँदा केरा खेतमै कुहियो । लगानीसमेत उठाउन नसकेको रञ्जितले सुनाए ।

खेतमा केरा कुहिन थालेपछि सिंगौलका यादव तिमल्सिनालगायत २–३ जना किसानहरूले एउटा उपाय निकाले–‘खेतमै कुहाउनु साट्टो राजमार्गमा गएर केरा राखेर बसौँ,’ यादवलगायतका किसानहरूको समूह रौतहट र बाराको सिमाना धन्सार पुलबाट पश्चिमतर्फको खाली जग्गामा डालो, डोकामा केरा देखाएर राख्न थाले ।

‘हामीले सडक छेउमै केरा देखाएर राख्न थालेपछि व्यापार भयो । लकडाउनमा पनि हिँड्डुल गर्ने धेरैले केरा किने । सोचेभन्दा फरकसँग केराको व्यापार भयो,’ यादवले शिलापत्रसँग भने । कोरोना महामारीपछि व्यापार सुरु गरेका रञ्जितले मासिक ४० हजार भन्दा बढी कमाउने गरेको बताए । विगतमा केरा काठमाडौं पठाउँदा वार्षिक एक लाख रुपैयाँसम्म फाइदा लिने गरेका रञ्जितले सडकमा केरा व्यापार थालेपछि वार्षिक ३ लाख रुपैयाँसम्म कमाएको शिलापत्रसँग बताए ।

धन्सार पुलमा केरा राखेदेखि दैनिक १ हजारबाट ५ हजार रुपैयाँसम्म कमाइ हुने उनी बताउँछन् । धन्सार पुलमा सिंगौलका मात्रै ५० जना किसानले केरा बिक्रीका लागि हाट बजार थापेका छन् । २ वर्षदेखि सडकमा केरा बिक्री गर्न थालेकी सिंगौलकी फूलमाया राईलाई पनि अहिले पैसाको चिन्ता छैन । मासिक २० हजारदेखि ३० हजार रुपैयाँसम्म कमाउने गरेको फूलमायाले बताइन् । गाउँमै किसानसँग उधारोमा केरा ल्याएर फूलमायाले व्यापार गर्छिन् र साँझ गाउँ फर्किएपछि केराको पैसा तिर्ने गरेको सुनाइन् । ‘छोराहरू बाहिरै काम गर्छन् । नातिनातिनी गरेर ३ जना र बुढालाई केरा बेचेर पालेकी छु,’ उनले सुनाइन् ।

Kera (3)1667207118.jpg

मकवानपुरको बकैया गाउँपालिकाबाट विवाह गरेर सिंगौल आएकी २० वर्षीया निशा परियार पनि धन्सार पुलमा केराको थुप्रो लगाएर बसेकी छन् । १७ जनाको ठूलो परिवारमा बस्दै आएकी निशाले केरा व्यापारबाटै घरको ऋण तिर्ने गरेको शिलापत्रसँग बताइन् । मासिक २० देखि २५ हजार रुपैयाँसम्म कमाइ हुने गरेको उनले बताइन् । ‘केरा धेरै बोकेर ल्याउन सके अझै कमाइ हुन्थ्यो । आफू एक्लै व्यापार गर्ने भएर पनि होला २५ हजारसम्म कमाउँछु,’ उनले भनिन् ।

केरा व्यापार गर्न सहज भएको किसानहरू बताउँछन् । दर्जनले हिसाब गरेर केराको कोसा बिक्री गर्ने भएपछि उनीहरूलाई ढक तराजु बोक्नुपर्ने झन्झट छैन । सिंगौलमै फलेको मालपु केरा बिक्री गर्ने गरेको यादव तिमल्सिनाले बताए । कतिपय किसानले केराको अभाव भएपछि नजिकैको निजगढ बजारबाट केरा खरिद गरेर ल्याउँदै सडकबाट बिक्री गर्ने गरेका छन् । दिउँसो २ बजेपछि बस, साना गाडीहरूको केरा किन्न लाइन लाग्ने गरेको यादवले जानकारी दिए ।

Kera (2)1667207102.jpg

उनका अनुसार सरदरमा दैनिक २ बोलेरो केरा बिक्री हुने गरेको छ । प्रतिबोलेरो गाडी २८ हजार कोसा केरा हुने गरेको यादवले बताए । यादवलगायतका किसानहरूले निजगढ नगरपालिकाले बजारका रूपमा व्यवस्थापन गरिदिए राम्रो हुने अपेक्षा रखेका छन् । सडकको छेउमा सटर निर्माण गरेर किसानहरूलाई भाडामा लगाउँदा नगरपालिकालाई पनि राजश्व हुने र किसानहरूले पनि व्यवस्थित रूपमा व्यापार गर्न पाउने यादव बताउँछन् ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, कात्तिक १४, २०७९ १५:०५