जहाँ जोसँग आमाले चुनाव हारिन्, त्यहीँ पुगेर उही प्रतिस्पर्धीलाई मानुषीको चुनौती

जहाँ जोसँग आमाले चुनाव हारिन्, त्यहीँ पुगेर उही प्रतिस्पर्धीलाई मानुषीको चुनौती

A+ A A-

‘...कस्ती छोरी पाइएछ !’

बिहीबार डा. बावुराम भट्टराईले सबैको ध्यान खिच्ने एउटा रोचक फेसबुक स्टाटस लेखे ।

आफू प्रधानमन्त्री छँदा कुलपतिको नाताले त्रिभुवन विश्वविद्यालयको दीक्षान्त समारोहमा सहभागी हुँदाको एक प्रसंग सुनाउँदै भट्टराईले यस्तो लेखेका थिए ।

दीक्षान्त समारोहमा प्रमाणपत्र र पुरस्कार प्रदान गर्ने क्रममा राजनीतिशास्त्रको स्नातकोत्तर परीक्षामा सर्वोत्कृष्ट भई ‘गोल्डमेडलिस्ट’ हुने ‘अस्मिता सिंह’लाई स्वर्णपदक लिन मञ्चमा बोलाइयो । तत्काल साडी लगाएकी एक युवती मञ्चतिर आइन् । मञ्चमा उक्लेपछि बल्ल बाबुरामले चिने, उनी त छोरी मानुषी पो रहिछिन् !

भूमिगत जीवन बिताउँदा मानुषीले पाएको नाम ‘अस्मिता सिंह’ भट्टराईले झण्डै बिर्सिएका थिए । बेलुका प्रधानमन्त्री निवासमा आमा हिसिलाले दुखेसो पोखिन्- अरूका छोराछोरी बाबुआमालाई दीक्षान्त समारोहमा अमेरिकामा भाग लिन बोलाउँछन् । आफ्नी छोरीचाहिँ यहीँ त्रिविको स्वर्णपदक पाएको समारोहबारे समेत थाहापत्तो दिन्न । कस्ती छोरी पाइएछ !’

मानुषी यमी भट्टराई वास्तवमा कस्तो व्यक्तित्व हुन् भन्ने थाहा पाउन सम्भवतः यही एक दृष्टान्त काफी छ । मानुषीको शैक्षिक मात्रै नभएर राजनीतिक यात्रा नियाल्दा समेत उनको सरल स्वभाव प्रतिबिम्बित हुन्छ । कारण, उनले राजनीतिमा समेत ‘आफ्नोपन’को खोजी गर्दै आएकी छन् ।

‘म मानुषी नै हुन चाहन्छु । म मेरो तरिकाले, मेरो ऊर्जाशील युवा समयमा राजनीति गर्न चाहन्छु । हाम्रा बा पुस्ताले लोकतान्त्रिक आन्दोलनको नेतृत्व गर्नुभयो । अब हाम्रो पुस्ताले चाहिँ विकास र समृद्धिको लागि नेतृत्व गर्नुछ’, मानुषीले बारम्बार भन्दै आएकी छन् ।

हुन पनि मानुषीले आफ्नो राजनीतिक यात्रा न त बा बाबुराम भट्टराईको तत्कालीन पार्टी नेकपा माओवादीबाट सुरु गरिन् न त ‘नयाँ शक्ति’बाट नै । आफ्नो राजनैतिक यात्रा उनले आफ्नै वैचारिक संगठन र सिद्धान्तको टेकोमा ‘नेपाल समाजवादी पार्टी’बाट सुरु गरेकी हुन् । त्यति मात्रै होइन, उनले त्रिविमा हुँदा नै २० वर्षको उमेरमा स्ववियू सचिवको चुनाव जितेर सांगठनिक नेतृत्वको छनक दिइसकेकी थिइन् ।

त्यसैले मानुषीलाई बाबुराम वा हिसिलाकी छोरी भएकै कारण चुनावमा होमिएकी हुन् भन्ने तर्कले न्याय गर्न सक्दैन । कारण, मानुषी आफैँमा जागरुक र प्रखर युवा नेतृ हुन् । जसले आफ्नो राजनीतिको गोरेटो आफैँ बनाएर ३६ वर्षको उमेरमा पहिलोपटक संघीय चुनावमा लड्दैछिन् ।

मानुषी हाल भारतको जेएनयूबाट विद्यावारिधी गर्दैछिन् । उनी पढाउँछिन् पनि ।

पहिलो परीक्षणमा मानुषी, चुनौती कति ?

नेपाल समाजवादी पार्टीकी मानुषी सत्ता गठबन्धनकाे तर्फबाट संघीय चुनावमा आफूलाई जनतामाझ परीक्षण गर्दैछिन्, त्याे पनि पहिलोपटक । काठमाडौं क्षेत्र नम्बर ७ मा उम्मेदवारी दर्ता गराएकी मानुषीले आफू समग्र युवाको प्रतिनिधित्व गर्ने दाबी गरेकी छन् ।

संविधानमा भएका मौलक हकको कार्यान्वयन, भ्रष्टाचारमुक्त समाज, सार्वजनिक संस्थाहरूको सबलीकरण, युवा बेरोजगारी हल, वातावरणमैत्री नीति, आत्मिक सुखलगायतका मापकहरूमा आफ्नो विशेष जोड रहने भन्दै मानुषीले आफ्ना एजेन्डा विस्तार गरेकी छन् ।

संस्थागत भ्रष्टाचारको विरोध गर्दै आएकी मानुषीले चुनावी खर्चलाई पारदर्शी बनाउन आम नागरिकबाट ‘क्राउडफन्डिङ’ गरेर पैसा उठाइरेहकी छन् ।

पहिलाे पटक मानुषीले चुनाव लडेकाे क्षेत्र भट्टराई परिवारका लागि भने नाैलाे हाेइन ।

काठमाडौं क्षेत्र नम्बर ७ त्यही क्षेत्र हो, जहाँबाट उनकी आमा हिसिला यमीले ०६४ मा भएकाे संविधानसभाको पहिलाे निर्वाचनमा विजयी भएर संविधानसभा सदस्य बनेकी थिइन् । तर ०७० काे दोस्रो चुनाव भने हिसिलाले हारिन् ।

यस अर्थमा हेर्दा मानुषीको चुनावी दौड राेचक छ । हिसिया ०७० को चुनावमा जोसँग पराजीत भएकी थिइन्, उनैसँग मानुषी प्रतिस्पर्धा गर्दैछिन् । अघिल्लोपल्ट हिसिलालाई हराएका एमालेका रामवीर मानन्धर यसपालि स्वतन्त्र उम्मेदवारका रूपमा मैदानमा छन् । रामवीर मात्रै होइन, मानुषीका बलिया प्रतिद्वन्द्विका रूपमा यसपटक नेकपा एमालेका श्याम घिमिरे पनि छन् ।

याे क्षेत्रमा रामवीरकाे प्रभाव राम्राे छ । ०७४ को प्रतिनिधिसभा चुनावमा नै एमालेबाट उम्मेदवार बनेका रामवीर १८ हजार १ सय २ मत ल्याएर विजयी भएका थिए । मानन्धरले ०७० सालको प्रतिनिधिसभाको चुनावमा पनि जित हासिल गरेका थिए । उनले कांग्रेसकी प्रमिला डंगोल र माओवादीकी हिसिला यमीलाई पराजित गरी जित हासिल गरेका थिए ।

उनी केपी ओली प्रधामन्त्री हुँदा सहरी विकास राज्यमन्त्रीसमेत बने । मानन्धरलाई यसपालि एमालेले टिकट नदिएर श्याम घिमिरेलाई दियो । मानुषीका लागि दुई उम्मेदवार चुनौतीका रूपमा छन् ।

यद्यपि, नयाँ नेतृत्वकाे खाेजी भइरहेकाे राजनीतिमा मानुषीका लागि केही सहज हुने आँकलन पनि गरिएको छ । गठबन्धनको तर्फबाट उम्मेदवार बनेकी मानुषीलाई नेपाली कांग्रेस, माओवादी केन्द्र, नेकपा एस र नेपाल समाजवादीका मतदाताले भाेट हाल्ने छन् ।

साथै, दस वर्षे द्वन्द्वकालको राजनीतिहुँदै प्रधानमन्त्रीसमेत बनिसकेका मानुषीका बुबा बाबुराम भट्टराईले प्रत्यक्ष राजनीतिमा नआउने बताएपछि भट्टराई परिवारको समग्र ध्यान र साथ यतिखेर मानुषीतिरै सोझिएको छ ।

यद्यपि, पहिलोपटक संसदीय चुनावमा होमिएकी मानुषीले व्यवहारिक राजनीतिको परीक्षामा कत्ति अंक पाउलिन् ? राजनीतिशास्त्रमा स्वर्णपदक जितेकी मानुषीले मैदानमा मतदाताकाे मन जित्न सक्छिन् कि सक्दिनन्, त्याे भने हेर्न बाँकी छ ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, असोज २९, २०७९ ०८:२५