२०३८ भदौमा पहिलोपटक आयोजना भएको राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिताले अहिलेसम्म २०औँ संस्करण पार गरिसक्नु पर्ने हो । तर, नेपाली खेलकुदमा देखिएको राजनीतीकरण, खेलकुद हाँक्नेको असक्षमता र पदाधिकारीको दृढ संकल्प नहुँदा भरखर नवौँ संस्करणमै खुम्चिनुपरेको छ ।
नवौँसम्म आइपुग्दा प्रत्येक संस्करणमा कतै न कतै खोट लाउने ठाउँ भने प्रशस्त भयो । राष्ट्रिय खेलकुद परिषद् (राखेप) को कच्चा व्यवस्थापन, अपूर्ण भौतिक संरचना र खेल संघको गैरजिम्मेवारीले राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिता छायामा पर्दै आयो । यस्तो हविगत प्रत्येक संस्करणमा देखिँदै आएको छ ।
विगतको तीन संस्करणलाई मात्रै हेर्ने हो भने पनि यही कुरालाई प्रस्ट पार्छ । त्यो बेला धनगढीमा भएको छैटौँ, पूर्वाञ्चलमा भएको सातौँ र देश संघीयतामा गइसकेपछि प्रदेश ५ मा भएको आठौँ राष्ट्रिय खेलकुदको कमजोरी पक्षलाई केलाउने हो भने अनेक छन् । भौतिक संरचना उस्तै लथालिङ्ग, कमजोर व्यवस्थापनले नेपाली खेलकुदको ऐना विगतदेखि अहिलेसम्मै देखाइरहेको छ । तर, विभिन्न कठिनाइ, समस्याका बाबजुद खेलाडीले प्रमाणित गरेका छन् । राष्ट्रियस्तरमा रेकर्ड राख्दै अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा आफ्नो ढोका खोलेका छन् ।
पहिलो राष्ट्रिय खेलकुद (२०३८)
पहिलो राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगितामा अञ्चलअनुसार प्रतिस्पर्धा भएको थियो । जहाँ १४ अञ्चलका टिमले भाग लिएका थिए ।
२०३८ साल भदौ २७ देखि असोज ४ गतेसम्म काठमाडौंमा आयोजना भएको पहिलो राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिताको उद्घाटन तत्कालीन राजा वीरेन्द्र शाहले गरेका थिए । १६ खेलमा १४ सय ४३ खेलाडीले भाग लिएका थिए । जहाँ १२ सय २० पुरुष खेलाडी रहँदा २ सय २३ जना मात्रै महिला खेलाडी थिए । पहिलो राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिताको प्रतीक चिह्न राष्ट्रिय पन्छी डाँफे रहेको थियो ।
समावेश गरिएका खेलहरूमा एथलेटिक्स, फुटबल, ब्याडमिन्टन, भलिबल, बाघचाल, चेस, कबड्डी, जिम्न्यास्टिक, टेबुलटेनिस, क्रिकेट, आर्चरी, भारोत्तोलन, ह्याण्डबल, बक्सिङ, शारीरिक सुगठन र पौडी थिए । पहिलो राष्ट्रिय खेलकुदमा बागमती अञ्चलले ४४ स्वर्णसहित जम्मा १०२ पदक जित्दा कर्णाली अञ्चलले एउटा पनि पदक जित्न सकेन ।
दोस्रो राष्ट्रिय खेलकुद
दोस्रो राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिता २०४० चैत १२ देखि २० गतेसम्म पोखरामा भएको थियो । तत्कालीन राजा वीरेन्द्र शाहले गरेको उद्घाटन खेलमा जम्मा २१ खेल समावेश गरिएका थिए । २५०७ जना खेलाडीले सहभागिता जनाएको त्यो प्रतियोगितामा १९६८ पुरुष र ५३९ जना महिला खेलाडी सहभागी थिए ।
लालीगुराँस प्रतीक चिह्न रहेको दोस्रो राष्ट्रिय खेलकुदमा जम्मा ११६ स्वर्ण, ११६ रजत र १३३ कास्य गरी कुल ३६५ पदकका लागि प्रतिस्पर्धा भएको थियो । बागमती अञ्चलले ४९ स्वर्ण, ४६ रजत ४१ कास्य गरी जम्मा १३६ पदक जितेको थियो । सबैभन्दा थोरै कर्णाली अञ्चलले जम्मा एक कास्य पदक जितेको थियो ।
तेस्रो राष्ट्रिय खेलकुद
२०४२ साल फागुनमा वीरगञ्चमा तेस्रो राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिता भएको थियो । जहाँ २१ खेलमा २७७५ खेलाडीले भाग लिएका थिए । जसमा २०३७ पुरुष खेलाडी थिए भने ७३८ जना मात्रै महिला खेलाडीले भाग लिएका थिए ।
१४६ स्वर्ण, १४६ रजत र १८१ कास्य गरी कुल ४७४ पदकका लागि खेलाडीले प्रतिस्पर्धा गरेका थिए । जहाँ ६६ स्वर्ण, ३५ रजत र ३७ कास्य गरी बागमती अञ्चलले १३८ पदक जितेको थियो । सबैभन्दा कम पदक जित्नेमा कर्णाली रह्यो । कर्णालीले जम्मा एक मात्र कास्य पदक जितेको थियो ।
तेस्रो राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगितामा सबैभन्दा बढी स्वर्ण जित्दै कोसी अञ्चलका जितेन्द्र चौधरीले कीर्तिमान कायम गरेका थिए । एथलेटिक्समा उनले पाँच स्वर्ण पदक जितेका थिए । त्यस्तै, जिम्न्यास्टिकमा बागमती अञ्चलका राजेशमान श्रेष्ठले चार स्वर्ण, दुई रजत र एक कास्य जित्दै कीर्तिमान कायम गरेका थिए ।
चौथो राष्ट्रिय खेलकुद
२०५५ चैत ८ देखि १४ गतेसम्म नेपालगञ्जमा चौथो राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिता सम्पन्न भएको थियो । जहाँ १२ खेलमा १६२२ खेलाडीले भाग लिएका थिए ।
चौथो संस्करणमा आएर पाँच विकास क्षेत्र र दुई विभागीय क्लब गरी सात टिमले सहभागिता जनाए । मध्यमाञ्चलकी नयना शाक्यले पौडीमा ९ स्वर्ण जित्दै कीर्तिमान कायम गरिन् । त्यस्तै, नेपाल प्रहरीकी देवीमाया पनेरुले एथलेटिक्समा दुई स्वर्ण जितिन् । सर्वोत्कृष्ट खेलाडीमा कराँतेका रवि महर्जन र कराँतेकै तेजु गुरुङ बने ।
१४० स्वर्ण, १४० रजत र १८९ कास्य गरी कुल ४६९ पदकका लागि प्रतिस्पर्धा भएको थियो ।
पाँचौँ राष्ट्रिय खेलकुद
चौथो संस्करण सकिएको दुई वर्षपछि हुनुपर्ने राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिता १० वर्षपछि भयो । काठमाडौंमा २०६५ सालमा भएको राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिताको पाँचौँ संस्करण विवादमुक्त रहन सकेन ।
देशमा गृहयुद्धको अन्त्यसँगै शान्तिसुरक्षा आयो । माओवादीले हतियार बिसाए । यसअघि चौथो संस्करणबाट राष्ट्रिय खेलकुदमा भाग लिएको आर्मीले माओवादीको पीएलएले पाँचौँ राष्ट्रिय खेलकुदमा भाग लिएपछि विवाद चर्कायो । अन्ततः आर्मीले पीएलएले भाग लिएको खेलमा सहभागिता नै जनाएन । ३२ खेल समावेश गरिएको यो प्रतियोगितामा ३५०० खेलाडीले भाग लिएका थिए ।
छैटौँ राष्ट्रिय खेलकुद
छैटौँ राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिता २०६८ फागुन १४ देखि २१ गतेसम्म धनगढी र महेन्द्रनगरमा सम्पन्न भयो । तत्कालीन राष्ट्रपति रामवरण यादवले उद्घाटन गरेको प्रतियोगिताको समापन प्रधानमन्त्री डा. बाबुराम भट्टराईले गरेका थिए ।
छैटौँ राष्ट्रिय खेलकुदमा ३२ खेलमा ३३२२ खेलाडीले प्रतिस्पर्धा गरेका थिए । जहाँ मध्यमाञ्चलले १२९ स्वर्ण, ८५ रजत र ९० कास्य गरी कुल ३०४ पदक जित्दै च्याम्पियन बनेको थियो । युनिभर्सिटी स्पोर्ट्सले जम्मा दुई पदक जित्दै अन्तिममा रहेको थियो ।
सातौँ राष्ट्रिय खेलकुद
सातौँ राष्ट्रिय खेलकुद २०७३ पुस ८ देखि १५ गतेसम्म पूर्वाञ्चलमा सम्पन्न भयो । विराटनगरको शहीद रंगशालामा उद्घाटन भएको प्रतियोगिता धरान रंगशालामा समापन भयो ।
माओवादीको पीएलएको सहभागितासँगै छैटौँ राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगितामा आर्मीले बहिष्कार गरेको थियो । तर, सातौँ राष्ट्रिय खेलकुदमा भने आर्मीले सहभागिता जनायो । माओवादीको पीएलए क्लबको अस्तित्व नै सकिएको थियो त्यो बेला ।
३३ खेलको सहभागिता रहेको त्यो प्रतियोगितामा नेपाल आर्मी सबैभन्दा धेरै पदक जित्दै च्याम्पियन बन्यो । २६३ स्वर्ण, २६३ रजत र ३९३ कास्य गरी कुल ९२० पदकका लागि प्रतिस्पर्धा भएको थियो ।
आठौँ राष्ट्रिय खेलकुद
आठौँ राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगिता प्रदेश ५ मा २०७५ चैत २७ देखि २०७६ वैशाख ११ गतेसम्म आयोजना भयो । जहाँ ३५ खेलमा खेलाडीले प्रतिस्पर्धा गरेका थिए ।
११ टिमको सहभागिता रहेको आठौँ राष्ट्रिय खेलकुद प्रतियोगितामा ३३४ स्वर्ण, ३३४ रजत र ४८१ कास्य गरी कुल ११४८ पदकका लागि प्रतिस्पर्धा भएको थियो । जहाँ सर्वाधिक पदक जित्दै नेपाल आर्मी क्लब च्याम्पियन बन्यो ।
प्रकाशित मिति: मंगलबार, असोज २५, २०७९ १९:१९
-1744113510.jpg)
-1743661115.jpg)
-1743579183-1743604118.jpg)
