छोराछोरीको आँसु पुछ्दै दसैँको मुखमा विदेशिने भन्छन्– नानी, राम्ररी दसैँ मनाउनू है !

छोराछोरीको आँसु पुछ्दै दसैँको मुखमा विदेशिने भन्छन्– नानी, राम्ररी दसैँ मनाउनू है !

A+ A A-

त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा सदा झै बिहीबार पनि वैदेशिक राेजगारीमा जानेहरूकाे भिड लागेकाे थियाे । तर, अघिपछि भन्दा अहिलेकाे अवस्था फरक देखियाे । कारण आँगनमै आएकाे दसैँ र याे उल्लाहासकाे समयमा परिवारबाट टाढा जानुपर्दाकाे पीडा ।

बिहीबार धरान उपनगरपालिका– ९ का धीरज क्षेत्री दक्षिण कोरिया उड्नुअघि परिवार र आफन्तसँग बिदाइको फोटो खिच्न व्यस्त थिए । उनी ५ वर्षका लागि आजै कोरिया उड्दै छन् । कोरिया जानुअघि साथीभाइ र परिवारसँग उनी ५ वर्षका लागि बिदाइको शुभकामनासमेत साट्दै थिए ।

२७ वर्षीय क्षेत्री बीबीएससम्मको अध्ययन गरे पनि नेपालमा भनेजस्तो रोजगारी नपाएपछि कोरियन (ईपीएस) भाषा उत्तीर्ण गरी कोरिया हिँडेको बताउँछन् ।

दसैँकै बेला भिसा आएकाले दसैँ परिवारसँग बसेर मनाउने रहर हुँदाहुँदै वैदेशिक रोजगारीमा जानुपरेको बाध्यता उनले सुनाए । ‘के गर्नु, देशभित्र परिवार पाल्न पुग्ने रोजगारी पाएको भए किन विदेशिनुपर्थ्यो र ? यो रहर होइन । हामी नेपालीको बाध्यता हो । दसैँको मुखमा विदेशिने रहर कसैको हुँदैन,’ उनले भने, ‘वैदेशिक रोजगारी पनि नेपालीले चाहेर हुँदैन रै'छ । रोजगारदाता देशले कति बेला भिसा दिन्छ, थाहै हुन्न । त्यही भएर दसैँ–तिहार नभनी विदेशिनुपरेको छ । यो बिडम्बना नै हो ।’

अब ५ वर्षपछि यही बेला फर्किएर दसैँ–तिहार मनाऊँला है भन्दै क्षेत्री बिदाइको हात हल्लाउँदै विमानस्थलभित्र बोर्डिङ पास लिएर चेकजाँचका लागि प्रवेश गरे ।

क्षेत्रीजस्तै यूएई हिँडेका पोखरा माछापुच्छ्रेका बलराज तामाङ पनि श्रीमती र तीन वर्षको छोरासँग बिदा माग्दै थिए । उनी यूएईको एक रबर कम्पनीमा रोजगारीका लागि आजै (बिहीबार) साँझ उड्दै थिए ।

उनी भन्छन्, 'के गर्नु, दसैँ त परिवारसँगै बसेर मनाउने मन थियो नि । तर, यही बेला यूएईबाट भिसा आयो । दसैँको मुखमा विदेशिनुपर्‍यो ।'

‘छोरा राम्ररी दसैँ मनाउनू है ! दुई वर्षपछि फर्किन्छु । तिमी पनि ठूलो हुन्छौ, अनि सँगै बसेर दसैँ मनाऊँला । बाई–बाई छोरा, बाई–बाई बुढी,’ तामाङले श्रीमती र छोरासँग बिदा माग्दै भने ।

परिवारसँगको बिदाइसँगै तामाङले शिलापत्रलाई भने, ‘देशभित्रै रोजगारी पाएको भए दसैँजस्तो महान् चाडपर्वमा यसरी परिवार छाडेर विदेशिनु पर्दैनथ्यो । विदेश नगए चुलो बाल्न समस्या हुन्छ । यो बाध्यता हो ।’

तामाङ मासिक ४० हजार रुपैयाँ कमाउन साढे २ लाख रुपैयाँ तिरेर म्यानपावर कम्पनीमार्फत यूएई जाँदैछन् ।

क्षेत्री र तामाङजस्तै रामेछाप तामाकोसीका दिनेश कार्की पनि रोमानिया उड्नका लागि श्रीमती र ५ वर्षीय छोरासँग विमानस्थलबाहिर उभिएका थिए । उनी रोमानिया ‘फुड प्याक’ कम्पनीमा रोजगारीका लागि उड्दै थिए ।

३ वर्षको रोजगारीका लागि रोमानिया हिँडेका कार्कीलाई पाँचवर्षीय छोराले 'बाबा कहाँ हिड्नुभाको' भन्दै पटक–पटक सोध्दै थिए । कार्की भने ‘छोरा, तिमीलाई पढाउने पैसा कमाउन विदेश हिँडेको, ३ वर्षपछि पैसा कमाएर आउँछु’ भन्दै छोरालाई सम्झाउँदै थिए ।

वैदेशिक रोजगारीमा जाने रहर नभई बाध्यता भएको कार्कीले बताए । ‘दसैँको मुखमा श्रीमती र पाँचवर्षीय छोरालाई छाडेर जाने मन थिएन । तर के गर्नु, एक वर्षपछि भिसा लागेको हो । यो पनि धेरै दुःख–कष्ट गरे बल्ल लागेको हो,’ उनले भने ।

'छोरा राम्ररी चकचक नगरी दसैँ मनाउनू है ! ममीलाई धेरै दुःख नदिनू । म विदेशबाट गन पठाइदिन्छु,' कार्की आफ्नो छोरालाई विदेशिनुअघि फकाउँदै थिए ।

कार्कीले साढे ६ लाख रुपैयाँ म्यानपावर कम्पनीलाई तिरेर मासिक ७० हजार रुपैयाँ पाउने गरी रोमानिया हिँडेको जानकारी दिए ।

कार्की, क्षेत्री र तामाङजस्तै इमाल माई नगरपालिका–५ का रुद्र गुरागाईं पनि रोजगारीका लागि सर्बिया जाँदै थिए । १८ महिनाको बच्चा बोकेर उनकी श्रीमती उनलाई बिदाइ गर्न विमानस्थलमा आएकी थिइन् ।

बच्चालाई च्यापेर श्रीमती उनका श्रीमान् जहाज चढ्न जाँदै गरेको हेर्दै थिइन् । आमाको अँगालेमा बाँधिएका ती १८ महिने दूधेबालक पनि बाबु विदेशिएको हेर्दै थिए ।

देशमा गरिखाने अवस्था छैन । त्यही भएर विदेशिनुपरेको गुरागाईं बताउँछन् । दसैँजस्तो महान् चाडको बेलामा परिवार छोडेर विदेशिनुपरेको पीडा विदेशिनेलाई मात्र थाहा हुने उनले बताए ।

गुरागाईंले सर्बिया रोजगारीमा जानका लागि म्यानपावर कम्पनीलाई ४ लाख रुपैयाँ तिरेका छन् । उनलाई म्यानपावरले मासिक ८० हजार रुपैयाँ कमाइ हुने आश्वासन दिएको छ ।

दसैँमा विदेशिनेहरू फर्किएर आएपछि दसैँ मनाऊँला है भन्दै परिवार, आफन्त र छोराछोरीलाई बिदाइको हात हल्लाउँदै जहाज चढ्न गइरहेको विमानस्थलको प्रवेशद्वारमा देखिन्छ ।

गत भदौ महिनामा मात्र वैदेशिक रोजगारीमा ३४ हजार नेपाली विदेशिएको विभागको तथ्यांक छ । असोज महिना सुरु भएको १० दिनमा करिब २१ हजार विदेशिएको विभागले जनाएको छ । दसैँको मुखमा दैनिक १ हजार ५ नेपालीहरू वैदेशिक रोजगारमा गइरहेको विभागले जनाएको छ ।