एक द्रष्टा एक भोक्ता

A+ A A-

तिनताका बालाई पछ्याउँदै म कुनै पर्की घरमा पसेको थिएँ । सर्त थियो- हेरेको फिल्मको सट्टा परीक्षा नसकुञ्जेल पढ्ने । मानेँ तर हेरेको दृश्यले हृदयमा यस्तो गहिरो छाप छोड्यो कि, पढिरहन मात्र भने दिएन । त्यो फिल्म थियो, आर्नल्ड स्वेजनेगरद्वारा अभिनित 'टर्मिनेटर' ।

माथिका पङ्क्तिको घटनामा, पङ्क्तिकार १० वर्षको हुँदो हो, बढीमा । त्यसपछिका दिनमा उसले कति फिल्म हेर्‍यो उसले भन्न सक्दैन । मसीलाई कोरा कागजले टिपेझैँ टिप्थ्यो, आँखाले चलचित्रका दृश्यहरू । त्यो कलिलो मनमा सिनेमाप्रति अनेकौँ तरङ्ग उत्पन्न हुन्थे । मानाैँ, सयौँ डोपामाइन सट दिइएको छ ।

लण्डनको गल्लीमा एउटा मोटो जिउडाल भएको केटो रुमलिइराखेको छ । एक्लोपन र विरहले उसलाई गहिरो तरिकाले छोप्छ । अत्तासिएर ऊ घर फर्कन्छ । तर, बाआमाको कडा निगरानीमा रमाउन पनि सक्दैन । आन्दोलित हृदयले मुक्ति खोज्छ । बाल्यकालको आफ्नो आमाको कठोर रवैयालाई लिएर जन्माउँछ, अद्भुत फिल्म, त्यो थियो 'साइको' जसलाई हेरेर तपाईं साइको हुनुभएन भने तपाईं साँच्चै नै साइको हुनुहुन्छ ।

र्जोबा द ग्रीकमा एक अविस्मरणीय वाक्य छ, 'मालिक, तिमीसित सबै छ, छैन त केवल थोरै पागलपन । त्यसैले तिमी बन्धनको डोरीलाई काट्न सक्दैनौ र सक्दैनौ चुम्न आकाशलाई आजाद भएर । '

सायद, हामी सबैमा थोरै पागलपन हुनु आवश्यक छ, जिउनका लागि, बेफिक्री भएर डुल्नका लागि । अल्फेठ हिच्ककको मुख्य विषय हो, सस्पेन्स र थ्रिलर । तर उनी मान्छेभित्रको ग्लानि वा अर्धचेतमा रहेको डरलाई पर्दामा उतार्न खप्पिस छन् । रियर विन्डो ९१९५४०, भटिगो ९१९५८० र नर्थ वाई नर्थ वेस्ट ९१९५९० उनका नाम चलेका चलचित्रमा पर्छन् । भनिन्छ कि एसपर्गस सिन्ड्रमले ग्रस्त थिए उनी ।

अमेरिकी चलचित्र आफैँ पनि हिंसालाई पर्दामा उतार्न माहिर छ तर त्यसमा प्राण भरे 'गडफादर'का निर्देशक फ्रान्चिस फोर्ड कपोला, जसले हिंसाको भिसियस सर्कललाई यसरी उतारे, तहल्का नै मच्चियो फिल्मी जगत्‌मा । हुन त हिंस्रक फिल्मका सरताज हुन्, क्योन्टिन टोरान्टिनो । रिजर्भर डग्स, इनग्लोरियस बास्टर्सजस्ता फिल्म बनाए, जसले एउटा छुट्टै धारमा आफूलाई स्थापित गरे ।

तर क्रोध र त्यसको विस्फोटको असली प्रयोगकर्ता हुन्, मार्टिन स्कोरसिस, जसले गुडफेलास ९१९९०० र रेजिङ बुल ९१९८०० जस्ता अविस्मरणीय फिल्म बनाए । सायद, टोरान्टिनो सोच्दा हुन्, स्कोरसिस यस्ता धावक हुन्, जसलाई जित्न सजिलो छैन तर क्योन्टिन यस्तो जीव हो, जसले हार्न जानेको छैन । नभन्दै, महाभारतको कहानीमा कर्णको तुनिरमा यस्तो बाँड थियो, जसको तोड अर्जुन त के कृष्णसित पनि थिएन । नभन्दै टोरान्टिनोसित पनि त्यस्तै अचुक अस्त्र थियो, जसको सफल प्रयोग भयो र त्यो थियो पल्प फिक्सन, जसका रसायन हुन्, सामुयल ज्याक्सन । फिल्मको असर यस्तो रह्यो कि सशन्क रिडेम्सनजस्तो चलचित्र पनि त्यो वर्ष ओझेलमा पर्‍यो । क्यान्टिनको ज्यान यसैमा छ, भलै ओस्कार फोसेस्ट गम्का टम ह्यान्क्सले हत्याए ।

पल्प फिक्सनको रिलिजपछि रोबर्ट डेल्रियोले स्कोरसिसलाई भने होलान्, 'मार्टी, तँलाई जित्यो, त्यसले । ' मुस्कुराए होलान्, मार्टिन ।

फिल्मलाई जता मन लाग्यो, त्यतै डोर्‍याउन कोही सक्छ भने त मै हुँ भन्दा होलान्, फिन्चर । दर्शकलाई कहानीले चक्मा दिने, निष्णात् छन् उनी । त्यसको नमुनामा पर्छ, फाइट क्लब र सेभेन । हुन त द गर्ल विथ द ड्रागन टयाट्यु, क्युरियस केस अफ बेन्जामिन बटन, जोडीएक पनि नबनाएका होइनन् । तर, फिन्चरलाई चिनाउने केही छ भने, ती माथिका दुई चलचित्र नै हुन् ।

सेभेन फिल्मको कसैले सार बुझ्न भन्यो भने, उत्तर एउटै छ, 'प्लिज, काउन्ट द बुलेट्‌स । '

माथिको वाक्यको अर्थ नबुझ्नेले यो पनि बुझ्नुपर्छ कि फिल्मको अर्थ मैले बुझेको रहेनछु । फिन्चरको खासियत के हो भने, यिनको फिल्मको क्लाइमेक्स कल्पनाभन्दा बाहिरको हुने गर्छ, जसले गर्दा हेर्न मान्छेलाई एक झट्का लाग्छ । भनिन्छ कि, फाइट क्लबको सुटिङको सेटमा ब्राड पिटले यो फिल्म कालान्तर अद्भुत ठहरिन्छ भनेको सुन्दा विश्वास नलागेर मुस्कुराएका थिए नोटन । आखिर पिटको भविष्यवाणी सत्य निक्ल्यो पनि ।

रहस्य उद्घाटन गर्न अर्का कुशल खेलाडी हुन्, फ्रान्क ड्राबोन्ट । स्वतन्त्रता कति प्यारो हुन्छ भनेर उनले पस्केको सशन्क रिडेम्सन अझै पनि कालजयी सिनेमाको सूचीमा पर्छ । यस फिल्ममा नायक बोल्छ, कहिले मौन रहन्छ, कहिले एक्लै टोलाउँछ तर जे गर्छ, केवल एकका लागि गर्छ, त्यो हो मुक्ति । पर्दाबाट स्वतन्त्रता कति किम्ती छ भनेर सिकाउने ड्राबोन्टलाई हरेक चलचित्रप्रेमीले याद गरिराख्नेछन् । सन्देश जति गहिरो छ, मोर्गन फ्रिम्यानको उत्कथन उति नै मीठो छ ।

बज्रस्वाँठले बनाएको यो फिल्मले नैराश्यताको हद पार गर्छ तर यो टेस्ट हो हरेक सिनेमाप्रेमीलाई । सानैदेखि दार्शनिक बन्न खोजेकाले होला, यो दुस्साहस गरेको, र पनि ड्याम्नेसन, फेमिली नेस्ट, वर्कमाइस्टर हारमोनिसजस्ता फिल्म बनाएर आफूलाई स्थापित बनायो, यो जीवले

हत्याको मुद्दामा फसेका नायकले सायद टुबेल एङ्गरी म्यान हेरेका होलान्, त्यसैले भागे । अमेरिकाको तत्कालीन कानुन कुन हदसम्म पूर्वाग्रही थियो र सत्यसम्म पुग्न हाम्रा नितान्त धारणा कति घातक हुन्छन् भनेर अद्भुत ढङ्गले उत्रेको छ पर्दामा । कानुनको कठोरतामा याद आउँछ, ग्रीन माइल, निर्देशक उनै ड्राबोन्ट हुन् । डर, दया र पूर्वाग्रहको त्रिवेणी हो, यो सिर्जना ।

यस्तै, अद्भुत फिल्म बनाउनेमा पर्छन्, डेनिस भाइल्न्युब, जो लेवनानको भूमिमा कहानी बुन्दै थिए र उनले बुनेको सिनेमा हो, इन्सेन्डिस । गृहयुद्धले परिवारलाई कसरी चिमोठ्छ भनेर असाधारण ढङ्गले पस्केको यो सिनेमामा कुनै बेला दर्शकको सास रोकिन्छ । क्रान्तिको नाममा आमसर्वसाधारणलाई डाम्ने पुरानै चलन हो तर सङ्घर्ष गरेको मान्छे जति सुन्दर कोही कहिल्यै देखिँदैन ।

हलिउडले एकसेएक अभिनयलाई पर्दामा उतार्‍यो । चाहे त्यो लेफ्ट फुटमा डेनियल डे लियुस हुन्, चाहे त्यो ब्युटिफुल माइन्डमा रसेल क्रो हुन्, चाहे जोकरको वोकिन फिनिक्स, गर्ल, इन्टरप्टेड कि एन्जिलिना जोली नै किन नहुन्, कलामा प्राण भरेका छन् । सिनेमामा आफूलाई बिर्सेर, पात्रमा एकाकार भएका छन् । परन्तु, मेरो हृदयमा छाएको सिनेमा हो, वाइल्ड । पीडाले रन्थनिएर फिरेकी मुसाफिरको कहानी हो, वाइल्ड । शोकमा डुबेर, सुदूरको यात्रामा निक्लेकीको संस्मरण हो, वाइल्ड ।

मान्छेलाई अनेक भ्रम हुन्छ । त्यसमध्ये धेरैलाई हुने भ्रम हो, म सिक्न सक्छु वा सिकिसकेँ । सिकाइ सहज विषय नै होइन । मान्छे आफ्नै झुटमा यसरी अल्झिन्छ कि पर्याय बन्न पुग्छ त्यसैको । सिक्नका लागि भ्रम सिद्धिन पर्दो रहेछ र भ्रमसँगै जोडिएको मान्छे पनि । हामी सिक्न डराँउदा रहेछौँ, र पो सिकाइको नाममा केवल सङ्ग्रह मात्र बन्न पुग्छ पूरा जीवन । मगज त तात्छ तर हृदय रित्तोको रित्तै ।

सिक्नुको अर्थ हो, मस्तिष्कमा नभरेर, शरीरको कोष–कोषमा समाहित हुनु । त्यसै होइन रहेछ, यत्रो सभ्यतापछि पनि यति कम छौँ हामी जिउन जानेका । आफ्नै विरोधमा उभिएर, मान्यतासँग लड्न नसक्दा रहेछौ हामी । र, बाँच्दा रहेछौँ उही पुराना ढर्राहरूसित । मृत्युको अन्तिम समयसम्म पनि चोट खानका पिरले जीवनको बोधबाट अधुरै रहने रहेछौँ । के तयार छौ तिमी, मैनसरी स्वयम्‌लाई जलाएर बल्नलाई ? सिकाइले सोध्ने पहिलो प्रश्न हो यो । हर कोहीले मैले जानेँ भन्नका लागि गुज्रनैपर्ने सवाल हो यो । शोक गुुरु हो, त्यो अर्थमा । कतिलाई त जीवनबाट सिक्न नसकेपछि मृत्युले सिकाउँदो रहेछ । आमालाई बिर्सन नसकेर अनकन्टार जङ्गलमा एक्लै रुँदाको दृश्य अहिले पनि मर्मस्पर्शी लाग्छ पङ्क्तिकारलाई ।

फिल्ममा मौनताको शक्ति देखाउने धेरै होलान्, तर ज्यान भर्ने कोही छन् भने, ती हुन् स्विडिसका नामी निर्देशक यानी इन्गमर बर्गम्यान । जसको कहानी हेर्नुको मज्जा एकचोटि सक्नुमा छैन, बरु रस छ आइस्ता आइस्ता, चुस्की लिनुमा । जति शान्त रहेर सिनेमा हेरिन्छ, त्यति लट्ठ्याउँछ दर्शकलाई ।

एकान्तसित गहिरो नाता थियो बर्गम्यानको । सायद त्यसैले होला, ४० वर्ष यिनले आत्म मगनमा बिताए, कुनै सुनसान टापुमा । यहाँतक कि मृत्युको खबर पनि गोप्य राख्न चाहेका थिए । आफ्नो निजताप्रति उस्तै अनुरागी । हिमालयमा ध्यानस्थ योगीझैँ त्यो दुर्गम टापुमा के सोचेर सक्कायो आफ्नो जीवन, यो एकान्तप्रेमीले ? ताज्जुब लाग्छ ।

सायद, आफ्नो समाधिको शून्यतालाई पर्दामा भर्नेमा प्रयत्नरत थिए । शब्दबाट शब्दातीतमा पुग्नुको माध्यम थियो, सिनेमा यिनका लागि । बर्गम्यानले कहिल्यै पनि दर्शकका लागि पटकथा लेखेनन् । अति नै वैयक्तिक साधना थियो, निर्देशन यिनका लागि । संसारमा उच्च चीजको प्राप्ति सदा व्यक्तिगत नै हुँदो रहेछ, भिडलाई होइन ।

सृजना सर्जकदेखि फरक हुन्छ भन्ने कुरामा मलाई विश्वास लागेन, किनकि स्वयम्‌लाई नभएको अनुभव नि अरुलाई महसुस गराउन सकिएला र ? बर्गम्यानको जीवन त उनको रचनाले बोल्छ नै । साइलेन्स, शेम, पर्सोना नवीन प्रयोग गरेका चलचित्र हुन् तर मलाई मन पर्ने सिनेमा हो, विन्टरलाइट्स ।

बर्गम्यान हुन्, तारकोप्स्कीका फ्यान । बर्गम्यानजस्तै जङ्गल चाहार्थे उनी, जसको पैतालाले छामेको छ, रुसको ओसिलो माटो । मिरर, स्टल्कर, न्योस्टाल्जियाजस्ता विश्वविख्यात चलचिच बनाएका यिनलाई देख्दा लाग्छ, प्रकृति नै यिनको घर हो । उनी यस्ता निर्देशक हुन्, जसका चलचित्र सितीमिती जसले पायो, त्यसले हेर्दैनन्, तर जसले हेर्छन्, तिनले भुल्न सक्दैनन् । तपाईंलाई अर्कै लोकमा विचरण गराउँछन् । फिल्म हेर्नु भनेको ध्यान गर्नुसरह हो मेरा लागि, यिनको ।

हङ्गेरीको एउटा दौत्यको याद आउँछ, जसले तारकोप्स्कीका बारेमा भनेका शब्दले घोत्ल्याउन बाध्य बनाउँछ । ईश्वर नमान्ने यो जीवले अध्यात्मलाई पर्दामा उतारेका एन्द्रोयका बारेमा खुलेर प्रशंसा गरेको थियो । बन्दुक कसैले कन्चटमा राखेर मर्नुअगाडि कुन फिल्म हेर्छस् भनेर सोध्छ भने मेरो उत्तर हुनेछ– सट्राङ्गट्रेङ्गगो । आयु बढाउन लाभप्रद छ यो सिनेमा, त्यो क्षणमा । रिल्याक्स पारामा श्वास छोड्नुको मज्जा नै बेग्लै छ । साढे ७ घण्टाको फिल्म, के हेतुले बनायो, यो जिमले ? मेरा मस्तिष्कका स्नायुले ठम्याउन सकेनन् ।

बज्रस्वाँठले बनाएको यो फिल्मले नैराश्यताको हद पार गर्छ तर यो टेस्ट हो हरेक सिनेमाप्रेमीलाई । सानैदेखि दार्शनिक बन्न खोजेकाले होला, यो दुस्साहस गरेको, र पनि ड्याम्नेसन, फेमिली नेस्ट, वर्कमाइस्टर हारमोनिसजस्ता फिल्म बनाएर आफूलाई स्थापित बनायो, यो जीवले । पङ्क्तिकारले तँ सम्बोधन गर्नुको पछाडि कारण छ । प्रेम छ यो व्यक्तिप्रति । बढी सम्मोहित पार्ने सिनेमा हो, टियुरिन हर्स मेरा लागि । बेल टार त्यसैले प्रेमिल छ । भनिन्छ कि टियुरिनमा बस्दा यही घोडालाई कुटेको देख्दा द्रविभूत भएर हराएका थिए आफ्नै जगत्‌मा, न्यात्स्से । यी तिनै प्राणी हुन्, जसले गड इज डेड भनेर पाश्चात्य जगत्‌मा खलबली मच्चाएका थिए ।

इटालीका माइबाब हुन्, सर्जियो लियोन । यिनको सिग्नेचर फिल्म हो– द गुड, द ब्याड एन्ड द अग्ली । यसको टाइटलले नै चलचित्रको निचोड खिच्छ । यो सिनेमा मात्र होइन, बरु सूक्ष्म दर्शन हो, हामी सबैको । हामीमध्ये धेरै अग्ली नै हौँ । जोन गुडको उदात्त आदर्शलाई अवलम्बन गर्न सक्छ, आफ्नै पाशविक वृत्ति र आग्रहका कारण । न पूरै ब्याड हुन सक्छ, समाजको डर र सभ्यताको स्वाङले । फलतः जे हुन्छ, त्यो कुरुप हुन्छ, जुन झुन्डिन्छ बीचमा, त्रिशङ्कुजसरी ।

युरोप एकसेएक दिग्गजले भरिएको छ, तर याद आउँछ, पोल्यान्डका रोमन पोल्यान्स्कीको, जो द पियानिस्टबाट उचाइमा पुगे । चाइना टाउन, रिपल्सनजस्ता फिल्म बनाएका पोल्यान्स्कीलाई टक्कर दिने हुन्, किलोस्की । अरुलाई छोडिदिए पनि थ्री कलर्स ट्राइलोजीले अमर बनाउँछ । तर, नयाँ जन्म हो, ब्लाइन्ड च्यान्स, जसमा मान्छेको निर्णयले भविष्य कसरी निर्धारण गर्छ भनेर बेजोड तरिकाले देखाइएको छ ।

हरेक निर्णयले फरक परिणाम लिएर आउँछ भन्ने क्रिस्तोफ हुन् तर हरेक घटनालाई फरक कोणबाट नियाल्न सकिन्छ भन्ने रासोमोनका निर्देशक कुरोशावा हुन् । इकुरु र सेभेन सामुराईजस्ता कालजयी चलचित्र नबनाएका होइनन् कुरोशावाले, तापनि रासोमोनमा जे हाले, त्यो अरुमा छैन । फ्रान्सेली निर्देशक हुन्, एरिक रोमर । पुरुष र स्त्रीबीचको सम्बन्धलाई जति सूक्ष्म तर त्यति नै सहज तरिकाले पस्किन सक्छ भने, ती यिनै हुन् मैले जानेका । जसले हरेक ऋतुका नाममा छुट्टै किस्सा बुने ।

ग्रीसका हुन् क्यारे, ल्यान्थिमोस । फिल्ममा के देखाउन खोजेको हो, बुझ्न सजिलै नसकिने यद्यपि हेर्दाहेर्दै छोड्न पनि नसकिने फिल्म हुन्छ, र्‍योगोसको । नपत्याए लब्स्टर हेर्नु । असली प्रयोग यिनको त्यही हो । देश गरिब भएर फिल्म राम्रो भएन भन्नु झुटो आश्वासन हो, नत्र चल्ने थिएनन्, सत्यजित रे । रेकै शब्दमा भन्नुपर्दा पिछडिएको समाज हो, भारत । त्यो समय, जति बेला स्टारडमको उचाइ यथावत् थियो, कहानीसित जोडिनै नसकेको नृत्य र संगीत लादिन्थ्यो सिनेमामा (जुन अहिले पनि छ) । यी सबैका अपवाद हुन् रे । जसको चलचित्र जमिनी कुरा गर्छ । समाजका विभिन्न मान्छेका मनोभाव र आफ्ना मानवीय संवेदनालाई, गुनासालाई बखुबी उतार्न सक्षम थिए ।

मेरा लागि चलचित्र, चलिरहने चित्र कहिल्यै रहेन । रह्यो त एउटै जुनीमा, अनेकौँ जिन्दगी जिउने माध्यम । अगाडि नाचेका दृश्य फगत प्रोजेक्टरले प्रतिबिम्बित गरेको वस्तु होइन, हो त एउटा गहिरो कौतहुलता, सिनेमा प्याराडिस्कोको बाल्यकालीन प्रोटागोनिष्टजस्तो । यो त जीवन्त संवाद हो, अझ भनौँ– यसको भोक कहिल्यै शान्त भएन, त्यसैले पनि ।

हाम्रो देशमा नेपाली भएर आफ्नै फिल्म हेरिएन भन्ने गुनासो बेलाबेला उठ्छ । हल सञ्चालकले आफ्नो फिल्मलाई कम आँकेको कुरा पनि नउठ्ने होइन ? कहिल्यै तिमीले आफ्नो फिल्ममा मौलिकता हाल्न सिक्यौ ? एक पटक सोच त । कहिल्यै तिमीले फिल्मको पटकथा र समाज कति अन्तर छ भनेर विचार गर्‍यौ ? दर्शक कति विविध छन् भनेर बुझ्यौ ? एकाध बनेर भएन ।

कला कुनै देशको सीमाभित्र अटाउने वस्तु होइन, बरु दुई धड्कनलाई सँगै स्पन्दन गराउने सेतु हो भन्ने कुरा तिम्रो मस्तिष्कले किन बारम्बार अस्वीकार गर्छ ? र, बनाउन पुग्छ पट्यारलाग्दा सतही सिनेमा

म यहाँ सबै सिनेमाको नाम लिन सक्दिनँ, न ठोक्कुवा नै गर्न सक्छु, सबै विदेशी सिनेमा असाधारण थिए भनेर । तर यति पक्का हो, भुईं छोडेका छैनन् अधिकांशले । औसतभन्दा माथिका धेरै छन् । निकृष्ट पनि भए होलान् तर उत्कृष्ट पक्कै छन् । ती सिनेमा त्यस्ताले बनाए, जसले न दर्शकको घुइँचो अपेक्षा गरे, न सराहनाको आशा राखे, बनाए त शान्ति सुखका लागि, आत्मरसका लागि । दाँज्यौ त बलिउड र हलिउडसित, कहाँ छौँ हामी ? कुनै मुद्दा नभएको सिरिज र चलचित्रको बाढी छ अहिले संसारभरि र त्यस्ताका दर्शक व्यापक छन् भन्ने थाहा छ, पङ्क्तिकारलाई ।

किन्तु, त्यसको प्रभाव कहिलेसम्म रहन्छ भन्ने तिमीलाई थाहा छैन र ? पानीका फोकाभन्दा के फरक छन् र ती सिनेमा, जसको नक्कल गर्छौ ? कति सिनेमा बनायौ तिमीले, जसको प्रासङ्गिकताले कालचक्रलाई धकेल्न सक्छ ? कति संवाद रच्यौ तिमीले, जसको शब्दले समयको सीमालाई समेत उछिन्न पुग्छ ? के पटकथा लेख्यौ, जसका कारण तिमीलाई अनन्त कालसम्म याद गर्लान् दर्शकले ? अझ पनि तिमी तारिफको अपेक्षा राख्छौ । हर निर्देशक पनि पहिला दर्शक हो भन्ने सामान्य कुरा पनि भेउ नपाउनेजसरी किन छल्छौ आफूलाई बारबार र रिलिज हुन पुग्छन्, यी हलहरूमा तिम्रा एकै लयका चलचित्र ? के छ चलचित्रमा तिम्रो, जसका निम्ति सिनेमाघरमा तँछाडमछाड गर्दै उभिऊँ ? सोच त एकपटक गमेर । कलाले देश चिनाऊँ भन्दा तिमी देशका खातिर कला बचाऊँको नारा किन घन्काउँछौ सदा नै ? कोकोहोलो तिम्रो सकिँदैन, मातृभाषी फिल्म सङ्कटमा परेको ।

कला कुनै देशको सीमाभित्र अटाउने वस्तु होइन, बरु दुई धड्कनलाई सँगै स्पन्दन गराउने सेतु हो भन्ने कुरा तिम्रो मस्तिष्कले किन बारम्बार अस्वीकार गर्छ ? र, बनाउन पुग्छ पट्यारलाग्दा सतही सिनेमा । जुन दर्शकले नरुचाएपछि ज्वारभाटाझैँ कम्पन पैदा हुन्छ तिमीमा । सम्मान यसै पनि मागेर मिल्ने चीज होइन, अपितु योग्यताको कसौटीमा अनेकौँचोटि पिसिएर पाउने तत्त्व हो भन्ने साधारण ज्ञानबाट किन सधैँ पिठ देखाउँछौँ ?

पटकथा लेख्दा त्यो पात्रको स्थितिमा आफूलाई राखेर सोधोस् निर्देशकले । के म त्यही पात्रता निर्वाह गर्थें आफू त्यहाँ हुँदा, जुन कथामा बकिएको छ ? बनाएका चलचित्रको कालान्तर अ‍ैचित्य के रहला ? के त्यसले समयको बहाबलाई चिनेको छ ?

यी प्रश्न सोध्नेलाई मात्र सम्मान दिएको छ पङ्क्तिकारले । न भिडले फिल्मको गुणवत्ता दर्शाउँछ, न निर्देशकको आत्मप्रशंसाले । फरक पार्छ त, त्यो सिनेमाले चेतनाको कुन विन्दुसम्म कति गहिरो प्रभाव छोड्न सकेको छ । ठाउँमा के राखेको छ र ? स्वदेश होस् वा विदेश । हेर्ने मान्छे न हो ।

सार कुरा यत्ति हो, दर्शक आफैँ छान्छन् सिनेमा । दर्शकले उत्कृष्ट खोज्नु त स्वाभाविक हो । फिल्मको खासियत नै यही हो कि फिल्म होइन भन्ने अनुभव गराउने । यो त्यतिबेला सम्भव हुन्छ, जब श्रेष्ठ कलाकार र उम्दा निर्देशनको तार जोडिन पुग्छ । धेरै कम हुन्छन् जसमा दर्शक, कलाकार र निर्देशकको समन्वय हुन्छ । हेरेर केही विशेष ज्ञान पाइन्छ भन्ने सोच्दिनँ मैले । भएका भावनालाई, संवेदनालाई उदाङ्गो पार्ने काम हो यसको । मेरो शुभकामना छ, तिमीलाई । तर मेरो शुभेच्छा र तिम्रो सामर्थताबीच ठूलो खाडल छ । तिमी कसरी पुर्छौ ? म त्यसैको प्रतीक्षामा छु ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, असोज ८, २०७९ १२:३०