कोठाकोठामा बसेर बन्द सूचीको नाम सच्याउँदै प्रमुख दलहरू: १ नम्बरमा कसको राख्ने ? कसको काट्ने ?

कोठाकोठामा बसेर बन्द सूचीको नाम सच्याउँदै प्रमुख दलहरू: १ नम्बरमा कसको राख्ने ? कसको काट्ने ?

A+ A A-

'१ मा कसको राख्नी ? ६ मा कसको सच्याउनी ?'

निर्वाचन आयोगको कोठा नम्बर ११२ मा नेकपा माओवादी केन्द्रका महासचिव देव गुरुङ फोनमा भनिरहेका थिए । नेता गिरिराजमणि पोखरेल नाम मिलाउँदै थिए ।

आयोगको कोठामा रहेका नेताहरू माथिल्लो नेतासँग फोनबाट नाम मिलाउँदै थिए । गुरुङले थपे, 'फोन रिसिभ गर्नू है, फेरि फोन गर्नुपर्ने हुन्छ ।' रातको ८ बझ्दा पनि माओवादीले नाम टुंगो लगाएको छैन ।

आयोगको सभाहलमा बसेको छ, नेपाली कांग्रेस सहमहामन्त्री जीवन परियारको टोली । उनी पनि माथिल्लो नेतासँग फोन सम्पर्क गर्दै नाम मिलाउँदै छन् । 'अझै मिलेको छैन । मिलाउँदै छौँ,' परियार भन्दै थिए । कसको नाम राख्ने ? कसको काट्ने ? उनको मोबाइलमा बारम्बार फोनका घण्टी बजिरहन्छ । रातको ८ बझ्दा पनि कांग्रेसले पनि अन्तिम नाम तय गर्न सकेको छैन ।

dalharu-election (5)1663598052.jpg

एमाले महासचिव शंकर पोखरेलसहितको टोली आयोगको मिडिया सेन्टरमा छ । दिउँसो ३ बजे नै रसिद काटेर बसेको एमालेले बन्दसूची पेस गर्न सकेको छैन । 'नयाँलाई समानुपातिकमा राखेका छौँ । नाम तयार हुँदैछ,' एमाले केन्द्रीय निर्वाचन सचिव केदार कोइरालाले भने । उनका अनुसार एमालेको लगभग टुंगिएको छ ।

आयोग सचिवको कार्यकक्षअगाडि नेकपा एकीकृत समाजवादी र जसपाका नेता नाम टुंगो लगाउँदैछन् । 'क्लस्टरअनुसार नाम मिलाउन गाह्रो भएको हो,' जसपाका एक नेताले भने । नेकपा एसले भने ७:३० मा बन्दसूची पेस गरेको छ । 'हामीले पेस गर्‍यौँ । अब चुनावमा होमिन्छौँ,' महासचिव वेदुराम भुसालले भने ।

dalharu-election (3)1663598051.jpg

लोसपाका नेतहरू पनि आयोगमै नाम मिलाउँदैछन् ।

राप्रपाको टोली पनि समानुपातिकतर्फको बन्द सूचीको नाम मिलाउन आयोगको कोठामा बसिरहेको छ ।

अधिकांश प्रमुख दलहरूमा आकांक्षी धेरै भएपछि नाम कसको राख्ने कसको हटाउने समस्या भएको हो । साना दलहरू बन्दसूची पेस गर्ने ठाउँको भुईंमा बसेर नाम मिलाउँदैछन् ।

आयोगका कर्मचारीहरू भन्दै थिए, 'दलहरूले कागजात पनि पूरा ल्याएका हुँदैनन् । क्लस्टरअनुसार नाम पनि हुँदैन । दलहरूको अस्तव्यस्तताले ढिला भएको हो ।' आयोग प्रवक्ता शालिग्राम शर्मा पौडेल रातिसम्म काम हुने बताउँछन् ।

'अधिकांश दलहरू रसिद काटेर बसेका छन् । रातिको २ बजेसम्म काम हुन्छ,' पौडेलले भने ।

dalharu-election (4)1663598051.jpg

५ बजेभित्र छिरेका सबैलाई रातिसम्म बसेर भए पनि बन्द सूची पेस गर्न दिने आयोगको भनाइ छ । प्रमुख निर्वाचन आयुक्त दिनेश थपलियाले भने, 'भोलि बिहान पनि आजै हुने हो कि भन्ने महसुस छ ।'

ठूला दलहरू आयोगले समयमै समानुपातिकतर्फको बन्दसूची पेस गर्न ढिला गरी आएपछि आयोग थपलियाले उक्त प्रतिक्रिया दिएका हुन् । ‘भोलि बिहान पनि आजै रहने महसुस गरेका छौँ । आयोगको तर्फबाट कमी हुन्न । आज बिदाको दिन हो तर आयोगलाई बिदा हुन्न,’ उनले भने ।

यो समाचार तयार पार्दासम्म प्रतिनिधिसभातर्फ ११ वटा दलले मात्र सूची पेस गरेका छन् । ४८ वटा दलले रसिद काटेका छन् ।

आयोगले २ र ३ गते ४ मंसिरमा हुने प्रदेश र प्रतिनिधिसभा सदस्यको समानुपातिकतर्फको बन्द सूची पेस गर्न दलहरूलाई समय दिएको थियो ।

प्रतिनिधिसभाको समानुपातिकतर्फका लागि ६८ वटा निवेदन परेको थियो । एउटा दलले ११० जनासम्मको नाम बन्द सूचीमा राख्न पाउनेछन् । बन्दसूचीतर्फ सम्भावित उम्मेदवारको संख्या ७ हजार ४८० रहेको छ । तर, समानुपातिकका लागि निवेदन दिएका सबै दलले ११० जनाकै नाम बुझाउँछन् भन्ने छैन ।

dalharu-election (2)1663598049.jpg

समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीतर्फ प्रदेश १ मा विभिन्न ६३ वटा दलबाट ५५ वटा निवेदन, मधेस प्रदेशमा ६७ वटा दलबाट ५९ वटा निवेदन, बागमती प्रदेशमा ६६ वटा दलबाट ५८ वटा निवेदन, गण्डकी प्रदेशमा ६० वटा दलबाट ५२ वटा निवेदन, लुम्बिनी प्रदेशमा ६२ वटा दलबाट ५४ वटा निवेदन, कर्णाली प्रदेशमा ५७ वटा दलबाट ४९ वटा निवेदन र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा ५८ वटा दलबाट ५० वटा निवेदन परेको छ ।

प्रदेश १ मा ३७, मधेस प्रदेशमा ४३, बागमती प्रदेशमा ४४, गण्डकी प्रदेशमा २४, लुम्बिनी प्रदेशमा ३५, कर्णाली प्रदेशमा १६ र सुदूरपश्चिम प्रदेशमा २१ गरी एउटा दलले ३३० उम्मेदवार बन्दसूचीमा पेस गर्न सक्छन् । प्रतिनिधि र प्रशेसभा गरी एउटा पार्टीले ३३० जना उम्मेदवार बन्दसूचीमा राख्न पाउँछन् । जसमा सम्भावित उम्मेदवारको संख्या १९ हजार ५ सय ७६ हुन्छ ।

dalharu-election (1)1663598049.jpg

बन्द सूची पेस गरेपछि आयोगले उम्मेदवारको छानबिन गरी आवश्यकताअनुसार सच्याउन दललाई ४ गतेदेखि ९ गतेसम्मको समय दिएको छ । त्यस्तै, आयोगले दलहरूले उम्मेदवारको बन्दसूची संशोधन गरी पेस गर्न १० देखि १६ गतेसम्मको अवधि दिएको छ । ४ मंसिरमा हुने चुनावबाट प्रतिनिधिसभातर्फ प्रत्यक्षमा १६५ र समानुपातिकमा ११० गरी २७५ सदस्य निर्वाचित हुनेछन् ।

प्रदेशतर्फ प्रदेश १ मा प्रत्यक्षमा ५६ समानुपातिकमा ३७ गरी ९३ सदस्य निर्वाचित हुनेछन् । मधेस प्रदेशमा प्रत्यक्षमा ६४ समानुपातिकमा ४३ गरी १०७ सदस्य निर्वाचित हुनेछन् । बागमती प्रदेशमा प्रत्यक्षमा ६६ समानुपातिकमा ४४ गरी ११० सदस्य निर्वाचित हुनेछन् ।

election-commission (2)1663598054.jpg

गण्डकी प्रदेशमा प्रत्यक्षमा ३६ र समानुपातिकमा २४ गरी ६० सदस्य निर्वाचित हुनेछन् । लुम्बिनी प्रदेशमा प्रत्यक्षमा ५२ र समानुपातिकमा ३५ गरी ८७ सदस्य निर्वाचित हुनेछन् । कर्णाली प्रदेशमा प्रत्यक्षमा २४ र समानुपातिकमा १६ गरी ४० सदस्य निर्वाचित हुनेछन् ।

सुदूरपश्चिम प्रदेशमा प्रत्यक्षमा ३२ र समानुपातिकमा २१ गरी ५३ सदस्य निर्वाचित हुनेछन् । यसरी प्रतिनिधि र प्रदेशसभाको प्रत्यक्षबाट ४९५ सदस्य र प्रतिनिधि र प्रदेशको समानुपातिकमा ३३० गरी कुल ८२५ सदस्य निर्वाचित हुनेछन् । ८२५ सदस्यका लागि १ करोड ७९ लाख ८८ हजार ५ सय ७० मतदाताले मतदान गर्न पाउनेछन् ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, असोज ३, २०७९ २०:०३