मकवानपुरमा पटक–पटक हारेकाहरू एउटै क्षेत्रबाट चुनाव लड्दै

A+ A A-

मकवानपुरमा आगामी ४ मंसिरमा हुने प्रतिनिधिसभा चुनावका लागि सम्भावित उम्मेदवारहरूजनताको घरदैलोमा छन्।

जिल्लास्थित सबै राजनीतिक दलले सम्भावित उम्मेदवारहरुको नामावली सम्बन्धित पार्टीको माथिल्लो समितिमा सिफारिस गरी पठाइसकेका छन् । उम्मेदवार नटुंगिए पनि टिकट पाउनेमा ढुक्क भएका नेताहरूघरदैलोमा हिँडिरहेका छन् । जनताका घरदेखि अस्पतालसम्म नेताहरूआफ्ना मतदाता भेट्न समय खर्चिरहेका छन् ।

यसरी समय धेरै खर्चिने सम्भावित उम्मेदवारहरुको पहिलो नम्बरमा पर्छन, राप्रपा नेपालका अध्यक्ष कमल थापा । उनी मकवानपुरको प्रतिनिधिसभा क्षेत्र नम्बर १ बाट चुनाव लड्ने तयारीमा छन् । थापाले राप्रपाका नेताहरूआफ्नो पार्टीमा ल्याउनेदेखि अस्पतालमा भर्ना भएका बिरामीसम्मलाई भेट्न भ्याउँदै छन् ।

सत्तारुढ गठबन्धनबाट थापासँगै प्रतिस्पर्धामा उत्रिने तयारीमा नेपाली कांग्रेसकी सहमहामन्त्री महालक्ष्मी उपाध्याय डिना छिन् । डिनाले पनि हेटौंडालाई आधार क्षेत्र बनाएर भेटघाटलाई तीव्रता दिइरहेकी छन् । थापा र डिनाको टाउको दुखाइ बनेका राप्रपाका केन्द्रीय सदस्य दिपकबहादुर सिंह पनि निर्वाचनको तयारी अनुरुप कम्मर कसेर लागेका छन् ।

मकवानपुर–१ मा कमल थापा, महालक्ष्मी उपाध्याय डिना र दिपक सिंहको त्रिपक्षीय भिडन्त हुने सम्भावना छ । यी तीन नेताहरुको लडाईं यसकारण पनि रोचक हुनेवाला छ कि, सबै पटक–पटक संसदीय निर्वाचन हारेकाहरूहुन् । २०४६ मा बहुदलीय व्यवस्थाको स्थापनापछि भएको चारपटकको भिडन्तमा कमल थापा तीन पटक हारे । डिनाले हालसम्म प्रत्यक्ष निर्वाचन जित्न सकेकी छैनन् । सिंहले पनि संसदीय निर्वाचन हालसम्म जित्न सकेका छैनन् ।

एमालेको समर्थनमा थापा, गठबन्धनबाट डिना र राप्रपाबाट सिंह उम्मेदवार बन्ने लगभग पक्का जस्तै छ । थापाले एमालेको साथ पाउने एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीले वचन दिइसकेको चर्चा एमाले मकवानपुरभित्रै छ । ‘कमल दाइको कुराअलि धेरै सुनिरहेको छु । हाम्रो नाम सिफारिसमा त पर्‍यो तर, कमल दाइले पार्टीबाट टिकट ल्याउने देखियो,’ शिलापत्रसँग कुरा गर्दै एमालेबाट प्रतिनिधिसभामा सिफारिस भएका एक नेताले भने ।

डिनालाई प्रधानमन्त्री तथा कांग्रेस सभापति शेरबहादुर सभापतिले टिकट पाउनेमा ढुक्क रहन् भनिसकेको कांग्रेस हेटौँडा नगर सचिव सविन न्यौपाने बताउँछन् ।

उता सिंहले विगत एक महिनादेखि आफ्नो निर्वाचन क्षेत्रभित्र पार्टी निर्माणलाई जोड दिइरहेका छन् । राप्रपाले मकवानपुरगढी, बागमती, बकैया गाउँपालिका र हेटौँडा उपमहानगरका अधिकांश वडामा पार्टी विस्तारलाई अभियान नै चलाएको थियो ।

थापाको ‘अन्तिम चुनाव’

कमल थापाले केही दिनअघि हेटौँडामा भएको एक कार्यक्रममा आफ्नो आगामी निर्वाचन अन्तिम भएको बताएका थिए । उनले अन्तिम निर्वाचनमा जितेर जिल्लाबासीको लागि केही गर्ने अबसर दिलाइदिन मतदातालाई आग्रह नै गरे ।

पञ्चायतकालीन राजनीतिमा आफ्नो प्रभाव जमाएका थापालाई ‘मुसा’ प्रवृतिको नेताका रुपमा चिरण गरिन्छ । २०५१ देखि हालसम्म ९ पटक मन्त्री बनिसकेका छन् उनी । ८ प्रधानमन्त्रीसँग उनले कार्यकाल चलाएका छन् । २०६२ को पूर्वराजा ज्ञानेन्द्रको मन्त्रिमण्डलमा पनि उनी थिए । राजतन्त्रदेखि गणतन्त्रसम्म आइसक्दा थापाले सत्ता मोह छोडेका छैनन् । तर, जहिल्यै शक्तिमा बस्न रुचाइरहने थापालाई भने आफ्नै जिल्लाका मतदाताले पाँचपटक उठेकोमा चारपटक हार चखाइदिए ।

चारैपटक एउटै व्यक्ति एमालेका कृष्ण प्रसाद दहालसँग पराजित हुनपुगे । २०४६ सालमा प्रजातन्त्र पुनःस्थापनापछि भएको पहिलो आमनिर्वाचन २०४८ मा थापा पराजित बने । त्यतिबेला मकवानपुर–१ मा एमालेका दाहालले थापालाई करिव ५ हजार मतान्तरले हराएका थिए । उनले २०५१ को मध्यावधि निर्वाचनमा भने जिते । २०५६ को आम निर्वाचनमा थापालाई फेरि दाहालले करिब ५ हजार मतान्तरमै हराए ।

२०६४ को संविधानसभा निर्वाचनमा मकवानपुर ३ (पछि क्षेत्र २ मा गाभिएको) बाट उम्मेदवार बनेका थापा तेस्रो भए । थापा निर्वाचन क्षेत्र फेरेर मकवानपुर–२ बाट उठ्दा पनि विरोध खतिवडासँग पराजित हुन पुगे । राप्रपा अध्यक्ष भएकै बेला कांग्रेसको साथमा २०७४ मा प्रतिनिधिसभा निर्वाचन लडेका थापा पुनः दाहालसँग पराजित भए । त्यतिबेला सत्तापक्षसँग मिलेर पनि चुनाव जित्न नसकेका थापाले आगामी चुनावमा भने प्रमुख प्रतिपक्षी दल एमालेसँग मिल्ने कसरत गरेका छन् ।

प्रत्यक्ष निर्वाचनमा सधैँ पछारिएकी डिना

डिनाको निर्वाचन रेकर्ड थापाको भन्दा फरक छैन । मकवानपुरमा उनले पनि पटक–पटक कम्युनिस्ट नेताहरूपराजय भोगिन् । जलस्रोत राज्यमन्त्रीसमेत भइसकेकी डिना २०४८ सालको आमनिर्वाचनमा मकवानपुर क्षेत्र नम्बर–२ बाट उम्मेदवार बनेकी थिइन् । त्यतिबेला नेकपा एमालेका (हाल नेकपा एकीकृत समाजवादी) उम्मेदवार विरोध खतिवडासँग हारिन् । २०५१ सालको मध्यावधि निर्वाचनमा पनि डिनाले फेरि खतिवडासँगै हार व्यहोरिन् ।

२०५६ मा भएको आमनिर्वाचनमा उनले उम्मेदवारी दिइनन् । डिना ब्याक भएपछि कांग्रेसका रामचन्द्र अर्याल ‘माइकल’ उम्मेदवार बने पनि खतिवडाको सामू उनको केही लागेन् । २०७४ सालमा भएको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा डिना पुनः उम्मेदवार बनिन् । फेरि खतिवडासँग पराजित भएकी थिइन् ।

परम्परागत प्रतिस्पर्धी खतिवडा र डिनाले आगामी निर्वाचनमा निर्वाचन क्षेत्र बाँड्ने तयारी गरेका छन् । गठबन्धनबाट २ नम्बरमा खतिवडा र १ नम्बरमा डिना उम्मेदवार रहने लगभग पक्का छ । जनताबाट प्रत्यक्ष अनुमोदित हुने अवसर नपाएकी सडना २०६४ को निर्वाचनमा समानुपातिक कोटाबाट संसद प्रवेश गरेकी थिइन् । डिनाले आगामी निर्वाचन जसरी पनि जित्नुपर्नेमा जोड दिँदै आएकी छन् ।

मेयरदेखि सांसदसम्म नछोडेका सिंह, सपना अधुरै

गत ३० वैशाखमा भएको स्थानीय तह निर्वाचनबाट मकवानपुरको राजनीतिमा नेता दिपक सिंहको चर्चा चुलिएको छ । २०५४ सालमै मेयर उठेका सिंहलाई नगरबासीले मात्रै चिन्थे । राप्रपाबाट राजनीति गर्दै आएका उनलाई कम्युनिस्टको गढ मकवानपुरमा राजनीतिक सफलता हासिल गर्न मुस्किलै पर्‍यो । तर, गत स्थानीय तह निर्वाचनमा हेटौँडा उपमहानगरको मेयर निर्वाचन लडेका सिंहले अप्रत्याशित मत बटुले । देशभर स्वतन्त्रहरुप्रति मतदाताले देखाएको उदारता सिंहलाई पनि हेटौँडामा मिल्यो । तर, निर्वाचन जित्न भने सकेनन् ।

स्थानीय तह निर्वाचन–२०७९ मा सिंहले २० हजार मत ल्याएका थिए । १ नम्बर क्षेत्रको भोट बैंक हेटौँडाको १५ वटा वडा (१, ३, ११ र १९ बाहेक) हो । जहाँ सिंहलाई रुचाउनेको संख्या बढेको स्थानीय तह निर्वाचनकै मतपरिणामले देखाउँछ । जसकारण उनी मकवानपुर–१ बाट थापा र डिनाको टाउको दुखाइ बनेका छन् । तर, सिंहको पनि थापा र डिनाको जस्तै राजनीतिक कहानी छ । सिंहले हालसम्म उठेका जति सबै निर्वाचन हारेका छन् ।

सिंहले २४ वर्षको उमेरदेखि नेपाल राष्ट्रिय युवा संघको केन्द्रीय अध्यक्षबाट राजनीतिक यात्रा सुरु गरेका थिए । २०५४ सालमा हेटौँडा नगरपालिकाको मेयरका उम्मेदवार रहेका उनी तत्कालीन मेयर डोरमणि पौडेलसँग १ हजार २ सय मतान्तरले हारे ।

२०७० सालको निर्वाचनमा पनि नेकपा एमालेका विरोध खतिवडासँग २ हजार २ सय मतान्तरले सिंह पराजित हुन पुगे । सिंह २०६४ र ०७४ सालको संविधानसभा र प्रतिनिधिसभाको निर्वाचनमा समानुपातिकतर्फका उम्मेदवार थिए । संसदीय निर्वाचनमा सफल नभएका सिंहले पुनः गत ३० वैशाखमा भएको स्थानीय तह निर्वाचन लडेका थिए । तर, नेकपा (एकीकृत समाजवादी)की मिनाकुमारी लामासँग मेयरमा पराजित भए । सिंह फेरि १ नम्बर क्षेत्रबाट निर्वाचन लड्दै छन् ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, असोज २, २०७९ २०:००