पत्रकारिता छाेडेर कृषिमा रमाइरहेका भुसाल भन्छन्- वार्षिक ७० लाख कमाउँछु

A+ A A-

अर्घाखाँची सन्धिखर्कका ४७ वर्षीय गणेशप्रसाद भुसाल १३ वर्षपहिला पत्रकारिता पेसामा थिए । उनले अर्घाखाँची र चितवनमा बसेर करिब १५ वर्षजति पत्रकारिता गरे । देश र जनताका लागि कलम चलाएका उनी ११ वर्षदेखि भने चितवनमा कृषि पेसामा व्यस्त छन् ।

लामो समय पत्रकारितामा सक्रिय उनी उक्त पेसा छाडेर कृषि पेसातिर लागे । विगतमा कापी र कलम च्यापेर रिपोर्टिङमा हिँड्ने भुसाल ११ वर्षदेखि तरकारी टिप्न, रोप्न, स्याहार्न र उत्पादित तरकारी बजारमा बिक्री गर्न व्यस्त छन् ।

भुसालले मेवालगायतका फलफूल र मौसमी तरकारी १२ महिना नै उत्पादन गर्दै आएका छन् । उनको फार्ममा कृषि पढ्ने विद्यार्थी र चितवनका स्थानीयहरू अवलोकनका लागि समेत पुग्ने गरेका छन् ।

'११ वर्षदेखि चितवनको गुञ्जनगरमा जग्गा भाडामा लिएर कृषि कर्म गर्दै आएको छु,' भुसालले भने । उनले चितवनकै स्थानीय प्रभात उच्च माविको ८ बिघा जग्गा भाडामा लिएर मौसमी तरकारी र फलफूल खेती गर्दै आएका हुन् ।

कृषिबाट वार्षिक ७० लाख रुपैयाँको तरकारी उत्पादन गरी बजारमा पुर्‍याउने गरेकाे उनकाे दाबी छ । उनका अनुसार सबै खर्च कटाएर वार्षिक १७ लाख बचत हुने गरेको छ । ‘तीन सिजनमा छुट्टाछुट्टै तरकारी उत्पादन भइरहेको छ । मेरो लागि तरकारी नफल्ने महिना नै छैन । तरकारी बिक्रीका लागि बजारको समस्या छैन,’ उनले भने, ‘कृषि गर्नु भनेको माटोलाई माया गर्नु हो । हाम्रो देशको कृषिमा पैसा छरिएको छ । हामीले टिप्न मात्रै नजानेका हौँ । मुख्य समस्या यही हो ।’

जग्गाको मात्र वार्षिक १ लाख ६० हजार भाडा तिर्दै आएका उनले कृषिमा करिब २ करोड ५० लाख रुपैयाँ लगानी भइसकेको बताए । उनले यस वर्ष सबैभन्दा धेरै लौका १३ लाख रुपैयाँबराबरको बिक्री गरे । आलुको बिउ ६ लाखको बिक्री भयो । यसै वर्ष ३० लाखको टमाटर बिक्री गर्ने लक्ष्य रहेको उनले सुनाए ।

उनले कृषिमा अप्रत्यक्ष ३० र प्रत्यक्ष १६ जनालाई रोजगारी पनि दिएका छन् । उनले कृषिमा कार्यरत कामदारलाई मात्र वार्षिक २५ देखि ३० लाख रुपैयाँ तलबबापत खर्चिने गरेका छन् । सुरुमा एक बिघा जग्गा भाडामा लिएर सुरु गरेको तरकारी खेती अहिले ८ बिघामा विस्तार भएको छ । सुरुमा लगानी पनि ४० लाख रुपैयाँ जति मात्र भएको थियो । कृषिबाट आएको पैसा त्यहीँ लगानी गरेको उनले बताए ।

उनका उत्पादित तरकारीको मुख्य बजार काठमाडौंको कालीमाटी र चितवनको नारायणगढ हो ।

पहिलो सिजन भदौदेखि मंसिरसम्म काउली, बन्दा, ब्रोकाउली, मुला, गाजर, टमाटर उनले उत्पादन गर्दै आएका छन् । यस्तै, दोस्रो सिजन मंसिरदेखि वैशाखसम्म टमाटर, तनेबोडी, चिचिन्डो, लौका, घिरौँला, करेला, भान्टा र काँक्रो हुन्छ । तेस्रो सिजन भने वैशाखदेखि भदौसम्म हुन्छ । उक्त सिजनमा लौका, चिचिन्डो, पिरो खुर्सानी र काँक्रो उत्पादन हुने गरेको भुसालले जानकारी दिए ।

उनले अहिले तरकारीसँगै मेवाखेती पनि गर्दै आएका छन् । गत साल लगाएको मेवाले उत्पादन दिन थालेको र वार्षिक ४० लाखभन्दा धेरैको मेवा फल्ने उनको अनुमान छ । असिनापानीबाट तरकारी जोगाउन समस्या हुन्छ । असिनापानी नआए सोचेभन्दा धेरै राम्रो आम्दानी तरकारीबाट हुने उनको अनुमान छ ।

पत्रकारिताले जीवन निर्वाह नहुने अवस्था देखेपछि कृषितिर लागेको उनी बताउँछन् । 'पत्रकारितामा अहिले पो पैसा छ । पहिला त पत्रकारितामा पैसा कम दुःख धेरै थियाे', उनले अनुभव सुनाए । ‘छोराछोरी बढ्दै गए, खर्च त्यसैअनुसार बढ्यो । त्यसैले कृषि पेसामा लागेँ । यही पेसामा लागेपछि छोराछोरीलाई पढाउन सकेँ । त्यसैले यो पेसाबाट म एकदमै सन्तुष्ट छु,’ उनले भने, ‘तरकारी खेतीका बारेमा बुझ्न पूर्व–पश्चिम सबै जिल्लाबाट मजस्ता अन्य थुप्रै किसानहरू आउँछन् । खेतीका बारेमा जानकारी लिई फर्किएर तरकारी खेती पनि गर्न थालेका छन् ।’

सरकारले कृषिमा गर्न खोजेजस्तो मात्र गर्दै आएको छ । यो क्षेत्रमा योजना होइन, काम गर्नुपर्ने उनको तर्क छ । सरकारले पहिलो कुरा त कृषिमा लागेका किसानलाई आधुनिक कृषिको तालिम, उत्पादित सामग्रीको उचित मूल्य, बजारको व्यवस्थापन, कृषिका औजार र व्यापारका लागि सुविधा दिनुपर्ने उनको माग छ ।

अर्घाखाँचीमा ५ वर्ष बसेर पत्रकारिता गरेका उनी कानुनका विद्यार्थी थिए । उनले बीएल गरेका छन् । २०६० सालमा अर्घाखाँची जिल्लाबाट चितवनमा आई निरन्तर रूपमा व्यावसायिक तरकारी खेतीमा सक्रिय भुसाल चितवनको मात्र नभई देशकै उत्कृष्ट किसानका रूपमा सम्मानितसमेत भइसकेका छन् । उनलाई सरकारले गत वर्ष संविधान दिवसको अवसरमा राष्ट्रपतिद्वारा जनसेवा श्री पञ्चम पदकबाट विभूषितसमेत गरेको थियो ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, भदौ १६, २०७९ ०६:०९