बालेनको दोस्रो स्टेपले बटुलेको चर्चा र बदलिँदो काठमाडौं

A+ A A-

जेठको पहिलो दुई साता काठमाडौं महानगरपालिकाका मेयरका उम्मेद्वार बालेन्द्र साहको विषयमा देशभर निकै चासो थियो । धेरैको चासो उनले पाएकाे मत अग्रतामा थियाे ।

१२ दिन लगाएर मत गणना सम्पन्न भएपछि उनलाई १२ जेठमा निर्वाचित भएको घोषणा गरिएको थियो । करिब दुई महिनापछि अर्थात भदौ लागेपछि उनी उस्तै चर्चामा छन् ।

जब उनले २३ साउनमा नर्भिक अस्पतालले नक्सा पास नगरी बनाएको संरचना भत्काउन सूचना दिएर अर्को दिन ठूलो संख्यामा सुरक्षाकर्मीका साथ त्यहाँ पुगे । नक्‍शा पास नभएको भनिएका संरचना त्यहाँ उनले तत्काल भत्काउन सकेनन् । नर्भिकको विषय अदालत पुगेको छ, जे हुन्छ सायद अदालतको आदेशपछि ।

त्यसपछि भने काठमाडौैं व्यवस्थित गर्ने क्रममा बालेनकाे टिम जुटेको छ । चर्चा बटुलेको छ । गाली नआएका होइनन् , प्रशंसा ज्यादा देखिन्छ । जब नागरिकले निरन्तर भोग्दै आएको समस्या नेतृत्वले सम्बोधन गर्न खोज्छ अनि हुन्छ प्रशंसा ।
फरक शैली र दोस्रो स्टेप

निर्वाचन जितेपछि देशभरका विजेता खादा र माला बटुल्न व्यस्त थिए । भाेज दिन व्यस्त थिए । बालेनसँग ठूलो जमात थियो । त्यसैले त ठूलाे मतान्तरले चुनाव मात्र जितेनन्, काठमाडौंमा महानगरभन्दा बाहिरका मतदाता पनि उनलाई भाेट माग्न खटेका थिए ।

balen 12 (5)16526268421661577762.jpg

उनीहरु बालेनकाे विजय उत्सव मनाउन निकै आतुर थिए । तर मनाएनन् बलेनले विजयाेत्सव । बरू, प्रण गरे- जहिलेसम्म काठमाडौंको फोहोर व्यवस्थापन गर्न सक्दिनँ, तबसम्म खादा-माला लगाउँदिनँ । पदभार ग्रहण गर्ने दिनको माला पनि बरू श्रीमतीलाई लगाइदिए ।

आफ्नो प्रणबाट उनी ब्याक भएनन् । भलै उनलाई फोहोर व्यवस्थापन 'फलामको चिउरा' सरह नै भयो ।

फोहोर फालिने क्षेत्र बञ्चरेडाँडामा पुगे । स्थानीयबासीकाे भावनाअनुसार काम गर्ने बचन दिए । उनीहरूको समस्या आफूले बुझेकाे बताए । यसरी फोहोर व्यवस्थापनमा फरक शैली अपनाए उनले । विभिन्न प्रतिबद्धताका बाबजुत फोहोर उठाउन नसक्ने भएपछि फेरि उनले शैली फेरे । अन्तिम अस्त्रका रूपमा 'बल' नै प्रयोग गरे । स्थानीयले गाडी फुटाए । एक साता यस्तै-यस्तै बिते पनि अब भने नियमित फोहोर व्यवस्थापन हुन थालेको छ ।

बालेन भन्छन्– सम्पूर्ण अवरोध हट्यो, केही दिनमै सबै फोहोर उठ्छ

अहिले पनि फोहोर व्यवस्थापन गर्ने क्षेत्रमा स्थानीयको विरोध नभएको उनको दाबी छ । त्यहाँ राजनीतिक दलका नेताहरूकाे सामूहिक असहयोगलाई आफूले परास्त गरेकाे उनले बताउँदै आएका छन् ।

अहिले भने उनी पार्किङ व्यवस्थापन र व्यवस्थित सडक-शहर बनाउने अभियानमा जुटेका छन् । निजी मात्रै होइन, सरकारी निकायले समेत नक्सा पास जालझेल गरेपछि उनी फिल्डमा उत्रेका छन् ।

व्यवस्थित गर्ने रुट

काठमाडौं व्यवस्थित गर्न उनका लागि पहिलाे तीन काम हुन्, नियमित फोहोर व्यवस्थापन, अस्तव्यस्त फुटपाथ र पार्किङ व्यवस्थापन ।

नियमित फोहोर व्यवस्थापनको चुनौती अहिले पनि बालेनलाई छ । तत्काललाई नियमित फोहाेर उठ्न सुरू भए पनि जति बेला पनि अवरोध हुन सक्ने विगत छ ।

सडकको व्यापार व्यवस्थापन गर्ने क्रममा उनी बढी आलोचित भएका थिए । जसको कारण थियो, ठूलाले जे गरे पनि हुने, सानाले भने एक पेट खानको लागि गरेको संघर्षमा अवरोध ?'

याे पनि..

बालेन धाेवीखाेलामा पसे

निश्चित क्षेत्र दिनुपर्ला । राहत तथा सहुलियतका कार्यक्रममा ल्याउनुपर्ला । तर सडक व्यापारले सबैलाई नै दुःख दिन्छ । उनले यसको व्यवस्थापनको विषयमा नयाँ शैली अपनाउने अपेक्षा राखौँ ।

तेस्रो पार्किङको विषय हो । अहिले बालेन डोजर लिएर हिँडेपछि धेरैको बुझाइ छ- हिजोका बाबुराम भट्टराई वा केशव स्थापित शैली । तर यसाे भने होइनन् । बाबुराम-केशवले सडक विस्तारको अभियान चालएका हुन् । बालेनले व्यवस्थापनको ।

फुटपाथमा हिँड्ने मान्छे र गाडीमा कुद्ने मान्छेको अधिकारका लागि कदम चालेका हुन् । सायद शैली फरक पनि हुन सक्थ्यो होला !

हिजो सडक विस्तारको नाममा धेरै घर भत्काइए, आज तीर घरका अगाडि सडकमा पार्किङ छ । यसले शहर कुरूप त देखाउँछ नै, दुर्घटनाकाे जाेखिमसमेत बढाएकाे छ ।

काठमाडौं महानगरपालिकाबाट नक्सा पास गर्ने क्रममा हरेक विजनेस हाउसहरूले अन्डर पार्किङको नक्सा पास गरेका छन् । तर पार्किङ गर्नुपर्ने ठाउँमा पसल राखेर भाडा असुल्ने काम भइरहेकाे छ । त्यहाँ व्यापार चलेपछि सेवाग्राही तथा उपभोक्ता सडकमा गाडी राख्न बाध्य छन् । सडकमा गाडी राखेपछि फुटपाथमा हिँड्ने व्यक्ति गाडी गाडी कुद्ने सडकमा हिँड्न बाध्य छन् । यसरी एकातिर जोखिम बढेकाे, अर्कोतर्फ अस्तव्यस्त बनेकाे छ ।

अर्को प्रसङ्ग, पार्किङ गर्नेस्थल छैन । कतै न कतै पार्किङ त गर्नैपर्छ । तर केही समयमै गाडीमा 'ट्राफिक लक' लाग्छ । सवारी धनी जरिमाना तिर्न बाध्य हुन्छन् । अन्डर ग्राउन्ड पार्किङ र पार्किङ अनिर्वाय भयो भने धेरै हदसम्म यो समस्याको समधान हुने अपेक्षा गर्न सकिन्छ ।

के आयो परिवर्तन ?

२३ साउनबाट सडक र पार्किङ व्यवस्थापनमा गरिएको मिहेनतले केही सार्थकता पाएको देखिन्छ ।
पहिले यो तस्बिर हेरौँ :

यी सूचना हेर्दा घरमालिकहरू आफैँ सचेत हुन थालेको देखिन्छ । केही ठाउँमा भने बल प्रयोग भएको छ ।

अन्त के भयो ?

नक्सा पासबिनै बनाइएका संरचना भत्काउने क्रम जारी छ । तीन दिनअघि काठमाडौं मलमा निर्माण गरिएको संरचना भत्काएर खाली गरिएको छ ।

प्रहरीले संचरना भत्काउनुअघि नै पसल खाली गराइसकेको थियो। नक्सा पास गर्दा लिएको प्रयोजनभन्दा अन्य संरचना बनाइएको भन्दै महानगरपालिकाले त्यस्ता संरचना धमाधम भत्काइरहेको छ।

केही दिनअघि मात्रै महानगरपालिकाले नयाँ बानेश्वर क्षेत्रका अन्डरग्राउण्ड पार्किङमा सञ्चालन भएका पसलहरू हटाएर संरचना भत्कायाे ।

अल्फाबिटा भवनको भुइँ तला खाली गराउँदैछ । पार्किङ खाली गर्नका लागि अवैध रूपमा बनाइएका संरचनाहरू भत्काउन महानगरले डोजर चलाउन सुरु गरिसकेको छ ।

अवैध घर-टहरा भत्काउने अभियानलाई निरन्तरता दिइएको छ । अवैध र अनधिकृत रूपमा प्रयोग भएका बालाजु बनस्थली क्षेत्रका घर टहरा निरन्तर भत्काइएको छ ।

महानगर प्रहरी र नेपाल प्रहरीसहितको टोलीले बनस्थली चोकमा रहेका टहरा भत्काउने काम शनिबार पनि निरन्तरता दिएको छ ।

डोजर चलाउने क्रममा केही स्थनीयले विरोध गरेका थिए। तर, महानगरपालिकाले भने अवैध भएको भन्दै भत्काइदिएको छ।

जहाँ भत्काइँदै छ

महानगर पूर्व योजना बनाएर नै पार्किङस्थल खुलाउने अभियानमा छ । महानगरका सबै वडामा ३५ दिनभित्र अन्डरग्राउन्ड पार्किङ खाली गर्न र अवैध रूपमा बनाइएका संरचनाहरू भत्काउन सूचनासहितको चिट्ठी गत महिना नै पठाएको छ ।

ठूला भवन र कम्प्लेक्सहरूको सूची बनाइएको छ । यी भवन/कम्प्लेक्सहरूमा अन्डरग्राउन्डमा पार्किङ गरिने भनेर नक्सा बनाइए पनि भवन निर्माणपछि व्यवसायीहरूलाई बहालमा दिइएको छ । साथै, कतिपय भवन तथा कम्प्लेक्समा नक्सा पासबिना संरचना नै बनाइएको छ ।

सूचना र कारबाहीको चेतावनीपछि पनि संरचना नभत्काएकाले महानगरले थप दुईवटा ठूला व्यापारिक कम्प्लेक्सहरूको संरचना भत्कायो । गत सोमबार बानेश्वरमा अवलोकन गरिएका ठाउँमा मात्रै १० वटा त्यस्ता भवन रहेको महानगरका नगर प्रहरी उपरीक्षक किशोरकुमार भट्टराईकाे भनाइ छ । नयाँ बानेश्वरदेखि पुरानो बानेश्वरसम्म मात्र ५० भन्दा धेरै त्यस्ता भवनहरू रहेको आंकलन गरिएको छ ।

काठमाडौं महानगरपालिकाको शहरी व्यवस्थापन विभागका प्रमुख सुरज शाक्यका अनुसार व्यावसायिक कम्प्लेक्सहरूमा २० प्रतिशत पार्किङ व्यवस्था गर्नुपर्ने नियम छ ।

काठमाडौं महानगरका भित्रका विजनेस तथा ठूला कम्पलेक्सहरूमा पार्किङ नक्साअनुसारको संरचना छ वा छैन महानगरले हर्दै छ ।

शुक्रबार त्रिपुरेश्वरस्थित राहदानी विभागको पार्किङमा राखिएका कुर्सीहरू हटाइएको छ । पार्किङ खाली गराउन महानगरले उक्त स्थानबाट कुर्सी हटाएको हो ।

विभागको बेसमेन्ट सेवाग्राहीको होल्डिङ एरियाका रूपमा प्रयोग हुँदै आएकामा महानगरको टोलीले त्यहाँ भएका कुर्सीहरू हटाएर खाली गरिदिएको थियो ।

यी सबै कामका लागि महानगर प्रमुख बालेनलाई युवाकाे ठूलाे जमातले समर्थन गरेकाे देखिन्छ । उनलाई दलका युवा नेताहरूले पनि साथ दिने बताएका छन् ।

केही समाचारबाट हेरौँ