सकसपूर्ण यात्रापछि जन्मिएको स्टार्टअप सारङको कथा

A+ A A-

सानैदेखि नयाँ नौलो ठाउँ घुम्न रुचाउने सचिन डाँगीलाई कोरोनाकालको पहिलो लकडाउनको समय घरभित्रै थुनिनु पर्दा निकै सकस भयो । पहिलो लहर कोरोना नियन्त्रणमा आयो । लकडाउन खुल्ला भयो । एक महिनाले कहीँ घुम्न नपाएर छट्पटिएका सचिन साथीसँग चिसापानी गढी घुम्न निस्किए ।

काठमाडौंबाट एउटा स्कुटरमा दुई जना चिसापानी गढी निस्किए, आधाभन्दा धेरै कच्चा बाटो छिचोल्न उनीहरूलाई धेरै गाह्रो भयो । तीन घण्टाको सकसपूर्ण यात्रापछि चिसापानी गढी पुगे ।

तर, त्यहाँ पुग्दा चिसापानी गढी मन्दिरको ढोकामा ताल्चा लगाएर बन्द गरिएको थियो । उनीहरूलाई त्यतिकै फर्किन मन लागेन । पुजारीको फोन नम्बर खोजे र फोन गरे । पुजारी त्यहाँभन्दा माथिको गाउँमा बस्ने रहेछन् ।

करिब आधा घण्टापछि पुजारी आए र ढोका खोलिदिए । सचिन र उनका साथी मन्दिरभित्र छिरे । भित्र छिरेपछि पुजारीले नै उनीहरूलाई मन्दिरभित्रको बारेमा बताउँदै घुमाए ।

सन १८१४ देखि १८१६ सम्म चलेको इङ्गलो–नेपाल युद्धमा प्रयोग भएका तोप देखाउँदै पुजारीले भने, ‘इङ्गलो–नेपाल युद्धमा यहि तोपले ब्रिटिशसँग नेपाललाई जोगाएको हो ।’ तोपभन्दा भित्र कालभैरवको मूर्ति थियो ।

चिसापानी गढीबाट फर्किएर आएपछि सचिन सोचमा परे । चिसापानी गढीमा हामी नेपाली भएकाले पुजारीलाई फोन गरेर ढोका खोलिदिन अनुरोध गर्न सक्यौँ । हाम्रो ठाउमा कुनै विदेशी भएको ढोकामा चुकुलमाथि झुन्डिएको ताल्चा मात्र हेरेर फर्किनुपर्ने अवस्था हुन्थ्यो ।

एक दिन उनी साँझतिर पाटन कृष्ण मन्दिर छेउमा चिया पिउँदै टोलाइरहेका थिए । चिसापानी गढीकै घटना उनको दिमागमा घुमिरहेको थियो । पाटन मन्दिरको बारेमा केही विषय थाहा पाउन त्यहाँ पनि कुनै विकल्प देखेनन् ।

उनलाई लाग्यो ओहो, यो त एक ठाउँको मात्र नभएर सिंगाे नेपालकै पो समस्या रहेछ । यसलाई कसरी समाधान गर्ने भनेर सोच्न थाले । उनको दिमागमा क्यूआरको सोच आयो । क्यूआरले नेपालको रेष्टुरेन्ट मेनुदेखि अनलाइन भुक्तानीसम्मलाई निकै सरल र सामान्य बनाइसकेको छ । हामीले पनि त्यस्तै प्रकारको क्यूआरमा हरेक जसो ऐतिहासिक स्थानमा बाहिर त्यसको सम्पूर्ण विवरण समेटेर राख्न सकिन्छ भन्ने उनलाई लाग्यो ।

किंग्स कलेजका विद्यार्थी सचिनले कलेजका प्रोफेसरहरूलाई आफूले देखेको समस्या र आफैँले खोजेको त्यसको विकल्प सुनाए । कलेजका प्रोफेसरले उनको सोचलाई अझै कसरी परिपक्व मात्र होइन, स्टार्टअपका रूपमा विकास गर्न सकिन्छ भनेर सुझाव दिए ।

सबैभन्दा पहिले कृष्ण मन्दिरकै बारेमा सबै जानकारी समेटेर एफो पेपरमा क्यूआर प्रिन्ट गरेर मार्केट टेष्टमा त्यसलाई कृष्ण मन्दिर वरिपरि घुमिरहेका सबै जसो स्वदेशी र विदेशी पर्यटकलाई यो जानकारी तपाईंहरूलाई कत्तिको उपयोगी छ भनेर सोध्दै हिँड्न थाले ।

अधिकांशंले आफ्ना निम्ति निक्कै उपयोगी भएको र यो चाहिने कुरा रहेको प्रतिक्रिया दिए । तर, आफ्नो सोचलाई व्यवसायिक रूप दिन एक्लैले मात्र सम्भव थिएन । सँगै पढ्ने कलेजका साथीहरूसँग आफ्नो सोच शेयर गरे । आईटी, मार्केटिङलगायत विषयका अन्य चार जना साथीले उनको सोचमा सहकार्य गर्ने भए ।

अफिसका लागि ठाउँ मात्र होइन, लगानी स्वरुप ५० हजार रुपैयाँसमेत कलेजले सहयोग गर्ने भयो । अब, नाम के राख्ने भन्ने सवाल थियो । सांस्कृतिक र ऐतिहास स्थानसँग सम्बन्धित भएको भएर सचिन र उनका साथीहरूलाई पनि सारङ्गीले त्यसको प्रतिनिधित्व गर्छ भन्ने लाग्यो।

त्यससँगै जन्मियो सारङ स्टार्टअप

सारङले व्यवसायिक रूप त लियो तर व्यवसायलाई गति दिन लगानी नभएका कारण समस्या देखियो । आफ्नो प्रोडक्टबारे कहीँ कतै वा कसैलाई बुझाउन जाँदा, अर्थशास्त्रका विद्यार्थी सचिनलाई अफ्नो विषयमा पढ्न वा त्यहीसम्बन्धी काम गर, यस्तो नचाइने काममा किन समय बबार्द गर्छौ भन्ने प्रश्न सोधिए । त्यस्तो प्रतिक्रिया सुन्नुपर्दा सचिन निराश बन्थे ।

त्यहीबीचमा कनेक्ट ईन नामक इनभेष्टमेन्ट समिट भयो । जसमा सारङले सहभागिता जनाएन मात्र उत्कृष्ट ६ मध्ये छनोट नै भयो । १० लाख पुरस्कार हात पार्‍याे । त्यसबाट सचिनको समूह झनै हौसियो ।

एमेजनको एआई टुल अर्थात आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्ट टुल प्रयोग गरिएको सारङको क्यूआर बोर्डमा संसारका सबै जसो मुख्य भाषा समेटिएका छन् । कुनै पनि मन्दिर या पर्यटकीय स्थानको बहिरी भागमा राखिने सारङको क्यूआर बोर्डमा सो स्थानको धार्मिक, सांस्कृतिक तथा ऐतिहासिक सबै विवरण समेटिएको हुन्छ । जसलाई सुन्न र पढ्न सकिन्छ । त्यो पनि जुन सुकै भाषामा ।

आम्दानीबारे प्रश्नमा उनी भन्छन्, ‘पहिलो त हामी बोर्ड नै बेच्छौँ । दोस्रो हामी आफ्नै लगानीमा पनि बोर्ड हाल्छाैँ । जहाँ एफिलेट विज्ञापनको मोडलमा रन गर्छौँ । उदाहरणका लागि ठमेलमा घुम्दै हुनुहुन्छ भने त्यहाँ कतै मिठो मम पाइन्छ भने यहा मिठो मम पाइन्छ भनेर लेखिदिन्छौँ । अथवा बस्नलाई यो ठाउँ ठीक छ है भनेर सजेस्ट गर्छौँ । यसरी एफिलेट, एभरेटाइज र क्यापिटल इभेष्टमेन्ट गरी तीन मोडलमा कमाउछाैँ ।’

हाल, कठमाडाैंमा ५० वटा, लुम्बिनीमा १२ वटा, जनकपुरमा ३६ वटा, दक्षिणकालीमा ३ वटा, बूढानीलकण्ठमा २ वटा लगायत क्षेत्रमा सयभन्दा धेरै स्थानमा सारङको क्यूआर बोर्ड देख्न सकिन्छ । सचिन भन्छन्, ‘नेपालभरि एक हजारवटा बोर्ड राखेसँगै भारतहुँदै युरोपसम्म प्रवेश गर्छौं ।’

हेरौँ सारङका सीईओ सचिन डाँगीसँग गरिएको कुराकानीका आधारमा तयार पारिएको भिडियोः