वैदेशिक लगानी प्रतिबद्धता २२ अर्ब बढ्यो, तर आउने पैसा भने घट्यो

A+ A A-

उद्योग विभागको तथ्यांकअनुसार गत आर्थिक वर्षमा वैदेशिक लगानीको प्रतिबद्धता उत्साहजनक रुपमा बढेको छ । तर, सोही वर्ष नेपालमा लगानी गर्नका लागि विदेशबाट आएको रकम हेर्ने भने उत्साहित हुनुपर्ने कुनै कारण छैन ।

लगानी ल्याउनका लागि चालिएको सुधारको कारणले प्रतिबद्धता बढेको विभागले दाबी गरे पनि प्रतिबद्धता गरिसकेको रकम आउन नसक्नुको कारण केलाउने प्रयास सरकारले गरेको छैन ।

उद्योग विभागको तथ्यांक अनुसार ५४ अर्ब रुपैयाँको लगानी प्रतिबद्धता आएको थियाे । तर, हालै प्रकाशित नेपाल राष्ट्र बैंकको तथ्यांकअनुसार गत आर्थिक वर्षमा १८ अर्ब ५६ करोड रुपैयाँको लगानी आप्रवाहा (सम्बन्धित देशबाट नेपाल आएको) भएको छ ।

प्रतिबद्धता आएको रकमको आधारमा आप्रवाहा भएको रकमको हिस्सा ३३ प्रतिशत मात्रै छ । तर, याे एकै आर्थिक वर्षमा प्रतिबद्धता भएको रकमकै आधारमा गत आर्थिक वर्षमा आएकाे रकम भने होइन । विगतका वर्षमा गरिएको प्रतिबद्धताका आधारमा यो रकम आएकाे हाे भने गत आवकाे प्रतिबद्धताको आधारमा भविष्यमा रकम आउने हो ।

उद्योग विभाग र लगानी बोर्डमार्फत हालसम्म ५ खर्ब बढीको लगानी प्रतिबद्धता आए पनि मुलुकमा रहेको वैदेशिक लगानी मौज्दात १ खर्ब ९८ अर्ब रहेको राष्ट्र बैंकको तथ्यांक छ । गत आर्थिक वर्षमा विगतमा वर्षहरूमा बराबरको पनि लगानी आउन नसकेको देखिएको छ ।

आर्थिक वर्ष २०७७/७८ को तुलनामा गत आर्थिक वर्षमा करिब १ अर्ब रुपैयाँले आप्रवाहामा कमी आएको छ । यस वर्ष १८ अर्ब ५६ करोड रुपैयाँ आएको छ । आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मा १९ अर्ब २१ करोड लगानी आप्रवाहा भएको थियो ।

अघिल्लो वर्षको तुलनामा लगानी आप्रवाहामा ५ प्रतिशतले कमी आएको छ । यही वर्ष ६५ करोड ८६ लाख ७२ हजार विदेशी लगानी फिर्ता भएको राष्ट्र बैंकको तथ्यांकले देखाएको छ ।

लगानी प्रतिबद्धता

लगानी प्रतिबद्धता भने गत आर्थिक वर्षमा उल्लेखनीय रुपमा बढेको छ । यस्तो रकम मात्रै एकै आर्थिक वर्षमा ४० प्रतिशतले बढेको देखिएको छ । आर्थिक वर्ष २०७७/७८ मा ३२ अर्ब ७ करोड रुपैयाँको लगानी प्रतिबद्धता आएको छ ।

आर्थिक वर्ष २०७८/७९ मा भने बढेर ५४ अर्ब १५ करोड पुगेको छ । अघिल्लो वर्षको तुलनामा बढेको रकम मात्रै २२ अर्ब ८ करोड रुपैयाँले बढी हो ।

सरकारले नीतिगत सहजीकरण गरेको कारण लगानी प्रतिबद्धता बढेको र आगामी दिनमा आप्रवाहा हुने रकम पनि बढ्ने दाबी उद्योग विभागका महानिर्देशक रामचन्द्र तिवारीको छ । विदेशी लगानी प्रतिबद्धता बर्सेनि वृद्धि हुँदै गएको भए पनि कोभिडका कारण अघिल्लो वर्ष घटेको थियो।

कुन क्षेत्रका लागि आयो १८ अर्ब

गत वर्ष आएको रकममध्ये अधिकांश रकम उद्योग तथा जलविद्युत क्षेत्रमा आएको हो । यो क्षेत्रमा मात्रै १६ अर्ब ४० करोड रुपैयाँको लगानी आएको छ । उद्योग क्षेत्रमा आएको १६ अर्ब ४० करोडमध्ये १४ अर्ब १० करोड रुपैयाँ जलविद्युत क्षेत्रमा आएको छ ।

गत आवमा अरुण तेस्रो जलविद्युत्, अपर कर्णाली जलविद्युत्लगायत आयोजनामा तुलनात्मक रूपमा बढी लगानी आएकाले धेरै लगानी उद्योग क्षेत्रमा आएको देखिएको राष्ट्र बैंकका अधिकारीहरूले बताएका छन् ।

अन्य लगानी आप्रवाहामा हाेटल तथा रेस्टुरेन्टमा १.६ प्रतिशत, शिक्षामा ०.२ प्रतिशत, सूचना प्रविधिमा ०.९ प्रतिशत र स्वास्थ्य तथा सामाजिक सेवामा ०.८ प्रतिशत लगानी आएको छ । समग्रमा भने गत आवमा कुल विदेशी लगानीमध्ये सबैभन्दा धेरै ८८.५ प्रतिशत उद्योग क्षेत्रमा, ३.५ प्रतिशत सेवा क्षेत्रमा र ७.९ प्रतिशत अन्य क्षेत्रमा आएको छ ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, भदौ ३, २०७९ १४:४०