गुल्मी- २ मा स्थानीय चुनावले देखाएन 'क्लियर पिक्चर', गोकर्ण र रामकुमारी उठ्दा कसलाई सहज ?

गुल्मी- २ मा स्थानीय चुनावले देखाएन 'क्लियर पिक्चर', गोकर्ण र रामकुमारी उठ्दा कसलाई सहज ?

A+ A A-

आगामी ४ मंसिरमा हुने प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा चुनावमा सत्ता गठबन्‍धन एक रहदा पनि तुलनात्मक रूपमा एमाले बलियो प्रतिस्पर्धी देखिएको जिल्ला हो गुल्मी ।

एमाले नेताहरूले गुल्मीका दुवै निर्वाचन क्षेत्रलाई सहज रूपमा लिएको देखिन्छ । एमाले नेताहरूको दाबी मात्रै होइन गत वैशाखमा सम्पन्न स्थानीय तहको चुनावमा आएको मतलाई हेर्ने हो भने एमालेको सबैभन्दा बढी मत देखिन्छ । गठबन्धन गर्दा पनि एमालेले कडा टक्कर दिने अवस्था छ ।

यसमध्येको गुल्मी- २ लाई एमालेको बढी प्रभाव भएको क्षेत्रका रूपमा हेरिन्छ । २०५६, ०७० र ०७४ को निर्वाचनमा यस क्षेत्रबाट एमालेका नेता गोकर्ण विष्ट विजयी भएका थिए । यी तीन वटै निर्वाचमा प्रतिस्पर्धीको तुलनामा करिब दोब्बर मत ल्याएर विष्टले चुनाव जितेका थिए भने २०६४ को निर्वाचनमा थोरै मतान्तरले मात्रै पराजित भएका थिए ।

समग्र मतलाई आधार मान्ने हो भने गुल्मी- २ मा एमाले बलियो नै देखिए पनि स्थानीय तहको चुनावमा जितको आधार हेर्ने हो भने झस्कनु पर्ने देखिएको छ । यो निर्वाचन क्षेत्रमा पर्ने ५ वटै स्थानीय तहको प्रमुख वा अध्यक्षमा एमाले पराजित बनेको छ । त्यस्तै यो स्थानीय तहभित्रका ४३ वडामध्ये जम्मा १७ वटामा एमालेका वडाध्यक्ष विजयी भएका छन् । बाँकी २६ मध्ये २५ मा कांग्रेस र एउटामा माओवादी केन्द्रका वडाध्यक्ष निर्वाचित भएका छन् ।

तर, वडाध्यक्षमा आएको मतलाई आधार मान्ने हो भने एमाले १ हजार ७ सय २ मतले अघि रहेको छ । २०७४ कै स्थानीय चुनावलाई आधार मान्ने हो भने एमाले कांग्रेसभन्दा ५ हजार १ सय ४१ मतले पछि थियो भने २०७४ को प्रतिनिधिसभा सदस्यको मतलाई हेर्ने हो भने कांग्रेसका चन्द्रबहादुर केसीलाई १४ हजार ४ सय १६ मतले पछि पारेर एमालेका विष्ट विजयी भएका थिए । कांग्रेस उम्मेदवार केसीले २० हजार मत ल्याउँदा विष्टले ३४ हजार बढी मत ल्याएका थिए ।

यसमा दुई वटा विषयलाई हेर्न सकिन्छ । पहिलो, स्थानीय तहको निर्वाचनको आएको भोट भन्दा गोकर्णलाई व्यक्तिगत भोट बढी आउने देखिन्छ । दोस्रो, ०७४ को तुलनामा अहिले प्रतिस्पर्धी पार्टीको भोट बढेको छ । तर, २०७४ मा विष्टलाई आएको भोट माओवादी केन्द्रको पनि हो भने अहिले माओवादी केन्द्रको भोट विष्टको विपक्षीमा हुनेछ ।

यद्यपि, स्थानीय तहको मतले भने एमाले बलियो देखाएको छ ।

वडाध्यक्षमा आधारमा कुन पार्टीको कति मत

एमाले : ३१ हजार ५२३

कांग्रेस : २९ हजार ८२१

माओवादी : १८४१

एकीकृत समाजवादी : ६५८

अन्य : ९७९

वडाध्यक्षको मतको आधारमा छुट्टाछुट्टै रूपमा हेर्दा एमाले पहिलो र कांग्रेस दोस्रो रहेको छ । अन्य पार्टीको मत धेरै देखिँदैन । तर, गठबन्धनका मुख्य पार्टीको भोट हेरियो भने एमालेभन्दा गठबन्धन अघि रहेको छ ।

गठबन्धन : ३२ हजार ४२७
एमाले : ३१ हजार ५२३
अन्तर : ९०४

तर, गठबन्धनका नेताहरू भने स्थानीय तहको चुनावमा भएको तालमेलको कारण एमालेको बढी मत देखिए पनि गठबन्धन गर्दा मत अन्तर बढी देखिएको बताउँछन् । ५ वटा स्थानीय तहमध्ये धुर्कोट गाउँपालिकामा माओवादीले पालिका अध्यक्ष र एमालेले सबै वडाध्यक्ष उठाएको कारण त्यहाँ गएको करिब २ हजार भोट माओवादी केन्द्रको भएको दाबी माओवादी नेताको छ । यसो हुँदा मत अन्तर करिब ३ हजारको हुन्छ ।

विगतकै प्रभावलाई हेर्ने हो भने अझै पनि गोकर्ण असहज अवस्थामा भने देखिएका छन् । पार्टीभित्रको राजनीति भने उनको लागि केही समयस्या पर्ने देखिन्छ ।

पार्टीभित्र गोकर्णकै दबाब

गोकर्ण विष्टको पहिलो खुड्किलो पार्टीबाट टिकट लिनु हो । उनको प्रभाव बढी भए पनि विगतमा उनी झलनाथ खनाल माधव नेपाल टिमका नेताको रूपमा रहेका थिए । एमालेभित्र असन्तुष्ट १० भाइको सूचीमा उनी छन् । पार्टी विभाजनको क्रममा अन्य नेताहरू खुलेर केपी ओलीको समर्थनमा रहे पनि उनले लामो समयसम्म निर्णय लिन सकेका थिएनन् । ढुलमुले नीति बनाएको कारण पनि उनलाई केही असहज देखिन्छ । यसका बीच लगातार ४ पटक उनले मात्रै टिक लिएको भन्दै अन्य नेताले टिकट माग गरेका छन् । त्यसमध्ये प्रमुख दाबी राजेन्द्र अर्यालको छ ।

तर, गुल्मीका एमाले नेताहरूले भने यो समयमा गुल्मी- २ बाट जित निकाल्न गोकर्णलाई मात्रै सहज रहेको बताउँछन् । 'अन्यले पनि अवसर खोज्नु स्वाभाविक हो तर अहिले पार्टीमा चुनौती थपिएको अवस्थामा सहज जित निकाल्न सक्ने नेताले टिकट नपाएर जोखिम उठाउने विषय रहँदैन,' गुल्मीका एक नेताले भने, 'अहिले राजेन्द्रजीले पनि दाबी गर्नुभएको छ तर गोकर्ण कमरेडले छोडेर राजेन्द्रलाई दिने हो भने पनि अन्य दर्जन बढी आकांक्षी देखिन्छन् ।'

तर, राजेन्द्र अर्यालले गुल्मी २ मा आफ्नो प्रमुख दाबी रहेको बताएका छन् । यसको अर्थमा विगतमा जस्तो पार्टीभित्रबाट निर्विकल्प गोकर्ण भन्ने अवस्था भने छैन । उनले पाउदा पनि असन्तुष्टि बढ्ने देखिन्छ । अर्को विषय विगतका लगातारको जितमा प्रमुख भूमिका निभाएकी नेतृ रामकुमारी झाक्री उनको साथमा छैनन् र अन्य केही नेताहरू पनि समाजवादीमा लागेको कारण चुनौती बढेको छ ।

कसले दिँदैछ टक्कर

सत्तारुढ गठबन्त्रधनले गठबन्धन नै गर्ने निर्णय गरेको अवस्थामा गठबन्धनबाट सबैभन्दा पहिलो दाबी नेकपा एसकी सचिव समेत रहेकी रामकुमारी झाक्रीको देखिन्छ । उनले स्थानीय तहको निर्वाचनमा समेत कांग्रेस र माओवादी नेताहरूलाई यसमा प्रतिबद्धता गराएकी पनि छन् ।

'औपचारिक रूपमा केही सहमति भएको छैन तर उहाँको दाबी रहेको छ यसलाई हामीले स्वभाविक पनि मानेका छौँ,' कांग्रेस गुल्मीका एक नेताले भने, 'गठबन्धन हुने र झाक्रीको दाबी रहने आधारमा नै स्थानीय तहको टिकट बाँटफाँट पनि भएको थियो ।'

उनले गुल्मी- २ मा कांग्रेसको तर्फबाट बलियो उम्मेदवार मानिएका पार्टी सभापति यसै कारणले रेसुङगा नगरपालिकाको प्रमुखमा उठेको बताए ।

अघिल्लो चुनावमा गठबन्धनका दुवै दलले नजितेको अहिले स्थानीय तहको निर्वाचनमा समाजवदी अध्यक्ष वा प्रमुखमा टिकट नलिएको र नेकपा एसकी शीर्षस्थ नेतामध्येकी एक भएको कारण झाक्रिको सम्भावना बलियो रहेको छ ।

यसका साथै कांग्रेसबाट पूर्व पार्टी सभापतिका साथै विगतमा २ वटा निर्वाचनमा गोकर्णसँग पराजित नेता त्रैलोक्य प्रताप सेनको दाबी रहेको छ भने अहिले लुम्बिनी प्रदेश योजना आयोगका सदस्य समेत रहेका पूर्वक्षेत्रीय सभापति डा. दामोदर भुसालले पनि दाबी गरेका छन् । उनले भने एकीकृत समाजवादीको आधार कमजोर भएका कारण समाजवादीकै उम्मेदवार उठाएर जोखिम लिन नहुने तर्क गर्दै आएका छन् । यता झाक्रीले गुल्मी- २ आफ्नो प्रमुख दाबी रहेको बताएकी छन् ।

यदी गठबन्धन मिलाउने क्रममा माओवादीले टिकट पाएको अवस्थामा पूर्व मुख्यसचिव लिलामणि पौडेल पनि गोकर्णको प्रतिस्पर्धी हुने देखिएको छ ।

जसका कारण विगतको जस्तो सहज अवस्था भने गोकर्णको लागि पनि देखिएको छैन ।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, साउन ३१, २०७९ १९:५५