महानगरको बैठकमा बालेनसँग आक्रोश- बागमतीमा फोहोर फ्याँकौँ, यूएन पार्कमा थन्क्या‍औँ

महानगरको बैठकमा बालेनसँग आक्रोश- बागमतीमा फोहोर फ्याँकौँ, यूएन पार्कमा थन्क्या‍औँ

A+ A A-

काठमाडौं महानगरको फोहोर व्यवस्थापन नगरेको भन्दै वडाध्यक्षहरू मेयर बालेन्द्र शाह (बालेन) सँग आक्रोशित बनेका छन् । काठमाडौं महानगरपालिकाको सातौँ कार्यपालिकाको बैठकमा कार्यपालिका सदस्यहरूले बालेनमाथि आक्रोश पोखेका हुन् ।

कार्यपालिका सुरु भएलगत्तै सदस्यले फोहोरको विषयलाई मात्रै आजको मुद्दा बनाउने आग्रह गरेका थिए । बालेनले ती कुरा नकार्दै बैठकमा अन्य योजना अघि सारेका थिए । तर, ती योजनालाई रोक्दै फोहोर व्यवस्थापनको विषयमा बहस सुरु भएको थियो । जसका कारण आजको कार्यपालिका बैठकमा पेस गर्न लागिएका योजना पेस भएनन् ।

बैठक चल्दै गर्दा एकपछि अर्को गर्दै कार्यपालिका सदस्यहरू बालेनमाथि खनिन थाले । भोलिबाट नेवारी समुदायको प्रसिद्ध जात्राहरू सुरु हुँदै छ । त्यसैले पनि महानगरले तत्काल केही गर्न आवश्यक भएको भन्दै उनीहरूले बालेनलाई दबाब दिएका थिए ।

यसपटकको जात्रामा पर्यटकहरू निम्त्याएर भव्य बनाउने आश्वाशन बालेनले बैठकमा दिएका थिए । यो विषयमा सर्वसम्मति पनि भएको थियो । तर, काठमाडौंको सडकमा असरल्ल छरिएको फोहोरले कसरी सम्भव हुन्छ भन्दै कार्यपालिका सहस्यले बालेनलाई प्रश्न उठाए ।

त्यसपछि महानगरको बैठकमा बालेनले फोहोर बोकेर गएको गाडी तोडफोड भएको विषय उप्काए । यसै विषयमा कुरा गर्न बुधबार शहरी विकास मन्त्रालय, काठमाडौं महानगर, धुनिबेशी नगरपालिका तथा ककनी गाउँपालिकाको बैठक बसेको बालेनले बताए । फोहोर व्यवस्थापन गर्ने कुरामा सुरक्षामा पनि समस्या देखिएको उनले बताए ।

‘हामीले राखेको गाडी, मेसिनलगायतका सामग्रीहरू राति ९ बजे तोडफोड भएको र सो बेलामा राति महानगरको कर्मचारी अनुपस्थितिमा २–३ वटा एस्काभेटर, २–३ वटा बुलडोजर चाहिन्छ फोहोर व्यवस्थापन गर्नको लागि, त्यही मेसिन बिग्रियो । त्यो मेसिनमध्ये पनि बुलडोजर निकै कम रहेछन् । भाडामा लिन पनि सहजै नपाइने रहेछ । सडक विभागसँग मागियो । विभिन्न प्राइभेट कम्पनी र मन्त्रालयमा माग्दा पनि पाइएन,’ बालेनले बैठकमा भने, ‘बुलडोजरको चालक आजबाट बाहिरबाट ल्याएका छौँ । त्यसैले हिजो र अस्ति फोहोर नगएको । त्योभन्दा अघि २५०–२०० र कहिले ३०० सम्म पनि फोहोर उठेको थियो । फोहोर विस्तारै जाँदै थियो ।’

सिस्डोल जाने २०० मिटरको ट्र्याक बन्दै गरेकोले पनि फोहोर उठाउन केही समस्या भएको बालेनले बताए । त्यहाँको सडकमा अहिले फोहोर माथि ढुङ्गाको ग्राबेल हालेर बनाइँदै गरेको उनले सुनाए । ४ साउनदेखि शहरी विकास मन्त्रालयले काठमाडौं महानगर र अन्य नगरपालिकालाई हप्ता दिन बाहिर फोहोर नफाल्न भनेको पनि उनले बताए । त्यसका लागि महानगरले ७ दिनको समय मागेकोमा ८ दिन बितिसक्दा पनि बाटो नबनेको उनले बताए । फोहोरमाथि ट्र्याक बनाइएको र बर्खाको समयमा भासिने समस्या देखिएकोले समयमा बन्न नसकेको बालेनले तर्क गरेका थिए ।

‘अब शहरी विकास मन्त्रालयले १० दिनभित्र काम सक्ने जानकारी दिएको छ । एकतर्फी बाटो पनि खुलाइएको छ । बुलडोजर भएमा २०० मिटरसम्म फोहोर जान सक्छ । आज बुलडोजरको पनि व्यवस्था भयो । भोलिदेखि फोहोर लान सकिन्छ । यो कुरा हिजोको बैठकमा पनि भएको छ,’ बालेनले बैठकमा भने ।

महानगरको गाडीहरू तोडफोड भएको विषयमा गृह मन्त्रालयलगायत काठमाडौं, धादिङ र नुवाकोटका जिल्ला प्रशासन कार्यलयलाई चिठी लेखेको पनि बैठकमा बालेनले जानकारी दिए । आउँदै गरेको जात्रालाई मध्यजर गरी यातायात व्यवसायी संघहरूसँग कुरा गरेको उनको भनाइ छ । ट्रक-टिपरलाई डिजेलको पैसा र चालकको भत्ता दिने हो भने आफ्नो टिपर प्रयोग गर्न दिने प्रतिबद्धता जनाएको उनले बताए । सबैको सहकार्यमा फोहोर उठ्न सक्ने बालेनको भनाइ थियो ।

बालेनले यसो भनेपछि कार्यपालिका सदस्यको आक्रोश झन् बढ्यो ।

‘टुँडीखेल र सिंहदरबारमा फोहोर राख्न सकिँदैन ?’ आजको बैठकमा बालेनमाथि गरिएको प्रश्न हो यो ।

सिसडोल–बञ्चरेडाँडामा फोहोर जान दिइएन भनेर टारिएको सदस्यहरूको आरोप थियो । सिसडोलको विकल्प खोज्न सकिने तर महानगरले बेवास्ता गरेको आरोप कार्यपालिका सदस्यले बालेनलाई लगाए । भोलिदेखि जात्रा सुरु हुने भएकोले रातभरिमा भए पनि फोहोर उठाउनै पर्ने उनीहरूको माग थियो ।

कार्यपालिका सदस्यहरू आक्रोशित बनेपछि उपमेयर सुनिता डंगोलले बोल्न सुरु गरिन् । महानगरले जात्राको समयमा केही फोहोर व्यवस्थापन गर्न नसके पछि आउने समस्याको भागिदार पनि महानगरनै हुने उनले बताइन् । महानगरले यो कार्यकालको पहिलो दिनदेखि फोहोर व्यवस्थापनलाई प्राथमिकता राखे पनि व्यवस्थापन गर्न नसकेकोले अब जात्राको समयसम्मलाई अल्पकालीन समाधान खोजिनुपर्ने उनको तर्क थियो ।

‘महानगरको भित्री सहर जहाँ जात्रा मनाइन्छ, त्यहाँ जसरी हुन्छ भोलिसम्ममा फोहोर उठाउनै पर्ने हुन्छ । प्रमुखज्युले सम्बन्धित निकायलाई आजैदेखि फोहोर उठाउने निर्देशन दिनुपर्ने छ,' डंगोलले भनिन्, 'अल्पकालीन समाधानका लागि कार्यपालिका बैठकपछि फोहोर व्यवस्थापन समितिसँग बसेर छलफल गर्न सकिन्छ ।’

महानगरका प्रवक्तासमेत रहेका वडा नम्बर १७ का अध्यक्ष नवीन मानन्धरले बैठकमा फोहोरको तथ्यांक सुनाए । उनको तथ्यांकअनुसार काठमाडौं जिल्लाभरि १३ सय टन फोहोर निक्लन्छ, महानगरको मात्र ६ सय ५० टन फोहोर उत्पादन हुन्छ । त्यति फोहोर ढुवानी गर्न महानगरसँग १७ वटा मात्र गाडी रहेको मानन्धरले बताए । एउटा गाडीले जम्मा १४ टन फोहोर ढुवानी गर्न सक्ने उनको भनाइ थियो ।

‘काठमाडौंको मात्र पनि फोहोर उठ्न ५० टिप गर्नुपर्छ । अहिले २०० बढी टिप फोहार ढुवानी हुँदा पनि काठमाडौं महानगरको जम्मा १२ टिप फोहोर गएको हो । अन्य सबै अरु नगरपालिकाको छ । सहज वातावरण हुँदा पनि महानगरको फोहोर सबै उठ्न सक्दैन,’ मानन्धरले भने, ‘हामी अल्पकालीन र दिर्घकालीन समाधानमा अड्कियौँ । भक्तपुर र धरानमा फोहोरबाट मल बनाउने मेसिन छ । हेटौँडामा फोहोरबाट खरानी बनाइन्छ । हामीले त्यो प्लान्ट किन ल्याउन नसक्ने ?’

मानन्धरले आफ्नो कुरा राखेलगत्तै कार्यपालिका सदस्य दलबहादुर कार्कीले खुल्ला चुनौति दिँदै आक्रोश पोखे । बालकोट, बूढानिलकण्ठ, खुमलटार र कोटेश्वरमा रहेको जग्गा प्रयोग गर्न सकिने बताउँदै उनले प्रयोग गर्न नदिए सरकारविरुद्ध उत्रिने चेतावनी दिए । शंखमुलदेखि टेकुको बागमतिको किनारमा फोहोर फाल्न सकिने पनि उनले बताए ।

‘गाडी हाँकौँ मेयर साब सबै फोहोर बागमतीमा फालौँ । शंखमुलको यूएन पार्कमा सबै थन्काऔँ’ कार्कीले थपे । फोहोर फल्न नदिएर सरकारले टुलुटुलु हेरेर बस्ने हो भने आफू सरकारविरुद्ध जाने भन्दै उनले कुरा टुङ्ग्याए ।

बैठकमा सहभागीहरूको आक्रोश सुनेपछि बालेनले जात्रासम्ममा तुरुन्तै केही गरिने आश्वासन दिएका छन् । ‘जात्रापूर्व के गर्न सकिन्छ भन्ने विषयमा कार्यपालिका बैठक सकेर फोहोर व्यवस्थापन समितिसँग बैठक बसिने छ । र बैठकको निस्कर्ष कार्यपालिका सदस्यले प्राप्त गर्नुहुनेछ,’ बैठक टुङ्ग्याउँदै उनले भने ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, साउन २६, २०७९ १९:५५