भिजिट भिसाको विकृति : आठ लाख ठगिएका ती भूपूआर्मी यूएईबाट रुँदै फर्किए

A+ A A-

देशको सुरक्षाका लागि १५–१७ वर्षसम्म खटिएका १ सय ५० जना भूतपूर्व आर्मीहरू यूएई भिजिट भिसाको प्रलोभनमा परी साढे २ करोड रुपैयाँ ठगिए । उनीहरूलाई एउटै व्यक्तिले योजना बनाएर करिब साढे २ करोड रुपैयाँ ठगेका छन् ।

ठगी तथा मानवतस्करीमा संलग्न जय बहादुर बिकले यूएई प्रहरी, सुरक्षा गार्ड र सुरक्षा क्षेत्रको रोजगारीमा लगाइदिने प्रलोभन देखाई ‘द रोयल गोर्खा म्यानपावर ओभरसिर्स प्रालि’ नामक नक्कली म्यानपावर दर्ता गरी करिब १ सय ५० जना भूतपूर्व आर्मीहरूलाई भिजिट भिसामा यूएई पुर्‍याएर अलपत्र परेका हुन् ।

बिकले ती भूपूआर्मीलाई नेपालमा भनेजस्तो रोजगारी यूएईमा लगाइदिएनन् । बरु उनीहरूलाई ९ महिनासम्म यूएईको शारजहाँ शहरमा अलपत्र अवस्थामा बस्न बाध्य बनाए ।

ठगीमा संलग्न बिकविरुद्ध पीडितहरू ओमप्रकाश उप्रेतीसहित १० जनाले एक करोड १५ लाख ३५ हजार, दिपेन साँवासहित ७ जना पीडितहरूले थप ५४ लाख ३४ हजार, डिलराज डौलियाले ११ लाख ११ हजार, महेन्द्र बहादुर कुमालसहित तीन जनाले २९ लाख ३६ हजारसहित २ करोड २९ लाखभन्दा बढीको मागदावीसहित मानव बेचबिखन अनुसन्धान ब्यूरो र वैदेशिक रोजगार विभागमा जाहेरी दिएका छन् । पीडितको जाहेरीका आधारमा विभागले वैदेशिक रोजगार न्यायाधीकरणमा मुद्दा दर्ता गराएको छ ।

भूतपूर्व आर्मीहरूसँग बिकका एजेन्टले प्रतिव्यक्ति ५–८ लाख रुपैयाँसम्म नेपाल र यूएई पुर्‍याएरसमेत लिएको उजुरीमा पीडितले खुलाएका छन् ।

ठगीमा संलग्नहरूले सामाजिक सञ्जालको दुरुपयोग गरी ‘द रोयल गोर्खा ओभरसिर्स प्रालि’ नामका नक्कली म्यानपावर खडा गरी विभिन्न होटलमा नक्कली रोजगारदाता कम्पनीको प्रतिनिधिबाट अन्तर्वार्तासमेत गराएको पीडितहरूले जानकारी दिएका छन् ।

भूतपूर्व आर्मीहरूसँग ८ लाख रुपैयाँसम्म असुली गर्दै बिकका एजेन्टले उनीहरूलाई यूएई भिजिट भिसामा पठाएका थिए । पीडितहरूलाई यूएई पुर्‍याएर गिरोहले ९ महिनासम्म अलपत्र अवस्थामा राखेको पाइएको विभागले जनाएको छ ।

भिजिट भिसाको प्रलोभनमा पर्दा धेरै नेपाली आर्थिक ठगी र यूएईमा अलपत्र पर्ने समस्या बढेको विभागका महानिर्देशक शेषनारायण पौडेलले जानकारी दिए । प्रमाण नहुँदा भिजिट भिसाका दोषीलाई कारवाही गर्न समस्या भइरहेको उनको भनाइ छ।

दाल–भातका भरमा नौ महिना

बिकले यूएई पुर्‍याएपछि भिजिट भिसामा जाने क्रममा नेपालबाट साथमा लगेको एक हजार अमेरिकी डलरसमेत सबै जनासँग मागेर लगे । बिक एक सातामा फरार भएको रोजगारपीडित पाल्पाका टेकेन्द्र क्षितिजले जानकारी दिए । उनी पनि भूपूआर्मी नै हुन् ।

एक हजार डलर लगेर एक सातापछि फर्किएका बिकले पुनः फेक अफरलेटर बनाई ड्युटीमा भन्दै फरक–फरक ठाँउमा घुमाएर बेलुका उसैले भाडामा लिएको घरमा फर्काएको पीडित क्षितिज बताउँछन् ।

चार महिना त घरबाट पैसा मगाएर काम खोज्न बिकलाई दिँदै बितेको उनले बताए । ‘नौ महिनासम्म यूएईको शारजहाँ शहरमा बस्यौं । यस्तो भयो भन्न लाज लाग्छ । तर, वास्तबिक त्यही हो । आर्मीको जागिरबाट पेन्सन निस्किएपछि परिवारसँग मिलेर सानो कृषि गर्दै थिएँ । दसा लागेर अरुको लैहलैहमा लाग्दा फसेँ', उनले भने, ‘यूएईमा बस्ने क्रममा कहिले दाल र भात मात्र खाएर बसियो । कहिले त ५ दिनसम्म खानासमेत नखाई पाउरोटीको भरमा दिन–रात बिताइयो । एजेन्टले कोठा थुनेर अब प्रहरीमा बोलाउ भन्दै धम्क्याउँथिए ।’

यूएईको शारजहाँ शहरको पार्कमा गएर दूतावास गुहारेको उनको भनाइ छ ।

दूतावासका कर्मचारीले समेत भिजिट भिसामा आएको भनेपछि बेवास्ता गर्दा झन समस्या भोग्नु्पर्ने उनले बताए । करिब २ महिना त बिकलाई खोज्दैमा बित्यो । त्यसपछि यूएई प्रहरीले समाएर जेल हालेपछि ‘ओभर इस्टे’बसेको पैसा तिरी रुँदै स्वदेश फर्किएको उनले जानकारी दिए ।

वैदेशिक रोजगार विभागमा भेटिएका क्षितिजका अनुसार टर्कीस एयरलाइन्समा जाँदा खुसीको आँसु बगेकाे थियाे। तर, नौ महिनापछि फर्किदाँ डुबेको पैसा कसरी तिर्ने र यूएईमा भागेको समस्या सम्झिएर सबै जना रुँदै फर्किएको क्षितिजले पीडा सुनाए ।

उनले भने, 'जाँदा पनि टर्कीस एयरलाइन्समै करिब १ सय ५० जना नै गएका थियौं । फर्किदाँ पनि त्यही एयरलाइन्समा सबै जना दु:ख साट्दै फर्कियाैँ ।'

यूएईको कानुनमा भिजिट भिसामा गएका विदेशी नागारिक तीन महिनाभन्दा धेरै बसे प्रतिमहिना २ सय ५० दिराम तिर्नुपर्छ ।बिकले भिजिट भिसामा यूएई पुर्‍याएका १ सय ५० जना भूपूआर्मीले ५ महिनाको उल्टो जरिवानासमेत तिरेर फर्किएको बताएका छन् ।

यूएईमा बसेर नेपालमा ठगी

कालिकोट जिल्लाको साबिकको चिल्खाया वडा नम्वर १ घर भएका २५ वर्षीय जयबहादुर बिकलाई भिजिट भिसाका नाममा ठगी गर्न योगेश परियार, बलराम थापा, बसन्तराज श्रेष्ठ, नविन बिक, सुरज थापा र समिर जोशीसमेतले साथ दिएका छन् ।

उनीहरूसँगै भिजिट भिसाको ठगीमा एजेन्टका काम गर्दै आएका भोजपुर– आम्तेकका २२ वर्षीय प्रदिप तामाङ, झापा जिल्ला गौरदह नगरपालिका–७ का सुरज गजुरेल, बाँके जिल्ला खजुरा गाउँपालिका २ सितापुरका २७ वर्षीय कमल विश्वकर्मालाई प्रहरीले पक्राउ गरेको छ । उनीहरू अहिले डिल्लीबजार कारागारमा थुनामा छन् ।

भिजिट भिसामा जाने कामदारसँग कल्पना ढुंगाना र मीनादेवी पाण्डेले आईएमईमार्फत् पैसा बुझेर बिक र परिवारलाई पठाउने गरेका छन् । उनीहरू पनि अहिले सम्पर्क बाहिर रहेको विभागले जनाएको छ ।

चाबहिलस्थित ओम हस्पिटल पछाडिको घरमा सञ्चालन भएकाे ‘जयन्ती सेक्युरिटी सर्भिस’का हरिशरण गिरीले समेत बिकलाई सहयोग गरेको पीडितहरूको आरोप छ । कतिपयले गिरीको खाता नम्वरमा समेत पैसा डिपोजिट गरेको पाइएको छ । गिरी पनि अनुसन्धानमा तानिएपछि भागेको विभागले जनाएको छ ।

पीडितका अनुसार बिकले यूएईबाट नक्कली भिसा र डिमाण्ड लेटर बनाएर नेपाल पठाउँथे । त्यही नक्कली भिसा र डिमाण्ड लेटर देखाएर उनका एजेन्टले नेपालमा रोजगारीको खोजीमा रहेका युवा ठगी गर्दै आएका थिए ।

जयबहादुर बिक र योगेश परियार भने यूएईमा रहेका कारण प्रहरीको फरार सूचिमा छन् । मुख्य योजनाकार बिकलाई इन्टरपोल प्रहरीको सहयोगमा नेपाल ल्याउन पीडितले माग गरेका छन् । बिकविरुद्ध ठूलो संख्यामा ठगिएका युवाहरूले उजुरी गरेका कारण पनि श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले इन्टरपोल प्रहरीको सहयोगमा नेपाल ल्याउन तयारी गरेको छ ।

वैदेशिक रोजगार ऐनको दफा ४३ मा तोकिएअनुसार बिकसहितको भिजिट भिसा कारोवारीलाई कारवाही हुने विभागले जनाएको छ । ऐनको दफा १० मा इजाजत पत्रबिना वैदेशिक रोजगार व्यवसाय सञ्चालनको नक्कली म्यानपावर खडा गरी ठगी गरेको आरोपमा पनि दोषीलाई कारवाही हुने व्यवस्था छ ।

त्यही दफाअनुसार पीडितलाई न्याय र दोषीलाई क्षतिपूर्तिसहितको मुद्दा वैदेशिक रोजगार न्यायाधीकरणमा पठाइएको विभागले जनाएको छ । ठगीमा संलग्नहरूले जति पैसा लिएका छन् । त्यसमा थप ५० प्रतिशत जरिवाना थपेर दिनुपर्ने कानुनी प्रावधान छ । पीडितहरूलाई स्वदेशमै ठगेको नभई विदेश समेत पुर्‍याएर समेत ठगेका कारण मुद्दा न्यायाधीकरण पठाइएको छ ।

मुद्दा दर्ता भएपछि न्यायाधीकरणले नै यसको छिनोफानो लगाउने र दोषीलाई सोही अनुसार कारबाही गर्ने विभागका महानिर्देशक पौडेलले जानकारी दिए ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, साउन २०, २०७९ १६:४४