युरोप, अमेरिका भन्दै भारतमा लगेर छोडिँदैछन् नेपाली, तीनवटा शहरमा ५ हजार जना अलपत्र

युरोप, अमेरिका भन्दै भारतमा लगेर छोडिँदैछन् नेपाली, तीनवटा शहरमा ५ हजार जना अलपत्र

तस्वीरः साउथ एसिया माेनिटर ।

A+ A A-

भारतहुँदै खाडीका देश, युरोप, अमेरिका, क्यानडा र अफ्रिकी देश हिँडेका ५ हजारभन्दा धेरै नेपालीहरू भारतका मुख्य शहरहरूमा अलपत्र अवस्थामा रहेको पाइएको छ । रोजगारीका लागि तेस्रो देश जान हिँडेका ती नेपालीहरू भारतका मुख्य शहरहरू दिल्ली, चेन्नई र मुम्बईमा पुगेर अलपत्र परेका हुन् ।

दिल्लीस्थित नेपाली दूतावासका एक कर्मचारीका अनुसार कति नेपाली तेस्रो देश जानका लागि भारतमा पुगेका छन् भन्ने यकिन तथ्यांक छैन । तर, भारतमा रहेका केही नेपाली प्रवासी संघसंस्थाले दिएको सूचनाअनुसार हाल ५ हजारभन्दा धेरै नेपाली अलपत्र अवस्थामा छन् । यसरी अलपत्र परेर बसेका नेपाली सबै रोजगारीका लागि तेस्रो देश हिँडेको पाइएको उनको भनाइ छ ।

भारतमा तेस्रो देश हिँडेका करिब १ हजार ५ सय महिलासमेत अलपत्र अवस्थामा बसेको सूचना आएको र उनीहरूलाई स्वदेश फर्काउन पहल भइरहेको ती कर्मचारीले जानकारी दिए ।

दिल्लीका मुख्य स्थान पहाडगञ्ज, साकेत, जीबी रोड, ग्रीन पार्क, मिनार, सुल्तानपुर, मालवीय नगर, राजीव चोक, सिकन्दपुर, जायपथ, रोहिणी सेक्टर, जहाँगीर, बन्दीनगर र गुडगाउँलगायतका क्षेत्रमा तेस्रो देश लैजान पुर्‍याइएका नेपालीलाई तस्करले होटलमा राख्ने गरेका छन् ।

साथै, मुम्बईका मुख्य बजार गान्धीनगर, बाख्रीघटी, नगरपुर, काकोचोक, रेलनगर, रेतिचोक, कुमैयाँगल्ली र चेन्नईमा रोजगारीका लागि तेस्रो देश हिँडेका नेपालीहरू अलपत्र अवस्थामा बसेको दूतावासले जनाएको छ । दूतावासका अनुसार त्यसरी जाने नेपाली युवाहरूले भारतमा ठूलो रकम डुबाएर पनि बिचल्लीमा परेको भन्दै फोन गरेर उजुरी गर्न आएको दूतावासले जनाएको छ ।

भारतमा धेरै नेपालीहरू बसोबास गर्ने भएकाले को कसरी आएको भन्ने छुट्याउन समस्या भएको दूतावासका कन्सुलर बद्रीप्रसाद तिवारीले बताए । भारतमा रोजगारीका लागि तेस्रो देश हिँडेका तर समस्यामा परेर बसेका नेपालीहरूलाई स्वदेश फर्काउन दूतावासले पहल गर्दै आएको उनले बताए । त्यसरी जाने नेपालीहरू स्थलमार्ग हुँदै भारत पुग्ने गरेको उनको भनाइ छ ।

पछिल्लो समय दैनिक सय जनाभन्दा बढी नेपाली युवाहरूलाई नेपाली दलालहरूले दिल्ली पुर्‍याउने गरेको हेल्थ मिसन अभियानका अध्यक्ष कवि कार्कीले बताए । तस्करीमार्फत दिल्ली आउने महिलाको संख्या बढेको र यो विषयमा दूतावासलाई समेत जानकारी गराएको उनको भनाइ छ ।

खाडी मुलुकका लागि हिँडेका धेरै महिला भारतकै दिल्ली, कोलकाता, पञ्जाव र हरियाणालगायतका शहरमा रहेका विभिन्न रेस्टुरेन्ट, कोठी तथा उद्योगमा बाध्य भएर अमानवीय व्यवहार खेप्दै काम गर्दै आएका छन् ।

गरिबी, अशिक्षा र अज्ञानताका कारण ग्रामीण क्षेत्रका महिला रोजगारीका लागि तेस्रो देश जान लोभिने गरेका छन् ।

१५ लाखसम्म असुली

भारतहुँदै जाने नेपाली नागरिकले देशअनुसार १५ लाखसम्म तिर्ने गरेको पाइएको छ । भारतहुँदै पोल्यान्ड, इजरायल, साइप्रस, ब्रुनाई, पोर्चुगल, चेक रिपब्लिक, माल्टा, खाडीका देश, मलेसिया, क्यानडा, हङकङ र अमेरिकालगायतका देश पठाउने भन्दै एजेन्टहरूले देशअनुसार मोटो रकम असुल्ने गरेका छन् ।

भारतीय पासपोर्ट भएका नागरिकलाई यूएई, माल्टा, हङकङ र टर्की जानका लागि भिसाको आवश्यकता पर्दैन । जसका कारण भारतीय राहदानी बनाएर नेपाली नागरिकलाई यी देश पठाउने प्रलोभन देखाई एजेन्टले १५ लाख रुपैयाँसम्म लिएर भाग्ने गरेको उजुरी पीडितहरूले दूतावासमा गर्दै आएका छन् ।

दक्षिण कोरियाबाहेकका देशमा म्यानपावर कम्पनीले नै कामदार पठाउँदै आएका छन् । पछिल्लो समय युरोपको रोजगारीमा कामदार पठाउने भन्दै म्यानपावर एजेन्टले प्रतिकामदार ७ देखि १५ लाख रुपैयाँसम्म ठगी गरेको उजुरी आउने गरेको विभागले जनाएको छ । कतिपय म्यानपावरले भारतहुँदै नेपालीहरू युरोपका देशमा रोजगारीका लागि पठाउँदै पनि आएका छन् ।

सरकारले २०७२ चैतयता खाडी मुलुक, मलेसिया, अफ्रिकालगायतका मुलुकमा महिलालाई घरेलु कामदारको रूपमा पठाउन रोकेको छ । घरेलु कामदारको रूपमा विदेश पुगेका महिलामाथि शारीरिक तथा मानसिक यातना र यौनजन्य हिंसा हुन थालेपछि सरकारले ती राष्ट्रमा घरेलु कामदारका रूपमा महिला पठाउन रोकेको हो । तर, नेपालबाट जान रोकिए पनि भारतहुँदै त्यस्ता देश जाने महिला रोक्न भने ठूलो चुनौती देखिएको छ ।

सरकारी निकायको फितलो नियमनको फाइदा उठाउँदै दलालले रोजगारीका नाममा नक्कली कागजात खडा गरेर विदेशी भूमिमा बेच्ने गरेका तथ्यले डरलाग्दो रूप लिँदै गएको छ । कतिपय महिलालाई त आफू कुन मुलुक जाँदै छु भन्ने जानकारीसमेत नहुने गरेको पीडित नै बताउँछन् ।

पछिल्लो समय भारतहुँदै तेस्रो देश जाने नेपाली नागरिकका लागि नेपाल सरकारले ‘नो अब्जेक्सन लेटर’ अनिवार्य हुनुपर्ने व्यवस्था गरेको थियो । त्यसपछि तस्करहरूले रूट परिवर्तन गरेर श्रीलंका र बंगलादेशहुँदै नेपाली महिलालाई तेस्रो देश पुर्‍याउने गरेका छन् । भारतबाहेकका देशबाट तस्करी गर्न सजिलो हुने गरेकाले तस्करले रुट परिवर्तन गर्ने गरेका हुन् ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, साउन ६, २०७९ ०७:०३