फेरियो करकाे सीमा, भोलिदेखि कति कमाउनेले तिर्ने कति ? यसरी निकाल्नुहाेस् हिसाब

फेरियो करकाे सीमा, भोलिदेखि कति कमाउनेले तिर्ने कति ? यसरी निकाल्नुहाेस् हिसाब

A+ A A-

सरकारले १ साउनदेखि कार्यान्वयन गर्नेगरी आयकरको सीमा परिवर्तन गरेको छ । आम्दानी वा तलब बढेकाे छैन भने हिजो तिर्ने गरेको भन्दा अब केही कम कर तिरे पुग्‍ने छ ।

सरकारले आयकरका लागि पाँचवटा सीमा ताेकेको छ । अविवाहितको हकमा पहिलो सीमा ५ लाख, दोस्रो सीमा ७ लाख, तेस्रो सीमा १० लाख, चौथो सीमा २० लाख र पाँचौ सीमा २० लाखभन्दा माथि रहेको छ । त्यस्तै गरी विवाहितको हकमा पहिलो सीमा ६ लाख, दोस्रो सीमा ८ लाख, तेस्रो सीमा ११ लाख , चौथो सीमा २० लाख र त्यसपछिको पाँचौ सीमा २० लाखमाथि गरी क्रमश: १, १०,२०, ३० र ३६ प्रतिशत कर लाग्‍ने व्यवस्था गरेको छ ।

सामान्यतयान विश्वका धेरै राष्ट्रहरूमा अति कम आम्दानी वा औषत सीमाभन्दा कम आम्दानी गर्नेलाई करको दायारामा राखिँदैन । तर, नेपालमा हजार रुपैयाँको आम्दानीमा पनि कर लाग्ने व्यवस्था गरिएको छ । कर विज्ञ रुप खड्का अति तल्लो सीमा तोकेर त्यस्तो आम्दानीमा कर नलाग्‍ने व्यवस्था गर्नुपर्ने बताउँछन् ।

नयाँ व्यवस्थाअनुसार वार्षिक अधिकतम पाँचलाख रुपैयाँसम्मको आम्दानीमा १ प्रतिशत कर तिर्नुपर्ने हुन्छ । मानौँ वार्षिक ५० हजार मात्रै आम्दानी हुन्छ भने ५०० रुपैयाँ कर तिर्नुपर्ने हुन्छ । अधिकतम पाँचलाख रुपैयाँ कमाए पनि ५ लाखको १ प्रतिशत वा वार्षिक ५ हजार रुपैयाँ तिर्नुपर्ने हुन्छ ।

विवाहितको हकमा भने एक लाख बढी सीमा रहेको छ । तपाईं विवाहित हो र वार्षिक ६ लाख रुपैयाँ वा महिनाको औषत ५० हजार आम्दानी गर्नुहुन्छ भने पनि प्रतिमहिना ५ सय रुपैयाँको दरले वार्षिक ६ हजार रुपैयाँ कर तिरे पुग्‍नेछ ।

कतिले श्रीमान् श्रीमती आम्दानीबाट आउने कुल आम्दानीमा हो भन्ने प्रश्‍न पनि गरेको पाइन्छ । यथार्थमा विवाहित व्यक्तिले कमाउने आम्दानीमा ६ लाख रुपैयाँसम्म एक प्रतिशत कर लाग्छ ।

५८ हजार ३ सय ३३ कमाउनेलाई २ हजार ८२ रुपैयाँ कर

वार्षिक ७ लाख अर्थात मासिक ५८ हजार ३ सय ३३ रुपैयाँसम्मको आम्दानी गर्ने एकल व्यक्ति तथा मासिक ६६ हजार ६ सय ६६ रुपैयाँसम्म आम्दानी गर्ने विवाहित व्यक्तिको हकम आयकरको अर्काे सीमा छ ।

यो सीमाअनुसार वार्षिक अविवाहित व्यक्तिले मासिक ४१ हजार ६ सय ६६ को आम्दानीमा १ प्रतिशत र त्यसभन्दा माथिको १६ हजार ६ सय ६६ रुपैयाँमा १० प्रतिसशत कर लाग्छ । जसअनुसार ४१६ मा थप एक हजार ६ सय ६६ रुपैयाँ गरी २ हजार ८२ रुपैयाँ कर तिर्नुपर्ने हुन्छ ।

विवाहितको हकमा मासिक ५० हजार कमाउनेले ५ सय रुपैयाँले र त्यसपछि थप १६ हजार ६ सय ६६ मा एक हजार ६ सय ६६ रुपैयाँ कर लाग्‍ने छ ।

यसले मासिक औषत ६६ हजार ६ सय ६६ रुपैयाँ कमाउनले २ हजार १ सय ६६ रुपैयाँ राज्यलाई आयमा कर तिर्नुपर्ने हुन्छ ।

विवाहितले मासिक साढे ९१ हजार आम्दनी गर्दा ६ हजार ६६६ रुपैयाँ कर

मासिक ९१ हजार रुपैयाँसम्मको आम्दानी गरेको विवाहित व्यक्ति र मासिक ८३ हजार ३ सय ३३ रुपैयाँ आम्दाी गर्ने अविवाहितको हकमा भने आयकरकाे तेस्रो सीमा लागू हुन्छ ।

यसमा पहिलो अधिकतम सीमामा १ प्रतिशत, दोस्रो अधिकतमा १० प्रतिशत र तेस्रो अधिकतममा २० प्रतिशत कर लाग्छ ।

जसअनुसार विवाहितको हकमा ५० हजारमा ५ सय रुपैयाँ, त्यसपछिको १६ हजार ६ सय ६६ मा एक हजार ६ सय ६६ रुपैयाँ र त्यसपछिको अधिकतम रकम २५ हजार रुपैयाँमा ५ हजार गरी ६ हजार ६ सय ६६ रुपैयाँ कर तिर्नुपर्ने हुन्छ ।

आयकरको चौथो सीमा अर्थात ३० प्रतिशतसम्मको कर

आयाकरकाे चौथो सीममा भने ३० प्रतिशतसम्मको कर लाग्ने गर्छ । यो सीमा अविवाहितका लागि १० लाखभन्दा माथि र २० लाख रुपैयाँभन्दा कमका लागि रहेको छ ।

त्यस्तै वािहितका लागि ११ लाखदेखि २० लाख रुपैयाँसम्म रहेको छ । मानौ एक व्यक्तिले वार्षिक १८ लाख रुपैयाँ अर्थात मासिक मासिक डेढलाख रुपैयाँ आम्दानी गर्छ भने पहिलो ४१ हजार ६ सय ६६ रुपैयाँ ४ सय १६ त्यसपपछिको १६ हजार ६ सय ६६ रुपैयाँमा एक हजार ६ सय ६६, त्यसपछिको २५ हजार रुपैयाँमा ५ हजार र त्यसपछिको ६६ हजार ६ सय ६६ रुपैयाँमा भने १९ हजार ९ सय ९९ रुपैयाँ गरी २७ हजार १६६ रुपैयाँ कर तिर्नुपर्ने हुन्छ ।

समग्रमा यो आय हुनेले १८ प्रतिशत कर तिरेको देखिन्छ भने पछिल्लो ६६ हजारमा भने ३० प्रतिशत तिर्नुपर्ने हुन्छ ।

२० लाख बढी कमाउनेलाई ३६ प्रतिशत

आयकरकाे यो पाचौँ सीमा हो । यसमा भने सोझो हिसाब हुन्छ । विवाहित वा अबिवाहित जोकोहीले वार्षिक २० लाख रुपैयाँभन्दा बढी आम्दानी गर्छ भने त्यस्तो माथीको सबै रकममा ३६ प्रतिशत कर तिर्नुपर्ने हुन्छ ।

२० लाखभन्दा तलको रकमा १ प्रतिशतदेखि ३० प्रतिशत सम्मको हिसाब लागू हुन्छ भने त्यहाँभन्दा माथीको सबै रकममा ३६ प्रतिशत कर लाग्छ ।

प्रकाशित मिति: शनिबार, असार ३२, २०७९ १६:५७