मलेसियाको भिसा किन्न म्यानपावरको होडबाजी, प्रतिभिसा १५ सय रिंगेट

A+ A A-

२०७५ सालमा बन्द भएको मलेसियाको रोजगारी गत जनवरीमा खुलेसँगै त्यहाँबाट डिमान्ड ल्याउन म्यानपावर व्यवसायीबीच होडबाजी नै चलेको छ । यतिसम्म कि मलेसिया नै पुगेर त्यहाँ भिसा व्यापार गदै आएका विचौलियासँगको मिलोमत्तोमा केही म्यानपावर व्यवसायीबीच मागपत्र किन्न होडबाजी चलेको स्वयम् व्यवसायीहरूले नै बताउँदै आएका छन् ।

मलेसिया र नेपाल सरकारबीच २०७५ साल कात्तिकमा सरकारीस्तरमा कामदार आपूर्ति गर्ने विषयमा श्रम सम्झौता भएको थियो । उक्त श्रम सम्झौतामा मलेसिया जाने कामदारको लागत खर्च स्वयम् रोजगारदाता कम्पनीले नै व्यहोर्नुपर्ने व्यवस्था छ ।

तर, म्यानपावर व्यवसायीहरूले नै श्रम सम्झौताविपरीत भिसाको व्यापार गरिरहेको आरोप मलेसियास्थित नेपाली दूतावासका कर्मचारीहरूले लगाउँदै आएका छन् ।

पछिल्लो साढे दुई महिनायता करिब ८० हजारभन्दा धेरै मागपत्र प्रमाणीकरण गरेको दूतावासले जनाएको छ । मागपत्र प्रमाणीकरण गरेकामध्ये २० हजारभन्दा धेरै नेपाली मलेसिया भित्रिएको र आउने क्रम जारी रहेको दूतावासले जनाएको छ ।

प्रतिभिसा १ हजार ५ सय रिंगेटमा किन्दै

मलेसियामा नेपालीसहित बंगाली, थाइल्यान्ड र फिलिपिन्सका भिसा विचौलियाले रोजगारदाता कम्पनीका उच्च कर्मचारीसँग मिलेर भिसाको व्यापार गर्दै आएका छन् ।

मलेसिया कामदार पठाउँदै आएका केही ठूला म्यानपावरबाहेक साना म्यानपावर व्यवसायीले भने त्यहाँका केही विचौलियासँग १ हजार ५ सय रिंगेट (५० हजार रुपैयाँ) मा भिसा किनेर ल्याई कामदार पठाउने गरेको एक म्यानपावर व्यवसायीले जानकारी दिए । उनका अनुसार पछिल्लो समय मलेसियाबाट आएका ६० प्रतिशत मागपत्र विचौलियासँग किनेर ल्याइएका कारण कामदारसँग म्यानपावरले चर्काे असुली गरिरहेका छन् ।

भिसा किनेर मलेसिया रोजगारीमा श्रमिक पठाउँदै आएका म्यानपावरले प्रतिकामदार लागत खर्चका नाममा २ लाखसम्म लिइरहेको ती म्यानपावर व्यवसायीको भनाइ छ । अहिले मलेसियामा एक सयभन्दा धेरै म्यानपावर कम्पनीका सञ्चालक र ३ सयभन्दा बढी एजेन्टहरू भिसाको कारोबारका लागि विचौलियासँग घुमिरहेको उनले जानकारी दिए ।

मलेसियाकोे रोजगारी खुलेसँग केही म्यापावरका सञ्चालक र एजेन्ट भिसा किन्न त्यहाँ पुगेका छन् । मलेसियामा मात्र होइन, अन्य देशमा समेत भिसाको व्यापार हुने गरेको नेपाल लोकतान्त्रिक वैदेशिक रोजगार व्यवसायी एसोसिएसनका अध्यक्ष कुमुद खनालले जानकारी दिए ।

म्यानपावरले भिसा किन्ने गरेकै कारण नेपालले पाउँदै गरेको फ्रि भिसा र फ्रि टिकटसमेत प्रभावित भइरहेको छ । मलेसियाका कतिपय कम्पनीले नेपालबाट कामदार लिँदा लागत खर्च व्यहोर्दै आएको उनले बताए । ‘एकातिर सरकार फ्रि भिसा र फ्रि टिकटको नारा लगाइरहेको छ भने, अर्कोतिर केही म्यानपावर व्यवसायी भिसा किनेकै भरमा व्यवसाय चलाइरहेका छन् । यो समस्याले गर्दा रोजगारदाता कम्पनीहरू पनि नेपाललाई डिमान्ड दिन गाह्राे मान्न थालेका छन्’, उनले भने, ‘रोजगारदाता देशसँग श्रम सम्झौता भए पनि लागू भएको छैन । जसको मारमा कामदार नै परेका छन् । मलेसिया रोजगारीमा जाने कामदारले धेरै लागत तिर्नुपर्ने मुख्य समस्या भनेको नै भिसा व्यापार हो ।’

यस्तै, मलेसियाका विचौलियासँग नेपाली म्यानपावर र उनीहरूले राखेका एजेन्टले भिसा किन्ने गरेको मौखिक उजुरी बेला–बेला आउने गरेको मलेसियास्थित नेपाली दूतावासका कार्यवाहक राजदूत मोति श्रीसले बताएका छन् ।

दूतावासले प्रमाणीकरण गर्दा भिसा विचौलियासँग किनेको थाहा पाए प्रमाणीकरण प्रक्रिया रोकेर कम्पनीलाई पत्रचार गर्दै आएको उनले जानकारी दिए ।

मलेसिया जाने कामदारसँग २ लाख ५० हजार रुपैयाँसम्म म्यानपावरले लागत खर्च लिएको उजुरी दिएर पीडित आउने गरेको वैदेशिक रोजगार विभागले जनाएको छ ।

२०७० सालयता पटक–पटक विभिन्न बहानामा मलेसियाका सरकारी कर्मचारीसँगको मिलोमतोमा बायोमेट्रिक, माइग्राम, भीएलएन, वानस्पट सेन्टर र जीएसजी गरी ५ वटा सस्था स्थापना गरी यी सस्थाले मलेसिया रोजगारीमा जाने कमदारसँग मनपरी पैसा लिएको भन्दै तत्कालीन श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री गोकर्ण विष्टले कारबाही गरेका थिए ।

यो अवधिमा रोजगारीकाे खोजीमा करिब ५ लाख युवा मलेसिया गएको वैदेशिक रोजगार विभागको तंथ्याकमा उल्लेख छ । यसरी सस्थागत ठगी गर्ने भीएलएन र वानस्टप सेन्टरका सञ्चालक राम श्रेष्ठ, मलेसिया जाने कामदारको सबै संस्था सञ्चालकमा कमिसन लिने कैलाश खडका र गोविन्द थपलियालाई अदालतले सफाइ दिएको छ । उनीहरूमाथि करिब ७ अर्ब ठगी गरेको भन्दै मुद्दा परेको थियो ।

मलेसिया जाने कामदारको भिसा प्रोसेसिङ र स्वास्थ्य परीक्षण गरेबापत जम्मा ४ हजार ५ सय लागत नेपाल सरकारले ताकेको छ । तर, कामदार ठग्ने नियतले खोलिएका संस्थाले प्रतिव्यक्ति १८ हजार ५ सय असुल्दै आएका थिए ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, असार २९, २०७९ १८:०९