नेपालमा सिन्डिकेट खडा गरी प्रति–कामदार ३० हजार ठगी गर्ने मलेसियाली कम्पनी बेस्टिनेटकाे सेटिङ

नेपालमा सिन्डिकेट खडा गरी प्रति–कामदार ३० हजार ठगी गर्ने मलेसियाली कम्पनी बेस्टिनेटकाे सेटिङ

A+ A A-

मलेसियाली कम्पनी बेस्टिनेटले नेपालमा स्वास्थ्य व्यवसायी महासंघमार्फत् त्यहाँ रोजगारीमा जाने कामदारलाई स्वास्थ्य र बायोमेट्रिकका नाममा सिन्डिकेट सञ्चालन गर्दै ठगिरहेको छ ।

बेस्टिनेट कम्पनीले महासंघमार्फत् मलेसियन भाषा सिकाउने र अभिमुखीकरण तालिम सञ्चालन गर्ने अर्को संस्था खोल्न पनि राजनीतिक संरक्षण खोज्दै चलखेल गरिरहेको पाइएको छ ।

भाषा र अभिमुखीकरण तालिमका नाममा बेस्टिनेटले मलेसिया जाने कामदारलाई कम्तीमा ३० हजार रुपैयाँ आर्थिक भार बोकाउने गरी सिन्डिकेट खडा गर्न सेटिङको चाँजोपाँजो मिलाइरहेको म्यानपावर व्यवसायीहरूले आरोप लगाउँदै आएका छन् ।

विदेशी कामदारमाथि आर्थिक भार बोकाउँदै आएको मलेसियाली कम्पनी बेस्टिनेटलाई मलेसियाको राजधानी क्वालालम्पुरस्थित मुख्यालयमा बुधबार त्यहाँको भ्रष्टाचारविरोधी आयोगले छापा मारेको छ ।

बेस्टिनेटले २५ वटा बंगलादेशी कम्पनीलाई दोहोरो मापदण्ड अपनाउँदै छनोट गरेको आरोपमा ‘मलेसियन एन्टी करप्सन कमिसन’ले छापा मारेको थियो । नेपालमा पनि बेस्टिनेट कम्पनीले ३० वटा मात्र म्यानपावरमार्फत मात्र कामदार लिनेगरी सिन्डिकेटको चलखेल गरिरहेको मलेसिया कामदार पठाउँदै आएको म्यानपावर कम्पनीहरूले बताएका छन् ।

मलेसियाको एन्टी करप्सन कमिसनले छापा मारेपछि बेस्टिनेटले नेपालमा गरिरहेको चलखेल बाहिरिएको हो । दोहोरो मापदण्ड अपनाउँदै बेस्टिनेट कम्पनीले बंगलादेशी एजेन्सीहरूलाई कामदार छनोटका लागि अनुमति दिएको अभियोगमा कम्पनीका प्रमुख मोहम्मद अमिन अब्दुल नोरलाई भने जेलमा छन् । उनले नेपालमा समेत स्वास्थ्य र बायोमेट्रिकका नाममा कामदार ठग्दै आएको आरोपमा मलेसियामा उजुरी परेको छ ।

बेस्टिनेट कम्पनीले नेपालमा को–कोमार्फत मलेसियाको रोजगारीमा ठगी गर्दै सिन्डिकेट भित्र्याउन चलखेल गरेको छ भन्नेबारे श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयलाई जानकारी भएको नेपाल लोकतान्त्रिक वैदेशिक रोजगार व्यवसायी एसोसिएसनका अध्यक्ष कुमुद खनाल बताउँछन् । मलेसिया सरकारले स्वच्छ र निपष्क्ष रूपमा बेस्टिनेट कम्पनीको ठगीमाथि छानबिन गर्‍यो भने नेपालका केही पूर्वश्रममन्त्री र सचिवसमेत तानिने उनको दाबी छ ।

बेस्टिनेटसँग खड्काको ठगी कनेक्सन

२०७० सालमा तत्कालीन श्रममन्त्री टेकबहादुर गुरुङ र मलेसियाका गृह मन्त्रालयका अधिकारीसँग मिलेर महासंघका खड्काले मलेसियन बेस्टिनेट कम्पनीसँग नेपालमा सिन्डिकेट खडा गर्नेगरी बायोमेट्रिक प्रणाली भित्र्याए । उनलाई श्रममन्त्री गुरुङले साथ दिएका थिए ।

२०७० सालअघि मलेसिया जाने कामदारको स्वास्थ्य परीक्षण २ सय ५ वटा मेडिकलले गर्दै आएका थिए । तर, नेपाल स्वास्थ्य व्यवसायी महासंघका अध्यक्ष कैलाश खड्काले अमिनसँग मिलेर माइग्राम्स, बायोमेट्रिक, भीएलएन, ओएससीजस्ता संस्था भित्र्याएपछि ३९ वटा मेडिकलले मात्र स्वास्थ्य परीक्षण गराउने सिन्डिकेट भित्रियो । यी संस्थालाई अध्ययन नै नगरी श्रम मन्त्रालयले मान्यता दियो ।

सुरुमा मलेसिया जाने कामदारको स्वास्थ्य परीक्षण निःशुल्क गर्ने भनेर यी संस्था सञ्चालन गरिएको थियो । तर, पछि स्वास्थ्य परीक्षण र अन्य शीर्षकमा कामदारसँग पैसा लिन थालियाे ।

मलेसिया जाने कामदारले मेडिकल गर्दा हाल करिब ५ हजार ६ सय रुपैयाँ बुझाउनुपर्छ । कामदारले स्वास्थ्य मेडिकल गर्दाको ३ हजार २ सय भने मलेसियाको बेस्टिनेट कम्पनीमै अवैध बाटोबाट गइरहेको श्रम मन्त्रालयले नै बताउँदै आएको छ । यस्तै, बायोमेट्रिकका नाममा मलेसिया जाने कामदारले ३ हजार ५ सय रुपैयाँ तिर्नुपर्छ । जसमा २ हजार १ सय मलेसियाको बेस्टिनेट कम्पनीमा अवैध रूपमा जाने गरेको मन्त्रालयले जानकारी दियो ।

मलेसिया रोजगारीमा जाने कामदारसँग बेस्टिनेटले बिनाकारण ९ हजार १ सय आर्थिक भार बोकाउने गरेको एसोसिएसनका अध्यक्ष खनाल बताउँछन् ।

मलेसिया जाने कामदारका लागि सिन्डिकेट लगाउने चलखेलमा श्रम मन्त्रालयका उच्च अधिकारी, दुवै देशका दूतावास र केही म्यानपावर व्यवसायीको समेत संलग्नता रहेको उनले दाबी गरे ।

अमिन नेपालबाट कामदार लैजाने म्यानपावरभित्र समेत सिन्डिकेट खोल्ने योजनामा थिए । उनले नेपालबाट मलेसिया जाने कामदारसँग भाषा र तालिमका नाममा कम्तिमा ३० हजार रुपैयाँ लिनेगरी ३० वटा म्यानपावरबाट मात्र कामदार लिने सिन्डिकेटका लागि श्रम मन्त्रालयमा प्रस्ताव गरेको श्रम मन्त्रालयका एक कर्मचारीले बताए । सुरुमा उनको प्रस्तावलाई तत्कालीन श्रममन्त्री कृष्ण श्रेष्ठले छलफल गर्न भने पनि पछि म्यानपावरले विरोध गरेपछि अस्वीकार गरेको ती कर्मचारीले जानकारी दिए ।

महासंघका खड्काले छानेका म्यानपावरमार्फत मात्र काम लिनेगरी सिन्डिकेटको प्रस्ताव आएको उनको भनाइ छ ।

खड्कामाथि कर छली र ठगीको उजुरी

२०७५ सालमा सरकारले माइग्राम्स, बायोमेट्रिक, भीएलएन, ओएससीलगायत नामका संस्था खडा गरी ५ अर्बभन्दा बढी रकम ठगी गर्ने खड्का, प्रवीण तिवारी, रामप्रसाद श्रेष्ठविरुद्ध मुद्दा दर्ता गरेको थियो । जसमा स्वास्थ्य परीक्षण गर्न मेडिकल दर्ता गर्ने माइग्राम्स नामक सिन्डिकेट र बायोमेट्रिक (स्वास्थ्य परीक्षण) का नाममा १ अर्ब ९७ करोड रुपैयाँ ठगी गरेको भन्दै प्रहरीले मुद्दा नै दर्ता गरेको थियो । जसका मुख्य आरोपी खड्का भने फरार छन् ।

बायोमेट्रिकसहितको व्यवस्था बन्द गर्न भन्दै २०७५ जेठ २ देखि ४ वर्षभन्दा बढी समयसम्म नेपालले मलेसियामा कामदार पठाउन नै बन्द गरेको थियो । यसको मुख्य कारण थियो नेपालका कामदार लिने म्यानपावरभित्र नै सिन्डिकेट लागू गर्ने ।

हाल मलेसिया सरकारले पनि विदेशी कामदार ठगी गरेको मुद्दा परेपछि बेस्टिनेट कम्पनीलाई कारबाही गरी बन्द गरेको छ । खड्काले त्यही कम्पनीको नाममा मलेसिया जाने कामदारसँग स्वास्थ्य परीक्षण गरेर ठगी गरिरहे पनि श्रम मन्त्रालय भने बेवास्ता गरेर बसेको छ ।

मलेसियाले कामदार लिन अनलाइनमार्फत् काम गर्नुपर्ने र अनलाइनको सफ्टवेयर बेस्टिनेटकै चलाउनुपर्ने प्रावधान सोही कम्पनीको घुसपैठका कारण लागू गरिएको थियो । २०७५ सालका तत्कालीन श्रममन्त्री गोर्कण विष्टले कारबाही गरेको मेडिकल बेस्टिनेटका सञ्चालक अमिनले नै सञ्चालन गरेका थिए ।

राजनीतिक कनेक्सनको फाइदा उठाउँदै अमिनले मलेसियामा आप्रवासी कामदार प्रवेश गराउने सबै अनलाइन प्रणाली हत्याएका छन् । बेस्टिनेटका मालिक अमिनको मलेसियामा ठूलो राजनीतिक कनेक्सन भएकाले उनको सिन्डिकेट तोड्न सरकारले पनि सकेको छैन ।

मलेसिया रोजगारीमा जाने कामदारको स्वास्थ्य परीक्षण गर्दै आएको नेपाल स्वास्थ्य व्यवसायी महासंघका अध्यक्ष खड्काले ५ करोड ६० लाख ठगी गरेको उजुरी प्रहरीमा परेको छ । अध्यक्ष खड्काविरुद्ध काठमाडौं उपत्यका अपराध अनुसन्धान कार्यालय र राजस्व अनुसन्धान विभागमा महासंघकै अन्य पदाधिकारीहरूले उजुरी दिएका छन् । यो विषयमा समेत खड्कामाथि श्रम मन्त्रालय सोधपुछ गर्न सकेको छैन ।

प्रकाशित मिति: आइतबार, असार २६, २०७९ १५:२७