गैरआवासीय नेपालीलाई नागरिकता दिनेगरी विधेयक ल्याउँदै सरकार

A+ A A-

ओली सरकारले ल्याएको विधेयक फिर्ता लिएकै दिन शुक्रबार बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले नागरिकता ऐन संशोधन विधेयक ल्याउने निर्णय गरेको छ । शुक्रबार बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले सो विधेयक प्रतिनिधिसभामा दर्ता गर्ने निर्णय गरेको एक मन्त्रीले जानकारी दिए ।

ओली सरकारले ल्याएको विधेयक ४ वर्षसम्म संसदमा छलफलमा रह्यो । राज्य व्यवस्था समितिमा छलफल भएर समितिबाट पारित भई प्रतिवेदन पनि तयार भयो । तर, अन्तिममा देउवा सरकारले सो विधेयक फिर्ता लियो ।

देउवा सरकारले संसदको विधेयक फिर्ता लिएर अर्को विधेयक ल्याउनुको उद्देश्य सबै राजनीतिक दललाई स्वीकार्य हुने विधेयक ल्याउनु रहेको गृहमन्त्री बालकृष्ण खाँणले शुक्रबार संसदमा बताएका थिए । उनले अब आउने विधेयकमा सबै राजनीतिक दलको सहमति हुने दाबीसमेत गरेका थिए ।

एक मन्त्रीका अनुसार अहिले सरकारले ल्याउन लागेको विधेयकमा यसअघिको विधेयकमा सहमति जुटेका विषय समावेश हुनेछन् । र दुईवटा नयाँ विषय समेटिने छन् । एक आमा बाबु नभएका, बाबुको पहिचानसमेत नभएकाले नागरिकता नपाएका युवाहरूले नागरिकता पाउन सक्ने व्यवस्था हुनेछ । दुई गैरआवासीय नेपालीलाई नागरिकता दिने ।

ती मन्त्रीले शिलापत्रसँग भने, ‘नागरिकता नहुँदा ५–७ लाख युवाले नागरिकता नहुँदा उच्च शिक्षा लिन पाएका छैनन् । उनीहरूले रोजगारीको अवसरमा पनि पाएका छैनन् । यस्ता समस्या समाधान गर्न उनीहरूलाई नागरिकता दिने व्यवस्था विधेयकमा हुनेछ ।’ यो समस्या तराईका जिल्लामा धेरै भए पनि सबैजसो जिल्लामा यस्तो समस्या छ ।

गैरआवासीय नेपालीले पनि नागरिकता पाउनुपर्ने लविङ गैरआवासीय नेपाली संघले लामो समयदेखि गर्दै आएको छ । अहिले देउवा सरकारले संघको माग बमोजिम नै गैरआवासीय नेपालीलाई नागरिकता दिने व्यवस्था गरेर विधेयक ल्याउन लागेको हो । गैरआवासीय नेपालीलाई नागरिकता दिनुपर्ने तर्क गर्दै ती मन्त्री भन्छन्, ‘उनीहरूले नेपालबाट सम्पत्ति पनि लिएर जानेक्रम बढ्यो । त्यसलाई पनि रोक्नुपर्ने हुन्छ । अर्को कुरा वैदेशिक लगानी भित्र्याउन पनि यो व्यवस्था गर्न लागिएको हो ।’ तर, उनीहरूलाई राजनीतिक अधिकार भने नदिइने जनाइएको छ ।

सरकारले विधेयक ल्याउनु अगाडि जन्मसिद्ध र वैवाहिक अंगीकृत नागरिकताको विवादमा भने तराई केन्द्रित दलहरूसँग सहमति जुटाइसकेको छ । तराई केन्द्रित दलहरूको मुख्य सरोकार जन्दसिद्ध बाबुआमाका छोराछोरीले वंशजका आधारमा नागरिकता पाउनुपर्ने र वैवाहिक अंगीकृतलाई सहज बनाउनुपर्ने रहेको छ । केही दिन अगाडि लोसपाका नेता राजेन्द्र महतोले जन्मसिद्धका छोराछोरीलाई वंशज नागरिकता दिने सहमति भइसकेको बताएका थिए ।

प्रकाशित मिति: शुक्रबार, असार २४, २०७९ २१:४३