मनसुनका कारण काठमाडौंसहित ७२ जिल्ला प्रभावित हुने अनुमान, एपीएफले राख्यो १० ठाउँमा उद्धार टोली

मनसुनका कारण काठमाडौंसहित ७२ जिल्ला प्रभावित हुने अनुमान, एपीएफले राख्यो १० ठाउँमा उद्धार टोली

कैलालीको भजनी नगरपालिका –८, कृष्णनगरस्थित काढा नदी फुटेर डुबानमा परेको गाँउ । आउसे दमाइको घर नजिकै नदी फुटेकाले यहाँका दर्जनौँ घर डुबानमा परेका छन् । तस्वीर : दुर्गा देवकोटा/रासस

A+ A A-

सशस्त्र प्रहरी बलले यस वर्षको मनसुनका कारण उत्पन्न हुने विपद् व्यवस्थापनका लागि दक्ष जनशक्ति तैयारी अवस्थामा राखेको छ । त्यसका लागि सशस्त्र प्रहरीको विपद् व्यवस्थान तालिम केन्द्र कुरिनटारमा निरन्तर तालिमसमेत सञ्चालन गर्दै आएको छ ।

२ हजार ३४ जना तालिम प्राप्त जनशक्ति उद्धारका लगि विभिन्न ठाउँमा समेत खटिएको सशस्त्र प्रहरी बल मुख्यालयले जनाएको छ । जसमध्ये उपत्यकामा उत्पन्न हुन सक्ने जोखिमका लागि सशस्त्रले सिनामंगलस्थित २० नम्बर गण र मुख्यालयबाट नै परिचालन हुनेगरी दुईवटा तालिमप्राप्त टोली राखेको छ ।

त्योबाहेक सातवटै प्रदेशको सदरमुकाममा समेत तालिमप्राप्त जनशक्ति परिचालन गरिएको छ । प्रदेश– १ को सुनसरी, बागमती प्रदेशको कुरिनटार र काठमाडाैं उपत्यका, गण्डकी प्रदेशको पोखरा, लुम्बिनी प्रदेशको शमशेरगंज र सुदूपश्चिम प्रदेशको कैलालीमा उद्धार सामग्रीहरूसहित सशस्त्र प्रहरी बलको तालिमप्राप्त टोली राखिएको छ ।

दक्ष जनशक्तिबाहेक अन्य सशस्त्र प्रहरी बलका कर्मचारीहरूलाई समेत मनसुनलाई मध्यनजर गरेर बाढी, पहिरो, डुबानजस्ता घटनाकाे उद्धारका लागि तयारी अवस्थामा रहन निर्देशन दिइएको छ ।

सशस्त्र प्रहरी बलबाहेक मनसुनको समयमा हुने जोखिमलाई मध्यनजर गरेर नेपाल प्रहरी र नेपाली सेना पनि तयारी अवस्थामा रहेको छ । राष्ट्रिय विपद् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन प्राधिकरणको अध्यनअनुसार यस वर्ष मनसुनका कारण २० लाख मानिस प्रभावित हुने आकलन गरिएको छ ।

देशमा २३ जेठबाट मनसुन सक्रिय छ । कुल प्रभावितमध्ये ५ लाख मानिसलाई उद्धार र राहतको व्यवस्था गर्नुपर्ने प्रक्षेपण रहेको राष्ट्रिय विपद् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन प्राधिकरणका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अनिल पोखरेलले जानकारी दिए ।

पोखरेलका अनुसार प्राधिकरणले यस वर्ष २२ जिल्ला पहिरो र २३ जिल्लालाई बाढीको जोखिममा राखेको छ । ललितपुर, भक्तपुरसहित धादिङ, नुवाकोट, तनहुँ, स्याङ्जा, पाल्पा, गुल्मी, अर्घाखाँची, इलाम, पाँचथर, धनकुटा, तेह्रथुम, ओखलढुङ्गा, सिन्धुपाल्चोक, बागलुङ, प्युठान, रोल्पा, रुकुम पश्चिम, दैलेख, अछाम र बैतडी पहिरोको उच्च जोखिममा छन् ।

त्यस्तै कैलाली, कञ्चनपुर, बाँके, बर्दिया, कपिलवस्तु, दाङ, सुर्खेत, चितवन, पूर्व नवलपरासी, पश्चिम नवलपरासी, रुपन्देही, उदयपुर, सप्तरी, सिरहा, धनुषा, महोत्तरी, सर्लाही, रौतहट, बारा, पर्सा, सुनसरी, झापा, मोरङ र सुनसरीलाई बाढीको उच्च जोखिममा राखिएको छ ।

यीसहित कुल ७२ जिल्ला बाढी र पहिराेकाे जाेखिममा रहेकाे प्राधिकरणकाे भनाइ छ ।

विगतमा आउने बाढी पहिरो र मौसम पूर्वानुमानका आधारमा प्राधिकरणले जोखिमयुक्त जिल्लाहरू घोषणा गरेको हो । यो वर्ष केही जिल्लामा अत्यधिक पानी पर्ने आकलन प्राधिकरणको छ । गृह मन्त्रालयले विपद् प्रतिकार्य योजनासहित राहत र उद्धारको तयारी पनि गरेको छ । गृह मन्त्रालयअन्तगर्तको प्राधिकरणले समेत यो वर्ष उद्धारमा स्वयंसेवक परिचालन गर्ने जनाएको छ । त्यसका लागि स्थानीय तहमा युवाहरूलाई तालिम दिएर परिचालन गर्ने तयारी भइरहेको छ ।

विपद् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन ऐन ०७४ आएपछि सरकारले प्राधिकरण गठन गरेर विपद् व्यवस्थापनबारे काम गरिरहेको छ । विपद् व्यवस्थापन प्राधिकरणले चार जिल्लामा पूर्वसूचना प्रणालीबारे ‘पाइलट प्रोजेक्ट’ सञ्चालन गरिरहेको छ ।

बाग्लुङ, रसुवा, म्याग्दी र सिन्धुपाल्चोक जिल्लाका १७ वटा स्थानीय तहमा त्यस्तो सूचना प्रणाली सञ्चालन गरिएको छ । सो सूचनाका आधारमा सम्पर्क व्यक्तिहरूले माइकिङ र साइरन बजाएर सम्भावित बाढी र पहिरोबाट सजग रहन स्थानीयलाई जानकारी गराउन सहजीकरण हुनेछ ।

काठमाडौंकै तीन क्षेत्र जोखिममा

प्राधिकरणले काठमाडौं उपत्यकाका तीनवटा नदी किनाराका बस्तीलाई जोखिममा राखेको छ । बागमती किनारको सुकम्बासी बस्ती र विष्णुमती किनार क्षेत्र डुबानको जोखिममा राखेको हो ।

त्यस्तै, मनोहरा खोला किनारमा रहेको कागेश्वरी मनोहरा नगरपालिका क्षेत्रसमेत डुबानको जोखिममा छ । यीबाहेक टुकुचा र धोवीखोलाले पनि केही जोखिम पार्ने आकलन प्राधिकरणको छ ।

प्राधिकरणको तथ्यांकअनुसार वैशाखयता मात्रै ३५ ठाउँमा पहिरो गएको छ भने सोही पहिरोकै कारण १० जनाको मृत्यु र १३ ठाउँमा आएको बाढीका कारण तीन जनाले ज्यान गुमाएका छन् ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, असार १५, २०७९ १४:३०