साहित्यका केही सिद्धान्तले भन्छन्– लेखिएको साहित्य नै सबैथोक हो । लेखिएको कुरा बुझ्न लेखकको उद्देश्य, लेखको ऐतिहासिक तथा सामाजिक सन्दर्भ चाहिँदैन । तर, अर्काथरी सिद्धान्तले भन्छन्– लेखिएको कुरा आफैंमा पूर्ण हुँदैन । सन्दर्भ, लेखिनुको उद्देश्य र सामाजिक तथा ऐतिहासिक सन्दर्भले लेखिएको कुरा बुझ्न मद्दत गर्छ ।
चलिरहोस् सिद्धान्तको लडाइँ । बाझिरहून् विद्वानका मत । सिद्धान्तको यो लफडालाई तपसिलमा राखेर साहित्यकार अमर न्यौपानेका कुरा पढौं । आफ्नै पुस्तकबारे लेखकको मत बुझौं ।
किन लेख्दा हुन् किताब ? के कुराले उनलाई किताब लेख्न लोभ्याउँदो हो ? चलचित्रको भाषामा यसलाई ‘बिहाइन्ड द सिन’ भन्छन् । त्यसो भए हामी भनौं, ‘बिहाइन्ड द वड्र्स/बुक ।’
भर्खरै विवाह बन्धनमा बाँधिएका न्यौपानेको चौथो पुस्तक ‘गुलाबी उमेर’ थपिँदै छ, हाम्रो पुस्तक र्याकमा । गुलाबी उमेरको कथा पनि सुनाउनेछन् न्यौपानेले । र, बीचबीचमा हामी प्रश्न गर्नेछौं ।
पानीको घाम
लाग्छ, म किताब नलेख्दा पनि लेखिरहेको हुन्छु । पहिलो किताब प्रत्येक लेखकका लागि महत्त्वपूर्ण हुन्छ । पानीको घाम पनि मेरो जीवनको महत्त्वपूर्ण र अर्थपूर्ण किताब हो ।
३१ वर्षको उमेरमा लेखेको हुँ । पानीको घाममा मेरो जीवनका ३० वर्षे अनुभव र विचार समेटिएका छन् । ३० वर्षसम्मका अव्यक्त कुरा सँगालिएका छन् त्यसैले त मलाई लाग्छ, हरेक लेखकको पहिलो किताब उत्कृष्ट हुन्छ ।
पानीको घाम नेपालगन्जमा लेखियो । २०६५ भदौदेखि कात्तिकसम्म नेपालगन्ज बसे । नेपालगन्जको गर्मीले असह्य हुँदा दिनमा तीनपटकसम्म नुहाउनुपथ्र्यो ।
‘पानीको घाम’को आधा कथा नेपालगन्जमै लेखेको हुँ । तपार्इं पत्याउनुहुन्न होला, त्यो किताब लेख्ने समयसम्म मलाई कम्प्युटर चलाउन आउँदैनथ्यो । त्यो सप्पै किताब साइबरमा टाइप गर्न दिए । नेपालगन्जमै रहँदा ११ वटा कथा लेखे ।
पुरानो जिन्स पाइन्ट, टिसर्ट र सामसुङको क्यामेरा बोकेर म नेपालगन्ज डुलें । र, किताब लेखें ।
किताब प्रकाशन गर्न लाज र डर लागेको थियो । मैले लेखेको किताब पनि पढ्लान् र भन्ने प्रश्न पनि मनमा उब्जिएको थियो ।
डर लागे पनि किताबको लेखक बन्ने रहर थियो । अनि जे पर्ला, जसो पर्ला भनेर २०६६ सालमा किताब प्रकाशन गरें । मान्छेले के भन्लान्, कसो भन्लान् भन्ने डरैडरबीच प्रकाशित किताबले साहित्यिक वृत्तको दायरा नाघ्न सकेन । अर्थात्, किताब आमपाठकको हातमा पुगेन । साहित्यिक वृत्तको घेरा नाघ्न नसके पनि ‘पानीको घाम’ले प्रतिक्रिया भने राम्रै पायो ।
भनिन्छ, नेपालगन्ज नेपालकै दोस्रो फोहोर सहर हो । फोहोर ठाउँमै त फूल्छ कमल । फोहोर माटोमै त धेरै उत्पादनशील क्षमता हुँदो रहेछ । फर्टाइल हुँदो रहेछ । त्यही फर्टाइल जमिनमै उब्जिएको हो, पानीको घाम ।
सेतो धरती
२०६८ सालमा दोस्रो किताब ‘सेतो धरती’ लखें, एक महिना देवघाट बसेर । दोस्रो किताब आएपछि मान्छेहरू पहिलो किताबसँग तुलना गर्दा रहेछन् । कतिपयले सेतो धरतीलाई पानीको घामसँग तुलना गरे, कतिले पानीको घामलाई सेतो धरतीसँग । सेतो धरती चर्चित भयो । लोकप्रिय भयो किनभने सेतो धरतीले साहित्यिक वृत्तको घेरा नाघ्यो र आमपाठकमाझ पुग्यो ।
यद्यपि, आममान्छेको कथा भने ‘पानीको घाम’मा थियो । पानीको घाममा रिक्सावाल, घँसेरा तथा मधेसको कथा थियो । पहाडको कथा थियो । मुस्लिम समुदायको कथा थियो । चरा मार्ने चिडिमार जातिको कथा थियो ।
आममान्छेमा पनि तल परेका निम्न तहका तथा राजनीतिक भाषामा सर्वहारा भनिने भन्दा पनि तल्लो तहका मान्छेको कथा थियो, पानीको घाममा ।
त्यसो त सेतो धरती पनि सर्वहारा वर्गभन्दा पनि तल्लो वर्गको कथा हो । कतैबाट सम्बोधन नहुने मान्छेको कथा हो ।
राजनीतिक रूपमा उनीहरूको समस्या सम्बोधन हुँदैन किनभने उनीहरू भोटर होइनन् । उनीहरूमध्ये कतिपयसँग नागरिकता छैन । ९ वर्षमा विधवा भएको मान्छेले कहाँबाट नागरिकता बनाउने ?
राजनीति, आफन्त र सामाजिक संरचनाले समेत सम्बोधन नगर्ने यी मान्छेप्रति कसैले जिम्मेवारी बहन गरेको छैन । जसको सत्गति गरिदिने तथा दाहसंस्कार गरिदिने आफन्त पनि छैनन् ।
भन्नलाई त उनीहरूलाई सन्न्यासी भनिन्छ । खासमा उनीहरूले वैराग्य आएर सन्न्यास लिएका होइनन् ।
‘मेरो को छ र ?’ भन्ने प्रश्नको जवाफ नभेटेपछि सन्न्यास लिएका हुन् । जीवनसँग एक्लिएपछि सन्न्यास लिएका हुन् ।
अहिले पनि लाग्छ, पानीको घाम जस्तो किताब अब लेख्दिनँ र लेख्न सक्दिनँ ।
‘फेरि पुरानै किताबको कुरा ?’ अमरलाई बिथोल्दै प्रश्न गरें ।
किनभने त्यो मेरो पहिलो किताब हो नि त ! खासमा म पेन्टिङबाट प्रभावित छु । पेन्टिङ एकपटक बनाएपछि फेरि बनाइँदैन । अर्थात्, पेन्टिङ मास्टर पिस हो । पेन्टिङ भनेको एउटा मात्रै हो । तर, किताबको भने सजिलो छ, हजारौं प्रति छापिन्छन् । नयाँ संस्करण छापिँदा सम्पादन गर्न पाइन्छ । तर, पेन्टिङमा यो सुविधा छैन ।
पानीको घाममा एउटा–एउटा कथा पनि पढ्न सकिन्छ । तर, समग्रतामा त्यो उपन्यास हो । पानीको घाम चुरा जस्तो हो । सुरुवात र अन्त्य नभएको । कहाँ अन्त्य हुन्छ, कहाँ सुरुवात हुन्छ पत्तै हुँदैन ।
हो, पानीको घाम ‘म्याक्रो शैली’मा भयो ।
तर, मैले सेतो धरतीलाई माइक्रो शैलीमा लेखें । र, यसलाई उपन्यास नै बनाएँ । माइक्रो शैलीमा लेख्दा यसको आकार पनि ठूलो भयो । पहिलो किताब भाषिक शैलीमा पनि कम्पिलकेटेड लाग्यो । अनि सेतो धरती सरल तरिकाले लेखें ।
करोडौं कस्तूरी
१२ वर्ष मास्टरी गरें । ब्याचलर तह पढ्दै गर्दा पढाउन सुरु गरेको मैले २०६८ सालबाट पढाउन छाडें । सुरुवातमा थाहा भएन । तर, पछि बुझ्दै जाँदा ‘हाम्रो एजुकेसन सिस्टम’ ठीक छैन भन्ने महसुस भयो ।
आफ्नो उमेरभन्दा बढी सूचना, आफ्नो तौलभन्दा गह्रौं भारी बोकाएर स्कुल पढाएर केही हुँदैन जस्तो लाग्न थाल्यो । खेल्ने र कुद्ने उमेरमा टाई सुटमा बाँधेर के सिक्लान् बच्चाहरूले जस्तो लाग्न थाल्यो ।
यस्तै कुराले मलाई घोच्यो । मन पोल्न थाल्यो र कक्षामा भन्न थालें, ‘यो सर्टिफिकेट/प्रमाणपत्रमा पाइने नम्बरले तिमीहरूको जीवन मापन गर्दैन । तिमीहरूले पढिरहेको कुरा तिमीहरूका होइनन्, अरुका हुन् । ती सूचना मात्रै हुन् । सूचनाभन्दा सिर्जनामा केन्द्रित हुने मान्छे सफल हुन्छ ।’
कस्तो विरोधाभास छ भने विद्यार्थी माटोमा खेल्यो भने हामी कराउँछाैं । तर, माटोको निबन्ध लेख्यो भने खुसी हुन्छौं । पानीमा खेल्यो भने हामी गाली गर्छौं तर पानीको बारेमा लेख्यो भने खुसी हुन्छाैं ।
‘अनुभव नगरी सूचना बटुल’ भन्न थाल्यो हाम्रो शिक्षाले ।
अनि त्यसपछि मैले लेखे करोडौं कस्तूरी । मैले सूचनाभन्दा आफ्नो सिर्जनशीलतालाई महत्त्व दिए । जिउँदो मान्छेलाई पात्र बनाएर । मिथ बनाएर करोडौं कस्तूरी उपन्यास लेखें । यो उपन्यास लेख्दा मैले छाया पात्र सिर्जना गरेको हुँ किनभने छायाको कुनै रङ हुँदैन । मैले पनि यही प्रयास गरेको हुँ ।
आफूभित्रको कस्तूरी चिन्नुपर्छ र त्यहीअनुसार जीवन बाँच्नुपर्छ भन्ने सोच आएपछि लेखिएको हो, करोडौं कस्तूरी । पानीको घाम र सेतो धरती मैले फिल्डमा गएर लेखें । तर, करोडौं कस्तूरी भने कल्पनापुरबाट सुरु गरें ।
गुलाबी उमेर
खासमा गुलाबी उमेर मेरो दोस्रो किताब हुनुपर्ने हो ।
‘दोस्रो किताब ? तर, यो त चौथो होइन र भन्या ?’ माफ गर्नुहोला मैले आफूलाई रोक्नै सकिनँ ।
हो, किनभने सेतो धरती लेख्नुअगाडि नै गुलाबी उमेर लेख्न सुरु गरिसकेको थिएँ । गुलाबी उमेरको रचना भने मैले पढाउनेताका नै भएको हो । त्यतिखेर म आफ्ना विद्यार्थीलाई भन्दो रहेछु, ‘तिमीहरूलाई मैले किताबको कुरा पढाएको छु तर तिमीहरूले मलाई जीवनका कुरा पढाइरहेका छौ । जानेर–नजानेर ।’
अनि, त्यसपछि सोचे यिनीहरु (टिन एजर)को मनोविज्ञानमा त किताबै लेखिएको रहेनछ ।
गुलाबी उमेरको सुरुवात भयो २०६७ सालमा । त्यतिखेर असार १३ गतेको नेपाल म्यागजिनमा ‘अहँ ! मम्मी !’ शीर्षकमा कथा छापियो । यही कथा नै अहिले गुलाबी उमेर बन्यो ।
कथालाई उपन्यासको रूप दिनुपर्छ भन्दै मैले त्यतिखेर नै २०/२५ हजार शब्द लेखें पनि । तर, सेतो धरती लेख्न थालेपछि गुलाबी उमेरको लेखन रोकियो । गुलाबी उमेरलाई दराज र ल्यापटपमा थन्को लगाउँदै करोडौं कस्तूरी लेखें ।
‘यतिका समय रोकिएको गुलाबी उमेर फेरि कसरी सुरु भयो त ?’
पूर्वीय दर्शनमा सय वर्षलाई मानिसको मानक उमेर भन्दै उमेरलाई ४ भागमा विभाजन गरिएको छ ।
पूर्वीय दर्शनअनुसार जन्मदेखि २५ वर्ष ब्रह्मचार्य आश्रम । पढ्ने लेख्ने, हुर्कने, बढ्ने उमेर भन्दै ब्रह्मचर्य आश्रमको बयान गरियो ।
२५ देखि ५० वर्षको उमेर भनेको गृहस्थ आश्रम । प्रेम गर्ने, बिहे गर्ने, सन्तान उत्पादन गर्ने, जागिर खाने र धन कमाउने उमेर । अर्थात् सांसारिक उमेर । भोगको उमेर ।
५० देखि ७५ सम्म वानप्रस्थ आश्रम । अब मान्छेले घरबार छाडेर जंगलमा बस्न थाल्छ । माया, मोह, लोभ र लालच छाडेर जंगलमा बस्न थाल्छ । सुरुवातमा किताब पढ्यो, शास्त्र पढ्यो । अब आफूलाई पढ्ने उमेर आयो । आफूलाई बुझ्ने उमेर आयो । आफू र संसार बुझ्न जंगल जाने उमेर हो, वानप्रस्थ आश्रम ।
७५ देखि मृत्युसम्म सन्न्यास आश्रम । जात, धर्म र लिंग त्याग्दै जीवनको मुक्ति खोज्ने समय । संसारका सबै कुरा त्याग गर्दै मुक्तिको मार्गको यात्रा ।
तर, हामीकहाँ हेर्नुहोस् त ।
ए बाबा ! शास्त्रले सन्न्यास आश्रम भन्या उमेरमा मान्छे प्रधानमन्त्री भएका छन् । लोभ र लालचमा फसेर भ्रष्टाचार गरेका छन् । सरकारी जागिरको उमेर हद नै ५८ वर्ष तोकिएको छ ।
अनि मलाई लाग्यो यो मिलेन । यो पुरानो उमेर विभाजनले भएन । नयाँ तरिकाले सोच्नुपर्यो । नयाँ तरिकाले उमेर विभाजन गर्नुपर्यो ।
तर, प्रश्न थियो, उमेर विभाजन कसरी गर्ने ?
उमेरका विषयमा लेखिएका किताबहरू खोजें । शब्दकोश खोजें । विद्वानहरूलाई सोधें । तर, केही हात लागेन ।
‘अनि ?’
अनि आफैं लागे उमेर विभाजन गर्न । उमेर विभाजनका लागि मैले छानें रङ किनभने म पहिले पेन्टिङ गर्थें । आधुनिक समयमा उमेर विभाजनको काम नम्बरले भन्दा रङले गर्न सक्छ जस्तो लाग्यो ।
रङका आधारमा उमेर विभाजन गर्न मलाई तीन वर्ष लाग्यो । त्यही भएर पनि हो, यो किताब आउन ढिला भएको हो । पुरानो परम्पराअनुसार २५÷२५ वर्षमा उमेरको भाग लगाउन पनि मन लागेन त्यसैले मैले नयाँ तरिका छानें ।
‘कस्तो ?’
जन्मेदेखि १२ वर्षसम्मको उमेरलाई पल्लवी उमेर भनें । भनेको भर्खर पलाएको पालुवा जस्तै । हरियो पनि नभइसकेको पालुवा हुन्छ नि ! हो, त्यस्तै उमेर । सजिलो भाषामा ‘मुना’ भन्नुहोस् । पिपिरा जस्तै उमेर क्या ! १२ वर्षसम्मको उमेर पल्लवी उमेर भयो ।
१२ देखि १३ वर्षको उमेरमा अधिकांश केटीहरूको महिनावारी नै सुरु हुन्छ । केटाहरूको पनि यस्तै–यस्तै उमेरमा स्वप्नदोष हुन थाल्छ त्यसैले १३ देखि १९ वर्षको उमेरलाई अंग्रेजीमा ‘टिनेज’ भन्छन् । तर, नेपालीमा मैले टिनेजको ठ्याक्कै अर्थ भेटिनँ । किशोरकिशोरी भन्न पनि मन लागेनँ ।
‘अनि के भन्नुभयो त ?’
गुलाबी उमेर !
गुलाबी भनेर गुलाफको फूल भनेको होइन । पिंक रङ भनेको । गाढा पनि होइन, फिक्का पनि होइन । गाढा र फिक्काको मिसावट हो, गुलाबी रङ । अब यो गुलाबी उमेरबाटै मान्छेको जीवनको रङ सेट हुन्छ । यही रङको कथा हो, गुलाबी उमेर ।
त्यसपछि २० देखि ४० को उमेर प्रेम गर्ने, विवाह गर्ने, सन्तान जन्माउने, जागिर गर्ने र धन कमाउने उमेर हो । त्यसो त मान्छेले गुलबी उमेरमै पनि प्रेम गर्न सक्छन् । गुलाबी रङमा जीवनका अरु रङ थपिएिर मखमली रङ बन्छ त्यसैले २० देखि ४० को उमेर मखमली उमेर ।
गाढा भएको गुलाबी रङ हो, मखमली रङ । मखमली भनेको मखमली फूल होइन नि ! गुलाबी रङमा रातो रङ थपिएपछि भन्छ मखमली रङ । गाढा रातो रङको यो उमेर जीवनको प्राइम टाइम हो ।
अब पालो ४१ देखि ६० सम्मको उमेरको । २० देखि ४० को मखमली रङमा थपिन्छ नीलो रङ । र, बन्छ बैजनी रङ त्यसैले ४१ देखि ६० को उमेर बैजनी उमेर । अर्थात् पर्पल रङ । अर्थात् भ्यान्टा कलर । अर्थात् प्याजी रङ ।
मान्छेको जीवनमा थुप्रै सुख थपिन्छन्, दुःख थपिन्छन्, विचार थपिन्छन् त्यसैले त यो उमेरका अधिकांश मान्छे मनले भन्दा दिमागले जीवन चलाउने प्रयासमा लाग्छन् ।
यो उमेरमा प्रवेश गरेको मान्छे ‘कुल’ भइसकेको हुन्छ । यो उमेरमा प्रवेश गरेको मान्छेले जीवनलाई मोलतोल गरेर बाँच्ने अभ्यास गर्छ ।
‘मैले अहिलेसम्म के गरें ?’
‘कसो गरें ?’
‘के बोलें ?’
यस्ता विषयमा विचार गर्न थाल्छ । अर्थात् जीवनलाई नियाल्न थाल्छ । जीवनलाई रिवाइन्ड गर्न थाल्छ ।
अब ६१ देखि मृत्युसम्म । आजको समयमा सबै सय वर्ष बाँच्दैनन् । सबैजना सत्यमोहन जोशी पनि हुन सक्दैन् नि ! ६१ देखि मृत्युसम्मको उमेर आसमानी उमेर । आसमान भनेको आकाश ।
टाढाबाट हेर्दा आकाश नीलो देखिन्छ । तर, यथार्थमा आकाश नीलो हुँदैन । समुद्रको पानी नीलो देखिन्छ । तर, अँजुलीमा उठाएर हेर्दा नीलो देखिँदैन । आकाश र समुद्र आआफ्नै अनन्त गहिराइले गर्दा नीलो देखिएका हुन् त्यसैले असमानी उमेर पनि जीवनको गहिराइ र अनन्तताको प्रतीक हो ।
मान्छेहरू भन्छन् नि ‘डाँडामाथिको घाम’ भनेर । यो भनेको अब जीवनको अन्त्य आयो । तसर्थ, अब जीवनको अनन्ततामा लीन हुने हो । जतिसुकै धनी मान्छे होस् उमेर पुगेपछि गरिब जस्तो लाग्छ । जतिसुकै ठूलो मान्छे होस्, उमेर पुगेपछि सानो जस्तो लाग्छ ।
उमेर पुगेका मान्छेलाई, कोही मान्छे मसँग बोल्दिए हुन्थ्यो, मसँग बसिदिए हुन्थ्यो, मेरा कुरा सुनिदिए हुन्थ्यो जस्तो लाग्छ ।
मैले उमेरलाई चार होइन, पाँच भागमा बाँडें, रङका आधारमा ।
‘उमेर विभाजन गर्न रङ नै किन छान्नुभयो ?’
किनभने, जीवन भनेकै रङ रहेछ । सूर्यमा पनि सात वटा रङ हुन्छन् । सूर्यका त्यही रङकै कारणले नै हामीले रङ देखेका हौं । त्यसले पनि मलाई रङको आधारमा उमेर विभाजन गर्न मन लाग्यो ।
हाम्रो रगत पनि रङ नै त हो । प्रकृति पनि त रङ नै हो । अनि, यो उज्यालो पनि त रङै हो नि ।
‘अनि किताबको नाम त गुलाबी उमेर मात्रै छ नि ?’
यो किताबमा त गुलाबी उमेरको कथा मात्रै लेखेको छु । पछि बैजनी, पल्लवी र आसमानी उमेरको कथा पनि लेख्न सक्छु ।
यो किताबमा गुलाबी उमेरमा पुगेकी एउटा युवतीको कथा छ त्यसैले यसको शीर्षक गुलाबी उमेर भयो ।
फेरि गुलाबी उमेर भनेको त एकदम छिटो परिवर्तन हुने उमेर हो । शारीरिक र मानसिक सबै रुपमा छिटोछिटो परिवर्तन देखिने उमेर हो ।
यो उमेरका मान्छेका विचार, भावना र आस्था सबै एकाएक परिवर्तन हुन्छ । यो उमेरमा पलाएको काँचो विचार पाँक्ने तयारीमा हुन्छ ।
जीवनलाई उमेरको चुलोमा बसाइने उमेर हो, गुलाबी उमेर । जीवनको चुलोमा बसाएर उमेरका रङ पकाइन्छन् त्यसैले त गुलाबी उमेरपछि हरेक उमेरमा रङ थपिन्छन् । रङ गाढा हुँदै जान्छन् ।
‘करोडौं कस्तूरीबाहेक अरू तीन किताब फिल्ड भिजिटबाट लेखिएका हुन् । अनि, यो किताबचाहिँ कल्पनापुरबाट कि जमिनपुरबाट ?’
यो कथा इम्याजिन पटक्कै होइन किनभने मैले स्कुल पढाउने समयमा थुप्रै विद्यार्थीसँग संगत गरें । उनीहरूकै जीवन देखेर । महसुस गरेर गुलाबी उमेर लेखेको हुँ ।
खासमा पढाउने समयमा उनीहरूका कथा सुन्थें । २० मिनेट पढाउँथें, २० मिनेट उनीहरूका कथा सुन्थें । उनीहरूका कथा सुन्दा मलाई लाग्थ्यो, म नलेखिएको कथा पढ्दै छु । त्यस अर्थमा यो पनि अनुसन्धान नै हो ।
करोडौं कस्तूरी पढाउँदाका अनुभवलाई कल्पनामा ढालेर लेखिएको हो । योचाहिँ थोरै कल्पना र धेरै अनुसन्धान हो । मेरो मास्टरी जीवनका अनुभव हुन् । स्मृतिको खजाना उधिनेर । सम्झनाको सन्दुक खोलेर निकालिएका कथा हो, गुलाबी उमेर ।
‘जवान हुँदा बूढाबूढीको कथा, उमेर बढ्दै गएपछि किशोरीका कथा, रमाइलो छ है ?’
रमाइलो छ । बूढो त नभनौं तर परिपक्वचाहिँ हो है ।
आफू वयस्क हुँदा सेतो धरतीमार्फत बूढाबूढी अर्थात् आसमानी उमेरका मानिसका कथा लेखें । अब अहिले आफू उमेरले परिपक्व हुँदै गएपछि गुलाबी उमेरका कथा लेख्दै छु ।
सायद यही हो, जीवनको सौन्दर्य ।
‘उमेर बढ्दै गएपछि मान्छे आफ्ना गुलाबी दिन सम्झिन्छ हो ?’
हो । अनि फेरि जीवनको मीठो उमेर भनेकै गुलाबी उमेर हो । अहिले पनि बूढाबूढीलाई सोध्नुहोस्, उनीहरू गुलाबी उमेर सम्झेर आनन्दित हुन्छन् । आफूले वर्तमानमा बाँचिरहेको जीवनभन्दा उनीहरू पुराना दिन सम्झिन्छ ।
सम्झनाले पनि आनन्द दिने उमेर हो गुलाबी उमेर । तर, हामीकहाँ गुलाबी उमेरको कथा लेखिएकै रहेनछ ।
‘सुविन भट्टराईले लेखिरहेका छन् नि त ?’
होइन, उहाँले त म्याचुयर पात्रको प्रेम लेख्नुभएको हो । उहाँको उपन्यास पढ्नुहोस् त, ती पात्रले एमए पढ्दै छन् । कम्तीमा पनि ती पात्र २३ वर्ष पार गरेका छन् । गुलाबी उमेरमा चाहिँ मैले ७ कक्षादेखि १२ कक्षा पढ्नेहरुको कथा समेटेको छु । मलाई अचम्म लाग्छ, मलाई सुविनसँग जोडेको देखेर । अहिले किताब नै आएको छैन । तर पनि मान्छेहरूले मलाई सुविनसँग तुलना गर्दै छन् । उनले लेखेका भए त म किन लेख्थे र दोहोर्याएर ?
‘त्यसो भए गुलाबी उमेर प्रेम कथा हो ?’
यो प्रेम कथा होइन । तर, प्रेम छ । संसारमा सबैभन्दा ‘सिरियस’ कुरा हो, प्रेम । प्रेमले शूलीमा पनि पुर्याउँछ, शिखरमा पनि पुर्याउँछ ।
οοο
‘गुलाबी उमेर’ प्रेसबाट भर्खरै आइपुगेको छ । फूलबुट्टाले सजिएको छ गुलाबी उमेरको कभर । कभरको पछिल्लो भागमा लेखिएको छ–
आँधीलाई झैं सम्हाल्न गाह्रो । तर सम्हालिसकेपछि बहार जस्तै सुवासिलो लाग्ने उमेर यही हो । पहाडलाई झैं अँगाल्न गाह्रो । तर अँगालिसकेपछि प्रेमजस्तै मीठो लाग्ने उमेर पनि यही हो ।
बादलझैं उडेका सपनालाई कपास सम्झिएर धागो बनाउने अनि बारम्बार बुन्ने र उधार्ने उमेर पनि यही हो ।
जीवनको यात्रा शिखरको पनि हुन सक्छः शूलीको पनि । यी दुवै गन्तव्यमा पुर्याउन साइतको शिलान्यास गर्र्ने उमेर पनि यही हो– गुलाबी उमेर ।
प्रकाशित मिति: शनिबार, साउन ४, २०७६ २३:०६
-1743142181.jpg)
