‘कफी ड्रग्स मात्रै होइन, क्रान्ति हो’

A+ A A-

कपाल र जुँगा सेतै भइसके । हातमा प्रायः टुट्दैन, सेरामिक्सको सेतो कप । कपभित्र कालो कफी । ब्ल्याक एन्ड ह्वाइटको कम्बिनेसन गज्जब देखिन्छ । उमेरले वृद्ध भइसके पनि नामले भने अझै उनलाई ‘किशोर’ भन्छ । र, उनको विचारसँगै शैली पनि तन्नेरी छ । उनी अर्थात्, पत्रकार किशोर नेपाल ।

०००

बिहान ९ बजे । सडकमा सवारीसाधनको चाप बिस्तारै बढ्दै छ । बत्तीसपुतलीको हाइल्यान्ड बिन्समा एउटा टेबल ओगटेर बसिरहेछु । पर्खिरहेछु, किशोर नेपाललाई ।

किशोर नेपाल आइपुगे, सेतो सर्ट र हाफ प्यान्टमा सजिएर । उनको निधारमा टल्किएका पसिनाका थोपा हेरेर भन्न सकिन्थ्यो, उनी ठूलै परिश्रम गरेर आएका हुन् । पछि थाहा भयो । उनी त मर्निङ वाक गर्दा गर्दै कफी शपतर्फ हान्निएका रहेछन् ।

कफी शपभित्र छिर्नासाथ किशोरले ‘प्रश्न सोध्ने त होला नि हैन ?’ भन्दै मलाई नै प्रश्न गरे ।

मैले भनें, ‘प्रश्न गर्नुभन्दा पनि तपाईंकाे सिधै कफी किस्सा सुनाए राम्रो !’

‘केही त सोध अनि भनुँला ।’ पत्रकारलाई जबाफ खोज्न मात्रै होइन, जबाफ दिन पनि प्रश्न गर्नुपर्दो रहेछ ।

मेरो पहिलो प्रश्न, ‘कति वर्ष पुग्नुभयो होला ?’

कफी गफ गर्न आएको मान्छेले उमेरको प्रश्न गरेपछि उनी झस्किए कि ! तैपनि, उनले शान्त हुँदै जबाफ दिए ।

‘कति वर्ष पुगें होला अनुमान गर्नुहोस् त ?’

जिन्दगानीमा कहिल्यै केही अनुमान नगरेको म । बालकृष्ण समको ‘नियमित आकस्मिकता’ पढेर हुर्किएको मलाई किशोरको उमेर अनुमान गर्न कठिन भइगयो ।

कफीको तीतो स्वादमा आफ्नो कठिनाइ छोप्दै मैले भनें, ‘हिमाल खबर पत्रिकामा २०६० सालमा तपाईंले लेख्नुभएको ‘गाउँमा परिवर्तन’ शीर्षकको आर्टिकल पढेको थिएँ । २०६० सालमा म ५ कक्षा पढ्दै थिएँ ।’ (नेपालको यो आर्टिकल मार्टिन चौतारीले प्रकाशन गरेको ‘सशस्त्र संघर्ष र माओवादी जनयुद्धको अवधि’ शीर्षकको पुस्तकमा समेटिएको छ ।)

मलाई लागिरहेको असहजता बुझे उनले । अनि आफैंले भने, ‘६७ ।’ उनको उमेर र नामको तालमेल अलिक नमिलेको हो कि ?

खैर, उमेर र नामको तालमेल अहिलेलाई भुलौं ।

‘नियमित रुपमा कफी कहिलेदेखि खान थाल्नुभयो ?’

‘१९८० देखि,’ सपाट जबाफ दिए उनले ।

‘तपाईंले कफी खान थालेको १४ वर्ष पछि जन्मिएको रहेछु म,’ प्रश्न सोध्न आएको मान्छेले आफ्नै जन्ममिति सुनाएपछि किशोर हाँस्न थाले ।

‘यसो भनेर तपाईंले आफैंले आफैंलाई अन्डरस्टिमेट गरिराख्नुभाछ,’ छेवैबाट एक महिलाको स्वर सुनियो । यी महिला किशोरसँगै आएकी थिइन् । किशोर नेपालले हालै सुरु गरेको ‘रूपान्तरण’ नामक अनलाइनमा एसोसिएटेड सम्पादक हुन्, ती महिला । तर, मैले नाम भुलें ।

एसोसिएटेड सम्पादकलाई मैले जबाफ फर्काएँ, ‘त्यस्तो होइन । उहाँलाई मेरो उमेर पनि त थाहा हुनुपर्यो ।’

मैले आफ्नो उमेर सुनाउनुको खास कारण थियो– किशोर अब बाजे पुस्ताका भइसके । उनलाई प्रश्न गर्नेगरी नाति पुस्ता तयार भइसक्यो ।

एसोसिएटेड सम्पादकलाई इग्नोर गर्दै मैले किशोरलाई नै प्रश्न गरें, ‘अहिले रेगुलर कति कप लिनुहुन्छ ?’

फेरि सपाट जबाफ दिए किशोरले, ‘युजली तीन कपसम्म ।’

कफी किस्सा सुन्न आएको मलाई किशोरले सपाट जबाफ दिएरै बिताउने भए कि क्या हो ! भन्ने चिन्ता लाग्यो ।

चिन्तालाई तपसिलमा राख्दै मैले पनि सपाट प्रश्न गरें, ‘पहिला कति खानुहुन्थ्यो ?’

‘पहिला ७/८ कप नै खान्थें । अहिले घटाएँ ।’

‘किन ?’

‘अब रुचि पनि हुन्छ । जतिबेला इनर्जी लेभललाई एकदम कन्स्ट्यान्ट राखिराख्नुपर्छ । आफ्नो क्षमतालाई एकदमै बरकरार राखिराख्नुपर्छ नि, त्यसबेला धेरै कफी चाहिराख्छ । अब अहिले त्यति इनर्जी चाहिँदैन । अहिले त एक कप कफी खानु र अर्को कप कफीबीच २/४ घण्टा ग्याप राख्छु ।’

अर्डर गरेको कफी आइपुग्यो । किशोरले अमेरिकानो र एस्प्रेसोबिचको कफी मगाएका थिए । उनले मगाएको कफी अमेरिकानो पनि होइन, एस्प्रेसो पनि होइन । मझधारको कफी पिउने किशोरलाई मेरो अर्को प्रश्न, ‘सुरुवातमा कस्तो कफी पिउनुहुन्थ्यो ? एस्प्रेसो ?’

‘होइन, एस्प्रेसो त मैले पछि मात्रै खान थालेको हो ।’

‘अनि सुरुवातचाहिँ कुन कफीबाट ?’

‘सुरुवातचाहिँ त्यो प्रेसर कुकरको डन्डी घरर गरेर निकाल्ने कफी हुन्थ्यो । यस्तो कफीबाट फिँजै फिँज आउँथ्यो ।’

‘नेस्क्याफेको मेसिन,’ फेरि बीचैमा गुन्जियो एसोसिएटेड सम्पादकको आवाज ।

‘बिन्स कफी खान कहिले सुरु भयो ?’ मेरो प्रश्न ।

‘बिन्स त म अमेरिका पढ्न गएपछि १९८२/८३ तिर,’ किशोरको जबाफ ।

‘बिन्स र पाउडर(इन्स्ट्यान्ट)को फरक के लाग्छ ?’

‘अहिले मलाई पाउडर भनेको त कफी नै होइन जस्तो लाग्छ । खान त खान्छु, कति ठाउँमा बिन्स पाइँदैन, कति ठाउँमा मेसिन हुँदैन । हवाई जहाजमै पनि इन्स्ट्यान्ट कफी दिन्छन् । बिन्समा अर्गानिक स्वाद हुन्छ ।

नक्कली मान्छेसँग कुरा गर्दा स्वाद हुँदैनन् । तर, सक्कली मान्छेसँग स्वाद हुन्छ । हो यस्तै हो बिन्स र इन्स्ट्यान्ट पनि ।’

किशोरले अब बिम्बमा जबाफ दिन थाले । उनको बिम्ब मोहलाई बरकरार राख्न मोह र माया मिसाएर प्रश्न सोधें, ‘कतिपय मान्छे कफीको बास्नासँग मोहित हुन्छन् । कतिपय मान्छे कफीको बिटर स्वादसँग मोहित हुन्छन् । तपाईंलाई केले मोहित पार्छ ?’ (खासमा यो प्रश्न कुमार नगरकोटीको लेखनी ‘आस्तिकहरू भगवान् छ भन्ने भ्रममा बाँच्छन्, नास्तिकहरू भगवान् छैन भन्ने भ्रममा बाँच्छन्, प्रिय, पाठक तपाईं कुन भ्रममा बाँच्नुहुन्छ ?’ बाट प्रभावित हो ।)

प्रभावित प्रश्नको जबाफ दिँदै किशोरले भन्न थाले, ‘दुवैको कम्बिनेसन । तीतो मात्रै पनि मीठो हुँदैन, बास्ना मात्रै पनि मीठो हुँदैन । बास्ना सुँघ्नेबित्तिकै तीतोको टेस्ट गर्न मन लाग्यो र त्यो तीतो जिब्रोमा अडियो भने बास्ना पनि आत्मामा बस्छ । अनि पो तीतोको मजा आउँछ, बास्नाको मजा आउँछ । नत्रे मजा आउँदैन । बास्ना मात्रै भन्या त कपुर सुँघेकोजस्तै हो । कपुरको पनि बास्ना आउँछ नि हैन ? तर, त्यसको के अर्थ ?’ प्रश्नको जबाफ पनि प्रश्न चिन्हमै आएर टुंगियो ।

बास्ना र स्वादको सौन्दर्यशास्त्र श्रवण गरेपछि किशोरले १२ घण्टामा अधिकतम कति कफ कफी खाएका रहेछन् भन्ने जान्न मन लाग्यो ।

‘९ कप सम्म’

‘केही हुँदैन ?’

‘हुँदैन । मान्छेहरू भन्छन् कफीले राति निद्रा लाग्दैन । मेरा कति साथीहरू त दिउँसो ३ बजेपछि कफी नै खाँदैनन् । तर, मेरो चाहिँ ठ्याक्कै उल्टो बानी छ । निद्रा लागेन, सुत्न सकिनँ भने कफी खान्छु । घरमा कफी बनाउने मेसिन छ, राति उठेर मजासित कफी बनाएर खायो अनि सुत्यो ।’

देश विदेश डुलिहिँड्ने किशोर नेपाल यायावरजस्तै लाग्छन् मलाई । त्यही भएर उनलाई सोधियो, ‘कफीको स्वाद भूगोलअनुसार फरक हुन्छ ?’

‘फरक हुन्छ । अब ल्याटिन अमेरिकन कफी संसारभर प्रसिद्ध छ । ल्याटिन अमेरिकन कफी र हाम्रो कफीको स्वाद कताकता मिल्छ जस्तो लाग्छ । मीठो लाग्छ । मैलो लामो समयसम्म निकारगुआ (सेन्ट्रल अमेरिका)को कफी खाएँ । अहिले काठमाडौंको कफी खाँदा मलाई त्यही निकारगुआको कफी सम्झना आउँछ । त्यही बास्ना ।’

भूगोल र कफीको साइनो खोज्दा खोज्दै किशोर भावुक भइगए । उनको यो भावुकतामा मलाई भने ‘छोरीलाई मानचित्र पढाउँदा’ भन्ने कविता सम्झानामा आयो । सम्झनाको मीठो तरंगलाई कफीको तीतो चुस्कीले बिथोल्यो । कफीको कप हातमा लिएर भावनाको गहिराइमा डुबुल्की लगाउँदै गरेको मलाई झस्काउने गरी किशोरले भन्न थाले, ‘यो सबै रोस्टिङमा पनि फरक पर्छ । अमेरिका र नेपालमा पनि भात उही हो नि ! तर, अमेरिकामा भात खाँदा अर्कै फिल हुन्छ, यहाँ भात खाँदाको फिल अर्कै हुन्छ ।’

भावनाको यो संसार छाडेर म पुगें क्रान्तिको उत्तेजक संसारमा । र, सोधें, ‘फ्रेन्चहरू भन्ने गर्छन्, हरेक क्रान्तिको सुरुवात कफीबाट हुन्छ । तपाईंलाई के लाग्छ ?’

‘मेरो त हरेक लेख, अन्तर्वार्ता र निबन्ध कफीबाटै सुरु हुन्छ । मेरो लाइफमा पनि कफी क्रान्ति नै हो ।

म त कफी र लेखनी लिएर क्रान्तिको झन्डा बोकेर हिँडिराछु जस्तो लाग्छ । त्यो एउटा मजा आउँछ क्या ! त्यो प्रेरणा होइन नि, इन्सिपिरेसन नभन्नुहोला नि ! मजा आउँछ कफी पिउँदै लेख्दा । कफी पिएपछि लाग्छ, अब म लेख्नका लागि तयार भएँ । कफी क्रान्ति मात्रै होइन, ड्रग्स पनि हो किनभने कफीमा क्याफिन नामक शरीरलाई उत्तेजित बनाउने तत्त्व हुन्छ ।’

अबको प्रश्न कफी एज अ ड्रग्स ?

‘कफीमा क्याफिन भन्ने तत्त्व हुन्छ । क्याफिन भनेको संसारभर लिगल्ली लिइने ड्रग्समध्ये प्रमुख हो भन्छन् । तपाईंलाई कहिल्यै लाग्छ म ड्रग्स लिइरहेको छु भन्ने ?’

‘हा..हा...कफीलाई ड्रग्सका रूपमा त हेरेको छैन । हो, क्याफिन हुन्छ । कति मान्छेको शरीर क्याफिन फ्रेन्डली हुन्छ, कतिको हुँदैन । समस्या के हो भने कति मान्छेको शरीर क्याफिन फ्रेन्डली हुँदैन । तपाईंलाई एक कप कफीले मात्रै पनि दिनभर छटपटी हुन सक्छ । कतिपयलाई एक कप खाइसकेपछि अर्को कप खानलाई तान्न पनि सक्छ ।’

तपाईं मान्नुहोस् या नमान्नुहोस्, क्याफिन ड्रग्स हो । औषधि पसलमा क्याफिनका ट्याब्लेट पनि पाइन्छन् । आउनुहोस्, किशोर नेपालकै शब्दमा प्रेमिल तवरले क्याफिन लिने तरिका पढौंः

‘क्याफिन मीठोे पाराले लिने तरिका छ । अहिले हामीले बिनाचिनीको कफी खाइरहेका छौँ । यो तीतो अर्थात् बढी क्याफिन हुने कफी हो । अर्को हुन्छ, मिठाई कफी अथवा भन्नुहोस् गुलियो कफी । कफीलाई मिठाईका रूपमा पनि खान सकिन्छ । कफीको केक बनाउन सकिन्छ ।

कहिलेकाहीँ हाम्रो रुचि (माथि मैले नाम भुलेकी एसोसिएट सम्पादक)ले आइसक्रिम हालेर कफी खान्छिन् । तर, मलाई यस्तो मन पर्दैन । यसरी मिसावट गरेर बनाइएको कफीमा सप्पै थोक हुन्छ कफी हुँदैन ।’

‘अनि कस्तो कफी मन पर्छ त तपाईंलाई ?’

‘मेरो जिब्रोले कफीको हिट बेस पनि काउन्ट गर्छ किनभने कफीको तापक्रमले पनि कफीको स्वाद फरक पार्छ । विदेशमा जिब्रोले धान्न नसक्ने तातो कफी ल्याए भने केस गरेको उदाहरण पनि छन् ।’

केही वर्षअगाडी कान्तिपुर दैनिकको कोसेलीमा देवेन्द्र भट्टराईले किशोर नेपालको ‘ह्विस्की किस्सा’ लेखेका थिए । कम्मरको उपचारका लागि भारतको दिल्ली गएका किशोरले उपचारका लागि बोकेको जम्मै पैसा ताज होटलमा ह्विस्की पिएर सकेछन् । उपचार नगरी नेपाल फर्किएछन् ।

‘ तपाईं त ह्विस्कीलभर पनि हो क्यार । ह्विस्की र कफीमा बढी प्राथमिकता केलाई दिनुहुन्छ ?’

अहिले त मैले कफीलाई प्राथमिकता दिइरहेकोछु । म कफीकै प्राणी हुँ । ह्विस्की नखाने होइन तर अहिले कम गरेको छ । दिलैदेखि जति कफी खान मन लाग्छ, त्यति ह्विस्की खान मन लाग्दैन । त्यो एउटा स्टेज हुन्छ क्या, त्यो पार गरेपछि ह्विस्की खानै मन लाग्दैन ।

कफीले मान्छेको मुटुको गति बढाउँछ । यतिका वर्षदेखि कफीको कपमा लेखनी खोज्ने र कफीको कपमा आफ्नो गोरो अनुहार नियाल्ने किशोरको मुटुको गति बढ्दो हो कि नाइँ ?

‘मलाई चाहिँ अहिलेसम्म डाक्टरले कफीमा रोक लगाएको छैन । खाली पेटमा कफी नखानू भन्छन् तर मैले यो पनि मानेको छैन । क्याफिन रिलेटेड डिजिज केही छैन ।’

अझै पनि १६ वर्षे युवाझैं सक्रिय जीवन बिताउने किशोरको मुटुको गति बढाएको रहेनछ कफीले । लेखनीको गति बढाएपनि मुटुको गति बढाउने ल्याकत भने कफीसँग रहेनछ क्यार ! किशोरका कफी किस्सा सुन्न आएको थिएँ म । तर, अहिलेसम्म कफी किस्साका नाममा सपाट प्रश्न र जबाफको सिलसिला मात्रै चलिरहेको छ । अब, लौ पढौं कफी किस्सा–

‘खासमा मैले कफी आफैं खाएको होइन । एकजना लेखक थिए, बडा विद्वान् मान्छे । तीनै विद्वानका भाइ योगेश उपाध्यय मेरो साथी । योगेश भनेका कान्तिपुरका संस्थापक सम्पादक । उहाँ र म लंगौटिया यार ।

उहाँले त्यो बेलामा इन्डियन बिन्स ल्याएर कफी खान सिकाउनुभयो । त्यो बेलामा रहरै–रहरले एक कप खान थालेको थिएँ । रहर गर्दा गर्दै कफीको लत बस्यो ।

पछि पढ्न अमेरिका गएको बेला एक जापानी अमेरिकी जोन फुनाबिगीसँग दोस्ती भयो । ऊ र म खुबै कफी खान्थ्यौं । त्यतिखेर म कडा अमेरिकानो खान्थें । मैले कडा कफी खाएको देखेर उनलाई आश्चर्य लाग्थ्यो र सोध्थे, ‘तैंले किन यति कडा अमेरिकानो खाएको ?’

अनि म भन्थें, ‘मलाई यसको टेस्ट मन पर्छ । नेपाल फर्किएपछि पनि उनले मलाई कफी उपहार पठाइरहे । प्याकेटका प्याकेट कफी उपहार पठाउँथे ।’

किशोर नेपालले कफी खान सुरु गर्दा सहरमा अहिले जस्तो कफी शप थिएनन् । अहिले गल्लीपिच्छे भेटिने यी कपी सप त्यतिखेर थिएनन् त्यसैले त कफी खान गाह्रो थियो । तर, १९८८/८९ पछि काठमाडाैंमा कफी खोज्दै हिँड्नुपरेन । हिमालयन जाभा खुलेपछि मजासित कफी खान पाइयो । अब अहिले त कफी खाने मान्छेभन्दा कफी पसल धेरै छन् ।’

अमेरिकामा तपाईंसँग कफी पिउँदा पिउँदै कोही बेहोस भएको थियो रे हो ?

‘हो, म त्यहाँ पढ्दा क्यामरुनबाट आएका एकजना भाइ थिए । उनी क्यामरुनको रेडियोमा काम गर्थे । क्यामरुनमा उनी इन्स्ट्यान्ट कफी पिउने रहेछन् । अमेरिका आएपछि उनी मसँग कफी खान गए । मैले एस्प्रेसो अर्डर गरे । उनले पनि एस्प्रेसो नै मगाए । अझ उनले एस्प्रेसो टेस्ट गर्छु भनेका थिए । एस्प्रेसो खाइसकेपछि उनी त लर्याकलुरुक भए । फेन्ट नै भएको त होइन तर फतक्कै भए । अनि पानी छम्केर उठाउनुपर्यो । चिनी खुवायौं, बरफ खुवायौं अनि बल्ल तंग्रिए ती मान्छे ।’

मेरो अनुमान थियो, संसारको शक्तिशाली मुलुक अमेरिकामा कफी खुवाएर मान्छे ढलाउन सक्ने किशोरले नेपालमा पनि त कफी पिलाएर मान्छे ढालेका होलान् । तर, मेरो अनुमानलाई अनुभवले निखारिएका किशोरले गलत साबित गरिदिए ।

‘भनिन्छ, तपाईं महिलाप्रति उदार र खुला स्वभावको हुनुहुन्छ । प्रेमिकासँग अमेरिकानोको कडा चुस्की लिँदै कहिल्यै कफी डेटमा जानुभएको छ ?’

‘त्यो एउटा मिथ मात्रै हो । त्यस्तो केही छैन । नेपाली पत्रकारहरू कथा बनाउनमा उस्ताद छन् । यस्तै, पत्रकारले बनाएको कथा मात्रै हो त्यो । कसैसँग म हिँडें वा बोलें भन्नेबित्तकै मैले उसलाई कफी र ह्विस्कीअफर गर्छु भन्ने होइन । लेख्ने बेलामा अलिक रोचक लेख्छु, रोमान्टिक लेख्छु । त्यसैको आधारमा अर्थ लगाएर यो यस्तो मान्छे हो भन्छन् भने त त्यो मूर्खता हो ।’

उनले मेरो प्रश्नलाई गलत साबित गरे पनि म अझै विश्वस्त भएको थिइनँ । त्यसैले फेरि सोधें, ‘कफी पिउँदा कोसँग बढी इन्जोय गर्नुहुन्छ ?’

‘कफी पिउँदा म आफ्नो एकान्तसँग इन्जोय गर्छु । म आफ्नै भावना, विचार, सोचाइ र चिन्तनसँग रमाउँछु । साथीहरूसँग पनि रमाइलो हुन्छ । खासमा कफी खान रमाइलो हुने भनेको अभि(सुवेदी) दाइसँग हो । कफीको टेस्ट थाहा पाउने मान्छे हो अभि दाइ । मजा आउँछ उहाँसँग । कफी खाँदा रमाइलो मान्छे अनुप बराल पनि हुन् ।’

र, अन्त्यमा उनले मलाई पुरै गलत साबित गरें । वर्षौंको पत्रकारिता अनुभवले खारिएका किशोरलाई पत्रकारले सोध्ने प्रश्नको अन्तर्य पक्कै थाहा हुनुपर्छ त्यसैले लाग्यो अब उनलाई कफी फिलोसफीतर्फ लैजाऊँ, ‘कफीको मातावेशमा आउने विचार र जिन्दगीको सम्बन्ध हुँदो हो ?’

‘ तपाईंले के विश्वास गरिराख्नुभाको छ, त्यही कुरासँग नै बढी रिलेटेड हुन्छन्, कफी पिउँदा आउने विचार । जिन्दगीलाई तपाईंले रियल अर्थमा कसरी हेर्नुभएको छ, त्यही अर्थ नै कफीको मातावेशमा खोज्ने हो ।’

‘त्यसो भए के कफीको मातमा सधैं बस्न सकिन्छ ? कफी मातको फिलोसफी के ?’

मेरो विचारमा कफीको मात ‘शाही मात’ हो । अब अहिले मैले खाइरहेको यो कफीले मेरो मुखभरि कफी रसाएको छ । बसाएको छ । मीठोे लागिराछ । अबको एक–दुई घण्टासम्म पानी खाँदा पनि मेरो मुख गुलियो हुन्छ । आनन्द दिन्छ । अनि, त्यसपछि क्रेभिङ बढ्दै जान्छ । फेरि खाऊँ, फेरि खाऊँ लाग्छ । यस अर्थमा सधैं कफीको मातमा बस्न सकिन्छ ।’

किशोरको जबाफ नसकिँदै छेउमा बसेकी एसोसिएटेड सम्पादक बोलिन्, ‘यो हो कफी दर्शन...हा हा...हा...हा.... कफीमा दर्शन खोज्नु भनेको त ह्वीस्कीमा दर्शन खोज्नु जस्तै हो नि ।’

एसोसिएटेड सम्पादकको आवाज सुनिएपछि किशोरले मलाई भुले सायद त्यसैले त उनी एसोसिएटेड सम्पादकसँग संवाद गर्न थाले ।

किशोरः होइन, ह्वीस्कीको दर्शन हुन्छ । ह्विस्कीधेरै लाग्छ अनि त्यसपछि एकैपल्ट ५० वटा दर्शन आउँछन् मान्छेलाई । हा...हा...

एसोसिएटेड सम्पादकः होइन, इज द सेम थिङ... । त्यो भनेको टेस्टको कुरा हो । टेस्ट भनेपछि इट्स भेरी पर्सनल थिङ । यो पर्सनल थिङमा दर्शनको के कुरा । इट्स अबाउट च्वाइस ।’

सम्पादकद्वयको कुराकानी सकिएपछि किशोरले पुलुक्क मतर्फ हेरेर भने, ‘अब सकियो है ।’

जबाफ दिने मान्छेले नै सकियो भनेपछि मैले भन्नु केही बाँकी रहेन । तैपनि, मैले निरीह हुँदै भने, ‘अब सरलाई सकियो भन्ने लाग्छ भने ठीकै छ ।’

मलाई निरीह देखेपछि किशोरको मनमा दया पलायो । माया पलायो क्यार । र, भने, ‘होइन सोध न अझै एक–दुई वटा कोइसन ।’

मलाई प्रश्नसँग खासै मोह थिएन । म प्रश्न सोध्नु भन्दा धेरै सुन्न रुचाउने मान्छे हुँ । बारम्बार प्रश्न सोध भनेपछि लाग्यो, उनी मेरो पत्रकारिताको परीक्षा लिँदै छन् । मैले भने, ‘अरु केही किस्सा छन् भने सुनाइदिनुहोस् न ।’

खासमा हामी दुवै हठी मानव परेछौं । म किस्सा सुनाउनुहोस् भन्ने उनी प्रश्न सोध भन्ने ।

‘किस्सा त केही छैन । भएको बेला तिमीलाई नै सम्झिउँला यो सागरलाई काम लाग्ने रहेछ भनेर ।’

किशोरले किस्सा सुनाउन अनिच्छा जाहेर गरेपछि एसोसिएटेड सम्पादकको स्वर गुन्जियो । थोरै लज्जा र थोरै माया मिसिएको स्वरमा उनले भनिन्, ‘होला नि होला किस्सा ।’

प्रेमिल स्वरले किशोरलाई पगाल्यो । गलायो । पग्लिँदै, गल्दै उनले भन्न थाले, ‘अब कफीसँगको किस्सा भन्न लागे । म अहिले युरोप, अमेरिका र लन्डन सम्झिन्छु । साथीहरू सम्झिन्छु ।

लामो मौनता...

लन्डनमा एक बूढा थिए क्या ! खुबै कफी खानुपर्ने उनलाई । तर, कफीको कप नै समाउन नसक्ने गरी उनको हात काँप्थ्यो । अनि उनलाई समातेर कफी खुवाउनुपथ्र्यो । कफी खाएपछि मात्रै उनको हात काँप्न बन्द हुन्थ्यो । कप नै होल्ड गर्न नसक्ने उनको हातमा कफी दियो भने पोखिन्थ्यो । यस्तो हुँदा खेरी पनि मान्छे कफी खान्छन् ।’

क्याफेको होहल्लामा किशोरको स्वर सानो सुनिएको थियो । होहल्लाको परवाह नै नगरी किशोर धाराप्रवाह बोल्न थाले, ‘कफी भनेको एडिक्सन हो । तर, यो पोजेटिभ एडिक्सन हो । हार्मलेस एडिक्सन । चुरोट र कफी मिलाएर खायो भने हार्म हुन्छ । कफी मात्रै खाने चुरोट छाड्ने गर्यो भने त्यसले हार्म गर्दैन । चुरोट र कफी सँगै खाँदा मीठोेचाहिँ हुन्छ तर घ्यार÷घ्यार हुने खुरखुर हुने गर्छ । अहिले भने आनन्दै छ । स्मुथ छ जीवन किनभने मैले चुरोट छाडें ।’

किशोरका कुरा सुनेपछि लाग्यो, उनी कफीबिना बाँच्नै सक्दैनन् । सोधें, ‘बाहिर जाँदा के गर्नुहुन्छ ?’

‘एकताका फ्रेन्च प्रेस बोकी हिँड्थे । पछि त त्यो फुट्यो । अहिले रुचिजीले नयाँ टेक्नोलोजी बनाउनुभएको छ, त्यो हाम्रो अफिसमा युज हुन्छ । इटालियन शैलीको त्यो प्रविधिमा दाउरामा पनि एस्प्रेसो बन्छ, विद्युतमा पनि बन्छ । अब बिन्स नपाइने ठाउँमा त इन्स्ट्यान्ट नै खान्छु ।’

हाम्रो फस्र्ट कप कफी सकियो । किशोरलाई भने अर्को कप कफी खान मन लाग्यो । अनि बेयरालाई बोलाएर भनें, ‘एउटा अर्को कफी बनाऊँ त ।’ अर्को कप कफी अर्डर गरेपछि एसोसिएटेड सम्पादकले किशोरलाई कफी नखान भनिन् । तर, किशोरले उल्टै एसोसिएटेड सम्पादकलाई कफी अफर गर्दै भने, ‘तिमी पनि एस्प्रेसो खाऊ न त एउटा ।’

‘अहँ ।’ मोबाइलतिर निहुरिँदै एसोसिएटेड सम्पादकले जबाफ दिइनँ ।

एसोसिएटेड सम्पादकले ‘कफी खान्नँ’ भनेपछि किशोरले कफी खाने सम्पादक सम्झिन थाले ।

‘कफी खाने एडिटरहरूमा टाइम्स अफ इन्डियाको दिलिप पदगाओनकर थिए । उनी पनि खुबै खान्थे । कफीलाई इज्जत गरेर स्वादसहित कफी खाने मान्छे हुन् उनी ।

अर्का एकजना कवि रघुवीर शाह । यी कवि त मद्रासी कफी खान्थे । हुन पनि मद्रासी बिन्स एकदम राम्रो हुन्थ्यो ।’

विदेशी कफी प्रेमीको नाम सुनाउने किशोरले नेपालमै देखेका कफी लभर को होलान् ?

‘थुप्रै छन् । एक जना अभि दाइ । उहाँ कफी लभर हो । उहाँ जाभा ग्रुपको मान्छे हो । जाभा ग्रुपमै जाने एक जना लोकराज बराल हुन् ।

बिहान बिउँझेदेखि राति निदाउन पनि कफी पिउने तथा सेताम्यै फूलेका यी मान्छे मीठोे नमीठोे कफी कसरी छुट्याउँदा हुन् त ?

‘यो गेडा रोस्टिङमा भर पर्छ । मकै भुट्दा अलि बढी भुट्यो भने तीतो हुन्छ । तर, ठिक्क भुट्यो फूल उठ्छ, मीठोे हुन्छ । हजुर आमा, आमाहरूले हाँडीमा भुट्छन् नि, त्यस्तै ठिक्क हो । अलि बढी रोस्ट गरिएको कफीलाई डार्क रोस्ट भन्छन् । रोस्ट गर्दा टेम्प्रेचर मिलाउन सकिएन भने कफी बिग्रियो ।

सहरमा मलई ३–४ वटा कफी हाउसले कफी टेस्ट गर्न पनि बोलाएका छन् । एउटामा त मैले रुचिजीलाई पनि लिएर गएको थिएँ । तीन थरी कफी बिन्सको कफी बनाएर दिन्छन् । अनि मलाई मन परेको कफीलाई ‘ओके’ भन्छु । अहिले त यहाँ कफी लाइफस्टाइल भइसक्यो ।’

किशोरले भनेको लाइफस्टाइलमा मैले आपत्ति जनाए किनभने केही दिनअगाडि बिहान ८ बजे कफी पिउन सहरमा निस्कँदा एउटा पनि कफीसप खुलेका थिएनन् । तर, मेरो आपत्ति किशोरले रुचाएनन् । र, मलाई पाठ पढाउँदै भन्न थाले, ‘लाइफ स्टाइल भनेको मान्छेसँग जोडिन्छ । तिम्रो देशको मान्छेले बिहान ८ बजे कफी खाएनन् भन्दैमा कफी लाइफ स्टाइल होइन भन्न मिल्दैन नि । तिमीकहाँ राम्रो सिनेमा बन्दैन भन्दैमा बलिउड र हलिउड सिनेमा नै होइन भन्न मिल्दैनन् नि ।’

बलिउड र हलिउडमै रोकिएनन् किशोर । किशोर चीन पुगे ।

‘अहिले चीनमा हेर त कफीको चर्चा । अहिले चीनमा कफी मौलाएको छ । त्यहाँ पहिला अफिम खान्थे, अहिले कफी खान्छन् । पोखरा जाऊ त त्यहाँ बिहान ६ बजे नै कफी खान पाइन्छ ।’
किशोरलाई लाग्यो, उनी धेरै नै बोलिसके । पत्रकारितामा शब्द गनिन्छन् । तर, किशोरले भने लेख्दै नलेखिएका शब्द गन्दै भन्दिए, ‘अब त तिमीले जति लेखे पनि पुग्छ, २ हजार वर्डको स्टोरी भइसक्यो ।’

किशोरले शब्द नै गनेपछि मैले पनि भने, ‘सबै कुरा लेख्ने भन्दा पनि कफी गफ पनि हो ।’

उनले फेरि प्रश्न सोध भन्नुअगावै मैले प्रश्न सोधिहालें, ‘क्याफे र अन्यत्र कफी खानुमा केही फरक हुन्छ ?’

क्याफेमा कफीबाहेक अरु पाइँदैन । अरुमा कफीसँगै अरु चीज पनि पाइन्छ । क्याफेको काम कफी बेच्ने मात्रै हो । तर, अरुले क्याफे भन्दा बढ्ता मःम बेच्छन् त्यसैले कफी खाने भनेको क्याफेमा मात्रै हो । किनकि, क्याफेको उद्देश्य कफी मात्रै हो ।

दोस्रोपटक मगाएको कफी सकियो । ‘ल अब जाऊँ... भयो हैन ।’ किशोरलाई हतारो भइसकेको थियो सायद ।

निस्कँदा–निस्किँदै एसोसिएटेड सम्पादको ध्वनि गुन्जियो, ‘क्याफिन खानेबित्तिकै इनर्जी बुस्ट गर्छ । यसले शरीरमै भइरहेको इनर्जी त बुस्ट गर्ने हो नि । यसरी बुस्ट भएको इनर्जी एकैछिनमा सकिन्छ पनि ।’

कफीसपबाट बाहिर निस्केपछि कुमार नगरकोटीको नाटकको डाइलग सम्झनामा झुल्कियो– कालो कफी पिउनेहरूको मन पनि कालै हुन्छ !

प्रकाशित मिति: शनिबार, साउन ४, २०७६ २०:१९