४ वर्षपछि मलेसियाको रोजगारी लयमा, ‘फ्रि’का नाममा ४ लाखसम्म असुल्दै म्यानपावर

४ वर्षपछि मलेसियाको रोजगारी लयमा, ‘फ्रि’का नाममा ४ लाखसम्म असुल्दै म्यानपावर

A+ A A-

चार वर्षपछि मलेसियाको वैदेशिक रोजगारी पुरानै लयमा आएको छ । अन्य देशको तुलनामा मलेसियाबाट धेरै कामदारको मागसमेत आइरहेको रोजगारी व्यवसायीहरूले बताइरहेका छन् ।

जेठ महिनामा संस्थागत अर्थात म्यानपावर कम्पनीबाट वैदेशिक रोजगारीमा जान अन्तिम श्रम स्वीकृति लिएका २९ हजार ३ सय ८२ जनामध्ये ७ हजार १ सय ४१ जनाले मलेसिया जान श्रम स्वीकृति लिएका छन् ।
यो चार वर्ष अगाडीको जति नै संख्या भएको वैदेशिक रोजगार विभागले जनाएको छ । २०७४ सालमा जेठ महिनामा करिब सात हजार नेपाली कामदार रोजगारीका लागि मलेसिया गएको विभागको तथ्यांकमा छ ।

तत्कालीन श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री गोर्कण विष्टले वैदेशिक रोजगारीमा जाने कामदारहरूलाई स्वास्थ्य र अन्य परीक्षणको नाममा आर्थिक भार बोकाएको भन्दै जीएसजी, माइग्राम, बायोमेट्रिक, ओएससीलगायतका संस्थाहरू खारेज गरेपछि २०७५ जेठ १४ गते पूर्व श्रम स्वीकृति बन्द गरेका थिए ।

त्यसयता मलेसियाको रोजगारी पूर्ण रुपमा बन्द नै भयो । यो अवधिमा मलेसियाको करिब ५ लाख रोजगार गुमेको म्यानपावरहरूले बताउँदै आएका छन् ।

गत जनवरीदेखि मलेसिया रोजगारी खुलेसँगै करिब ६० हजार कामदारको डिमाण्ड आएको वैदेशिक रोजगार व्यवसायी एसोसिएसनका अध्यक्ष कुमुद खनालले जानकारी दिए ।

चार वर्षपछि वैदेशिक रोजगारीका लागि मलेसिया जाने कामदारको संख्या ह्वात्तै बढेको छ । सरकारकै कारण मलेसियाको रोजगारीमा अन्योल भने कायमै रहेको उनको आरोप छ ।

मलेसिया सरकारले विदेशी कामदारको न्यूनतम तलब १५ सय पुर्‍याएका कारण रोजगारीको आकर्षण बढेको श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षामन्त्री कृष्ण कुमार श्रेष्ठ बताउँछन् ।

मलेसिया रोजगारी रोकिँदा रेमिट्यान्स आप्रवाहमा समस्या उत्पन्न भएको र नेपालमा केही बेरोजगारदर समेत बढेको मन्त्री श्रेष्ठले बताए । देशभित्र रोजगारीको सिर्जनाको माध्यम नभएसम्म रोजगारदाता देशलाई सुरक्षित गर्दै युवा पठाउनुपर्ने उनको भनाइ छ।

जेठ महिनामा रिइन्ट्री र वैधानिकीकरणका प्रक्रिया पूरा गरेर पुनः वैदेशिक रोजगारीमा जान ६२ हजारभन्दा बढीले श्रम स्वीकृति लिएको विभागको तथ्यांकमा छ ।

वैदेशिक रोजगार विभागको मासिक प्रतिवदेनअनुसार जेठ महिनामा संस्थागतरूपमा साउदी अरबमा ६ हजार २ सय ७७ जनाको श्रम स्वीकृति भएको छ । साउदी अरबपछि कतार जानेको श्रम स्वीकृति धेरै भएको छ । कतार जान ४ हजार ७ सय ७३ जनाले श्रम स्वीकृति लिएका छन् । यूएई जान ३ हजार ५ सय ८२ जनाले श्रम स्वीकृति लिएका छन् ।

जेठमा वैदेशिक रोजगारीका लागि कुवेत जान श्रम स्वीकृति लिनेको संख्या पनि उल्लेख्य मात्रामा बढेको छ । जेठमा कुवेत जान ४ हजार ९१ जनाको श्रम स्वीकृति भएको छ । अघिल्लो महिनामा जस्तै रोमानिया जाने क्रम जेठमा पनि देखिएको छ । रोमानियाका लागि १ हजार ४ सय ८८ जनाले श्रम स्वीकृति लिएका छन् ।

पुनः श्रम स्वीकृति लिएर जानेमा मलेसिया, यूएई, कतार र साउदी अग्रस्थानमा रहेको विभागको प्रतिवेदनमा छ ।

ठगी पनि बढ्दो

मलेसिया जाने कामदारहरूको माग बढेसँगै लागत खर्च र स्वास्थ्यका नाममा ठगी पनि बढेको छ । म्यानपावर व्यवसायीहरूले मलेसिया जाने कामदारसँग विनाकारण स्वास्थ्यका नाममा मेडिकलहरूले पैसा उठाइरहेको र यो कामदारलाई आर्थिक भार भएको आरोप छ ।

मलेसियाको रोजगारी खुलेसँगै त्यहाँ जाने कामदारले स्वास्थ्य परीक्षण गर्दा ५ हजार ५ सय रुपैयाँ तिर्नुपर्ने बाध्यता छ भने, उनीहरूले बायोमेट्रिक गरेबापत ३ हजार १ सय ६४ रुपैयाँ तिर्दै आएका छन् ।

२०७५ सालअघि मलेसिया जाने कामदारले स्वास्थ्य परीक्षण गर्दा ३ हजार २ सय रुपैयाँ र बायोमेट्रिक गर्दा २ हजार २ सय रुपैयाँ मात्र तिर्नुपथ्यो । तर, अहिले स्वास्थ्य परीक्षण र बायोमेट्रिक गर्दा कामदारले ४ वर्षअघिको तुलनामा दोब्बर पैसा तिर्नुपर्ने भएको छ ।

२०७५ को असोजमा मलेसियासँग सरकारीस्तरमा श्रम सम्झौता हुँदा मलेसिया जाने कामदारको सबै लागत खर्च रोजगारदाता कम्पनीले ब्येहोर्नुपर्ने सहमति भए पनि स्वास्थ्य परीक्षण र बायोमेट्रिकका नाममा मेडिकलले कामदारसँग चर्को रकम उठाइरहेको म्यानपावर व्यवसायीहरूले आरोप लगाएका छन् ।

फ्रि भिसा र फ्रि टिकटका नाममा सिधै ठगी भयो ।

मलेसिया जाने कामदारले नेपालमै उड्नुअघि १० हजार रुपैयाँ त स्वास्थ्यका नाम खर्चिनु परेको एसोसिएसनका अध्यक्ष कुमुद खनालले जानकारी दिए ।

मलेसिया जाने कामदारको स्वास्थ्य परीक्षण गर्दै आएका मेडिकलहरूले मात्र होइन, मलेसिया श्रमिक पठाउँदै आएका म्यानपावर कम्पनीहरूले डिमाण्ड खरिद गरेर ल्याएको भन्दै त्यहाँ जाने कामदारसँग चार लाखसम्म लागत खर्च लिइरहेको उजुरी विभागमा पर्ने गरेको छ ।

मलेसिया जाने कामदारसँग २ लाख ५० हजारदेखि ४ लाख रुपैयाँसम्म लिइरहेको उजुरी पर्ने गरेको विभागले जनाएको छ । विभागमा वैशाख महिनायता मात्र म्यानपावरले सरकारले तोकेभन्दा सयौं गुणा ठगेको भन्दै ७० वटाभन्दा धेरै उजुरी परेका छन् ।

मलेसिया जाने कामदारमाथि भइरहेको ठगी रोक्न म्यानपावरमा अनुगमन र छापासमेत हान्दै आएको विभागका महानिर्देशक शेषनारायण पौडेलले जानकारी दिए । मलेसिया जाने कामदार एजेन्ट, शाखा कार्यालय र म्यानपावरले गरी कामदार तीन चरणमा ठगिने गरेको पाइयो । सोही अनुसार ठगी गर्ने व्यक्ति र म्यानपावरलाई कारवाही भइरहेको उनको भनाइ छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, असार ९, २०७९ १५:४५